ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 431π.Χ. - 404π.Χ.
Πριν τον πόλεμο… Η Σπάρτη δε λαμβάνει μέρος στον επιθετικό πόλεμο κατά των Περσών. Ιδρύεται η Αθηναϊκή Συμμαχία, που αργότερα μετατρέπεται σε ηγεμονία. Η Αθήνα έγινε πλούσια πόλη και κυριάρχησε σχεδόν σε όλο το Αιγαίο. Η Σπάρτη είχε με το μέρος της τις περισσότερες πόλεις της Πελοποννήσου.
Αίτια Πολέμου Οι σχέσεις των δύο πόλεων δεν ήταν καλές. Αίτια Πολέμου Οι σχέσεις των δύο πόλεων δεν ήταν καλές. Είχαν διαφορετικά πολιτεύματα. (Δημοκρατικό-Ολιγαρχικό) Ο τρόπος ζωής τους ήταν διαφορετικός. Η μεγάλη δύναμη της Αθήνας ανησύχησε τη Σπάρτη. Η εμπορική επέκταση των Αθηναίων στη Δυτική Ελλάδα, γεγονός που ενόχλησε τους Κορίνθιους, που ήταν σύμμαχοι των Σπαρτιατών.
Αφορμές Πολέμου Οι Κερκυραίοι που είχαν διαφορές με τους Κορινθίους, ζήτησαν βοήθεια από τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι, που ενδιαφέρονταν για το εμπόριο της περιοχής, θεώρησαν το γεγονός ως μεγάλη ευκαιρία. Αποφάσισαν λοιπόν να πάνε με το μέρος των Κερκυραίων. Οι Κορίνθιοι προσπάθησαν τότε να βλάψουν τους Αθηναίους στη Μακεδονία.
Ο εμφύλιος πόλεμος αρχίζει… Η Σπάρτη και οι σύμμαχοί της αποφασίζουν να κηρύξουν τον πόλεμο κατά της Αθήνας. Αντιμέτωποι: Η Πελοποννησιακή Συμμαχία και η Αθηναϊκή Συμμαχία. Η Πελοποννησιακή Συμμαχία ήταν πιο δυνατή στην ξηρά και η Αθηναϊκή Συμμαχία πιο δυνατή στη θάλασσα. «Αυτή η ημέρα θα γίνει αρχή μεγάλης συμφοράς για τους Έλληνες.»
Οι τρεις φάσεις του πολέμου 1. ΑΡΧΙΔΑΜΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 431-427 π.Χ. 431π.Χ. Ο στρατός των Πελοποννήσιων κάνει εισβολή στην Αττική και προκαλεί καταστροφές. Οι Αθηναίοι αντιδρούν. Ο στόλος λεηλατεί τα παράλια της Λακωνίας. 430 π.Χ. Πέφτει λοιμός στην Αθήνα. Πέθαναν πολλοί. Ανάμεσά τους και ο μεγάλος αρχηγός της Αθήνας, ο Περικλής.
Ο πόλεμος σιγά-σιγά απλώθηκε σ’όλη την Ελλάδα Ο πόλεμος σιγά-σιγά απλώθηκε σ’όλη την Ελλάδα. Πολλοί όμως είχαν κουραστεί και ήθελαν να σταματήσει ο πόλεμος. Το 421 π.Χ. ο στρατηγός Νικίας αναλαμβάνει την πρωτοβουλία για σύναψη ειρήνης για πενήντα χρόνια και το πετυχαίνει (Νικίεια ειρήνη). Η ειρήνη δεν κρατά πολύ (6 χρόνια) και ο πόλεμος ξαναρχίζει.
2. ΣΙΚΕΛΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ 415-413π.Χ. Ο Αλκιβιάδης, άνθρωπος υπερβολικά φιλόδοξος, παρέσυρε τους Αθηναίους σε εκστρατεία στη Σικελία εναντίον των Συρακουσών. Αν νικούσαν όλο το εμπόριο θα περνούσε στα χέρια της Αθήνας. Η εκστρατεία έγινε (415-413 π.Χ.) αλλά οι Αθηναίοι ηττήθηκαν.
3. ΔΕΚΕΛΙΚΟΣ Ή ΙΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 413-404π.Χ. 3. ΔΕΚΕΛΙΚΟΣ Ή ΙΩΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 413-404π.Χ. Οι Σπαρτιάτες παίρνουν την απόφαση να δημιουργήσουν και αυτοί ισχυρό στόλο, ικανό να τα βάζει με τον Αθηναϊκό. Ζήτησαν χρήματα από τους Πέρσες… Ο αγώνας μεταφέρεται στη θάλασσα. Σε ναυμαχία που έγινε στις Αργινούσες το 406 π.Χ. νίκησαν οι Αθηναίοι. Η κρίσιμη σύγκρουση γίνεται το 407 π.Χ. στους Αιγός ποταμούς. Οι Αθηναίοι καταστρέφονται. 404π.Χ.: Οι Αθηναίοι υπογράφουν ειρήνη με βαρείς όρους.
Αποτελέσματα Χιλιάδες νέοι άντρες σκοτώθηκαν στις πολεμικές συγκρούσεις. Χιλιάδες άμαχοι σφαγιάσθηκαν ή έγιναν δούλοι. Μεγάλες εκτάσεις γης έμειναν ακαλλιέργητες. Πολλές πόλεις ερειμώθηκαν. Η οικονομία των ελληνικών πόλεων κλονίστηκε ( βιοτεχνία και εμπόριο). Γκρεμίστηκαν ηθικές αξίες και οι άνθρωποι έγιναν σκληροί. Στις σχέσεις επικρατεί η δολιότητα και το δίκαιο του ισχυρότερου. Η πιθανότητα πολιτικής ένωσης των Ελλήνων δεν υπάρχει πλέον. Οι Πέρσες εκμεταλεύονται την κατάσταση.