Θεωρητικό υπόδειγμα για την μελέτη της οικονομικής δραστηριότητας (Κεφ Θεωρητικό υπόδειγμα για την μελέτη της οικονομικής δραστηριότητας (Κεφ. 3 Mankiw) Υπόδειγμα που εξηγεί την συμπεριφορά του ΑΕΠ, μακροχρόνια. Παραγωγική δραστηριότητα- εισοδηματικό κύκλωμα Φορείς οικονομικής δραστηριότητας: επιχειρήσεις, νοικοκυριά, δημόσιο, χρηματαγορές.
Παραγωγή (προϊόν): πόση ποσότητα παράγεται, μέσω ποιάς διαδικασίας: πώς, πόσο Προϊόν: πώς κατανέμεται στους παραγωγικούς συντελεστές (θεωρία διανομής εισοδήματος) Εισόδημα: πώς χρησιμοποιείται από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις Εισόδημα - ζήτηση Συνθετικά μέρη της συνολικής ζήτησης
Παραγωγή: Καθορίζεται από τους παραγωγικούς συντελεστές Η ποσότητα των παραγωγικών συντελεστών που διαθέτει η οικονομία είναι καθοριστική Παραγωγικοί συντελεστές (εισροές) π.χ. κεφάλαιο, εργασία Διαδικασία παραγωγής: περιγράφεται μέσω της συνάρτησης παραγωγής
Συνάρτηση παραγωγής: Περιγράφει πώς οι συντελεστές παραγωγής μετατρέπονται σε προϊόν Για Κ, L, με δεδομένους τους υπόλοιπους παραγωγικούς συντελεστές και την τεχνολογία, η συνάρτηση παραγωγής περιγράφει πώς εισροές εκροές Y = f ( K, L)
Η διαθεσιμότητα των πόρων και η τεχνολογία καθορίζουν το επίπεδο της παραγωγής (πόσο) προϊόν δεδομένο μακροχρόνια Υποθέσεις: (1) Ποσότητα παραγωγικών συντελεστών δεδομένη (2) Ευκαμψία τιμών-μισθών
Επομένως, μακροχρόνια ισχύει ότι όλες οι αγορές σε ισορροπία συναθροιστική (συνολική) προσφορά = συναθροιστική (συνολική) ζήτηση Πλήρης απασχόληση
Πώς κατανέμεται η αξία του προϊόντος (άρα το εισόδημα) στους συντελεστές παραγωγής; Νεοκλασική θεωρία διανομής εισοδήματος: Υποθέσεις: Συντελεστές παραγωγής Κεφάλαιο (αμοιβή: r (ενοίκιο, πρόσοδος)) Εργασία (αμοιβή: w (μισθός)) Τέλειος ανταγωνισμός
Υποθέσεις Μακροχρόνια: οικονομικό κέρδος = 0 η αξία του προϊόντος εξαντλείται στην αμοιβή των παραγωγικών συντελεστών Εναλλακτικά υποθέτομε σταθερές αποδόσεις κλίμακος=> οικονομικό κέρδος=0 Ρ: τιμή συνολικού προϊόντος (δείκτης τιμών) Υ: συνολικό (συναθροιστικό) προϊόν
P·Υ= w·L + r·K Πώς προσδιορίζονται οι αμοιβές των συντελεστών; Ζήτηση (άθροισμα των ζητήσεων κάθε επιχείρησης) Προσφορά (δεδομένη, καθορίζεται από διαθεσιμότητα των πόρων) Θα ξεκινήσομε από τη μελέτη της ζήτησης εργασίας ή κεφαλαίου μίας επιχείρησης
Πόση εργασία και πόσο κεφάλαιο απασχολεί μία επιχείρηση; Ζήτηση εργασίας (L): Με συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού και δεδομένη την ποσότητα του κεφαλαίου(Κ) η επιχείρηση (i) μεγιστοποιεί το κέρδος. Κάθε εργαζόμενος που προσλαμβάνει η επιχείρηση συντελεί τόσο στην αύξηση της παραγωγής, άρα, στην αύξηση των εσόδων όσο και στην αύξηση του κόστους παραγωγής.
Η επιχείρηση αυξάνει την ζήτηση εργασίας αν κάθε εργάτης που προσλαμβάνει συμβάλλει στην αύξηση της αξίας του προϊόντος περισσότερο απ’ ότι στην αύξηση του κόστους παραγωγής (w). Προϊόν του τελευταίου εργαζόμενου που προσλαμβάνει η επιχείρηση: οριακό προϊόν της εργασίας, MPLi.
MPLi=∂Yi (Ki,Li)/ ∂Li Καθώς η απασχόληση εργαζομένων από την επιχείρηση↑, το προϊόν της επιχείρησης αυξάνεται με φθίνοντα ρυθμό (φθίνουσες αποδόσεις) Αρνητική σχέση ζήτησης εργασίας και MPL
MPLi Ζήτηση εργασίας από επιχείρηση MPLi Li
Ρi: τιμή προϊόντος (δεδομένη για την επιχείρηση) ΜPLi·Pi: αξία οριακού προϊόντος w: οριακό κόστος της επιχείρησης (δεδομένο) Η επιχείρηση έχει συμφέρον να προσλαμβάνει έναν ακόμη εργαζόμενο αν MPLi·Pi>w Ισορροπία: MPLi·Pi=w
MPLi·Pi Ζήτηση εργασίας από επιχείρηση όταν ο μισθός είναι w w MPLi·Pi Li Lo
Ζήτηση εργασίας για το σύνολο της οικονομίας Αθροίζομε τη ζήτηση εργασίας που αντιστοιχεί σε κάθε μία επιχείρηση. => συνολική ζήτηση εργασίας Μισθός καθορίζεται από την συνολική προσφορά και ζήτηση εργασίας. Αν προσφορά εργασίας> ζήτησης => μισθός πέφτει.
Αγορά εργασίας MPL·P Προσφορά εργασίας (εργατικό δυναμικό) w Ζήτηση εργασίας MPL·P L L
Για το σύνολο της οικονομίας: wL: αμοιβή εργασίας rK: αμοιβή κεφαλαίου (Το r προσδιορίζεται με ανάλογη διαδικασία που ξεκινά από την επιχείρηση) και
P·Υ= w·L + r·K Αλλά w = P·MPL r = P·MPK Άρα P·Υ= P·MPL ·L+ P·MPK ·K => Υ= MPL ·L + MPK ·K Κάθε συντελεστής αμοίβεται ανάλογα με το οριακό του προϊόν (παραγωγικότητα).