Μαντενια ο νεκροσ χριστοσ Μέρος 1ο Μαντενια ο νεκροσ χριστοσ ΕΝΑΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Andrea Mantegna, Ιταλός ζωγράφος της βόρειας Ιταλίας. Γιός ξυλουργού, έδειξε από μικρός την κλίση του στη ζωγραφική και μαθήτευσε στην Πάντοβα, στο εργαστήριο του Φραντσέσκο Σκουαρτσιόνε, που τον υιοθέτησε σε ηλικία 10 ετών. Αναμφίβολα τo έργο στο οποίο ο Μαντένια, με το συνδυασμό ρεαλιστικών χαρακτηριστικών, πλαστικών τύπων και τολμηρών προοπτικών συνθέσεων, φτάνει σε μια εκπληκτική για το δραματικό της περιεχόμενο διατύπωση, είναι ο περίφημος Νεκρός Χριστός του Μουσείου Brera στο Μιλάνο. Με το Νεκρό Χριστό έχουμε όπως έχει σωστά τονιστεί μια παραλλαγή της πλούσιας σειράς εικόνων στις οποίες εκδηλώνεται το δέκατο πέμπτο αιώνα ένα δραματικό αίσθημα της ζωής,

Ο ΝΕΚΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ Στο έργο εικονίζεται νεκρός ό Χριστός με τα πόδια προς το θεατή και το κεφάλι προς το βάθος, με αριστερά του μόνο ένα τμήμα από τα πρόσωπα του Ιωάννη και της Παναγίας και τα χέρια τους. Το θέμα αναπτύσσεται με μια σειρά από ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, όπως είναι τα πόδια του Χριστού με τις πληγές και το κομμάτι του νεκροκρέβατου, περνά σε μια ενότητα με πλαστικά στοιχεία, με το ύφασμα να σκεπάζει ένα μέρος του σώματος, προχωράει σε μια σύνθεση των δύο τύπων για να καταλήξει στα τρία πρόσωπα, Χριστού, Παναγίας, Ιωάννη με την καθαρά εξπρεσιονιστική διατύπωση.

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΜΑΝΤΕΝΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Το δραματικό χαρακτήρα του έργου τον τονίζει από τη μια πλευρά με τις τολμηρές βραχύνσεις στην απεικόνιση του σώματος του Χριστού και από την άλλη στην απόλυτη απομόνωση της μορφής και τον πιεστικό χαρακτήρα του χώρου, πού ολοκληρώνουν το δραματικό περιεχόμενο του συνόλου. Με το συνδυασμό πλαστικών αξιών και ψυχρού χρώματος, μνημειακότητας και νεκρικής ακινησίας, με σκληρό ρεαλισμό και τολμηρή προοπτική, χωρίς προηγούμενο βραχύνσεων και ασφυκτικού χώρου, μορφικής λιτότητας και εξπρεσιονιστικών τύπων, εδώ ό Μαντένια δημιουργεί ένα από τα παγκόσμια αριστουργήματα.

Η ΠΡΟΣΚυΝΗΣΗ ΤωΝ ΜΑΓΩΝ Ένα από τα πρώτα γνωστά έργα του, ζωγραφισμένο στη Μάντουα μετά την εγκατάσταση του στην αυλή του Lodovico Gonzaga, έχουμε με το τρίπτυχο της Προσκύνησης των Μάγων στο Ουφίτσι. Με την Προσκύνηση των Μάγων δίνει ό Μαντένια μια από τις πιο προσωπικές αποδόσεις του θέματος, προσπάθεια πού διακρίνεται για μεγαλύτερη συνεργασία μορφών και χώρου. Η Παναγία εικονίζεται καθισμένη δεξιά στην είσοδο της σπηλιάς πλαισιωμένη από δόξα πού την αποτελούν μικροί άγγελοι, ενώ λίγο ψηλότερα σ’ ένα σύννεφο μια άλλη ομάδα αγγέλων περιβάλλει τα άστρο. Από αριστερά προχωρεί η συνοδεία των Μάγων, από τους οποίους ό Γάσπαρ εικονίζεται γονατιστός μπροστά στην Παναγία και ακολουθούν ό Μέλχιορ όρθιος και ό Βαλτάσαρ πάλι γονατιστός.

Η ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ Η ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ Χαρακτηριστική είναι ή απόδοση του χώρου, με το κατηφορικό επίπεδο και τούς βράχους. Ό καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται μόνο για την ανάπτυξη του χώρου σε βάθος άλλα και μια απόδοση του ύψους πού δίνει και νέο εκφραστικό περιεχόμενο στο σύνολο. Με το δρόμο αριστερά, πού ανεβαίνει βαθμιδωτά και τονίζει τόσο το βάθος όσο και το ύψος, όσο και τα βράχια αριστερά επιβάλλονται μια σειρά από διαδοχικά επίπεδα, όπου πέρα από το πραγματικό έχουν και συμβολικό νόημα και μας μεταφέρουν από τη Γή στον ουρανό.

οι περιτεχνοι πινακεσ του με θρησκευτικο περιεχομενο Αγία Οικογένεια

Σταύρωση

Ο κήπος της Γεσθημανή

Μέρος 2ο Οι θρίαμβοι του Ιουλίου Καίσαρα, πίνακες από το παλάτι των Γκοντζάγκα στην πόλη της Μάντουα Η απόδοση της λατρείας του Μαντένια προς την ρωμαϊκή αρχαιότητα

ΣΑΛΠΙΓΚΤΕΣ ΚΑΙ ΛΑΒΑΡΟΦΟΡΟΙ Στον πίνακα αυτόν παρατηρούμε μία πολυποίκιλη πομπή στρατιωτών οι οποίοι κρατούν υψωμένα λάβαρα. Οι μορφές τους είναι αγαλμάτινες και επιβλητικές και μοιάζουν να στέκουν και να κινούνται σαν στέρεα χειροπιαστά πλάσματα. Ο Μαντένια τα τοποθετεί όπως θα έκανε ένας άξιος σκηνοθέτης, για να επισημάνει τη σημασία της στιγμής και τη φάση του επεισοδίου. Τα λάβαρα απεικονίζουν μερικές από τις πόλεις που υπέταξαν οι νικητές. Η παρουσία του μαύρου στρατιώτη σε πρώτο πλάνο δηλώνει την έκταση της εξουσίας της Ρώμης.

ΤΡΟΠΑΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ Το θέμα του έργου διαπραγματεύεται την πολιορκία κάποιας πόλης . Απεικονίζει χαρούμενες και επιβλητικές μορφές στρατιωτών οι οποίοι κρατούν λάβαρα και σημαίες πανηγυρίζοντας για την κατάκτηση της πόλης αυτής. Στο βάθος διακρίνουμε κτίρια της πόλης, τα οποία ο ζωγράφος επιχειρεί να αποτυπώσει στις διαστάσεις της πραγματικότητας έτσι όπως τα βλέπει το ανθρώπινο μάτι (προοπτική).

ΑΜΑΞΑ ΜΕ ΤΡΟΠΑΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ ΛΑΦΥΡΩΝ Το σκηνικό που δημιούργησε ο καλλιτέχνης περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία προσώπων και καταστάσεων. Η προσοχή επικεντρώνεται στην πλούσια λεία του πολέμου, όπου διακρίνονται μαρμάρινα αγάλματα, τεράστια αγγεία γεμάτα νομίσματα, περίτεχνες πολεμικές μηχανές αλλά και πανοπλίες από τους νικημένους.

ΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ ΛΑΦΥΡΩΝ, ΘΥΣΙΑΣΤΗΡΙΟΙ ΤΑΥΡΟΙ ΚΑΙ ΣΑΛΠΙΓΚΤΕΣ Παρόλο που στο φόντο εμφανίζονται κάποια αρχαία κτήρια, ο καλλιτέχνης δεν έχει στόχο εδώ να δημιουργήσει μια αρχαιολογική ανακατασκευή των κλασικών ερειπίων, αλλά απλώς να προτείνει έναν τόπο ιστορικά αληθοφανή.

ΟΙ ΕΛΕΦΑΝΤΕΣ Ο πίνακας αυτός αποπνέει μία αυστηρή μεγαλοπρέπεια και μια σκληρή απλότητα. Απεικονίζει ένα πλήθος στρατιωτών που τους συνοδεύει μία πομπή ελεφάντων. Όπως βλέπουμε μέχρι εδώ τον Μαντένια τον ενδιέφεραν οι εξωτερικές συνθήκες και λατρεύει να ζωγραφίζει εξωτερικούς χώρους.

ΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ ΛΑΦΥΡΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΑΙΑ ΑΠΟ ΠΑΝΟΠΛΙΕΣ Ο ζωγράφος επιδεικνύει σε αυτόν τον κύκλο μια μεγάλη ευρηματικότητα αλλάζοντας τις πόζες και τα κοστούμια και παρεμβάλλοντας στον ίδιο τον ρυθμό της αφήγησης ανεκδοτολογικά και περιστατικά, όπως τον μεταφορέα στα δεξιά , που έχει λυγίσει από την κούραση.

ΟΙ ΑΙΧΜΑΛΩΤΟΙ Στον πίνακα αυτόν παρατηρούμε ένα πλήθος στοιβαγμένων και απογοητευμένων ανθρώπων. Στο βάθος του πίνακα σύμφωνα πάντα με την τεχνική της προοπτικής, διακρίνουμε ανθρώπινες φιγούρες οι οποίες είναι ήδη αιχμάλωτοι των κατακτητών.

ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΙΣ ΛΑΦΥΡΩΝ Πηγή έμπνευσης του καλλιτέχνη δεν είναι μόνο ορισμένα αρχαία έργα, όπως οι ζωοφόροι της στήλης του Τραϊανού. Τα μοντέλα για την πολύπλοκη επιλογή των θεμάτων είναι κυρίως τα κλασικά κείμενα του Σουητώνιου, του Πλούταρχου και του Αππιανού που περιγράφουν τους θριάμβους των ρωμαϊκών στρατευμάτων, μαζί με πηγές σύγχρονες του, όπως το Ρώμης θρίαμβοι του Φλάβιο Μπιόντο, που δημοσιεύτηκε το 1472, έργο του οποίου οι Γκοτζάνγκα διέθεταν ένα αντίτυπο.

Ο ΙΟΥΛΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΑΜΑΞΑ ΤΟΥ Η πολυτελής άμαξα του θριαμβευτή Ιούλιου Καίσαρα κλείνει τον κύκλο. Σε σχέση με άλλα έργα με το ίδιο θέμα, πολυαγαπημένο στους πρίγκιπες της Αναγέννησης, η πρωτοτυπία του Μαντένια βρίσκεται στην δύναμη και τη φαντασία με την οποία ανακαλεί τη ζωή και τις πομπές της αρχαίας Ρώμης. Δεν ανακατασκευάζει μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, αλλά περιγράφει τη γοητεία και το νόημα της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Εν κατακλείδι, τον Μαντένια τον χαρακτηρίζει έντονο ενδιαφέρον για τη αρχαιότητα. Πειραματίζεται σε θέματα προοπτικής και το έργο του έχει κάτι το θεατρικό. Σε όλη την σειρά αυτών των πινάκων, βλέπουμε μια σκηνή θεάτρου, καθαρά προσδιορισμένη και τίποτε δεν αποσπά την προσοχή μας από την κύρια δράση. Δίνει μεγάλη προσοχή στις στολές των στρατιωτών και αποφεύγει τις γραφικές και χαρούμενες λεπτομέρειες. Το όλο έργο αποπνέει μία σκληρή απλότητα και μια αυστηρή μεγαλοπρέπεια.

Το ποιο γνωστό έργο του Μαντένια Μέρος 3ο Η διακόσμηση της γνωστής ως κάμαρας των συζύγων ή κάμαρα πίκτα, στο παλάτι των Γκοντζάγκα στην πόλη Μάντουα της Βόρειας Ιταλίας Το ποιο γνωστό έργο του Μαντένια

Η Σύλληψη της Ιδέας για την Κάμερα Πίκτα

Η Κάμαρα των συζύγων αποτελείται από: Η Κάμαρα των συζύγων αποτελείται από: Δύο παράθυρα Δύο πόρτες Ένα τζάκι Είναι σχετικά μικρή Μια οροφή που είναι αυλακωμένη από ψευδονευρώσεις ακουμπισμένες πάνω σε πέτρινα βάθρα , τα οποία μοιάζουν να υποβαστάζονται από κολόνες που όμως είναι ζωγραφισμένες. Στο κέντρο ανοίγεται ο εκπληκτικός ψευδοφεγγίτης από όπου μοιάζει να μπαίνει το φως της ημέρας.

Ο Φεγγίτης Το πλέον εκπληκτικό τμήμα ολόκληρου του κύκλου των τοιχογραφιών, είναι το κυκλικό ψευδοπαράθυρο που ανοίγει στο κέντρο της . Εδώ ο Μαντένια οδηγεί στα άκρα τα ψευδαισθητικά πειράματα της Πάδοβας, απεικονίζοντας αντικείμενα και πρόσωπα ιδωμένα από κάτω, με μια εξαιρετικά αποτελεσματική εφευρετικότητα .

Λεπτομέρειες του Φεγγίτη Η σκηνή που εκτυλίσσεται πάνω από τα κεφάλια των θεατών που βρίσκονται στη κάμερα πίκτα, απεικονίζει μια στιγμή ψυχαγωγίας στην αυλή των Γκοντσάγκα αλλά περιέχει και κάποιο υπαινιγμό για τον γάμο. Η ατμόσφαιρα είναι εύθυμη : Μερικοί ερωτιδείς χώνουν το κεφάλι τους μέσα στα κάγκελα προσφέροντας έτσι μια μεγάλη ποικιλία από πόζες όπως και μια ελευθερία στη κίνηση των σωμάτων στο χώρο.

Συνέχεια… Οι γυναίκες συγκεντρωμένες γύρω από μία ξύλινη γλάστρα, προβάλλουν τα κεφάλια τους πάνω από το κενό. Κάθε μία είναι ζωγραφισμένη σε διαφορετική στάση: Εδώ η νεαρή υπηρέτρια χτενίζει τα ξανθά μαλλιά της . Από τις κινήσεις και την έκφραση των προσώπων, φαίνεται ότι οι κοπέλες ετοιμάζουν κάποια φάρσα: Όποιος βρίσκεται στο κέντρο του δωματίου έχει την αίσθηση ότι θα ρίξουν κάτω τη μεγάλη γλάστρα με τα εσπεριδοειδή.

Κάμερα Πίκτα: η αυλή… Το πιο σημαντικό επεισόδιο της αίθουσας είναι αυτό που τοιχογραφείται στον βόρειο τοίχο. Η σκηνή διαδραματίζεται σε μια ψευδοβεράντα, ενώ στην αρχή της υπάρχει μία σκάλα την οποία ανεβαίνουν διάφορα πρόσωπα. Δίπλα στον μαρκήσιο που φορά ανεπίσημο κόκκινο ένδυμα, είναι τοποθετημένη σε μία σχεδόν μετωπική πόζα και σε στάση αξιοπρεπούς υποταγής η σύζυγός του. Τα δύο μικρά παιδία η Πάολα και ο Λουδοβίκο απεικονίζονται με μία παιδική αθωότητα ενώ πίσω από το ζευγάρι των μαρκησίων στέκονται οι δύο μεγαλύτεροι γιοί, ο Τζανφραντσέσκο και ο Ροντόλφο.

Σημαντικά πρόσωπα της αυλής… Πέρα από τον στενό οικογενειακό κύκλο, εδώ εμφανίζονται και οι πιο έμπιστοι αξιωματούχοι τους οποίους συμβουλεύεται ο Λουδοβίκος στο δύσκολο έργο της διακυβέρνησης. Η σίγουρη αναγνώριση των ατόμων ίσως να μη γίνει ποτέ δυνατή, αλλά το απορροφημένο πρόσωπο του άνδρα με τα λευκά μαλλιά , τόσο κοντά στο ζευγάρι των Μαρκησίων αλλά και τόσο γαλήνια απόμακρο, μας προσφέρει ένα από τα ποιο έντονα πορτρέτα του Μαντένια .

Συνέχεια… Στο εσωτερικό της οικογενειακής ομάδας, ο Λουδοβίκος βρίσκεται σε περίοπτο σημείο χάρη στην απομονωμένη θέση του στα αριστερά , παράλληλα με το επίπεδο της εικόνας. Στρέφεται προς τα πίσω για να δώσει διαταγές σ ’ έναν αγγελιοφόρο, ό οποίος μόλις του έχει παραδώσει μία επιστολή. Η αποφασιστική στάση τραβά την προσοχή πάνω του, αφού είναι ο μόνος που σπάει τη στατικότητα της τοιχογραφίας.

Συνέχεια… Η αυλή της Μάντοβας δεν αποτελείτε μόνο από άνδρες και γυναίκες , κυρίες των τιμών και συμβούλους . Το κουλουριασμένο σκυλί κάτω από την καρέκλα του Μαρκήσιου δεν είναι ένα απλό τέχνασμα που καθιστά τη σκηνή ποιο άμεση ούτε μία νατουραλιστική λεπτομέρεια για να εντυπωσιάσει αυτόν που μπαίνει στην κάμερα Πίκτα . Πιθανότατα ο Μαντένια ζωγράφισε τον Ρουπμίνο, το σκυλί του Λουδοβίκου το οποίο ο Μαρκήσιος υπεραγαπούσε .

Κάμερα Πίκτα: η Συνάντηση… Το επεισόδιο στον δυτικό τοίχο της αίθουσας εκτυλίσσεται στο ύπαιθρο . Δεξιά απεικονίζεται το κυρίως γεγονός , αριστερά περιμένουν οι υπηρέτες και οι συγγενείς. Η συνάντηση ανάμεσα στον Λουδοβίκο και τον γιό του, Φραντσέσκο, μοιάζει να είναι η συνέχεια της προηγούμενης αυλικής σκηνής. Η σημασία του γεγονότος υπογραμμίζεται από την παρουσία του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Γ’

Συνάντηση… Στο καθαρό πρωινό φως , ο Μαρκήσιος της Μάντοβας συναντά τον γιο του , Φραντσέσκο , που είναι ντυμένος με στολή καρδινάλιου. Πιθανώς η σκηνή να αναφέρεται σ’ ένα σημαντικό επεισόδιο για τον οίκο των Γκοντσαγκα : την ανακήρυξη για πρώτη φορά μέλους της οικογένειας σε καρδινάλιο. Η συνέχεια της οικογενειακής παράδοσης συμβολίζεται από τον Φραντσέσκο πού κρατάει από το χέρι το μικρότερο αδερφό του Λουδοβίκο, ο οποίος με την σειρά του απλώνει το χέρι του στον Σιγισμούνδο : και οι δύο αδερφοί επρόκειτο να ακολουθήσουν εκκλησιαστική σταδιοδρομία .