Κατασκηνώσεις και Αναψυχή Ιωαννιδου ε.

Κατασκηνώσεις / Ορισμοί Οι χώροι οργανωμένης κατασκήνωσης (camping) είναι υπαίθριοι χώροι που υποδέχονται τουρίστες και παρέχουν σε αυτούς διαμονή και άλλες συναφείς υπηρεσίες όπως εστίαση, αναψυχή και αθλητικές δραστηριότητες είτε αυτοί διαθέτουν δικά τους μέσα μεταφοράς και διαμονής, είτε όχι. «Κατασκήνωση είναι, μια διαρκής εμπειρία, η οποία εξασφαλίζει μια δημιουργική, ψυχαγωγική και εκπαιδευτική ευκαιρία, μέσω της ομαδικής διαβίωσης στην ύπαιθρο. Χρησιμοποιεί εκπαιδευμένα ηγετικά στελέχη και τις πηγές του φυσικού περιβάλλοντος προκειμένου να συμβάλλει στην ψυχοσυναισθηματική, σωματική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη του κάθε κατασκηνωτή » (American Camp Association, 2007).

Είδη Κατασκηνώσεων Κατασκηνώσεις οικογενειακές / τουριστικά καταλύματα Παιδικές κατασκηνώσεις Κατασκηνώσεις επιβίωσης, με σκοπό την εξάσκηση σε αντίξοες συνθήκες. Κατασκηνώσεις εργασίας π.χ. εκπαιδευτική, αρχαιολογική, οικολογική κ.α. Κατασκηνώσεις προσκόπων Κατασκηνώσεις σχολών π.χ. ιστιοπλοΐας, ιππασίας κ.α. Αθλητικές κατασκηνώσεις/κέντρα, στα οποία δεν παρέχονται ξενοδοχειακές υπηρεσίες. Κατασκηνώσεις θεραπείας, για τη βελτίωση συγκεκριμένων σωματικών ή ψυχικών νόσων ή εξαρτημένων ή κακοποιημένων ατόμων. Πανεπιστημιακές κατασκηνώσεις.

Κατασκηνώσεις στην Ελλάδα Λειτουργούν: 28 δημόσιες παιδικές κατασκηνώσεις Εκκλησία: 47 παιδικές κατασκηνώσεις Ιδιωτικές παιδικές κατασκηνώσεις: περίπου 40 Οικογενειακές κατασκηνώσεις (camping):314 νόμιμες μονάδες, η δυναμικότητα των οποίων ανέρχεται σε 29.645 θέσεις σκηνών και τροχόσπιτων, 948 οικίσκους και 93.123 κλίνες. Την πρωτιά ως προς τη γεωγραφική κατανομή, έχει η Μακεδονία με 92 μονάδες, με δεύτερη την Πελοπόννησο με 85 μονάδες, ενώ ακολουθούν οι Κυκλάδες, τα νησιά του Ιονίου και η Κεντρική Ελλάδα. Το 80% των κατασκηνώσεων είναι εποχικής λειτουργίας και μόνο το 20% λειτουργεί σε ετήσια βάση. Το 13% περίπου των διανυκτερεύσεων πραγματοποιούνται από Έλληνες και το 87% από αλλοδαπούς, κυρίως Ευρωπαίους. Πρώτοι σε επισκεψιμότητα ξένοι τουρίστες από το 2008 έως το 2011 ήταν οι Γερμανοί που καταλάμβαναν το 27% του συνόλου της εγχώριας αγοράς και ακολουθούν με 15% οι Ιταλοί, με 12% οι Γάλλοι και στη συνέχεια Ολλανδοί, Άγγλοι, Πολωνοί, Τσέχοι, Ούγγροι και Ισπανοί.

Κατασκηνώσεις / Αναψυχή Σκοπός της αναψυχή στις κατασκηνώσεις: ο ενεργητικός εμπλουτισμός του χρόνου των τουριστών κάθε ηλικίας και η ικανοποίηση των αναγκών και επιθυμιών τους. Εργαλεία της αναψυχής: ψυχαγωγικές, αθλητικές, δημιουργικές, πολιτιστικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Περιπέτεια, ανακάλυψη, εξερεύνηση. Χαλάρωση, διασκέδαση, εκδηλώσεις, γιορτές, τουρνουά… Αναψυχή: ενεργητική συμμετοχή / παθητική συμμετοχή Αναψυχή: οργανωμένα προγράμματα / ελεύθερη χρήση των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού / συνεργασίες με εξωτερικούς συνεργάτες.

Κατασκηνώσεις / Αναψυχή Οι σύγχρονες κατασκηνώσεις, προσβλέποντας στο άμεσο κι έμμεσο κέρδος από την αναψυχή, επενδύουν σημαντικά κεφάλαια. Δραστηριότητες αναψυχής: φιλοσοφία διοίκησης, στόχοι, σύστημα παροχής υπηρεσιών, στρατηγική, δυνατότητες… Αναψυχή: εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, ανθρώπινο δυναμικό. Αναψυχή: ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Χώροι αναψυχής: αθλητικές εγκαταστάσεις, εστιατόριο, καφετέρια, πισίνα, μπαρ, παραλία, θάλασσα, παιδική χαρά, υπαίθριοι χώροι…

Σχεδιασμός δραστηριοτήτων αναψυχής Προϋποθέσεις σχεδιασμού: Υπάρχουσα υποδομή / αξιοποίηση των εγκαταστάσεις / εξοπλισμός Εθνικότητα πελατών Πελάτες: αριθμός πελατών, ηλικία, φύλλο, οικογενειακή κατάσταση, φυσική κατάσταση, επιθυμίες, ενδιαφέροντα, αριθμός συμμετεχόντων, διάρκεια παραμονής Στελέχη (εμπειρία, εκπαίδευση) Διάφορα γεγονότα (αθλητικά, θρησκευτικές γιορτές…) Καιρικές συνθήκες Οικονομικές δυνατότητες Συνάφεια δραστηριοτήτων/στόχων/ποιότητας υπηρεσιών Μπορεί να περιλαμβάνει: Συνολικό πρόγραμμα (κατασκηνωτικοί περίοδοι), εβδομαδιαίο, ημερήσιο, συγκεκριμένης ημέρας ή επόμενης ημέρας, συγκεκριμένων χρονικών περιόδων.

Διαδικασία σχεδιασμού προγραμμάτων αναψυχής Περιλαμβάνει: Γνώση των βιολογικών και κοινωνικό-ψυχολογικών χαρακτηριστικών κάθε ηλικιακής ομάδας/αξιολόγηση των αναγκών και επιθυμιών των κατασκηνωτών Καθορισμός στόχων Εξέταση των δυνατοτήτων/προτάσεις Λήψη αποφάσεων/επιλογή των δραστηριοτήτων Καθορισμός ενεργειών (αρμοδιότητες/μέσα) Κατάρτιση του προγράμματος Προϋπολογισμός

Προϋποθέσεις επιτυχίας του προγράμματος αναψυχής Πρέπει να: Γνωρίζουν τα στελέχη τις σύγχρονες ανάγκες/ενδιαφέροντα/ επιθυμίες των κατασκηνωτών, καθώς και τα οφέλη της αναψυχής Υπάρχουν ελκυστικές εγκαταστάσεις Υπάρχει ο απαιτούμενος εξοπλισμός Ταξινομηθούν οι δραστηριότητες κατά ηλικία/δυνατότητες/ ομάδες κοινών ενδιαφερόντων Ενισχύεται η ενεργή συμμετοχή Υπάρχει αρμονική εναλλαγή στους βασικούς τομείς των αναγκών/επιθυμιών των κατασκηνωτών Υπάρχουν ποικίλες ευκαιρίες αναψυχής Διακρίνεται το πρόγραμμα από κίνηση, φαντασία, πρωτοτυπία… Είναι ευέλικτο/προβλεπόμενες μεταβολές

Υλοποίηση του προγράμματος αναψυχής Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν θετικά είναι: Η αποτελεσματική επικοινωνία/συνεργασία των στελεχών Ορθή συνεχής επίβλεψη/καθοδήγηση/εμψύχωση Αποτελεσματικός συντονισμός των καθημερινών δράσεων Ξεκάθαρες αρμοδιότητες των εμπλεκόμενων Συνεχής ροή των δραστηριοτήτων Έγκαιρη ενημέρωση των κατασκηνωτών Ασφάλεια του χώρου/υλικών/συμμετεχόντων Συνέπεια στην τήρηση του προγράμματος Επιμονή στη σωστή αθλητική ενδυμασία (καπέλο, αθλητικά υποδήματα…) Ισοστάθμιση συναγωνισμού (αρχάριοι, καλοί, πολύ καλοί…)

Υλοποίηση του προγράμματος αναψυχής Προσαρμογή της διάρκειας των δραστηριοτήτων στην ηλικία και τη φυσική ικανότητα των συμμετεχόντων Προσαρμογή των κανονισμών ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων Προσαρμογή των διαστάσεων του χώρου παιχνιδιού στη φυσική ικανότητα των συμμετεχόντων Προτροπή καλής προετοιμασίας για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα Διεξαγωγή των δραστηριοτήτων σε κατάλληλους ελκυστικούς χώρους Παροχή προστασίας στους θεατές Περιορισμός συμμετοχής σε δραστηριότητες που απαιτούν επιδεξιότητα, αντοχή, δύναμη ..… στα πλαίσια λογικής ασφάλειας Χρησιμοποίηση καταρτισμένων διαιτητών/κριτών Γνώση παροχής πρώτων βοηθειών

Υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες Αθλοπαιδιές Αερόμπικ / ζούμπα / γιόγκα / πιλάτες Γυμναστική Αθλήματα στίβου Παραδοσιακοί χοροί Μοντέρνος χορός Τένις Μπάντμιντον Μίνι γκολφ Τραμπολίνο Πινγκ-πονγκ Τοξοβολία Βελάκια Μπόουλινγκ Αναρρίχηση Παιχνίδια

Δραστηριότητες στη θάλασσα Beach volley Beach handball Beach soccer Ρακέτες Θαλάσσιο πόλο Μαθήματα κολύμβησης Πεζοπορία/τρέξιμο στην παραλία Ποδήλατα/κανό θαλάσσης… Ιστιοπλοΐα με μικρά σκάφη Αθλοπαιδιές στη θάλασσα Χρήση διαφόρων φουσκωτών υλικών Παιχνίδια Ψάρεμα

Δραστηριότητες στην πισίνα Παιχνίδια καταδύσεων με μάσκα/αναπνευστήρα Γυμναστική/αερόμπικ Πόλο Μπάντμιντον Αθλοπαιδιές Ρυθμική Μαθήματα κολύμβησης Μαθήματα ναυαγοσωστικής Χαρούμενα ξαφνιάσματα (happenings) Παιχνίδια

Δραστηριότητες στην ύπαιθρο Πεζοπορία Εκδρομές «Σαφάρι» Δρόμος προσανατολισμού Ορειβασία Ποδηλασία Εξερεύνηση Flying fox Αθλήματα περιπέτειας Μπότσε (Bocce) Τάβλι Σκάκι Λογοτεχνικές συζητήσεις Παιχνίδια

Παιχνίδια Όλοι κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας. Όταν παίζουμε με τα παιδιά, γινόμαστε κι εμείς ένα από αυτά. Γι’ αυτό: Να γνωρίζετε πολλά παιχνίδια Να χαμογελάτε συχνά Να δείχνετε ενθουσιασμό Να επιμένετε στην τήρηση των κανονισμών Να ασχολείστε ισότιμα με όλα τα παιδιά Να βάζετε μουσική/τραγούδια Να έχετε ένα καλό λόγο για κάθε παιδί Να οργανώνετε/προετοιμάζετε σωστά κάθε παιχνίδι Να κάνετε ελκυστικό και ευχάριστο κάθε παιχνίδι Να προσαρμόζετε τα παιχνίδια που γνωρίζετε και να δημιουργείτε νέα πρωτότυπα. Χρειάζεται καλή διάθεση, αγάπη και φαντασία…

Ειδικά προγράμματα / Εκδηλώσεις Πολιτιστικά προγράμματα Προγράμματα δημιουργίας και έκφρασης Βραδινές εκδηλώσεις Διαγωνισμοί Τουρνουά Παραστάσεις Ολυμπιάδες Περιηγήσεις Συναυλίες Γιορτές Κοινωνικές δραστηριότητες

Χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τα παιδιά συχνά διαπληκτίζονται και αλλάζουν τους κανονισμούς για να ταιριάζουν στις ικανότητες τους. Η συμπεριφορά αυτή συνήθως επεκτείνεται και σε άλλους κοινωνικούς χώρους με συνέπεια τις συγκρούσεις. Τα παιδιά αναζητούν εμπειρίες. Προσοχή…. Τα παιδιά μιμούνται εύκολα συμπεριφορές (καλές ή κακές). Μοντέλα… Συχνά, τα παιδιά σταματούν να ασχολούνται με συγκεκριμένες αθλητικές δραστηριότητες και παιχνίδια, όταν θεωρούν ότι δεν θα τα καταφέρουν. Η συμμετοχή των παιδιών σε κάποια δραστηριότητα αναψυχής και αθλητισμού, εξαρτάται από την ευχαρίστηση που προσμένουν να αποκομίσουν, καθώς και από ανάλογες προηγούμενες θετικές ή αρνητικές εμπειρίες.

Χαρακτηριστικά της παιδικής ηλικίας Η αερόβια ικανότητα βελτιώνεται μέχρι την ηλικία των 13 χρονών. Η αντοχή είναι περιορισμένη γιατί ο οργανισμός των παιδιών δεν μπορεί να ανεχθεί την παρουσία του γαλακτικού οξέως. Γενικά υπάρχει συνεχής και ακούραστη δραστηριότητα. Υπάρχουν φυσικές διαφορές (κινητική ανάπτυξη) μεταξύ των παιδιών. Υπάρχουν διαφορές στη σωματική διάπλαση μεταξύ παιδιών της ίδιας σχολικής τάξης. Τα παιδιά συχνά δέχονται απόρριψη από τους συνομηλίκους τους λόγω των κινητικών τους ικανοτήτων. Το είδος των δραστηριοτήτων που θα προσελκύσουν τα παιδιά, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτιστικές, κλιματολογικές, γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και διαθέσιμες εγκαταστάσεις του τόπου διαμονής τους.

Χαρακτηριστικά παιδιών 5-7 χρονών Κινητικότητα Περιορισμένη ικανότητα επικοινωνίας Η διάθεση τους αλλάζει συχνά Έχουν μικρό χρόνο συγκέντρωσης Δεν αντιλαμβάνονται γρήγορα τις οδηγίες Είναι δημιουργικά Χαίρονται το ρυθμό και τη μουσική Επιζητούν τον έπαινο Δεν έχουν την αίσθηση του κινδύνου/ριψοκίνδυνα/περιπετειώδη Κάνουν πολλές ερωτήσεις Επιδεικνύουν τις ικανότητες τους Επιθυμούν τις επαναλήψεις Κουράζονται εύκολα Αδυναμία μακρινής όρασης Μικρό ενδιαφέρον για το αντίθετο φύλλο Ανάγκη για πλήρη κινητική ανεξαρτησία

Δραστηριότητες για παιδιά 5-7 χρονών Παιχνίδια με κίνηση, τρέξιμο, (μπάλες, μπαλόνια…) Παιχνίδια για την ανακάλυψη του σώματος Παιχνίδια ισορροπίας, ελέγχου της κίνησης Παιχνίδια μίμησης, φαντασίας, μνήμης, παρατηρητικότητας Μουσικά/ρυθμικά παιχνίδια Θεατρικό παιχνίδι/κουκλοθέατρο Ζωγραφική, απλές κατασκευές, χειροτεχνία, χαρτοκοπτική Διάβασμα, διήγηση ιστορίας Συναγωνισμοί Περίπατοι ανακάλυψης και συλλογής διάφορων υλικών Μεταμφιέσεις Όργανα παιδικής χαράς Κολύμβηση/παιχνίδια στο νερό και στην παραλία

Χαρακτηριστικά παιδιών 8-10 χρονών Βελτιώνεται η προσοχή και η αντίληψη Βελτιώνεται η ικανότητα εκτέλεσης χειρισμών Αρέσκονται στην περιπέτεια και είναι ριψοκίνδυνα Είναι ριψοκίνδυνα Υπάρχει συντονισμός όρασης-κίνησης των άνω άκρων Υπάρχει ανταγωνισμός με το άλλο φύλλο Τα κορίτσια είναι πιο ώριμα Επιζητούν την αναγνώριση από τους μεγαλύτερους Επιζητούν την ανεξαρτητοποίηση από τους γονείς Αναζητούν την ατομική τους ταυτότητα μέσα από παρέες με άτομα του ίδιου φύλλου Ενδιαφέρονται για παιχνίδια συναγωνισμού που αποτελούν πρόκληση για την επιβεβαίωση ή την αναζήτηση των βιολογικών-ψυχολογικών τους ορίων. Ίση μυϊκή δύναμη μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Χαρακτηριστικά παιδιών 8-10 χρονών Δημιουργούν ομάδες στις οποίες θα αποκτήσουν εμπειρίες, συμπαράσταση και αναγνώριση. Έχουν δική τους άποψη και την υποστηρίζουν με πείσμα στους μεγαλύτερους. Επιζητούν συμπαράσταση/υποστήριξη από τους ενήλικες Δέχονται αβίαστα να ακολουθήσουν τις οδηγίες και την καθοδήγηση από τους ενήλικες στο πλαίσιο κάποιας δραστηριότητας. Η καρδιακή συχνότητα μειώνεται στους 85 παλμούς/λεπτό σε ηρεμία και η συχνότητα αναπνοής σε 15-18 εισπνοές/λεπτό. Αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ καλού/κακού. Προσπαθούν να παραβιάσουν τους κανόνες των παιχνιδιών ή να ρίξουν την ευθύνη για τυχόν λάθος που έκαναν σε άλλο παιδί ή κατάσταση.

Δραστηριότητες για παιδιά 8-10 χρονών Εκμάθηση νέων κινητικών/αθλητικών δεξιοτήτων Ρυθμικές δραστηριότητες/χορός Δραστηριότητες φυσικής κατάστασης Ποικίλες δραστηριότητες με όργανα (εξαρτήσεις….) Απλές δραστηριότητες παιχνιδιών με διάφορα υλικά Ομαδικά παιχνίδια Σκυταλοδρομίες/συναγωνισμοί Δυναμική του σώματος Αθλοπαιδιές σε mini μορφή Όργανα παιδικής χαράς Κολύμβηση/παιχνίδια στο νερό/στην παραλία Κατασκευές, συναρμολογήσεις, χειροτεχνίες, πηλός, γύψος… Ζωγραφική σε πέτρες, μπουκάλια… Θεατρικά/μουσικά παιχνίδια Βραδινά παιχνίδια Εκδρομές/περιηγήσεις/εξερευνήσεις Επιτραπέζια παιχνίδια Ολυμπιάδες Γιορτές Περιβαλλοντική εκπαίδευση

Χαρακτηριστικά παιδιών 11-14 χρονών Γρήγορη σωματική ανάπτυξη/προεφηβική ηλικία. Βελτίωση του συντονισμού κινήσεων με γοργό ρυθμό. Αύξηση της προσοχής/αντίληψης. Συχνή αλλαγή διάθεσης /«περίοδος αναταραχής». Ανταγωνισμός των δύο φύλλων. Διαφορετικά ενδιαφέροντα μεταξύ αγοριών/κοριτσιών. Τάση για ανεξαρτησία που εγκυμονεί κινδύνους. Αναζητούν πρότυπα/ιδέες/ομάδες… και επηρεάζονται. Βελτιώνεται η αντοχή. Αφύπνιση της σεξουαλικότητας. Έντονη ευαισθησία στο σωστό/λάθος, δίκαιο/άδικο.

Δραστηριότητες για παιδιά 11-14 χρονών Αθλοπαιδιές Δραστηριότητες φυσικής κατάστασης Ρυθμικές δραστηριότητες/χορός Διάφορα αθλήματα Αγώνες/τουρνουά/συναγωνισμοί Χειρισμός οργάνων/δραστηριότητες επιδεξιότητας Αθλήματα περιπέτειας Ομαδικά παιχνίδια με διάφορα υλικά/βραδινά παιχνίδια Κολύμβηση/αθλήματα θάλασσας/αθλοπαιδιές στο νερό/ παραλία. Δημιουργική απασχόληση/εφημερίδα/περιβάλλον… Παραστάσεις/σαφάρι/πυρά/γιορτές…

Ευχαριστώ για την προσοχή σας