Απρίλιος 2010 Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης (Σ.Μ.Ε.) στο FTSE/Χ.Α. – Χ.Α.Κ. Τραπεζικό Δείκτη

2 Τα Σ.Μ.Ε. (Futures) είναι Παράγωγα Προϊόντα που διαπραγματεύονται συνεχώς σε οργανωμένες αγορές και έχουν τυποποιημένα χαρακτηριστικά. Διαπραγματεύονται ΣΜΕ σε Διάφορους Υποκείμενους Τίτλους (π.χ. Μετοχικοί Δείκτες, Μετοχές, Νομισματικές Ισοτιμίες, Ομόλογα) Τα ΣΜΕ, όπως και όλα τα παράγωγα έχουν συγκεκριμένες ημερομηνίες λήξεις Κάθε χρονική στιγμή διαπραγματεύονται περισσότερα του ενός ΣΜΕ στον ίδιο υποκείμενο με διαφορετικές ημερομηνίες λήξης. Για παράδειγμα: Future στον FTSE/Χ.Α.-Χ.Α.Κ. Τραπεζικό Δείκτη που λήγει 18 Μάιου 2010 Future στον FTSE/Χ.Α.-Χ.Α.Κ. Τραπεζικό Δείκτη που λήγει 18 Ιουνίου 2010 … Future στον FTSE/Χ.Α.-Χ.Α.Κ. Τραπεζικό Δείκτη που λήγει 18 Μαρτίου 2011 Μέσω των ΣΜΕ οι επενδυτές διαπραγματεύονται μελλοντικές προσδοκίες για τον υποκείμενο τίτλο με τους εξής δύο τρόπους: Αγοράζοντας το ΣΜΕ ο επενδυτής επενδύει στην άνοδο της τιμής του υποκείμενου τίτλου μέχρι την ημερομηνία λήξης, προσδοκώντας την πραγματοποίηση κερδών. Πουλώντας το ΣΜΕ ο επενδυτής επενδύει στην πτώση της τιμής του υποκείμενου τίτλου μέχρι την ημερομηνία λήξης, προσδοκώντας την πραγματοποίηση κερδών ή τη μείωση ζημιών από μετοχικό χαρτοφυλάκιο που κατέχει. Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης

3 Το δείκτη συνθέτουν: Οι Ελληνικές τράπεζες που συμμετέχουν στους δείκτες FTSE/Χ.Α. 20 και FTSE/Χ.Α. MID 40 Οι Κυπριακές τράπεζες της Αγοράς Αξιών του ΧΑΚ που συμμετέχουν στο δείκτη FTSE/CySE 20 Για τις τράπεζες που διαπραγματεύονται και στις δύο Αγορές (π.χ. ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ και MARFIN POPULAR BANK), ο δείκτης υπολογίζεται με τιμές από το ΧΑΚ. FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικός Δείκτης 31/03/2010 Κεφαλαιοποίηση Δείκτη = 23,5 bil. EUR (79.5% XA και 20.5% ΧΑΚ) Οι μετοχές του νέου δείκτη απαρτίζουν το: 56% της Κεφαλαιοποίησης του FTSE/Χ.Α % της Κεφαλαιοποίησης του FTSE/CYSE 20 99% της Κεφαλαιοποίησης του FTSE/Χ.Α. Τράπεζες

4 31/03/2010 FTSEB = 1.683,85 FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικός Δείκτης Απόδοση (31Οκτ08 –31Μαρ10) FTSEB = -15,8 % FTSE = -7,6 % Μεταβλητότητα FTSEB = 54 % FTSE = 40 %

5 Αγορά/Πώληση Σ.Μ.Ε. Με την αγορά ή πώληση συμβολαίων ο επενδυτής δεν πληρώνει (ούτε εισπράττει) την αξία του. Χρηματικός Διακανονισμός (Mark to Market) Καθημερινά (από την πρώτη ημέρα μέχρι και την ημέρα που κλείνει τη θέση του) κάθε επενδυτής εισπράττει κέρδη ή πληρώνει ζημιές από την ημερήσια κίνηση του Future. Δέσμευση Περιθωρίου Ασφάλισης (Margin) Καθημερινά (από την πρώτη ημέρα μέχρι την ημέρα που κλείνει τη θέση του) κάθε επενδυτής δεσμεύει ένα ποσοστό της αξίας ως ενέχυρο (π.χ. 14% για ΣΜΕ επί του FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη). Τελικός Διακανονισμός (Final Settlement) Για τα ΣΜΕ επί δεικτών (εκκαθαρίζονται με χρηματικό διακανονισμό), στην ημέρα λήξης γίνεται ένας τελικός χρηματικός διακανονισμός (Mark to Market) στην τιμή τελικής εκκαθάρισης. Η τελική τιμή εκκαθάρισης είναι η τιμή του υποκείμενου δείκτη όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τη σχετική μεθοδολογία κατά την ημέρα λήξης του ΣΜΕ. Κύκλος ζωής επένδυσης σε Σ.Μ.Ε.

6 Χρηματικός Διακανονισμός (Mark to Market) Καθημερινά: i.αν η τιμή του Σ.Μ.Ε. ανέβει, ο επενδυτής με θέση Πώλησης (Short) πληρώνει το ποσό που αντιστοιχεί στην άνοδο και ο επενδυτής με θέση Αγοράς (Long) το εισπράττει. π.χ. για άνοδο του ΣΜΕ επί του FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη 10 μονάδες, ο πωλητής 1 συμβολαίου θα πληρώσει 10 EUR που θα εισπραχθούν από τον αγοραστή. i.αν η τιμή του Σ.Μ.Ε. πέσει, ο επενδυτής με θέση Αγοράς (Long) πληρώνει το ποσό που αντιστοιχεί στην πτώση και ο επενδυτής με θέση Πώλησης (Short)το εισπράττει. π.χ. για πτώση του ΣΜΕ επί του FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη 10 μονάδες, ο αγοραστής 1 συμβολαίου θα πληρώσει 10 EUR που θα εισπραχθούν από τον πωλητή. Δέσμευση Περιθωρίου Ασφάλισης (Margin) Καθημερινά: Οι επενδυτές με ανοικτή θέση καλούνται κάθε ημέρα να έχουν δεσμεύσει ένα ποσοστό της αξίας της θέσης τους. Για απλές θέσεις αγοράς ή πώλησης στο ΣΜΕ επί του FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη, ο επενδυτής θα κληθεί να έχει δεσμευμένο το 14% της αξίας της ανοικτής θέσης. π.χ. για τιμή δείκτη 1.500,00 μονάδες, και αγορά 1 συμβολαίου, θα πρέπει να δεσμεύσει 14% x 1.500,00 = 210 EUR Καθημερινές λειτουργίες

7 19 Μαΐου Ο επενδυτής Α αγοράζει και ο επενδυτής Β πουλάει 1 ΣΜΕ επί του FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη, λήξης 21 Μαΐου, σε τιμή 1.500,00 μονάδες. Τιμή κλεισίματος ΣΜΕ = 1.550,00 (+50 μονάδες από την τιμή συναλλαγής) Ο B πληρώνει και ο Α εισπράττει 50 EUR 20 ΜαΐουΤιμή κλεισίματος ΣΜΕ = 1.530,00 (-20 μονάδες από τη χθεσινή τιμή) Ο Α Πληρώνει και ο Β Εισπράττει 20 EUR 21 ΜαΐουΤελική τιμή εκκαθάρισης ΣΜΕ στη λήξη = 1.600,00 (+70 μονάδες) Ο Β Πληρώνει και ο Α Εισπράττει 70 EUR Ο Α έχει κερδίσει συνολικά: = +100 EUR Ο B έχει χάσει συνολικά : = -100 EUR Το κέρδος ή η ζημιά από την επένδυση προκύπτει από τον καθημερινό χρηματικό διακανονισμό (Mark to Market). Κάθε ημέρα ο Α και ο Β πρέπει να δεσμεύουν ένα ποσοστό (14%) της αξίας της θέσης τους. Χρηματικός διακανονισμός - Παράδειγμα

8 Δυνητικά κέρδη - ζημιές

9 Κλείσιμο θέσης πριν τη λήξη Ο επενδυτής μπορεί να κλείσει τη θέση του οποιαδήποτε ημέρα πριν τη Λήξη. Παράδειγμα Ο Επενδυτής Α ανοίγει θέση στις 30 Απριλίου αγοράζοντας 1 Σ.Μ.Ε. σε τιμή 1.500,00 και στις 10 Μαΐου αποφασίζει να κλείσει τη θέση κάνοντας την αντίθετη συναλλαγή (πουλώντας 1 Σ.Μ.Ε. σε τιμή 1.600,00), κλειδώνοντας κέρδη (100 EUR) που έχουν συσσωρευτεί μέχρι τότε.

10 Ο επενδυτής μπορεί οποιαδήποτε ημέρα πριν τη λήξη να μετακυλήσει (Rollover) την ανοικτή θέση του σε επόμενη λήξη Παράδειγμα Ο Επενδυτής Α ανοίγει θέση στις 30 Απριλίου αγοράζοντας 1 Σ.Μ.Ε. σε τιμή 1.500,00 πιστεύοντας ότι ο Δείκτης θα καταγράψει ανοδική κίνηση μέχρι τον Μάιο. Δεν επαληθεύεται η προσδοκία του και στις 18 Μαΐου αποφασίζει να μετακυλήσει τη θέση στην επόμενη λήξη (Ιουνίου 2010), πιστεύοντας ότι ο Δείκτης θα καταγράψει ανοδική κίνηση μέχρι και τον Ιούνιο. Μετακύληση θέσης σε επόμενη λήξη

11 Παράδειγμα Long Future σε Δείκτη μέχρι τη Λήξη Προσδοκία: Ανοδική Χρηματικός διακανονισμός για θέση αγοράς Κλείσιμο Θέσης πριν τη Λήξη

12 Παράδειγμα Short Future σε Δείκτη μέχρι τη Λήξη Προσδοκία: Πτωτική Χρηματικός διακανονισμός για θέση πώλησης Κλείσιμο Θέσης πριν τη Λήξη

13 Διαπραγμάτευση σε ζεύγη (Pairs Trading) Αρχικά Πώληση 1 ΣΜΕ FTSE/ATHEX-20 σε τιμή 1, μονάδες και Αγορά 3 ΣΜΕ FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη σε τιμή 1, μονάδες Κλείσιμο θέσης με Αγορά 1 ΣΜΕ FTSE/ATHEX-20 σε τιμή (-10%) και Πώληση 3 ΣΜΕ FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη σε τιμή 1, (-6.7%) Συνολικά Κέρδος 1(Συμβόλαιο) x 100(Μονάδες) x 5(Euro/μονάδα δείκτη)=500 EUR για FTSE/ΧΑ-20 Ζημιά 3(Συμβόλαια) x 100 (Μονάδες) x 1(Euro/μονάδα δείκτη)=300 EUR για FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Συνολικό κέρδος 200 Euro

14 Επένδυση σε υπέρ-απόδοση μετοχής (Alpha Capture) Αρχικά Αγορά 1000 μετοχών ΑΑΑ σε τιμή EUR και Πώληση 10 ΣΜΕ FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη σε τιμή 1, μονάδες Κλείσιμο θέσης με Πώληση 1000 Μετοχών ΑΑΑ σε τιμή (-10%) και Αγορά 10 ΣΜΕ FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικού Δείκτη σε τιμή 1, (-20.0%) Συνολικά Ζημιά 1,000(Μετοχές) x 1.50 (EUR)=1,500 EUR για AAA Κέρδος 10(Συμβόλαια) x 200 (Μονάδες) x 1(Euro/μονάδα δείκτη)=2,000 EUR για FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Συνολικό κέρδος 500 Euro

15 Έστω επενδυτής κατέχει χαρτοφυλάκιο μετοχών που συμμετέχουν στο δείκτη, συνολικής αξίας 300,000 EUR Αντιστάθμιση κινδύνου με πώληση ΣΜΕ σε δείκτη 28 Αυγ ΣΜΕ στο FTSE/ΧΑ-ΧΑΚ Τραπεζικό Δείκτη στις 1,500 μονάδες, Αξία χαρτοφ. 300,000 EUR Αρ. Συμβολαίων για πλήρη αντιστάθμιση = (300,000 / 1,500) x = 201 συμβόλαια Για Πλήρη Αντιστάθμιση, Πώληση 201 συμβολαίων 21 Σεπ Ζημιά από χαρτοφυλάκιο 60,000 EUR (-20%) ΣΜΕ στις 1,200 μονάδες (-20%), Κέρδος από ΣΜΕ = 201 x (1,500 – 1,200) = 60,300 EUR Συνολικό Κέρδος 300 EUR (+0.1%) β χαρτοφυλακίου = Σ.Μ.Ο. των β με βάση την αξία β χαρτοφυλακίου = 1.005

16 Περισσότερες Πληροφορίες Υπεύθυνοι Επικοινωνίας Παντελής Λάμπρου Διευθυντής Ανάπτυξη & Προώθηση Προϊόντων ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Λεωφόρος Αθηνών , Αθήνα Τηλ.: (+30) Fax: (+30) Web: Σημαντική Παρατήρηση Το Χρηματιστήριο Αθηνών (ΧΑ) πιστεύει ότι οι πληροφορίες που περιέχονται στην παρουσίαση είναι ακριβείς και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά το ισχύον Κανονιστικό Πλαίσιο (Κανονισμός ΧΑ, Αποφάσεις ΔΣ ΧΑ, Αποφάσεις ΔΣ ΕΚ κτλ) το οποίο σε κάθε περίπτωση υπερισχύει. Όλα τα αναγραφόμενα στοιχεία παρέχονται μόνο για τους σκοπούς της πληροφόρησης και δεν συνιστούν παροχή επενδυτικών συμβουλών ή πρόσκληση για επένδυση σε κινητές αξίες που διαπραγματεύονται στο ΧΑ. Η παρουσίαση είναι πιο ενημερωμένη σε σχέση με παλαιότερες εκδόσεις της που περιέχουν αντίστοιχη πληροφορία. Γεωργόπουλος Αντρέας Assistant Project Manager Ανάπτυξη & Προώθηση Προϊόντων