Ιατρού Χρήστος Μερκούρης Βασίλης Μιχαλάκης Γιώργος

Ο Φανατισμός ως όρος προέρχεται από την λατινική λέξη "fanum" ( ιερό ). Πιθανότερη προέλευση του "fanum" είναι η ελληνική λέξη " φανός " ( φαίνω = φωτίζω ) και παραπέμπει σε ιερή τελετή ή μυσταγωγία συνοδευόμενη κατά κανόνα με πυρσούς.

Ως φανατισμό εννοούμε την τυφλή υπακοή σε μια ιδέα, την οποία υπηρετούμε με πεισματικό ζήλο, ως το σημείο να ασκούμε βία για να υποχρεώσουμε άλλους να την ακολουθούν και να τιμωρούμε όποιον δεν είναι διατεθειμένος να την ενστερνιστεί. Ο φανατισμός είναι πρόδρομος της βίας, καθόσον ο κυριευμένος από το πάθος του φανατισμού άνθρωπος, για να υπερασπιστεί τα « όσια και τα ιερά », χρησιμοποιεί κάθε ανόσιο και ανίερο μέσο.

Είναι το φαινό µ ενο κατά το οποίο κάποιο άτο µ ο ή ο µ άδα προσπαθεί µ ε ποικίλους τρόπους καταναγκασ µ ού να επιβάλλει τη θέλησή του και να στερήσει από άλλους την ελευθερία τους ή να τους επηρεάσει προς το ίδιο όφελος.

 Σωματική  Ψυχολογική  Λεκτική  Σεξουαλική παρενόχληση

Παραδείγματα μέσα από την ιστορία.  Οι διωγμοί κατά των χριστιανών στην αρχαία Ρώμη 1 ος -4 ος αιώνας μ. Χ.  Στο Μεσαίωνα έχουμε τους διωγμούς Βυζαντινών αυτοκρατόρων κατά αιρετικών.

 Την ίδια εποχή έχουμε τους διωγμούς του Ισλάμ κατά χριστιανών της Μέσης Ανατολής και αργότερα των Βαλκανίων.  Σταυροφορίες των Δυτικών χριστιανών κατά των Ορθοδόξων χριστιανών και μουσουλμάνων ( 11 ος - 15 ος αιώνας).

 Οι δίκες της Ιεράς Εξέτασης.  Οι θρησκευτικοί πόλεμοι μεταξύ Πρoτεσταντών και Ρωμαιοκαθολικών στην Ευρώπη το 16 ο -18 ο αιώνα.

Σήμερα το θρησκευτικό στοιχείο σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη αναζωπυρώνεται ώστε να χρησιμοποιείται από κάποια εξουσιαστικά κέντρα ως μοχλός πρόκλησης συγκρούσεων. Μετά την τρομοκρατική επίθεση στις ΗΠΑ ανασύρεται το στοιχείο του φονταμεταλισμού, στο οποίο συνυπάρχει και το θρησκευτικό. Ο φονταμεταλισμός έχει παγιωθεί στη συμπεριφορά ατόμων και ομάδων και χρησιμοποιείται μεθοδικά και στο θρησκευτικό τομέα.

Σε όλα τα δόγματα παρατηρούνται τάσεις φονταμενταλισμού και μαχητικού αντιμοντερνισμού. Αυτό οφείλεται στη μισαλλοδοξία και στο φανατισμό που χαρακτηρίζει τις διάφορες ομάδες που ανήκουν σε κάθε θρήσκευμα.

Στη σημερινή εποχή έχουμε αρκετά περιστατικά τα οποία οφείλονται σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Για παράδειγμα :  Στη Νιγηρία οι συγκρούσεις ανάμεσα σε μουσουλμάνους και χριστιανούς είναι συχνές. Τα μικρά προνόμια που είχαν δοθεί από τους αποικιοκράτες στους εκχριστιανισθέντες μικροαγρότες της εθνότητας Berom, αποτελούν το λόγο των επιθέσεων από τους μουσουλμάνους γείτονές τους.

 Στον Λίβανο υπάρχουν 18 δόγματα. Η Δημοκρατία του Λιβάνου οφείλει να ισορροπεί ανάμεσα σε χριστιανούς και μουσουλμάνους προσφέροντας την προεδρία της Δημοκρατίας σε έναν χριστιανό, την προεδρία του Κοινοβουλίου σε έναν σιίτη και τη θέση του πρωθυπουργού σε έναν σουνίτη.  Στην Ινδονησία, από το 2000 και μετά, ακραίοι ινδουιστές εξαπολύουν πραγματικά πογκρόμ στους χριστιανούς της χώρας. Αποτέλεσμα : χιλιάδες νεκροί και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εξαναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε άλλα σημεία της χώρας.

 Στο Ισραήλ, οι ακραίοι ορθόδοξοι Εβραίοι επιβάλλουν στο κράτος τις απόψεις τους και βυθίζουν τη χώρα στο χάος όταν δεν εισακούονται. Πρόσφατα, ο υπουργός Δικαιοσύνης, με την παραίνεση των ακραίων ορθόδοξων εβραίων, πρότεινε την αντικατάσταση των νόμων του κράτους με τον ιερό εβραϊκό νόμο της Halakha.  Στην Ινδία, την Τσετσενία και σε πολλές άλλες χώρες άνθρωποι αλληλοσκοτώνονται για μια θέση στον Παράδεισο.

Ωστόσο, στην εποχή μας η βία μπορεί να παίρνει πολλές και διαφορετικές μορφές. Οι συνηθέστερες εκφάνσεις της στις μέρες μας είναι οι πολιτικές διώξεις, τα βασανιστήρια, τα εγκλήματα, η τρομοκρατία, οι κοινωνικές αναταραχές, οι συγκρούσεις, ο χουλιγκανισμός στα γήπεδα κτλ.

Σε κάποιες μάλιστα περιπτώσεις μπορεί ο χουλιγκανισμός και η βια στα γήπεδα να συσχετιστεί ακόμα και με τη θρησκεία. Παράδειγμα αποτελεί το ντέρμπι της Σκωτίας ανάμεσα σε Σέλτικ ( Προτεστάντες ) και Ρέιντζερς ( Ρωμαιοκαθολικοί ). Πρόκειται για μία αντιπαλότητα που μέχρι και πριν από δέκα περίπου χρόνια ήταν τόσο έντονη, που πολλές φορές ο αγώνας σταματούσε λόγω επεισοδίων.