ΒΟΥΝΑ Ένα βουνό ή όρος είναι ένας γεωλογικός σχηματισμός που εξαπλώνεται πάνω από τη γύρω περιοχή, σε μια περιορισμένη έκταση, με μια κορυφή. Ένα βουνό είναι γενικά πιο απότομο από ένα λόφο, αλλά δεν υπάρχει κανένα διεθνές πρότυπο για να δώσει ακριβή ορισμό στο ύψος του βουνού ή λόφου, αν και συνήθως το βουνό έχει μια αναγνωρίσιμη κορυφή. Τα βουνά καλύπτουν το 64% της Ασίας, το 36% της Βόρειας Αμερικής, το 25% της Ευρώπης, το 22% της Νότιας Αμερικής, το 17% της Αυστραλίας και το 3% της Αφρικής. Συνολικά η επιφάνεια της Γης καλύπτεται κατά 24% από ορεινούς όγκους. Το 10% ποταμοί του κόσμου τροφοδοτούνται από ορεινές πηγές, και περισσότερος από το μισό πληθυσμό της Γης εξαρτάται από τα όρη για υδάτινους πόρους.

Χαρακτηριστικά και Είδη Βουνών Τα ψηλότερα βουνά, αλλά και βουνά που βρίσκονται πιο κοντά στους πόλους της Γης, έχουν τμήματα που εισέρχονται σε πιο κρύα στρώματα της ατμόσφαιρας. Έτσι, αυτά τα βουνά είναι πιο επιρρεπή στη δημιουργία παγετώνων και στη διάβρωση μέσω παγετού. Τέτοιες διαδικασίες δημιουργούν τις χαρακτηριστικές κορυφογραμμές των βουνών. Κάποια από αυτά τα βουνά έχουν παγετώδεις λίμνες, που δημιουργούνται από την τήξη των παγετώνων. Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι υπάρχουν 3000 παγετώδεις λίμνες στο Μπουτάν. Τα βουνά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με πολλούς τρόπους. Μερικά βουνά είναι ηφαίστεια και μπορούν να χαρακτηριστούν βασισμένα στο είδος της λάβας ή την ιστορία των εκρήξεών τους. Άλλα βουνά είναι σχηματισμένα από παγετώδεις διαδικασίες και μπορούν να χαρακτηριστούν με βάση τις μορφές παγετώνα. Τα περισσότερα, ωστόσο, οφείλουν τη δημιουργία τους στις ορογενετικές κινήσεις, δηλ. κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, οι οποίες έχουν ως συνέπεια την πτύχωση των ορίων τους. Ανάλογα με την εποχή που δημιουργήθηκαν οι πτυχώσεις αυτές διακρίνεται και η ηλικία των βουνών. Έτσι, με την πιο πρόσφατη Αλπική πτύχωση δημιουργήθηκαν οροσειρές όπως οι Άλπεις. Οι οροσειρές αυτές χαρακτηρίζονται από έντονο επιφανειακό ανάγλυφο και χαρακτηρίζονται ως οροσειρές αλπικού τύπου. Αντίθετα, οι σκανδιναβικές οροσειρές, που δημιουργήθηκαν πολύ παλαιότερα, έχουν πολύ πιο ήπιο ανάγλυφο και χαρακτηρίζονται ως οροσειρές σκανδιναβικού τύπου.

Τα πέντε μεγαλύτερα βουνά στον κόσμο 1. EVEREST Το ψηλότερο βουνό της οροσειράς των Ιμαλάϊων και η κορυφή του είναι το ψηλότερο σημείο της Γης.  Έχει υψόμετρο 8.848 μέτρα και βρίσκεται μεταξύ Θιβέτ και Νεπάλ.  Το ύψος του μεταβάλλεται κάθε χρόνο κατά μερικά χιλιοστά, λόγω της διαδικασίας της "Ορογένεσης", που δημιούργησε τα Ιμαλάια.  Προσελκύει πολλούς έμπειρους ορειβάτες, αλλά και αρχάριους. 2. CHOGORI Είναι κορυφή της οροσειράς Karakoram, η οποία είναι μέρος των Ιμαλάϊων. Βρίσκεται στα σύνορα Πακιστάν-Taxkorgan και Κίνας. Έχει υψόμετρο 8.611 μέτρα και είναι το δεύτερο, σε ποσοστό θνησιμότητας, βουνό για τους αναρριχητές.  Για κάθε τέσσερα άτομα που έχουν ανέβει στην κορυφή, ο ένας έχει πεθάνει κατά την προσπάθεια. 3. KANCHENJUNGA Αυτό σημαίνει το όνομά του, επειδή έχει πέντε κορυφές, εκ των οποίων οι τέσσερις είναι πάνω από 8.450 μέτρα.  Οι θησαυροί αντιπροσωπεύουν τις πέντε αποθήκες του Θεού, αποθήκες με χρυσό, ασήμι, πολύτιμους λίθους, σιτηρά και ιερά βιβλία. Έχει υψόμετρο 8.586 μέτρα. 4. LHOSTE Έχει υψόμετρο 8.516 μέτρα και βρίσκεται  στα σύνορα μεταξύ Κίνας και Νεπάλ και συνδέεται με το Έβερεστ. 5. MAKALU Έχει υψόμετρο 8.481 μέτρα και βρίσκεται 22 χιλιόμετρα ανατολικά του Έβερεστ, στα σύνορα μεταξύ Κίνας και Νεπάλ.  Είναι μια απομονωμένη κορυφή και έχει σχήμα τετράπλευρης πυραμίδας.  Είναι από τα πιο δύσκολα βουνά για αναρρίχηση με απότομες και αιχμηρές κορυφογραμμές.

ΒΟΥΝΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΟΛΥΜΠΟΣ ΙΜΑΛΑΪΑ ΜΑΚΑΛΟΥ ΑΛΠΕΙΣ

ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΜΟΛΙΚΑΣ ΓΚΙΩΝΑ ΠΑΓΓΑΙΟ ΤΥΜΦΗ