Οι Φιλόσοφοι της αρχαίας Ιωνίας Κεφάλαιο 2: Ο Όμηρος και η Δέσποινα συναντούν μεγάλους αρχαίους Έλληνες ποιητές στην Πόλη των Αρχαίων

Είσαι αλήθεια ο Όμηρος, ο ποιητής; Μας έμαθαν για σένα στο σχολείο! Η Δέσποινα αποκοιμήθηκε και ξύπνησε σε μια αρχαία πόλη όπου συνάντησε ένα γεράκο που της συστήθηκε ως ο αρχαίος ποιητής Όμηρος. Η Δέσποινα έκπληκτη αρχίζει να τον ρωτά για την περίεργη πόλη και για την παρουσία του εκεί. Είναι αλήθεια ο Όμηρος, ο μεγάλος ποιητής της αρχαίας Ελλάδας; Αυτή η πόλη είναι μόνο στη φαντασία μας! Όλοι εμείς οι αρχαίοι Έλληνες αποφασίσαμε να φτιάξουμε αυτή την πόλη και να ζήσουμε εδώ ήσυχα! Αν πας μια βόλτα τους δρόμους της πόλης θα δεις ποιητές, φιλοσόφους, μαθηματικούς, επιστήμονες… Όλοι συζητούν για τον παλιό καλό καιρό! Αν έρθεις μαζί μου θα σου συστήσω κάποιους από αυτούς! Ναι καλό μου παιδί! Δεν ήξερα ότι οι σημερινοί νέοι έχουν μάθει για μένα! Ξέρεις είμαι πολύ γέρος… 2856 ετών και 3 μηνών – νομίζω δηλαδή… Που να θυμάμαι πια τα γενέθλιά μου μετά από τόσα πολλά χρόνια… Μάλλον είμαι ο πιο ηλικιωμένος εδώ! Ο επόμενος είναι ο φίλος μου ο Ησίοδος. Είναι 2756 ετών! Και τι είναι αυτό το μέρος; Μου θυμίζει την Ακρόπολη αλλά αυτό μοιάζει πολύ καινούριο! Είσαι αλήθεια ο Όμηρος, ο ποιητής; Μας έμαθαν για σένα στο σχολείο!

Και τώρα που είμαστε; Ποιοι είναι όλοι αυτοί; Έτσι, η Δέσποινα παρέα με τον Όμηρο άρχισαν να τριγυρνούν στους δρόμους της αρχαίας πόλης! Το πρώτο μέρος που επισκέφθηκαν ήταν ένα πολύ μεγάλο θέατρο όπου είδαν τρεις αρχαίους Τραγικούς Ποιητές, το Σοφοκλή, τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη, να ετοιμάζουν όλοι μαζί μια καινούρια τραγωδία. Σε λίγο στην παρέα τους προστέθηκε και ο Αριστοφάνης! Βλέπεις; Αυτό το θέατρο είναι ακριβές αντίγραφο του Μικρού Θεάτρου της Επιδαύρου. Είναι το αγαπημένο μας μέρος να παρακολουθούμε παραστάσεις Τραγωδίας! Και τώρα που είμαστε; Ποιοι είναι όλοι αυτοί;

Δεν πιστεύω στα μάτια μου. Όλοι τους ξέρουν αυτούς τους ποιητές Δεν πιστεύω στα μάτια μου! Όλοι τους ξέρουν αυτούς τους ποιητές! Τα έργα τους τα παρακολουθούμε με ενθουσιασμό κάθε καλοκαίρι στην Ελλάδα, ακόμα και σήμερα! Ο Σοφοκλής, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης μας έρχονται από την Ελλάδα, δεν είναι από δω, από την Ιωνία. Το ίδιο και ο Αριστοφάνης.

Καλώς ήρθες κοριτσάκι. Να να μας συγχωρείς, δεν έχουμε χρόνο Καλώς ήρθες κοριτσάκι! Να να μας συγχωρείς, δεν έχουμε χρόνο. Κάνουμε πρόβες για το νέο μας έργο. Θα έρθεις να το δεις; Αχ… κάθε μήνα μας ετοιμάζουν κι από ένα καινούριο έργο! Πολλές φορές εμπνέονται από τα έργα μου αλλά είμαι μετριόφρων και δεν το λέω! Είμαι ενθουσιασμένη που σας συναντώ από κοντά! Οπωσδήποτε να έρθω να δω το έργο σας όταν είναι έτοιμο!

Αριστοφάνης (446 π.χ. – 388 π.χ.): αρχαίος Έλληνας Σατυρικός Ποιητής. Το μέρος και η ακριβής ημερομηνία γέννησής του μας είναι άγνωστα, αλλά ήταν ακόμα νεαρός περί το 427 π.χ. όταν έκανε μια αναπάντεχη και μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο του Διονύσου με το έργο του «Δαιταλείς» (χαμένο). Έγινε διάσημος με τις κωμωδίες του όπως τις «Όρνιθες» στους γνωστότερους δραματικούς αγώνες της Αθήνας, τα Διονύσια και τα Λήναια. Έγραψε 40 έργα από τα οποία σώζονται τα 11. Πολλά από τα έργα του Αριστοφάνη έχουν πολιτικό περιεχόμενο και συχνά σατίριζαν γνωστούς πολίτες της Αθήνας και τη θέση που είχαν κρατήσει κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και αργότερα. Ενδείξεις στα κείμενα των έργων του μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Αριστοφάνης κυνηγήθηκε πολλές φορές από τον Κλέωνα για προσβολή της πόλης των Αθηνών παρουσία ξένων, αλλά δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόση αλήθεια υπάρχει σ’ αυτές. Οι «Βάτραχοι» έτυχαν της εξαιρετικής τιμής να παιχτούν και σε δεύτερη παράσταση. Επιστροφή…

Αισχύλος (525 π.χ. — 456 π.χ.): αρχαίος Έλληνας Τραγικός Ποιητής. Ο Αισχύλος γεννήθηκε στην Ελευσίνα της Αττικής. Έγραψε τα πρώτα του έργα το 498 π.χ.. Το πιο πρώιμο διασωσμένο έργο του είναι μάλλον οι «Πέρσες» και παίχτηκε το 472 π.χ. Το 490 π.χ. έλαβε μέρος στη Μάχη του Μαραθώνα και το 480 π.χ. αγωνίστηκε στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, που ήταν και η αφορμή για το θέμα των «Περσών». Ο Αισχύλος ταξίδευε συχνά στη Σικελία όπου ο Τύραννος του Γέλα ήταν ένας από τους Χορηγούς του. Το 458 π.χ. ταξίδεψε εκεί για τελευταία φορά. Σύμφωνα με μία παράδοση, σκοτώθηκε το 456 π.χ. όταν ένας αετός άφησε να πέσει πάνω στο κεφάλι του μια μεγάλη χελώνα εκλαμβάνοντας από λάθος την καράφλα του, για πέτρα στην οποία προσπαθούσε να σπάσει το καβούκι της χελώνας. Κάποια άλλη ιστορία λέει ότι το πουλί έριξε στο κεφάλι του μια πέτρα που νόμισε ότι ήταν ένα μεγάλο αυγό. Τα έργα του Αισχύλου έχουν μεγάλο ηθικό και θρησκευτικό βάρος και επικεντρώνουν στη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν σε σχέση με τους Θεούς, το Θείο Νόμο και τη Θεϊκή Τιμωρία όπως φαίνεται και στην Τριλογία του «Ορέστεια». Επιστροφή…

Σοφοκλής (497 π.χ. – 406 π.χ.): ένας από τους τρεις αρχαίους Έλληνες Τραγικούς Ποιητές, μαζί με τον Αισχύλο και τον Ευριπίδη. Έγραψε 123 έργα. Στους Δραματικούς Αγώνες, τα Διονύσια, όπου η κάθε συμμετοχή καλλιτέχνη αποτελούνταν από τέσσερα έργα, τρεις τραγωδίες και ένα σατυρικό δράμα, κέρδισε περισσότερα πρώτα βραβεία (περίπου 20) από οποιονδήποτε άλλο ποιητή, και σε όλες τις υπόλοιπες συμμετοχές του κατέλαβε τη δεύτερη θέση. Η πρώτη του νίκη ήταν το 468 π.χ. αν και οι μελετητές δεν ξέρουν αν αυτή ήταν και η πρώτη φορά που διαγωνίστηκε. Μόνον επτά από τις τραγωδίες του έχουν διασωθεί ως πλήρη κείμενα. Οι πιο γνωστές είναι οι τρεις τραγωδίες που αφορούν στον Οιδίποδα και την Αντιγόνη. Είναι γνωστές και με το χαρακτηρισμό του «Θηβαϊκού Κύκλου» παρόλο που δεν αποτελούν μια απλή τριλογία. Επιστροφή…

Ευριπίδης (480 π.χ. – 406 π.χ.): ήταν ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους αρχαίους Τραγικούς Ποιητές της Κλασσικής Αρχαιότητας. Οι μελετητές πιστεύουν ότι ο Ευριπίδης έγραψε 92 έργα. 18 από αυτά έχουν διασωθεί ακέραια. Ο Ευριπίδης είναι περισσότερος γνωστός για την αναμόρφωση της τυπικής μορφής της παραδοσιακής Αττικής Τραγωδίας, με την εισαγωγή δυναμικών γυναικείων χαρακτήρων και έξυπνων σκλάβων και σατιρίζοντας πολλούς ήρωες της Ελληνικής Μυθολογίας. Τα έργα του φαίνονται μοντέρνα σε σχέση με αυτά των προηγουμένων του και εστιάζουν στον εσωτερικό κόσμο και τα κίνητρα των χαρακτήρων τους με ένα άγνωστο μέχρι τότε τρόπο για το κοινό. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ευριπίδης γεννήθηκε στη Σαλαμίνα στις 23 Σεπτεμβρίου του 480 π.χ. τη μέρα της πιο σημαντικής ναυμαχίας των Περσικών Πολέμων. Ο Ευριπίδης διαγωνίστηκε πρώτη φορά στα Διονύσια το 455 π.χ. ένα χρόνο μετά το θάνατο του Αισχύλου. Ήρθε τρίτος γιατί αρνήθηκε να συμμορφωθεί στις υποδείξεις των κριτών. Την πρώτη του νίκη όμως την πέτυχε το 441 π.χ. και κατά τη διάρκεια της πορείας του πήρε άλλες τέσσερις νίκες. Επιστροφή…

Ω ναι, θα ήθελα πολύ να μάθω τι πίστευαν οι αρχαίοι επιστήμονες! Η Δέσποινα ήταν τόσο χαρούμενη που μίλησε με τους ποιητές για το νέο τους έργο! Το θέμα του ήταν η δημιουργία του κόσμου από τους Θεούς. Ο Όμηρος τους πρότεινε να ζητήσουν βοήθεια από το φίλο του τον Ησίοδο. Ο Ησίοδος είχε γράψει ένα μεγάλο ποίημα, τη «Θεογονία» για να διηγηθεί τη δημιουργία του κόσμου και την καταγωγή των Θεών. … όπως και να το κάνουμε, ο Ησίοδος είναι ποιητής. Η «Θεογονία» είναι ένα θαυμάσιο ποίημα (όχι τόσο καλό όσο τα δικά μου βέβαια) αλλά είναι μυθολογία, εντελώς! Μήπως θα ήθελες να μάθεις πως δημιουργήθηκε στ’ αλήθεια το σύμπαν; Λέω να φωνάξω τον Ησίοδο! Αυτός είναι ο κατάλληλος να μας πει για τη δημιουργία του κόσμου. Στο ποίημά του «Θεογονία» δίνει πολλές λεπτομέρειες - αν και εγώ διαφωνώ μαζί του σε κάποια πράγματα…. Ω ναι, θα ήθελα πολύ να μάθω τι πίστευαν οι αρχαίοι επιστήμονες! Ξέρω τι σημαίνει «Θεογονία»! Πως γεννήθηκαν οι Θεοί!

Εντάξει Δέσποινα! Θα πάμε στο καφενείο Η Δέσποινα ήταν πραγματικά περίεργη να μάθει τι πίστευαν οι αρχαίοι επιστήμονες. Στο σχολείο είχε ακούσει για το ποίημα του Ησίοδου. Στην αρχή λέει, ήταν ο Ουρανός και η Γη, η Γαία. Και αυτοί παντρεύτηκαν και έκαναν τρομερά παιδιά: τους Εκατόγχειρες, τους Κύκλωπες και τους Τιτάνες. Αλλά αυτά είναι μυθολογία, είναι κάτι σαν παραμύθι. Η Δέσποινα θέλει να μάθει για τους πραγματικούς επιστήμονες! Εντάξει Δέσποινα! Θα πάμε στο καφενείο Οι φίλοι από τη Μίλητο! Σε παρακαλώ Όμηρε, θα με πας να τους μιλήσω; Να μιλήσω με αληθινούς επιστήμονες;

Έτσι λοιπόν, η Δέσποινα και ο Όμηρος συνέχισαν τη βόλτα τους στους δρόμους της Πόλης των Αρχαίων για να βρουν το καφενείο «Οι φίλοι από τη Μίλητο». Η Μίλητος ήταν μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της αρχαίας Ιωνίας. Οι Ιωνικές πόλεις των ιστορικών χρόνων ήταν 12 στον αριθμό. Από νότο προς βορά ήταν οι εξής: η Μίλητος, η Μυούς, η Πριήνη, η Έφεσος, ο Κολοφών, η Λέβεδος, η Τέως, η Ερυθραία, οι Κλαζομεναί και η Φώκαια, μαζί με τη Σάμο και τη Χίο. Και τέλος, η Σμύρνη η οποία αρχικά ήταν Αιολική αποικία. Σημαντικοί φιλόσοφοι λέγεται ότι γεννήθηκαν στη Μίλητο. Ο Θαλής, Ο Αναξίμανδρος, ο Αναξιμένης. Ο Ηράκλειτος ήταν από την Έφεσο, ο Αναξαγόρας από τις Κλαζομενές και ο Αρίσταρχος και ο Πυθαγόρας από το νησί της Σάμου. Όλοι αυτοί οι μεγάλοι φιλόσοφοι και επιστήμονες της αρχαιότητας έθεσαν τα θεμέλια της σημερινής επιστήμης και όλη η ανθρωπότητα τους θυμάται για τις φιλοσοφικές τους θεωρίες, και τις θεωρίες τους στα μαθηματικά και τη φυσική! Φανταστείτε όλους αυτούς τους αρχαίους επιστήμονες μαζεμένους στην Πόλη των Αρχαίων! Η Δέσποινα ήταν ενθουσιασμένη που θα τους γνώριζε από κοντά και που θα μπορούσε να κουβεντιάσει μαζί τους!

Κάτι μπορώ να κάνω γι’ αυτό νομίζω!!! Κλείσε τα μάτια σου! Αχ! Είμαι τόσο ενθουσιασμένη! Μακάρι να ήταν κι ο φίλος μου ο Ματίας εδώ μαζί μας! Όταν γυρίσω πίσω, θα του τα λέω και δεν θα με πιστεύει! ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΛΗΤΟ Κάτι μπορώ να κάνω γι’ αυτό νομίζω!!! Κλείσε τα μάτια σου! Φτάσαμε Δέσποινα! Είσαι έτοιμη; Θα μπούμε μέσα!

Έτσι, η Δέσποινα έκλεισε τα μάτια της και την επόμενη στιγμή ο Ματίας ήταν εκεί! Και όχι μόνον αυτό, αλλά και οι δυο τους ήταν ντυμένοι σαν δύο παιδιά από την Αρχαία Ελλάδα! ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΛΗΤΟ συνεχίζεται...