ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΗΣ ΕΜΠΑΣ

Ιστορικά και Αρχιτεκτονικά Στοιχεία Στην πλατεία του χωριού Έμπα της Πάφου βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσελεούσης. Χρονολογείται από τα τέλη του 12ου με αρχές του 13ου αιώνα. Χτίστηκε αρχικά σε σχήμα ελεύθερου σταυρού με τρούλο. Αργότερα μετασχηματίστηκε σε εγγεγραμμένο σταυροειδή με τρούλο και προστέθηκε νάρθηκας.

Ιστορικά και Αρχιτεκτονικά Στοιχεία Στην κορυφή του κάθε τρούλλου υπάρχει στερεωμένος από ένας μικρός ρωμαϊκός κίονας, ο οποίος έγινε αιτία να δημιουργηθούν πολλοί θρύλοι για την ύπαρξή του.

Εσωτερικό Ναού Κάτω από την Αγία Τράπεζα εντοπίστηκε τεμάχιο λειψάνου αγνώστου αγίου.

Τοιχογραφίες Η εκκλησία διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες στις αρχές του 13ου αι. που έχουν για χαρακτηριστικό τους τα ισχυρά περιγράμματα στις μορφές και η περιορισμένη επιλογή χρωμάτων. Τοιχογραφίες προστέθηκαν επίσης το 15ο,16ο αι., ενώ κάποιες τοιχογραφίες αντικαταστάθηκαν το 19ο αι. με άλλες αρκετά κακότεχνες.

Τοιχογραφίες Σημαντικές και πολύ παραστατικές τοιχογραφίες σώζονται στο ναό με θεματογραφία από τα θαύματα του Χριστού και τη Δευτέρα παρουσία.

Εικονοστάσιο Το εικονοστάσιο της εκκλησίας είναι ξυλόγλυπτο και ανάγεται στο 1747. Οι τρεις δεσποτικές εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου φέρουν χρονολογία 1536. Εντύπωση κάνουν στις εικόνες των Αποστόλων τρεις εραλδικές ασπίδες οι οποίες παρουσιάζουν οικόσημα κάποιων δωρητών.

Νάρθηκας Στα αριστερά του νάρθηκα υπάρχει εξωτερική σκάλα η οποία παλιότερα οδηγούσε σε κελιά φιλοξενίας προσκυνητών.

Χωνευτήρι Μέσα στο ναό βρίσκεται επίσης ένα «χωνευτήρι» στο οποίο άδειαζαν το νερό της κολυμβήθρας μετά το τέλος της Βάπτισης.

Ιερά Κειμήλια Σε ειδική θήκη μέσα στην Εκκλησία βρίσκεται δερματόδετο Ευαγγέλιο που τυπώθηκε στην Βενετία το 1539.

Η Είσοδος Όπως φαίνεται και στην εικόνα η είσοδος της Εκκλησίας ξαναχτίστηκε σε χαμηλότερο επίπεδο έτσι ώστε να εμποδίζεται η είσοδος στους Τούρκους με τα άλογα.

Θρύλοι και παραδόσεις Στο πέρασμα των αιώνων πολλοί θρύλοι έχουν διασωθεί και αφορούν την ύπαρξη του ναού αυτού. Λέγεται ότι κάποτε ο ναός αυτός ήταν θαμμένος στο χώμα και στην προσπάθεια τους οι κάτοικοι να τον φέρουν στο φως σπάσανε το σταυρό στον τρούλο του νάρθηκα και τον αντικατέστησαν με ένα μικρό ρωμαϊκό κίονα.

Θρύλοι και παραδόσεις Ακόμη υπάρχει η παράδοση ότι κάτω από την εκκλησία υπάρχει κρυμμένος θησαυρός ο οποίος ανοίγει με το χρυσό κλειδί που απεικονίζει σχετική τοιχογραφία.

Πανάρχαια εικόνα Μια πανάρχαια εικόνα ενός άγνωστου Αγίου φυλάσσεται μέσα στο ναό. Σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε εγκαταλελειμμένη σε ένα αγρό στην γύρω περιοχή. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για τον Άγιο Νεόφυτο τον Έγκλειστο.

Βιβλιογραφία Φυλλάδιο της ιεράς Μητρόπολης Πάφου http://www.embacommunity.com/content/view/10/41/lang,gr/ Μαρτυρία του ιερέα της Κοινότητας και κατοίκων του χωριού.

Επιμέλεια Μαθητές του Β6: Παναγιώτα Καραμανλή Έλενα Γιάγκου Σπύρος Κούτης Ραφαήλ Πίτσης Εποπτεία: Ειρήνη Παππά Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους Έμπας