ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΟΡΙΣΜΟΙ Τι σημαίνουν οι όροι που χρησιμοποιούμε… ; Γομπάκη Ελένη

ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1.Προσπάθεια κατανόησης 2.Εκπαίδευση μετά την αρχική 3.Σύστημα ή διεργασία 4.Ενήλικος 5.Εκπαίδευση 6.Τα στοιχεία της εκπαίδευσης 7.Δυναμική εκπαίδευση 8.Εκπαίδευση ώριμης ηλικίας 9.Δύο μοντέλα εκπαίδευσης

1.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 1.ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ Αν και υπάρχει σύγχυση για το τι ακριβώς είναι εκπαίδευση ενηλίκων,ολοί τάσσονται υπέρ της Χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι όπως ‘συνεχιζόμενη εκπαίδευση’ ‘περιοδική εκπαίδευση’ ‘δια βίου εκπαίδευση’ ‘μη τυπική εκπαίδευση’…

2 ‘ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ’ 2 ‘ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ’ Η αρχική εκπαίδευση περιλαμβάνει τη σχολική εκπαίδευση ή την υποχρεωτική εκπαίδευση,καθώς επίσης και την εκπαίδευση όσων εισέρχονται κατευθείαν απο το σχολείο στο πανεπιστήμιο ή στο κολέγιο. Κάθε άλλη εκπαίδευση μετά απο αυτή είναι ‘εκπαίδευση μετά την αρχική’ δηλαδή,εκπαίδευση ενηλίκων.

3.ΣΥΣΤΗΜΑ Η ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ Δεν είναι πάντοτε σαφής η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τέλους της αρχικής εκπαίδευσης και αρχής της εκπαίδευσης ενηλίκων. Δεν είναι εύκολο να ισχύσει ο ορισμός σε χώρες όπου μεγάλος αριθμός δεν λαμβάνει καθόλου αρχική εκπαίδευση ή όπου υπάρχει μεγάλο ποσοστό εγκατάλειψης του σχολείου. Η ιδιομορφία της εκπαίδευσης ενηλίκων βρίσκεται στη διεργασία της.

4.ΕΝΗΛΙΚΟΣ Η πλήρης ανάπτυξη,η προοπτική και αυτονομία αποτελούν στοιχεία που διακρίνουν τον ενήλικο απο τον μη ενήλικο σε όλες σχεδόν τις κοινωνίες Με βάση τα παραπάνω καθορίζονται και οι στόχοι ενός προγράμματος ενηλίκων οι οποίοι είναι: προώθηση της προσωπικής ανάπτυξης,πλήρη αξιοποίηση των ικανοτήτων του ατόμου ενθάρρυνση της ανάπτυξης της αίσθησης προοπτικής καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης,τη δύναμη της επιλογής και δράσης,την αύξση και όχι την άρνηση της υπευθυνότητας.

5.ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 5.1 Εκπαίδευση και μάθηση 5.2 Πεδία αλλαγής 5.3 Περιστασιακή μάθηση 5.4 Η εκπαίδευση αποτελεί σχεδιασμένη μάθηση 5.5 Μαθησιακά περιστατικά

5.1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΗ Ο όρος ‘εκπαίδευση’ χρησιμοποιείται συχνά κατά τρόπο αόριστο.(δραστηριότητα-εμπειρία) Η εκπαίδευση δεν είναι απλώς μάθηση,αν και περιλαμβάνει τη διεργασία της μάθησης. Η μάθηση αποτελεί δραστηριότητα στην οποία συμμετέχουμε πάντοτε σε όλη μας τη ζωή.

5.2 ΠΕΔΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ Η συνεχιζόμενη μάθηση αποτελεί φυσική διεργασία,που συντελείται καθώς: αναλαμβάνουμε νέους κοινωνικούς ρόλους εργαζόμαστε σε διάφορα επαγγέλματα αναπτύσσουμε νέα προσωπικά ενδιαφέροντα προετοιμαζόμαστε για περισσότερη μάθηση

5.3 ΠΕΡΙΣΤΑΣΙΑΚΗ ΜΑΘΗΣΗ Μαθαίνουμε περιστασιακά απο τις διάφορες νέες εμπειρίες και αντιλήψεις μας.(π.χ διαφημίσεις,δελτία ειδήσεων,τυχαίες συναντήσεις και περιστατικά). Η περιστασιακή μάθηση που συμβαίνει τυχαία σε όλη μας τη ζωή δεν είναι ‘εκπαίδευση’.Η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει τη μάθηση που είναι το ουσιαστικό της συστατικό.

5.4 Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΗ ΜΑΘΗΣΗ Όταν έχουμε την πρόθεση να μάθουμε τότε συμπεριφερόμαστε διαφορετικά:συμμετέχουμε σε κάποιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ή αγοράζουμε ένα σχολικό εγχειρίδιο. Η εκπαίδευση προυποθέτει τη συμμετοχή δύο τουλάχιστον μερών.Πρώτον υπάρχει ο φορέας ή ο εκπαιδευτής ή και οι δύο και δεύτερον υπάρχουν οι εκπαιδευόμενοι.

5.5 ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ 5.5 ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ Χαρακτηριστικά μαθησιακών δραστηριοτήτων Η διεργασία είναι επαγωγική και πολλαπλασιαστική. Η διεργασία υπάγεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε γενικές αρχές. Η διεργασία είναι επίσης απο μία άποψη ολοκληρωμένη.

6.ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Υπάρχουν τέσσερα κύρια στοιχεία της εκπαίδευσης που μπορεί να θεωρηθούν οτι βρίσκονται σε στενή σχέση μεταξύ τους. Ο εκπαιδευτής φορέας(ΕΦ) Ο συμμετέχων εκπαιδευόμενος(ΣΕ) Οι στόχοι και οι επιδιώξεις(ΣκΕ) ΚΑΙ η σύνθεση μεθόδων/περιεχομένου(Μ/Π) που βρίσκεται στο κέντρο της σχεδιασμένης διεργασίας.

7.ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ο εκπαιδευτής-φορέας δρα συνέχεια,επανεκτιμώντας τους εκπαιδευόμενους Ενα πρόγραμμα πρέπει να μεταβάλλεται εαν θέλει να ονομάζεται ‘εκπαίδευση’. Υπάρχουν προγράμματα τα οποία καταδεικνύουν οτι υπάρχει ‘ορθός’ τρόπος για να κάνει κανείς το ένα ή το άλλο πράγμα.Η επιλογή περιορίζεται αυστηρά και δεν ενθαρρύνεται.Αυτό εννοούμε συνήθως με τον όρο κατάρτιση.Όταν το πρόγραμμα υποδεικνύει ένα μόνο τρόπο σκέψης τότε προκειται για καθοδήγηση. Ανάμεσα σ’αυτά τα άκρα υπάρχει η μεγάλη περιοχή της εκπαίδευσης.

8.EΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΩΡΙΜΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Μερικοί υποστηρίζουν οτι η διαφορά μεταξύ της ‘εκπαίδευσης ώριμης ηλικίας’ και ‘εκπαίδευσης ενηλίκων’ βρίσκεται στο περιεχόμενο των προγραμμάτων. Η διαφορά μεταξύ αυτού που μπορούμε να ονομάσουμε ‘εκπαίδευση ωριμης ηλικίας’ και ‘εκπαίδευση ενηλίκων’ βρίσκεται οχι τόσο σε εκείνο που μαθαίνουν οι εκπαιδευόμενοι αλλά κυρίως στη μαθησιακή προσέγγιση.

9.ΔΥΟ ΜΟΝΤΕΛΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Αυτή η διάκριση ανάμεσα στο να αντιμετωπίζουμε τους συμμετέχοντες ως ώριμα άτομα και στο αντίθετο εκφράζει μια βαθιά αντίθεση μέσα στην ίδια την εκπαίδευση. Η εκπαίδευση είναι εώς ένα βαθμό προετοιμασία για την ζωή,όσο και αδιάσπαστο στοιχείο της διεργασίας της ζωής. Ο εκπαιδευτής διχάζεται μεταξύ της επιθυμίας να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να εξελιχθούν σ’αυτό που ‘εχουν δηλώσει οτι επιθυμούν να γίνουν και της επιθυμίας να σεβαστεί και να ενθαρρύνει την αυτονομία του ενηλίκου.