Βιολογία Α’ Λυκείου 3. Κυκλοφορικό σύστημα

Από τι αποτελείται; ΑΙΜΑ ΚΑΡΔΙΑ ΑΓΓΕΙΑ

Καρδιά ΣΩΜΑ ΣΩΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΣΩΜΑ Καρδιακός μυϊκός ιστός Καρδιά  αντλία Αναρροφητική (;) Συμπιεστική (;) 2 κόλποι – 2 κοιλίες (τετράχωρη καρδιά) ΚΟΛΠΟΙ: υποδέχονται αίμα ΚΟΙΛΙΕΣ: προωθούν αίμα Μεσοκοιλιακό διάφραγμα Δεξιός κόλπος  Αίμα από σώμα (CO2) Δεξιά κοιλία  Αίμα σε πνεύμονες (CO2) [πνευμονική αρτηρία] Αριστερός κόλπος  Αίμα από πνεύμονες (O2) Αριστερή κοιλία  Αίμα σε σώμα (O2) [αορτή] Βαλβίδες  εμποδίζουν παλινδρόμηση αίματος ΣΩΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΣΩΜΑ

Καρδιά ΣΩΜΑ ΣΩΜΑ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΣΩΜΑ

Καρδιά

Καρδιά Συνεχής λειτουργία (συσπάσεις μυοκαρδίου) ~60-80 παλμοί/λεπτό ♂ < ♀ ~130 νεογέννητο Ρυθμός ; Εξαρτάται από σωματική δραστηριότητα  ΑΥΤΟΡΡΥΘΜΙΣΗ

Αιμοφόρα αγγεία ΑΡΤΗΡΙΕΣ Παχύτερα τοιχώματα – μικρότερη διάμετρος – περισσότερος μυϊκός ιστός Παροχή αίματος (καρδιά)  διεύρυνση τοιχωμάτων (σφυγμός) Ταχύτητα – πίεση αίματος 2 μεγαλύτερες: ΑΟΡΤΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ ΦΛΕΒΕΣ Περισσότερες Όχι σφυγμός Βαλβίδες 2/3 αίματος ΤΡΙΧΟΕΙΔΗ Μεταξύ αρτηριών – φλεβών Λεπτότερα – πολυπληθέστερα Λεπτά τοιχώματα Ανταλλαγή ουσιών – αερίων Διαπερατά από λευκά αιμοσφαίρια (άμυνα)

Τριχοειδή αγγεία

Αρτηριακή πίεση Πίεση αίματος στα τοιχώματα των αγγείων Συστολή καρδιάς  110-150 mm Hg (μεγάλη) Χαλάρωση καρδιάς  ~80 mm Hg (μικρή) Μεγαλύτερη πίεση στις αρτηρίες  μεγαλύτερη ταχύτητα Υπέρταση – υπόταση (;)

Κυκλοφορία του αίματος Μεγάλη/Συστηματική κυκλοφορία Μικρή/Πνευμονική κυκλοφορία Στεφανιαία κυκλοφορία

Αίμα ΕΜΜΟΡΦΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ Ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθροκύτταρα) Λευκά αιμοσφαίρια (λευκοκύτταρα) Αιμοπετάλια ΠΛΑΣΜΑ Νερό Ανόργανα άλατα Οργανικές ουσίες

Ερυθρά αιμοσφαίρια Μεταφορά: Ο2  ιστούς  CO2 Απουσία πυρήνα & οργανιδίων Αιμοσφαιρίνη 2α+2β πολυπεπτιδικές αλυσίδες 4 ομάδες αίμης – περιέχουν Fe Δημιουργία: μυελός των οστών Διάρκεια ζωής: 4 μήνες Καταστροφή: ήπαρ – σπλήνα

Ερυθρά αιμοσφαίρια – Μεταφορά O2/CO2 Δέσμευση στο Fe της αίμης της αιμοσφαιρίνης Από τους πνεύμονες στους ιστούς Λαμπερό κόκκινο χρώμα Αιμοσφαιρίνη + CO2 / διαλυμένα HCO3- Από τους ιστούς στους πνεύμονες Σκούρο κόκκινο χρώμα

Λευκά αιμοσφαίρια Εμπύρηνα Άμυνα Λιγότερα από ερυθρά Διαπίδυση/Φαγοκυττάρωση Αντισώματα Λιγότερα από ερυθρά Κοκκιώδη Βασεόφιλα Ηωσινόφιλα Ουδετερόφιλα/Πολυμορφοπύρηνα Μη κοκκιώδη Λεμφοκύτταρα Μονοκύτταρα  Μακροφάγα

Αιμοπετάλια Λιγότερα από ερυθρά/λευκά Κυτταρικά θραύσματα Ακανόνιστο σχήμα Απύρηνα Άχρωμα Μικρή διάρκεια ζωής Πήξη του αίματος

Πλάσμα 90% νερό Ανόργανα άλατα Θρεπτικές ουσίες Ορμόνες Πρωτεΐνες Ουσίες προς αποβολή

Πλάσμα Αλβουμίνες Διατήρηση ωσμωτικής πίεσης Θολό, κολλώδες Σφαιρίνες Καταστροφή μικροοργανισμών Μεταφορά ουσιών Ένζυμική δράση Πήξη αίματος Ινωδογόνο Ορός αίματος: Πλάσμα χωρίς ινωδογόνο Συμπλήρωμα 20 πρωτεΐνες Αντιμετώπιση παθογόνων μικροοργανισμών

Λειτουργίες αίματος Μεταφορά O2/CO2/θρεπτικά/άχρηστα συστατικά/ορμόνες Πήξη/παρεμπόδιση απώλειας υγρών Έλεγχος ποσότητας υγρών Θερμορρύθμιση

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ασβέστιο Βιταμίνη Κ Αιμοπετάλια Πήξη του αίματος ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ασβέστιο Βιταμίνη Κ Αιμοπετάλια *Μη πήξη  αιμορροφιλία

Ομάδες αίματος (ΑΒΟ)

Ομάδες αίματος (ΑΒΟ)

Ομάδες αίματος (Rhesus)

Ομάδες αίματος

Ομάδες αίματος

Ομάδες αίματος (Γενετική) Rhesus Genotype Phenotype RR, Rr Rhesus + rr Rhesus -

Εγκυμοσύνη & Rhesus Πρώτος τοκετός  Παράγοντας Rhesus ξένος προς τη μητέρα  Αντίδραση ανοσοποιητικού Ανοσοποιητική μνήμη μητέρας Αντισώματα σε επόμενη επαφή με παράγοντα Rhesus (αιμοσφαίρια εμβρύου)  απόρριψη

Αναιμίες Μειωμένα ερυθροκύτταρα Κούραση, ατονία Λόγοι Ανεπάρκεια σιδήρου (σιδηροπενία)  διατροφή Μη απορρόφηση Β12 από λεπτό έντερο  μη ωρίμανση ερυθροκυττάρων Αυξημένος ρυθμός καταστροφής ερυθροκυττάρων (αιμόλυση)

Αναιμίες Κληρονομική ασθένεια Μη φυσιολογική αιμοσφαιρίνη ΔΡΕΠΑΝΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ Κληρονομική ασθένεια Μη φυσιολογική αιμοσφαιρίνη Ερυθροκύτταρα με δρεπανοειδή μορφή Απόφραξη αγγείων Αυξημένη καταστροφή Κληρονομική ασθένεια Μεγάλη συχνότητα σε χώρες «μεσογειακού τύπου» Μειωμένη παραγωγή β/α αλυσίδας