Εκπαιδευτική ηγεσία στον 21ο αιώνα: Στήριξη του ηγέτη στη δημιουργία ενός σχολείου - «κοινότητας μάθησης» Δρ Αθ. Μιχαηλίδου – Ευριπίδου Διευθύντρια Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου
Δομή της παρουσίασης Σημασία της ηγεσίας της ΣΜ Στήριξη του ΗΣΜ – Συνεχής Επαγγελματική Ανάπτυξη Εφαρμογή σχεδίου δράσης της ΣΜ
Σημασία της ηγεσίας της σχολικής μονάδας
Διαπιστώσεις της Ε.Ε. (1) “να βεβαιωθούμε ότι ο κάθε νέος είναι ικανός να αναπτύξει πλήρως τις ικανότητές του/της και να καταστεί ενεργός/ή συμμετέχων/ουσα στην κοινωνία της γνώσης.” (2008) Schools the EU agenda
Διαπιστώσεις της Ε.Ε. (2) “... Η επένδυση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την ενίσχυση της εκπαιδευτικής ηγεσίας είναι ουσιώδης για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών συστημάτων”. Note: cultural difference – the idea of a school being ‘led’ or having a ‘leader’ is not common in all cultures. But research shows role of Leader is crucial in setting the ethos, in raising pupil attainment
Τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι σχολικοί ηγέτες: Διαθέτουν καλές δεξιότητες διδασκαλίας και εμπειρία Έχουν πρόσβαση σε καλής ποιότητας εκπαίδευση (επιμόρφωση) σε θέματα ηγεσίας και διοίκησης σχολείου
Τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι σχολικοί ηγέτες: Δεν ‘υπερφορτώνονται’ από τα διαχειριστικά τους καθήκοντα Επικεντρώνονται περισσότερο σε ΒΑΣΙΚΑ θέματα, όπως: - η ποιότητα της μάθησης - Αναλυτικό Πρόγραμμα - παιδαγωγικά θέματα - απόδοση, κίνητρα και ανάπτυξη προσωπικού
Διεθνής Έρευνα του ΟΟΣΑ: Αυτονομία και στήριξη στους ηγέτες ΣΜ για να έχουμε επίδραση σε μαθησιακά αποτελέσματα Αποσαφήνιση βασικών ευθυνών των ηγετών κα σύνδεσή τους με τη διδ/λία και τη μάθηση Διασφάλιση ότι οι ηγέτες ΣΜ εργάζονται προς τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, μέσω ανάπτυξης του προσωπικού, στοχοθέτησης και διοίκησης προσωπικού
Αποτελέσματα διεθνών ερευνών υποδηλώνουν ότι: Ο ρόλος του ΗΣΜ δεν είναι ξεκάθαρος Τα καθήκοντα του ΗΣΜ δεν είναι πάντα σαφή και ξεκάθαρα Οι ικανότητες/δεξιότητες του ΗΣΜ δεν αναφέρονται και δε σχετίζονται με την επιλογή των ΗΣΜ Η στήριξη στον ΗΣΜ δεν είναι επαρκής
Βασικές ικανότητες / δεξιότητες του αποτελεσματικού ΗΣΜ ΟΡΑΜΑ (έμπνευση σε προσωπικό και μαθητές) Στρατηγική σκέψη, ολιστική θεώρηση των πραγμάτων Ικανότητα βελτίωσης της διδ/λίας και της μάθησης Σωστή διαχείριση πηγών Βαθιά γνώση του εκπαιδευτικού συστήματος Δυνατές δεξιότητες επικοινωνίας – «άνοιγμα» προς την κοινωνία Δεξιότητες λύσης προβλήματος Προφίλ αποτελεσματικού ηγέτη
Βασικές ικανότητες / δεξιότητες που πρέπει να έχει ο ΗΣΜ ως άτομο Κουράγιο Αισιοδοξία Ανεκτικότητα Συναισθηματική νοημοσύνη, αυτογνωσία Ενέργεια Δέσμευση και θέληση Διάθεση για μάθηση Προφίλ αποτελεσματικού ηγέτη
Σημασία του ρόλου του ηγέτη – Παραδοχές Η σχολική ηγεσία αναδεικνύεται ως ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες επιτυχίας του μαθητή Η ηγεσία σχετίζεται με τα μαθησιακά αποτελέσματα Διαφορετικά στυλ ηγεσίας ανταποκρίνονται σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα – απαιτείται ενημέρωση, ευελιξία και όραμα για να λαμβάνονται οι καταλληλότερες κάθε φορά αποφάσεις
Στήριξη του Ηγέτη Σχολικής Μονάδας (ΗΣΜ) - Συνεχής Επαγγελματική Ανάπτυξη του Ηγέτη
Η Συνεχής Επαγγελματική Ανάπτυξη του ΗΣΜ: Να συνδέεται με τη γενικότερη πολιτική για ΣΕΑ Να είναι ομαδική δραστηριότητα στην οποία να ενθαρρύνεται η διάδραση μεταξύ των συμμετεχόντων ηγετών Να σχετίζεται με τις αναπτυξιακές ανάγκες του σχολείου και του ατόμου Να εδράζεται στον κριτικό αναστοχασμό Να εστιάζεται στο σχέδιο βελτίωσης της σχολικής μονάδας
Στήριξη του ηγέτη – Π.Ι. Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη Προγράμματα προϋπηρεσιακής κατάρτισης ηγετών ΣΜ Πρόγραμμα εισαγωγικής επιμόρφωσης – στήριξης ηγετών ΣΜ Προγράμματα συνεχούς επιμόρφωσης ηγετών ΣΜ
Το πρόγραμμα ενδοϋπηρεσιακής επιμόρφωσης ΗΣΜ (Διευθυντών Μέσης Εκπαίδευσης) του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου - ΣΕΑ Αναβάθμιση με βάση: τη διεθνή βιβλιογραφία, την εμπειρία και τα δεδομένα του κυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος τις ανάγκες των ίδιων των στελεχών της εκπαίδευσής μας.
Σκοπός του Προγράμματος 4/6/2017 Σκοπός του Προγράμματος Βασικός σκοπός του Προγράμματος Επιμόρφωσης Νεοπροαχθέντων Διευθυντών Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης είναι να καταστήσει το Διευθυντή ικανό να ασκήσει αποτελεσματική ηγεσία στη σχολική του μονάδα, καθιστώντας τον φορέα αλλαγής. Ανάπτυξη απαραίτητων γνώσεων, στάσεων και δεξιοτήτων – οι διευθυντές να ανταποκριθούν στα καθήκοντα που προνοεί ο ρόλος τους
Σχεδιασμός του Προγράμματος: 4/6/2017 Σχεδιασμός του Προγράμματος: Επαγγελματικές ανάγκες των νεοπροαχθέντων Διευθυντών: αξιολόγηση αναγκών. Επίσημα καθήκοντα του Διευθυντή: νομοθεσία (Νόμοι, Σχέδιο Υπηρεσίας, Κανονισμοί Λειτουργίας των Σχολείων, εκπαιδευτική πολιτική) Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών Προγράμματα Επιμόρφωσης Διευθυντών σε διάφορες χώρες
Περιεχόμενο Προγράμματος 4/6/2017 Περιεχόμενο Προγράμματος Πρόγραμμα Επιμόρφωσης νεοπροαχθέντων Διευθυντών Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης 2011-2012 Προαγωγή της διδασκαλίας και μάθησης Ομαλή έναρξη της σχολικής χρονιάς Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού Ανάπτυξη σχολικής μονάδας Οργάνωση/ Διοίκηση/ Λειτουργία σχολικής μονάδας Ανάπτυξη κουλτούρας και κλίματος
Εμφάσεις-Υλοποίηση Προγράμματος Εμφάσεις-Υλοποίηση Προγράμματος Πρακτικές εφαρμογές – επισκέψεις σε σχολεία Ομάδες δικτύωσης σχολείων – διευθυντών Ο θεσμός του μέντορα (πιλοτικά στη δημοτική εκπαίδευση) Πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης (καινοτομία προγράμματος) Αξιολόγηση προγράμματος Συσχέτιση θεωρίας και πράξης Διαλέξεις – Σεμινάρια Βιωματικά εργαστήρια Επίλυση μελετών περίπτωσης Ανάπτυξη σχεδίου δράσης στη σχολική μονάδα
Ο θεσμός του Μέντορα και της Δικτύωσης Σχολείων Καινοτομία του προγράμματος -Ικανοποίηση αναγκών νεοπροαχθέντων διευθυντών Μεγιστοποίηση ευκαιριών για αλληλεπίδραση μεταξύ των διευθυντών κι ενός έμπειρου διευθυντή Ομάδες δικτύωσης 4-5 διευθυντών με διευθυντή – μέντορα Ορισμός διευθυντών-μεντόρων σε συνεργασία με τη Διεύθυνση του ΥΠΠ
Το σχολείο ως «κοινότητα μάθησης» - Σχέδιο δράσης της ΣΜ
Τι είναι το σχέδιο δράσης – βελτίωσης της ΣΜ; Είναι η προγραμματισμένη δράση (ή το σύνολο των προγραμματισμένων δράσεων), η οποία σχεδιάζεται και εφαρμόζεται από τη σχολική μονάδα, για να αντιμετωπιστεί μια ‘κατάσταση’, να επιλυθεί ένα ‘πρόβλημα’ που αντιμετωπίζεται, ή να διερευνηθεί ένα φαινόμενο εντός της σχολικής μονάδας. Είναι μια προγραμματισμένη αναπτυξιακή δράση, εκ των έσω, ΑΠΟ το σχολείο ΓΙΑ το σχολείο, με σκοπό τη ΒΕΛΤΙΩΣΗ.
Αναγκαιότητα - 1 Το σχολείο γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τα προβλήματα, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του Το σχολείο αναμένεται να αντιμετωπίζει τα προβλήματά του, ΑΥΤΟΝΟΜΑ, ως ένα βαθμό Πρέπει και μπορεί ν’ αναπτυχθεί ‘κουλτούρα μάθησης - διερεύνησης’ μέσα στη σχολική μονάδα (the school as a learning community) Υπάρχουν θέματα και προβλήματα τα οποία χρήζουν ΑΜΕΣΗΣ παρέμβασης από τη ΣΜ (π.χ. προώθηση των ΝΑΠ)
Αναγκαιότητα - 2 Ιδιαιτερότητα της κάθε σχολικής μονάδας προσωπικό Ιδιαιτερότητα της κάθε σχολικής μονάδας προσωπικό μαθητές (ιδιαιτερότητες σε πολλαπλά επίπεδα) τόπος/χρόνος άλλοι παράγοντες Σύγχρονες θεωρίες στην εκπαίδευση αποκέντρωση αυτονομία αυτοαξιολόγηση – ‘ενδοσκόπηση’
Οφέλη για τη σχολική μονάδα - 1 Το σχολείο ως ‘κοινότητα μάθησης’ Τεκμηριωμένη λήψη απόφασης από τη διεύθυνση Έρευνα δράσης ως μέσο αυτοβελτίωσης, συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών Δεξιότητες έρευνας σε μαθητές και εκπαιδευτικούς
Οφέλη για τη σχολική μονάδα -2 Εμπλοκή όλων των συνεργαζομένων (μαθητών, γονέων, εκπαιδευτικών) προς κοινό όραμα Προτάσεις – λύσεις εκ των έσω
Στο σκοτάδι… …όλοι οι μαθητές, τα σχολεία, τα εκπαιδευτικά συστήματα μοιάζουν να είναι τα ίδια… Αλλά με λίγο φως…. Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, Π.Ι. Δρ Αθ. Μιχαηλίδου, 2009Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, Π.Ι.
But with a little light…. Με λίγο φως όμως…. But with a little light…. …σημαντικές διαφορές γίνονται εμφανείς…. (Πηγή:Ο.Ο.Σ.Α., 2008) Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, Π.Ι. Δρ Αθ. Μιχαηλίδου, 2009Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, Π.Ι.
Οφέλη για το εκπαιδευτικό σύστημα Η Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα Ποιότητας της Εκπαίδευσης. Η κινητοποίηση του προσωπικού της σχολικής μονάδας για την πραγματοποίηση της συνεχούς βελτίωσης των διαδικασιών στο σχολείο. Η ανάδειξη της σημασίας της εφαρμογής του σχεδίου ως βασικού δράσης – βελτίωσης της Ποιότητας στην εκπαίδευση. Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση. Ο καθορισμός δεικτών απόδοσης του εκπαιδευτικού έργου Το άνοιγμα του σχολείου στην τοπική κοινωνία και η εξαγωγή συμπερασμάτων από την εφαρμογή των σχεδίων στα σχολεία.
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Σχέδιο αξιολόγησης εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικού έργου Σχέδιο αξιολόγησης εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικού έργου ‘Κουλτούρα’ αξιολόγησης Απουσία δεικτών επιτυχίας Θεσμοθέτηση και επέκταση της Συνεχούς Επαγγελματικής Ανάπτυξης των Ηγετών ΣΜ Χρόνος Κόστος Γραφειοκρατία ………………..