Wikis Εισαγωγή Σύντομος οδηγός δημιουργίας
Τι είναι Το 'Wiki' (που προφέρεται ως «γουίκι») είναι ένας τύπος ιστοτόπου που επιτρέπει σε οποιονδήποτε να δημιουργήσει και να επεξεργαστεί τις σελίδες του. Με άλλα λόγια είναι λογισμικό διαδικτύου που υποστηρίζει την συνεργατική σύνθεση και οργάνωση / δόμηση κειμένου πάνω σε ένα ή περισσότερα θέματα.
Πού βασίζεται η λειτουργία του Στην ανοικτή συμμετοχή Την εθελοντική προσπάθεια Την δυνατότητα παρέμβασης
Χρήση του wiki στην εκπαίδευση η συνεργατική δημιουργία αναφορών και εργασιών από τους μαθητές σε συνθήκες εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης. μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στα πλαίσια της σχολικής τάξης για την δημιουργία συνθετικών εργασιών και την υποβοήθηση του κλίματος συνεργασίας ανάμεσα στους μαθητές.
Οφέλη από τη χρήση του wiki στην εκπαίδευση (1/2) ότι μαθητές – χρήστες (16-17 ετών) του wiki εκτιμούν πως η χρήση του τους βοήθησε να αυξήσουν το βαθμό συγκέντρωσης τους στη διάρκεια του μαθήματος, να δουλέψουν περισσότερο αλλά και συμμετέχουν πιο ενεργά. Φαίνεται ότι οι μαθητές γίνονται πιο παραγωγικοί, αφού οι πηγές ιδεών και πληροφοριών αυξάνονται. γίνονται πιο δημιουργικοί γιατί μπαίνουν στη διαδικασία να σκεφτούν εναλλακτικά και κριτικά. μαθαίνουν να αξιολογούν και να αξιολογούνται.
Οφέλη από τη χρήση του wiki στην εκπαίδευση (2/2) η διανομή του συνοδευτικού εκπαιδευτικού υλικού είναι εύκολη και γρήγορη καθώς το εκπαιδευτικό υλικό αναρτάται στο wiki η διόρθωση των εργασιών δεν γίνεται πια στο χαρτί αλλά απ' ευθείας στην ψηφιακή έκδοση του wiki, όπου το υλικό είναι πάντα αναρτημένο. υλικό από προηγούμενες χρονιές μπορεί να είναι πάντα διαθέσιμο και ταξινομημένο χρονολογικά στο wiki, δίνοντας έτσι δυνατότητα για επιπλέον αξιοποίηση τo wiki τονώνει το συναίσθημα τόσο, της μικρής ομάδας (τάξης) όσο και μιας μεγαλύτερης κοινότητας (των διαδοχικών ετών μαθητών)
Παραδείγματα wiki Ορισμένα wikis με μεγάλο πλήθος χρηστών, επισκέψεων και περιεχόμενο είναι τα παρακάτω: Wikipedia, Wikinsider, WikiZnanie, WikiWikiWeb,
Κριτήρια για την επιλογή ενός wiki για εκπαιδευτική χρήση (1/3) Κόστος: λογισμικό ανοικτού κώδικα κόστος άδειας χρήσης γλώσσα προγραμματισμού με ευρεία βάση χρηστών Πολυπλοκότητα: online τεχνική υποστήριξη (τεκμηρίωση, εγχειρίδιο, FAQs) βοήθεια μέσω /τηλεφώνου/fax/online forum μεγάλη κοινότητα χρηστών χρήση απευθείας στο web ή μετά από καταβίβαση απαραίτητων στοιχείων Έλεγχος: εγγραφή χρηστών προστασία βασικών σελίδων με χρήση κωδικού πρόσβασης επίπεδα δικαιωμάτων χρηστών για την επεξεργασία ένδειξη on-line συμμετεχόντων ευκολία αποκατάστασης διεγραμμένων σελίδων.
Κριτήρια για την επιλογή ενός wiki για εκπαιδευτική χρήση (2/3) Σαφήνεια: Λίστα περιεχομένων διασύνδεση μεταξύ διαφορετικών wikis ιεραρχία σελίδων ιστορικό όλων των εκδόσεων (καταγραφή αναθεωρήσεων) αρχειοθέτηση όλων των σελίδων δημιουργία νέων σελίδων διαγραφή σελίδων γνωστοποίηση αλλαγών σε σελίδες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Διαλειτουργικότητα Επεξεργάσιμο από οποιονδήποτε ευρέως γνωστό φυλλομετρητή Επίλυση συγκρούσεων ταυτόχρονης επεξεργασίας αποθήκευση κειμένων σε μορφή ASCII.
Κριτήρια για την επιλογή ενός wiki για εκπαιδευτική χρήση (3/3) Επιπλέον χαρακτηριστικά Επεξεργασία WYSIWYG, Υποστήριξη HTML Επεξεργασία κειμένων (πλάγιοι χαρακτήρες, μέγεθος χαρακτήρων, χρώμα) εισαγωγή εικόνας, υπερ-συνδέσμων, πολυμέσων Πίνακες, λίστες (αριθμημένες, ιεραρχικές) αναζήτηση emoticons ψηφοφορία ημερολόγιο RSS έλεγχος υπερ-συνδέσμων εργαλεία σχεδιασμού συντάκτης εξισώσεων text chat
Οδηγός δημιουργίας wiki
Δημιουργία λογαριασμού (1/4) Επισκεφθείτε στη διεύθυνση: και επιλέξτε το κουμπί: create account. Έτσι οδηγείστε στην επόμενη οθόνη, όπου πατάτε: next. Έτσι οδηγείστε στην επόμενη οθόνη:
Δημιουργία λογαριασμού (2/4) Συμπληρώνετε τα στοιχεία σας στη φόρμα, (στο πεδίο screen name προσ θέτετε το όνομα με το οποίο θέλετε να εμφανίζεστε στην οθόνη και επιλέξτε : next. Στην οθόνη που θα εμφανιστεί θα σας ζητηθεί ο κώδικας επιβεβαίωσης. Αυτός έχει σταλεί στη διεύθυνση mail που δώσατε. Πηγαίνετε στο ταχυδρομείο σας, αντιγράψτε τον κώδικα και επικολλήστε τον στο σχετικό πεδίο της φόρμας. Επιλέξτε στη συνέχεια: next για να μεταφερθείτε στην επόμενη οθόνη.
Δημιουργία λογαριασμού (3/4) Θα λάβετε ένα συγχαρητήριο μήνυμα που σας πληροφορεί ότι ο λογαριασμός σας δημιουργήθηκε. Επιλέξτε : close message, και θα οδηγηθείτε στην επόμενη οθόνη στην οποία φαίνεται στο πάνω δεξιά τμήμα της το όνομα που είχατε δώσει. Στο πεδίο που έχει δίπλα του το κουμπί: get it now! Συμπληρώστε με αγγλικούς χαρακτήρες την επιθυμητή ονομασία της σελίδας σας και μετά επιλέξτε το κουμπί.
Δημιουργία λογαριασμού (4/4) Θα οδηγηθείτε σε μια οθόνη στην οποία θα εμφανίζεται η ονομασία της ιστοσελίδας σας, η διεύθυνσή της και θα σας ζητείτε να καθορίσετε την γλώσσα (Αγγλικά) και να επιβεβαιώσετε ότι συμφωνείτε με τους όρους της υπηρεσίας (Please confirm..). Στη συνέχεια επιλέξτε το κουμπί: Get my free Wikidot site. Μετά από λίγο θα εμφανιστεί η πρώτη σελίδα του wiki που δημιουργήσατε (δεν είναι απαραίτητο αυτή να είναι η τελική μορφή της καθώς μπορείτε να την αναδιαμορφώσετε στη συνέχεια) Πιο πρώτα όμως πρέπει να εξοικειωθείτε με τα εργαλεία που περιέχει.
Εξοικείωση με μια ιστοσελίδα wiki (1/3) Από τα εργαλεία που υπάρχουν σε αυτήν την ιστοσελίδα wiki, δύο είναι τα σπουδαιότερα: Η πλευρική μπάρα (που είναι μπάρα πλοήγησης του επισκέπτη αλλά και διαμόρφωσης της σελίδας, από όσους έχουν σχετικό δικαίωμα) και μια μπάρα εντολών στη βάση της ιστοσελίδας με τις οποίες μπορεί να γίνει επεξεργασία της τρέχουσας σελίδας, εμφάνιση των καταγραφών που έκαναν οι συντάκτες της (history) κ.α.
Εξοικείωση με μια ιστοσελίδα wiki (2/3) Τι κάνει η πλευρική μπάρα: Καθοδηγεί τον επισκέπτη στην πλοήγηση στις επιμέρους σελίδες του δικτυακού τόπου. Οδηγεί προς τη διαχείριση του δικτυακού τόπου, από την οποία ο χρήστης που έχει δικαιώματα, μπορεί να καθορίσει την πολιτική συγγραφής, τροποποίησης σελίδων, τη διαδικασία εγγραφής κ.α. Παρέχει δυνατότητα προσθήκης σελίδων (Add a new page). Παρέχει δυνατότητα τροποποίησης του περιεχομένου και της εμφάνισής της (edit this panel). Παρά τη σημασία της χρησιμοποιείται όταν καθορίζονται τα χαρακτηριστικά του δικτυακού τόπου και όταν προστίθεται νέα σελίδα.
Εξοικείωση με μια ιστοσελίδα wiki (3/3) Τι κάνει η μπάρα στη βάση της σελίδας; Δίνει δυνατότητα επεξεργασίας κάθε σελίδας που εμφανίζεται στην οθόνη. Όταν πατηθεί το κουμπί edit (από διαπιστευμένο επισκέπτη) η σελίδας μας μεταμορφώνεται από μια σελίδα ανάγνωσης σε μια σελίδα συγγραφής, καθώς ανοίγει ένα επεξεργαστής κειμένου. Δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να δει όλες τις εκδοχές της ιστοσελίδας από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας της, να δει ποιοι συνέβαλλαν και πότε.
Επεξεργασία της πρώτης σελίδας (1/2) Προφανώς η πρώτη σελίδα του δικτυακού τόπου μας δεν θέλουμε να περιέχει κανένα από τα στοιχεία (τίτλος, κείμενο) που εμφανίζονται στην πρότυπη σελίδα του wikidot. Μπορούμε λοιπόν, πατώντας το edit, να μετατρέψουμε τη σελίδα, από μια σελίδα ανάγνωσης σε μια σελίδα συγγραφής. Τοποθετήστε το δείκτη του ποντικιού στον τίτλο: Welcome…. Διαγράψτε το και αντ΄αυτού γράψτε στον επεξεργαστή που έχει ανοίξει: καλώς ορίσατε στο σάιτ μου.
Επεξεργασία της πρώτης σελίδας (2/2) Επιλέξτε στη συνέχεια: - preview αν θέλετε να προ - επισκοπήσετε τη μεταβολή ή - save, αν θέλετε να σώσετε τη μεταβολή που κάνατε. Αν πατήσετε save θα διαπιστώσετε ότι η σελίδα που εμφανίζεται πλέον έχει τον νέο τίτλο που θέσατε. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να επεξεργαστείτε το κείμενο του σάιτ. Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε τα εργαλεία επεξεργασίας είναι πολλά. Προς το παρόν θα τα αγνοήσουμε προκειμένου να μάθουμε βασικά στοιχεία επεξεργασίας της δομής του σάιτ, όπως για παράδειγμα τη διαμόρφωση της πλευρικής στήλης, τη διαχείριση του σάιτ κ.α.
Προσαρμογή της πλευρικής μπάρας (1/2) Όπως ήδη είχαμε πει η πλευρική μπάρα πλοηγεί τον επισκέπτη μας στο δικτυακό τόπο μας και μας παρέχει εργαλεία διαχείρισής του. Στην πραγματικότητα και αυτή είναι μια ιστοσελίδα που μπορούμε να την επεξεργαστούμε όπως κάθε άλλη πατώντας διαδοχικά: edit και μετά save. Αν λοιπόν πατήσουμε το κουμπί: edit this panel τότε θα ανοίξει η σελίδα της πλευρικής μπάρας, που μπορούμε να την επεξεργαστούμε με τα κουμπιά: edit, save.
Προσαρμογή της πλευρικής μπάρας (2/2) Πατήστε edit και αρχίστε να αλλάζετε ότι επιθυμείτε. Όπου Side γράψτε: πλευρική μπάρα, όπου: start|welcome page, γράψτε start|αρχική σελίδα κ.ο.κ. Προσέξτε όμως να μη σβήνετε τη λέξη system, γιατί αυτή είναι εντολή καθοδήγησης του επισκέπτη στη συγκεκριμένη σελίδα. Επίσης όπου έχει κάθετη γραμμή, μετά από αυτή μπορείτε να γράψετε την ελληνική λέξη: Δηλαδή αντί για Site Manager, Διαχείριση σάιτ, δηλαδή: Όπου δεν υπάρχει η κάθετος αφού την βάλετε, γράφετε την ελληνική λέξη δηλ. : Στο τέλος πατήστε save για να πάρετε μια πλήρως εξελληνισμένη σελίδα.
Προσαρμογή της πάνω μπάρας (1/3) Το συγκεκριμένο πρότυπο διαθέτει και μια πρόσθετη πάνω μπάρα με εντολές πλοήγησης σε επιμέρους σελίδες. Και αυτή η μπάρα στην πραγματικότητα είναι μια σελίδα την οποία μπορούμε να επεξεργαστούμε. Μπορούμε να βρούμε που είναι η σχετική σελίδα πηγαίνοντας στην πλευρική μπάρα στην επιλογή: Δείξε όλες τις σελίδες. Εκεί μπορείτε να βρείτε την σελίδα: Top Bar Menu. Πατώντας στον σύνδεσμο, θα σας ανοίξει η σελίδα, ώστε να την επεξεργαστείτε.
Προσαρμογή της πάνω μπάρας (2/3) Κατά τα γνωστά πατάμε: edit, και ανοίγει ο επεξεργαστής κειμένου για την πραγματοποίηση των αλλαγών που θέλετε. Εκεί μπορείτε να αλλάξετε τον τίτλο λ.χ. σε πάνω μπάρα, και τους επιμέρους τίτλους των κουμπιών: Αντί λ.χ. Example menu: O τίτλος μιας σελίδας που θα φιάξετε, π.χ. ασκήσεις. Μπορείτε επίσης να αλλάξετε και τα στοιχεία του πτυχωτού μενού example item, σε μια άλλη επιθυμητή επιλογή. Επίσης όπου contact θα βάλετε επικοινωνία. Αν σώσετε τη σελίδα τότε το τελικό αποτέλεσμα θα είναι:
Προσαρμογή της πάνω μπάρας (3/3) Διαπιστώνετε τελικώς ότι τα στοιχεία της μπάρας έχουν αλλάξει σύμφωνα με τις επιθυμίες σας. Αν πάτε μάλιστα στην αρχική σελίδα και πατήσετε λ.χ. τις ασκήσεις θα ανοίξει το πτυχωτό μενού όπως το διαμορφώσατε: Ασκήσεις: Φυσική: Μηχανική κλπ.
Προσθήκη μιας νέας σελίδας (1/3) Στην πλευρική μπάρα γράφουμε στο πλαίσιο : Add a new page, το όνομα της σελίδας που θέλουμε να προσθέσουμε, όχι όμως στα ελληνικά (θα εξελληνίσουμε αργότερα τον τίτλο) λ.χ. Paradeigma. Αμέσως μετά θα εμφανιστεί η νέα σελίδα στην οποία μπορούμε να γράψουμε τον τίτλο ελληνικά, να προσθέσουμε περιεχόμενο κλπ. Όμως η νέα σελίδα που δημιουργήσαμε πρέπει να προστεθεί στην πλευρική μπάρα ώστε να είναι προσβάσιμη από τους επισκέπτες μας. Αυτό κατά τα γνωστά θα το πετύχουμε επεξεργαζόμενοι το πάνελ της πλευρικής μπάρας.
Προσθήκη μιας νέας σελίδας (2/3) Μεταβαίνουμε έτσι στη σελίδα επεξεργασίας της πλευρικής μπάρας και πατάμε: edit. Σε όποια θέση επιθυμούμε στην επιφάνεια εργασίας του επεξεργαστή προσθέτουμε την νέα σελίδα, με τον εξής τρόπο:
Προσθήκη μιας νέας σελίδας (3/3) Αντιγράφουμε (από τον υπάρχοντα κώδικα για την πρόσθεση των άλλων σελίδων) ή γράφουμε με την εξής σύνταξη : * [[[paradeigma|Παράδειγμα]]], όπου ο αστερίσκος επισημαίνει την τοποθέτηση κουκίδας, οι τρεις παρενθέσεις [[[…………….]]], στην αρχή και το τέλος του κώδικα, την ύπαρξη συνδέσμου, η κάθετος για το διαχωρισμό της θέσης της ιστοσελίδας που γράψαμε προηγουμένως με την ελληνική ονομασία της «Παράδειγμα» που γράφεται μετά. Αν σώσετε τη διαμόρφωση που κάνατε θα διαπιστώσετε ότι στην πλευρική μπάρα έχει προστεθεί η νέα σελίδα σας και αν πατήσετε το σύνδεσμο θα οδηγηθείτε σε αυτήν.
Προσθήκη φωτογραφίας, υπερσυνδέσμων, βίντεο κλπ.(1) Έστω ότι θέλουμε να προσθέσουμε στη νέα σελίδα που φτιάξαμε μια εικόνα. Πατάμε στο 2 ο εικονίδιο με τις εικόνες (αυτό που έχει ένα ήλιο) και έτσι οδηγούμαστε σε μια καρτέλα-οδηγό για την ανάρτηση φωτογραφίας. Αφήνετε την επιλογή ως έχει (external image) και προσθέτετε στο πλαίσιο τη διεύθυνση της φωτογραφίας (από το flickr, ή απ΄όπου αλλού είναι αναρτημένη), αφού καθορίζετε τη θέση της. Πατάτε: insert code και στη συνέχεια save, και αυτό είναι όλο. Με αντίστοιχο τρόπο εισάγετε βίντεο, συνδέσμους κ.α.