Βυζαντινό Τραπέζι ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Δάφνη-Γιώργος-Αλεξία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΗΓΕΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Περιγράψτε πως γίνονταν το ψάρεμα. Με ποια μέσα, σε ποιες περιοχές και ποια εποχή;(Α) Το ψάρεμα γινόταν κάπως έτσι...’’ Έκλειναν με δίχτυα μία περιοχή στα ρηχά, σε μέρη όπου υπήρχαν θαλάσσια ρεύματα, στο δέλτα των ποταμών ή στο άνοιγμα λιμνοθαλασσών’’. Την εποχή της ομαδικής μετανάστευσης των ψαριών, όταν κοπάδια ολόκληρα μετακινούνται από τα γλυκά νερά για να φτάσουν στη θάλασσα, παγιδεύονταν σ’ αυτούς τους οργανωμένους ψαρότοπους.

ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Περιγράψτε πως γίνονταν το ψάρεμα. Με ποια μέσα, σε ποιες περιοχές και ποια εποχή;(B) Από ειδικά παρατηρητήρια, οι ψαράδες έβλεπαν πότε γέμιζαν τα δίχτυα τους και πήγαιναν να μαζέψουν τα ψάρια. Έτσι ψάρευαν αποφεύγοντας τους κινδύνους της ανοιχτής θάλασσας. Στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και της Βαλκανικής χερσονήσου, στα νησιά του Αιγαίου, στα παράλια της Προποντίδας και της Μαύρης Θάλασσας, οι άνθρωποι ψάρευαν με δίχτυα, αγκίστρια ή καμάκια, ανάλογα με το είδος των ψαριών.

ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Τι είδους ψαρικά έτρωγαν ; Τα είδη ψαρικών που έτρωγαν ήταν: παλαμήδες,συναγρίδες, μπαρμπούνια, φαγκριά, ροφοί, καλκάνια, σουπιές, κεφάλοι, αθερίνες, σαρδέλες, μύδια, στρείδια και χταπόδια. Επίσης έτρωγαν χάννους, γαρίδες, αστακούς, καβούρια, χτένια, πεταλίδες, αχινούς, λαβράκια, ύσκες και φησσιές.

Με ποιους τρόπους έτρωγαν τα ψάρια τους και με ποιους τα κρέατα;(Α) ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Με ποιους τρόπους έτρωγαν τα ψάρια τους και με ποιους τα κρέατα;(Α) Τα κρέατα και τα ψάρια τα έψηναν στη «ιστίαν» (ψηστιέρα) και στην «ανθρακιά»(κάρβουνο) . Όπως γνωρίζουμε και από τον Λιουτπράνδο, το γνωστό επίσκοπο της Κρεμώνης της βόρειας Ιταλίας τους άρεσε το λιπαρό προβιετικό (πρόβειο κρέας). Όσα δεν καταναλώνονταν αμέσως μετά τη σφαγή του ζώου, τα πάστωναν.

Με ποιους τρόπους έτρωγαν α ψάρια τους και με ποιους τα κρέατα;(B) ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Με ποιους τρόπους έτρωγαν α ψάρια τους και με ποιους τα κρέατα;(B) Οι πηγές αναφέρουν το παστό και την παστομαγειρία πιο συχνά σε σύγκριση με το φρέσκο κρέας. Ο στρατός του 10ου αιώνα είχε μαζί του-ανάμεσα σε άλλα- και παστά ψάρια. Σύμφωνα με το Επαρχιακόν Βιβλίο, τεταριχευμένον κρέας και ψάρι, όπως και καπνισμένο λουκάνικο, πωλούνται από τον σαλδαμάριο, δηλαδή τον μπακάλη και όχι τον κρεοπώλη.

Έτρωγαν εκείνη την εποχή τους θαλασσινούς μεζέδες; ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ   Έτρωγαν εκείνη την εποχή τους θαλασσινούς μεζέδες; Ναι, εκείνη την εποχή έτρωγαν θαλασσινούς μεζέδες. Αυτά που έτρωγαν ήταν τα «αγνά» δηλ: καλαμάρια, χταπόδια, γαρίδες, αστακοί, καραβίδες,καβούρια, χτένια, πεταλίδες, μύδια, στρείδια, αχινούς , σωλήνεςκ.ά. Επίσης έτρωγαν: κέφαλο, μεγάλη αθερίνα, λαυράκι, ύσκες, φησσιές, τσίρους, σκουμπριά, χαβιάρι, βρωμιαρέες θύννες ή παλαμιδοκόμματα.

ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Μιλήστε για το ψάρεμα στην περιοχή της Χαλκιδικής και στην περιοχή του Έβρου α). Οι μοναχοί της μονής Μεγίστης Λαύρας, στο Άγιο Όρος εξασφάλιζαν – πέρα από την τροφή τους – σημαντικά έσοδα νοικιάζοντας τέτοιους ψαρότοπους στους χώρους της Χαλκιδικής. Συχνά οι ψαράδες ψάρευαν οργανωμένοι σε ομάδες με αρχηγό τον Πρωτεύοντα…

ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Μιλήστε για το ψάρεμα στην περιοχή της Χαλκιδικής και στην περιοχή του Έβρου. β) Στα μέσα του 12ου αιώνα ,ο Ισαάκιος Κομνηνός, ίδρυσε τη μονή Παναγίας της Κοσμοσώτειρας , στη δυτική όχθη του ποταμού Έβρου. Στο ιδρυτικό έγγραφο, συμβούλευε τον ηγούμενο να διασφαλίσει τα δικαιώματα της μονής που αφορούσαν το ψάρεμα στο ποτάμι: «Όπως είπα, τα ψάρια είναι πολλά και μεγάλα και ωφελεί ο ηγούμενος να έχει το νου του και να φροντίζει ώστε να μην ψαρεύει εκεί οποιοσδήποτε.»

Πως ήταν οργανωμένο το ψαρεμπόριο στην πόλη ; ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Πως ήταν οργανωμένο το ψαρεμπόριο στην πόλη ; Οι ιχθυοπώλες όφειλαν να αγοράζουν τα ψάρια στις ιχθυόσκαλες και να μην βγαίνουν οι ίδιοι για ψάρεμα. Οι έμποροι της Κωστ/πολης ήταν οργανωμένοι σε συντεχνίες, που λειτουργούσαν κάτω από την επίβλεψη του Έπαρχου της πόλης, ο οποίος είχε την ευθύνη για την εμπορική κίνηση της πρωτεύουσας (αυτός ρύθμιζε τις τιμές και έλεγχε την ποιότητα ή τη διάθεση των προϊόντων).  

Αναφέρετε έναν ονομαστό ψαρότοπο της εποχής. ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Αναφέρετε έναν ονομαστό ψαρότοπο της εποχής. Ο Βόσπορος που ενώνει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, ήταν ονομαστός ψαρότοπος. Εκεί τα θαλάσσια ρεύματα ήταν ιδιαίτερα ισχυρά, και τα ψάρια παρασύρονταν σε μεγάλα κοπάδια ως τα δίχτυα των ψαράδων.

Αναφέρετε έναν τρόπο ψαρέματος ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Αναφέρετε έναν τρόπο ψαρέματος Από πηγή: Οππιανός, Αλιευτικά,3ος αι. «Μόλις άρχιζε να σκοτεινιάζει, οι ψαράδες έμπαιναν στις βάρκες τους και άναβαν ένα δαδί. Το φώς τραβούσε τα ψάρια, που μαζεύονταν γύρω από τη βάρκα. Τότε οι ψαράδες έσκυβαν και τα χτυπούσαν με τα καμάκια». Αυτός ήταν ο πιο προσφιλής και εύκολος τρόπος ψαρέματος.

Γιατί πάστωναν τα ψάρια; ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Γιατί πάστωναν τα ψάρια; Τα ψάρια τα πάστωναν επειδή όσα δεν καταναλώνονταν αμέσως μετά το κόψιμό τους αντί να τα πετάξουν τα πάστωναν ώστε να μπορέσουν να κρατηθούν και να μην χαλάσουν. Τα παστά ψάρια, διατηρημένα σε χοντρό αλάτι, καταναλώνονταν κυρίως τον χειμώνα, αλλά και καθόλη την διάρκεια του έτους στις περιοχές της αυτοκρατορίας που ήταν απομακρυσμένες από την θάλασσα. Το τότε ‘’πάστωμα‘’ είναι η σημερινή κατάψυξη.

Ποια ήταν η σημασία του νησιού της Κέρκυρας για την Αυτοκρατορία; ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Ποια ήταν η σημασία του νησιού της Κέρκυρας για την Αυτοκρατορία; Ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραγωγής αλατιού ήταν η Κέρκυρα, στο δυτικότερο άκρο της αυτοκρατορίας. Τον 14ο αιώνα η Βενετία κατέλαβε το νησί για να εξασφαλίσει την εκμετάλλευση των πλούσιων αλυκών της. Σήμερα το χωριό Αλυκή, στην ανατολική Κέρκυρα, θυμίζει ακόμη αυτούς τους εμπορικούς δεσμούς του νησιού με τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας.

Τι μισθό έπαιρναν τότε;(Α) ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Τι μισθό έπαιρναν τότε;(Α) Ο βασικός μηνιαίος μισθός ήταν δίχως αμφιβολία κατώτερος από ένα χρυσό νόμισμα, αλλά ήταν αρκετός για να τραφεί μία οικογένεια, δεδομένων επίσης ότι η πρωτεύουσα διέθετε φτηνές πρωτεϊνούχες τροφές, καθώς άφθονα κοπάδια ψαριών κατά τη μετανάστευσή τους από τον Βόσπορο, απασχολώντας πολυάριθμους αλιείς. Οι τιμές ελέγχονται από τον διοικητή της πόλης και είναι χαμηλές: έντεκα σκουμπριά διατίθενται στην τιμή του ενός χάλκινου νομίσματος χαμηλής αξίας.

Τι μισθό έπαιρναν τότε;(Β) ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Τι μισθό έπαιρναν τότε;(Β) Στους πλουσιότερους που ήσαν συγκεντρωμένοι στην πρωτεύουσα, οι κρεοπώλες πουλούσαν άφθονο κρέας βοοειδών και αιγοπροβάτων, τα οποία μετέφεραν οι ζωέμποροι από τη Βιθυνία και τη Θράκη. Η ανώτερη τιμή για αρνί ήταν μισό χρυσό νόμισμα. Η μελέτη των τιμών των τροφίμων βοηθάει να κατανοήσουμε πώς στο Βυζάντιο η γεωργία κατάφερε να θρέψει σχεδόν πάντοτε ικανοποιητικά των αστικό πληθυσμό της Αυτοκρατορίας περίπου μέχρι το τέλος της. Επιτρέπει επίσης να εκτιμηθεί χοντρικά, το εισόδημα των αγροτών και το επίπεδο ζωής των προνομιούχων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης.

ΠΗΓΕΣ ΒΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΕΙΕΣ (ΕΚΔΟΣΗ ΥΠ.ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ) ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΑΓΕΙΡΕΙΑΙ (ΕΚΔΟΣΗ ΥΠ.ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ) ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ  (ΤΑΜΑRA TALBOT RICE) ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ  (Π.ΚΑΛΑΜΑΡΑ)  ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΓΕΥΜΑ (ΕΛ.ΣΤΑΜΠΟΓΛΗ -ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ) ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ  (ΕΦ.ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)

ευχαριστουμε που Μασ παρακολουθησατε ευχαριστουμε που Μασ παρακολουθησατε www.byzantinotrapezi.wordpress.com

1η ομάδα Βυζαντινό Τραπέζι ΤΕΛΟΣ!!! 1η ομάδα Βυζαντινό Τραπέζι ΑΛΙΕΙΑ-ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ Δάφνη-Γιώργος-Αλεξία