Διαδίκτυο στην εκπαίδευση Αθανάσιος Τζιμογιάννης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Υπηρεσίες του Διαδικτύου Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web, WWW) πρωτόκολλο HTTP (HyperText Transfer Protocol) για τη μεταφορά δεδομένων υπερκειμένου Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (e-mail) Συνομιλίες (Chats, Forum) Ειδησιογραφικές ομάδες (Newsgroups) Μηχανές αναζήτησης (search engines) Μεταφορά αρχείων (File Transfer Protocol, FTP)

Το Διαδίκτυο στην εκπαίδευση Μέσο οργάνωσης και υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου Αναζήτηση υλικού για την υποστήριξη της διδασκαλίας αναζήτηση πληροφοριών εκπαιδευτικό υλικό, σενάρια μαθημάτων, εργαλεία Αναζήτηση υλικού για τη θεωρητική-επιστημονική υποστήριξη του εκπαιδευτικού βιβλία, περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων, κυβερνητικά έντυπα, ερευνητικά πορίσματα, εκθέσεις θεωρητικές προσεγγίσεις, πορίσματα ερευνητικών προγραμμάτων Επικοινωνία και συνεργασία εκπαιδευτικών μεταξύ τους θέματα εκπαιδευτικής πρακτικής, διδακτικά αντικείμενα Ηλεκτρονικές κοινότητες εκπαιδευτικών

Το Διαδίκτυο στην εκπαίδευση Γνωστικό-μαθησιακό εργαλείο Συνεργατικές δραστηριότητες Δομημένες διερευνητικές δραστηριότητες στον Παγκόσμιο Ιστό (WebQuests) Μέσο επικοινωνίας και συνεργασίας μαθητών-εκπαιδευτικών και μαθητών μεταξύ τους με στόχο υποστήριξη και ενίσχυση της μάθησης συνεργασία μεταξύ σχολειών ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών Εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Το Διαδίκτυο στην εκπαίδευση Εργαλεία και εφαρμογές Εκπαιδευτικές πύλες Ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, μουσεία, οργανισμοί Δορυφορικές φωτογραφίες σε πραγματικό χρόνο Επιστημονικά δεδομένα και χάρτες (π.χ. μετεωρολογικά δεδομένα) Εκπαιδευτικά λογισμικά και παιχνίδια, τα οποία είναι ελεύθερα (freeware), κοινόχρηστα (shareware) ή επίδειξης (demo) Προγράμματα γενικής χρήσης (προστασίας από ιούς ή spam, επεξεργασίας και συγγραφής πολυμεσικών εφαρμογών) Προγράμματα που αφορούν στο Διαδίκτυο (on-line συζητήσεις, ανάπτυξη ιστοσελίδων)

Το Διαδίκτυο στην εκπαίδευση Εκπαιδευτικές πύλες Ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, μουσεία, οργανισμοί Δορυφορικές φωτογραφίες σε πραγματικό χρόνο Επιστημονικά δεδομένα και χάρτες Εκπαιδευτικά λογισμικά και παιγνίδια Δομημένες διερευνητικές δραστηριότητες (WebQuests) Επικοινωνία-συνεργασία Εκπαίδευση από απόσταση

Δορυφορική φωτογραφία 13-7-2000

Ηφαίστειο Αίτνας Νοέμβριος 2002

Ηλιακές εκρήξεις 28-10-2003

Ολική έκλειψη σελήνης 9-11-2003, 3:20 π.μ. Ολική έκλειψη σελήνης 9-11-2003, 3:20 π.μ.

Προ τσουνάμι 26-12-2004

Μετά τσουνάμι 26-12-2004

Τσουνάμι SriLanka

Κανάρια νησιά Μαρόκο

Νείλος Αίγυπτος Ερυθρά Θάλασσα

Κομήτης McNaught 18-1-2007 http://spaceweather.com/comets/gallery_mcnaught_page12.htm http://shadowandsubstance.com

Ελεύθερα εκπαιδευτικά λογισμικά Celestia, http://www.shatters.net/celestia Earth3D, http://www.earth3d.org Google Earth, http://earth.google.com EarthBrowser, http://www.earthbrowser.com Stellarium, http://www.stellarium.org Planetarium, http://www.asynx-planetarium.com FreeMind,http://freemind.sourceforge.net

Εκπαιδευτικές πύλες Εκπαιδευτική πύλη ΥΠΕΠΘ, http://www.e-yliko.gr Εκπαιδευτική πύλη Νοτίου Αιγαίου, http://www.epyna.gr Έδρα Εκπαίδευσης, http://www.edra.gr Πλεύσις, http://www.plefsis.gr E-paideia, http://www.e-paideia.net/Vortal/default.asp

Μηχανές αναζήτησης (Search engines) http://www.google.com http://www.yahoo.com http://www.altavista.com http://www.lycos.com http://www.infoseek.com http://www.in.gr

Τελεστές αναζήτησης AND OR NOT NEAR Εμφανίζονται σελίδες που περιέχουν ταυτόχρονα όλες τις λέξεις κλειδιά OR Εμφανίζονται σελίδες που περιέχουν τουλάχιστο μία από λέξεις κλειδιά NOT Αποκλείονται σελίδες που περιέχουν τις λέξεις κλειδιά NEAR Εμφανίζονται σελίδες που προσεγγίζουν κάποιες από τις λέξεις κλειδιά

Κριτήρια ποιότητας της πληροφορίας στο Web Σκοπός-Τύπος δικτυακού τόπου Περιεχόμενο Αξιοπιστία Τεχνικές ελέγχου Επίκαιρη ενημέρωση Λειτουργικότητα

Σκοπός του δικτυακού τόπου Τύπος εκπαιδευτικός (.edu) κυβερνητικός (.gov) μη κερδοσκοπικού οργανισμού (.org) εμπορικός (.com) Προσωπικές ιστοσελίδες η ταυτότητα του συγγραφέα ή του διαχειριστή τους (;) Xώρα προέλευσης Περιεχόμενο και ύφος κατάλληλα για εκπαιδευτική χρήση να καλύπτουν εκπαιδευτικές ανάγκες και διδακτικούς στόχους

Περιεχόμενο Ακρίβεια ποιότητα των παρεχόμενων πληροφοριών Εύρος κάλυψης του αντικειμένου Βασικά ερωτήματα Είναι το περιεχόμενο σημαντικό και χρήσιμο; Είναι το περιεχόμενο πρωτότυπο; Υπάρχει τεκμηρίωση με βιβλιογραφικές πηγές ή συνδέσεις στο Διαδίκτυο; Αξιολογείστε τις πηγές αυτές. Είναι πραγματικές, αξιόπιστες και επιστημονικά έγκυρες; Αυτός που υπογράφει την ιστοσελίδα διαθέτει πνευματικά δικαιώματα για το υλικό που παρουσιάζεται (copyright); Αν η ιστοσελίδα αναπαράγει υλικό από άλλη πηγή ή μέσο, υπάρχει ή αναφέρεται σχετική άδεια; Ελέγξτε αν αποτελεί απομίμηση ή πλαστογραφία.

Αξιοπιστία Οι πληροφορίες που βρίσκονται στο Διαδίκτυο δεν μπορούν, σε καμία περίπτωση, να θεωρηθούν εξ ορισμού ακριβείς και αξιόπιστες. Θα πρέπει να γίνεται διασταύρωση της αλήθειας και της ακρίβειας του υλικού με τη χρησιμοποίηση και άλλων μέσων ή πηγών Τα κριτήρια αξιολόγησης του περιεχομένου θα πρέπει να είναι τα ίδια με αυτά που χρησιμοποιούνται για πληροφορίες που δημοσιεύονται σε έντυπη μορφή (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, άρθρα κ.λπ.) Η προέλευση των πληροφοριών και το κύρος των ανθρώπων ή του φορέα που διαχειρίζεται μια ιστοσελίδα καθορίζουν την αξιοπιστία της Αναζητείστε περισσότερα στοιχεία που να πιστοποιούν τη σχέση του συγγραφέα ή του οργανισμού με το αντικείμενο

Επίκαιρη ενημέρωση Ο χρόνος ανανέωσης των πληροφοριών αποτελεί βασικό κριτήριο ελέγχου της ποιότητας και της αξιοπιστίας μιας ιστοσελίδας. Ελέγξτε πότε έγινε η τελευταία ενημέρωση της σελίδας; Είναι συχνό το φαινόμενο ιστοσελίδων που έχουν χρόνια να ενημερώσουν το περιεχόμενό τους, με αποτέλεσμα να είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ξεπερασμένο ή απαξιωμένο. Πληροφορίες χωρίς ένδειξη ημερομηνίας δεν πρέπει να θεωρούνται αξιόπιστες και να χρησιμοποιούνται χωρίς παραπέρα έλεγχο.

Τεχνικές ελέγχου Ελέγξτε το πρώτο τμήμα της διεύθυνσης για να βρείτε τον υπολογιστή που φιλοξενεί τη σελίδα αυτή. Αναζητείστε πρόσθετες πληροφορίες, όπως όνομα συγγραφέα, οργανισμού ή ινστιτούτου. Το e-mail επικοινωνίας δεν είναι αρκετό αν δεν συνοδεύεται από πρόσθετες πληροφορίες. Βρείτε άλλες (γνωστές και αξιόπιστες) ιστοσελίδες που να αναφέρονται στην υπό έλεγχο ιστοσελίδα. Χρησιμοποιείστε μηχανές αναζήτησης για να αναζητείστε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον συγγραφέα ή τον οργανισμό

Γυρίστε πίσω και ξανασκεφθείτε Είναι ο ΔΤ κατάλληλος για την έρευνα ή τη μελέτη σας; Τι επιπλέον παρέχει ή προσφέρει σε σχέση με άλλες πηγές; Για ποιο λόγο έχει δημιουργηθεί; Ποιοι είναι οι στόχοι των συγγραφέων της; Διασταυρώστε τις πληροφορίες που βρήκατε με άλλες αξιόπιστες πηγές (έντυπες ή ηλεκτρονικές). Σε κάθε περίπτωση, να είστε επιφυλακτικοί και να αξιολογείτε με προσοχή κάθε νέο ΔΤ, ώστε να περιορίσετε την πιθανότητα παραπλάνησης, απάτης, προπαγάνδας, εκμετάλλευσης ή παροχής ψευδών πληροφοριών.

Συνεργατικές δραστηριότητες βασισμένες στον ΠΙ (Web) Δεξιότητες αποτελεσματικής αναζήτησης πληροφοριών Τεχνικές δεξιότητες Προβλήματα-δυσκολίες Αποπροσανατολισμός των μαθητών Υπερφόρτωση από τον τεράστιο όγκο πληροφοριών Ελλειμματική προσήλωση στο στόχο αναζήτησης Δεξιότητες αξιολόγησης πληροφοριών Δεξιότητες ‘αυτορρύθμισης’ κατά την πλοήγηση Κατάλληλη υποστήριξη και καθοδήγηση από τον εκπαιδευτικό

WebQuest Δομημένη μαθησιακή δραστηριότητα βασισμένη στο Web επικεντρώνεται στην ενεργοποίηση των μαθητών είναι προσανατολισμένη στην έρευνα (inquiry) με στόχο την επίλυση προβλημάτων διαθεματικές προσεγγίσεις οι μαθητές αξιοποιούν διάφορες πηγές πληροφορίας Παγκόσμιος Ιστός Εκπαιδευτικό λογισμικό Συμβατικές πηγές Μικρής διάρκειας (short term): Σχεδιάζονται με στόχο να καλύψουν 1-3 διδακτικές ώρες. Μεγάλης διάρκειας (long term): Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να επεκταθούν μέχρι 4 εβδομάδες.

Στόχοι ενός WebQuest Αξιοποίηση και εφαρμογή πληροφοριών για την επίλυση ενός προβλήματος και όχι την απλή αναζήτηση πληροφοριών Ενεργοποίηση των μαθητών και ανάπτυξη της δημιουργικότητας οι μαθητές δημιουργικοί ερευνητές και όχι απλοί περιηγητές Ανάπτυξη δεξιοτήτων υψηλού επιπέδου (ανάλυση, σύνθεση και αξιολόγηση πληροφοριών, εμβάθυνση και εφαρμογή γνώσεων) Οικοδόμηση γνώσεων και νοηματοδοτούμενη μάθηση μέσω δραστηριοτήτων διαθεματικής προσέγγισης Συνεργατική και αλληλεπιδραστική μάθηση διαμοίραση ιδεών ανταλλαγή απόψεων και επιχειρημάτων Ο εκπαιδευτικός καθοδηγητής της εργασίας των μαθητών

Φάσεις ενός WebQuest Εισαγωγή Δραστηριότητα Διαδικασία Εισάγονται οι μαθητές στη δραστηριότητα και προκαλείται το ενδιαφέρον τους Δραστηριότητα Περιγράφεται αναλυτικά το τελικό προϊόν της δραστηριότητας Διαδικασία Περιγράφει και εξηγεί τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν οι μαθητές για να ολοκληρώσουν το έργο

Φάσεις ενός WebQuest Πηγές-Μέσα Προτεινόμενοι δικτυακοί τόποι, βάσεις δεδομένων Πηγές και εργαλεία που πρέπει να χρησιμοποιηθούν συμβατικές πηγές (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες) ατομικές συνεντεύξεις με ειδικούς ηλεκτρονικές συζητήσεις Αξιολόγηση Καταγράφεται και αξιολογείται το τελικό αποτέλεσμα της δραστηριότητας Συμπέρασμα Συνοψίζεται η δραστηριότητα και η εργασία των μαθητών Ενθαρρύνονται οι μαθητές να αξιολογήσουν τη διαδικασία που ακολούθησαν και το τελικό αποτέλεσμα

Σχεδίαση ενός WebQuest Διερεύνηση Προσδιορισμός μαθησιακών στόχων Επιλογή, οργάνωση και δόμηση (τμηματοποίηση) του θέματος Πηγές διερεύνησης Ανάδειξη των προς διερεύνηση ερωτημάτων

Σχεδίαση ενός WebQuest Πλέγμα ιδεών (brainstorming) Σύνδεσμοι ρόλων Ανάδραση με πραγματικό κόσμο Προσδιορισμός της μαθησιακής δραστηριότητας

Σχεδίαση ενός WebQuest Ανάπτυξη Δημιουργία δικτυακού τόπου Σχεδιασμός υποστήριξης (scaffolding) Εμπλοκή μαθητών Εφαρμογή - αξιολόγηση

Παραδείγματα http://members.aol.com/QuestSite/1/2.html http://www.spa3.k12.sc.us/WebQuests/Rainforests/index.htm#Introduction\ http://www.spa3.k12.sc.us/WebQuests/endangeredanimals/endangered.htm http://www.education.umd.edu/Depts/EDCI/edci385/webquests3/Webquest2/webquest2.html Ένα ταξίδι στους υγροβιότοπους της χώρας μας: http://195.251.46.12/webquest