3 / 4 / 2002 μοντέλα ανάλυσης ενεργειών χρήστη 3 / 4 / 2002 μοντέλα ανάλυσης ενεργειών χρήστη Ανάλυση ενεργειών Μοντέλο ανάλυσης ενεργειών Νόρμαν Νόρμαν – κενό πραγματοποίησης ενέργειας Νόρμαν – κενό αξιολόγησης ενέργειας Αλλά πλαίσια (Abowd & Beale) Ειρήνη Μαυρομμάτη
Σκοπός διαδραστικού συστήματος Σκοπός ενός διαδραστικού συστήματος είναι να βοηθήσει το χρήστη να πετύχει ένα στόχο σε ένα περιβάλλον εφαρμογής. Αυτό γίνεται με κατάλληλες πράξεις-ενέργειες (για να χειριστεί τις βασικές έννοιες του χώρου της εφαρμογής). Ο στόχος είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα κάθε ενέργειας που γίνεται. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών (task analysis) Η ανάλυση ενεργειών περιλαμβάνει την αναγνώριση του πεδίου του προβλήματος, όσον αφορά τον χρήστη (πεδίο χρήσης, στόχους, προθέσεις και ενέργειες χρήστη). Ειρήνη Μαυρομμάτη
Task analysis Ανάλυση ενεργειών σύστημα χρήστης κατάσταση χρήστη κατάσταση συστήματος επικοινωνία με ενέργειες ΄ένας ή πολλοί System state Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman Ο διαδραστικός κύκλος αποτελείται απο δύο βασικές φάσεις: Εκτέλεση πράξεων Αξιολόγηση τους Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman Ο χρήστης καταστρώνει ένα σχέδιο δράσης, και στη συνέχεια το εκτελεί στο σύστημα που χρησιμοποιεί. Όταν το σχέδιο δράσης (ή τμήμα του) έχει εκτελεστεί, ο χρήστης παρατηρεί τα αποτελέσματα για αν αξιολογήσει το αποτέλεσμα του σχεδίου δράσης του, Και στην συνέχεια να καθορίσει περαιτέρω ενέργειες του. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman • ο χρήστης καθορίζει κάποιο στόχο • σχηματίζει την πρόθεση του • ορίζει μία πράξη διεπαφής (στο περιβάλλον διάδρασης) • κάνει την πράξη αυτή • καταλαβαίνει την κατάσταση του συστήματος • την μεταφράζει / επεξεργάζεται / κατανοεί • αξιολογεί την κατάσταση του συστήματος σε σύγκριση με τον προς επίτευξη στόχο Το μοντέλο του Norman’s επικεντρώνει στην πλευρά του χρήστη για το interface. Από τα πιο σημαντικά μοντέλα σε CHI Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman Ορισμένα συστήματα είναι δυσκολότερα από άλλα Πραγματοποίηση ο χρήστης ορίζει μία πράξη διεπαφής επιτρεπτές πράξεις από το σύστημα Αξιολόγηση ο χρήστης προσδοκά μια αλλαγμένη κατάσταση του συστήματος πραγματική απεικόνιση της κατάστασης Ειρήνη Μαυρομμάτη
Χρησιμότητα μοντέλου Νόρμαν Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman Χρησιμότητα μοντέλου Νόρμαν το μοντέλο Νόρμαν χρησιμοποιείται για να εξηγήσει γιατί ορισμένα περιβάλλοντα διεπαφής προκαλούν προβλήματα στους χρήστες. Τα προβλήματα αυτά τα περιγράφει ως Το κενό στην εκτέλεση της ενέργειας Το κενό στην αξιολόγηση της ενέργειας Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών – μοντέλο Norman Κάθε στάδιο είναι μία ενέργεια του χρήστη. Ο χρήστης κατανοεί την νέα κατάσταση του συστήματος μετά από εκτέλεση της σειράς ενεργειών, και τα μεταφράζει σε σχέση με τις προσδοκίες του για το τι θα συνέβαινε. Αν το σύστημα αντανακλά τους στόχους του χρήστη τότε η πράξη διάδρασης με αυτό είναι επιτυχημένη. Αλλιώς ο χρήστης επαναπροσδιορίζει το στόχο του και επαναλαμβάνει τα βήματα στο παραπάνω μοντέλο. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Gulf of execution (1) - Norman Είναι η διαφορά ανάμεσα στο σχηματισμό ενεργειών από τον χρήστη (ώστε να πετύχει το στόχο του) και των πράξεων που επιτρέπει το σύστημα. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Gulf of execution (2) - Norman Αν οι ενέργειες που επιτρέπει το σύστημα αντεπεξέρχονται στις προθέσεις ενεργειών του χρήστη τότε η πράξη διάδρασης είναι αποτελεσματική. Το περιβάλλον διεπαφής (interface) έχει στόχο να μειώσει το κενό στην εκτέλεση της ενέργειας Ειρήνη Μαυρομμάτη
Gulf of evaluation (1) - Norman Το κενό στην αξιολόγηση της ενέργειας Η κατάσταση είναι η απόσταση ανάμεσα στην φυσική παρουσίαση της κατάστασης του συστήματος (system state), και των προσδοκιών του χρήστη . Ειρήνη Μαυρομμάτη
Gulf of evaluation (1) - Norman Το κενό στην αξιολόγηση της ενέργειας Αν ο χρήστης μπορεί γρήγορα να αξιολογήσει από την φυσική παρουσία του συστήματος το κατά πόσο πραγματοποίησε το στόχο του, τότε το κενό αξιολόγησης είναι μικρό. Η προσπάθεια από την πλευρά του χρήστη είναι να μεταφράσει την παρουσίαση του συστήματος (λ.χ. από κατάλληλο feedback) . Ειρήνη Μαυρομμάτη
Gulf of evaluation (2)- Norman στην αξιολόγηση της ενέργειας η προσπάθεια, από την πλευρά του χρήστη, είναι να μεταφράσει την παρουσίαση του συστήματος. Αν η ‘μετάφραση’ αυτή χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια το κενό αξιολόγησης μεγαλώνει και η διάδραση γίνεται λιγότερο αποτελεσματική. Ειρήνη Μαυρομμάτη
μοντέλο Norman συμπερασματικά Το μοντέλο Νόρμαν είναι χρήσιμο για την κατανόηση της διάδρασης με έναν απλό, καθαρό, φυσικό τρόπο. Επίσης επιτρέπει σε άλλες εμπειρικές και αναλυτικές εργασίες να ενταχθούν σε ένα κοινό πλαίσιο. Όμως: το μοντέλο Νόρμαν δεν λαμβάνει πολύ υπ’ όψιν του το σύστημα, παρά μόνον όσον αφορά το interface. Επικεντρώνει στην άποψη του χρήστη για τη διάδραση. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών - μοντέλα Άλλα πλαίσια Ένα αλλο πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί, προσπαθούντας να καλύψει τα κενά που προαναφέρθηκαν για το μοντέλο Νόρμαν είναι: το πλαίσιο διάδρασης (interaction framework), των Abowd και Beale. Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών - μοντέλα το πλαίσιο διάδρασης (interaction framework), Abowd και Beale περιλαμβάνει τα στοιχεία • χρήστης • είσοδος • σύστημα • έξοδος . Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών - μοντέλα Το interface βρίσκεται ανάμεσα στον χρήστη και το σύστημα. Ο χρήστης ξεκινά τον κύκλο διάδρασης, με την διατύπωση ενός στόχου, και μίας πράξης για να τον πετύχει. Ο μόνος τρόπος για να επιδράσει στο μηχάνημα είναι δίνοντας του input μέσα από τα κανάλια εισόδου του συστήματος. Το input του χρήστη μεταφράζεται σε γλώσσα μηχανής, που μεταφέρει οδηγίες στο σύστημα ώστε να εκτελέσει λειτουργίες. Το σύστημα μεταβάλλεται, σαν αποτέλεσμα των εκτελεσμένων οδηγιών που του έχουν δοθεί μέσω input. Το σύστημα είναι σε μία νέα κατάσταση που πρέπει να γίνει γνωστή με τη σειρά της στον χρήστη (μεσω επικοινωνίας, από το σύστημα προς το χρήστη αυτή τη φορά). Η επικοινωνία αυτή γίνεται μέσω εξόδων (output) του συστήματος. Ο χρήστης παρατηρεί το output και αξιολογεί τα αποτελέσματα της διαδραστικής πράξης σε σχέση με τον αρχικό του στόχο. . Ειρήνη Μαυρομμάτη
Ανάλυση ενεργειών - μοντέλα 4 βασικές μεταβάσεις στο διαδραστικό πλαίσιο: Έκφραση Εκτέλεση Παρουσίαση Παρατήρηση Παραδείγματα καλής και κακής αντιστοιχίας της διεπαφής: Συστήματα διακοπτών για φώτα, απευθείας χειρισμός (direct manipulation (desktop, VR). . Ειρήνη Μαυρομμάτη