Αποτελεσματικότητα εφαρμογής Προγραμμάτων Γενετικής Βελτίωσης στις Ελληνικές συνθήκες εκτροφής αιγών Dr. Σταματίνα Τριβιζάκη Ζωοτέχνης – Γενετιστής Κ.Γ.Β.Ζ. Ν. Μεσημβρίας Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων

Κατανομή του πληθυσμού των προβάτων στην Ε.Ε. (2007, Eurostat)

Κατανομή του πληθυσμού των αιγών στην Ε.Ε. (2007, Eurostat)

Οι 10 χώρες με τον μεγαλύτερο παγκοσμίως πληθυσμό αιγών (εκατ.) Οι 10 χώρες με τον μεγαλύτερο παγκοσμίως πληθυσμό αιγών (εκατ.) Κίνα 149,4 Ινδία 125,7 Σουδάν 56,7 Πακιστάν 56,4 Μπαγκλαντές 53,8 Νιγηρία 43,1 Ιράν 25,3 Αιθιοπία 21,8 Μονγκολία 20,0 Ινδονησία 15,8 Ελλάδα 5,2 Παγκόσμιος πληθυσμός 861,9

Οι 10 χώρες με την μεγαλύτερη παγκοσμίως αίγεια γαλακτοπαραγωγή Οι 10 χώρες με την μεγαλύτερη παγκοσμίως αίγεια γαλακτοπαραγωγή Χώρα Παραγωγή γάλακτος (εκατ. ΜΤ) Αριθμός γαλακτοπαραγωγών ζώων (εκατ.) Μέση γαλακτοπαραγωγή (kg/ζώο) Ινδία 4,0 30,2 132,5 Μπαγκλαντές 2,2 27,1 80,0 Σουδάν 1,5 Άγνωστο Πακιστάν 0,7 4,9 141,9 Ισπανία 0,6 1,4 422,3 Γαλλία 0,8 703,8 Ελλάδα 0,5 4,1 123,9 Ιράν 0,4 13,7 29,9 Σομαλία 6,6 59,7 Κίνα 0,3 194,8

Εδαφοκλιματικές συνθήκες της Ελλάδας Μεσογειακό ξηροθερμικό κλίμα Προβληματικές λοφώδεις, ορεινές και ερημικές περιοχές Πλούσια θαμνώδη βλάστηση Περιορισμένη πρόσβαση στο νερό Δυνατότητα βόσκησης ** ** Κίνδυνος υπερβόσκησης

Γενετική δομή του εγχώριου πληθυσμού αιγών Μεγάλο ποσοστό διασταυρωμένων εγχώριων ζώων Ελληνική φυλή Σκοπέλου Βλάχικη φυλή – σε όλες τις παραλλαγές της Ξενικές – εισαγώμενες φυλές (EFABIS) Alpine Saanen Damascus Malta Toggenburg Murcia

Γενετική δομή του εγχώριου πληθυσμού αιγών Δεν υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές και τα ερευνητικά δεδομένα που αφορούν στις παραγωγικές και αναπαραγωγικές αποδόσεις, τόσο των εγχώριων διασταυρωμένων πληθυσμών, όσο και των διασταυρώσεων του εγχώριου πληθυσμού αιγών με ξενικές φυλές Δεν μπορούμε να επιλέξουμε ή να συστήσουμε την εκτροφή αυτών των πληθυσμών

Ας δούμε … μερικούς χαρακτηριστικούς τύπους εγχώριων πληθυσμών αιγών Ας δούμε … μερικούς χαρακτηριστικούς τύπους εγχώριων πληθυσμών αιγών

“Βλάχικη” “Σκοπέλου” ** “Μπαρμπάτσικη” “Ελικοειδής κερασφόρος ” Υπο-πληθυσμοί “Μπαρμπάτσικη” “Ελικοειδής κερασφόρος ” Νησιώτικοι πληθυσμοί “Καρύστου” ** “Κεφαλληνίας” “Ικαρίας” “Σκοπέλου” ** Οι φωτογραφίες και οι σχετικές αναφορές προέρχονται από τον γεωπόνο-ζωοτέχνη κ. Βασίλη Παππά

“Βλάχικος πληθυσμός” Καταγωγή από τον άγριο τύπο της Capra Prisca ~ 2.000.000 κοπάδια Μικρόσωμη Κοντά πόδια-υποβοήθηση της αναρρίχησης Καλή πρόσφυση μαστού Σ.Β. : 46,8 kg Γαλακτοπαραγωγή : 90-100 lt Πολυδυμία : 1,1-1,2

“Μπαρμπάτσικος πληθυσμός” ~ 50.000 αίγες – 150 κοπάδια Κεντρική ορεινή Ελλάδα Μακρυά γενειάδα, χαρακτηριστικά κέρατα Ιταλικής καταγωγής Σ.Β.: 46,9 kg Γαλακτοπαραγωγή : 60-80 lt, υψηλή λιποπεριεκτικότητα Σ.Β. : 1,3-1,4

“Πληθυσμός με ελικοειδή κέρατα” ~ 800 αίγες – 2 κοπάδια Περιοχή Μαρτίνου, κεντρική ορεινή Ελλάδα Ελικοειδή κέρατα, σπειροειδή, στρέφονται προς τα μέσα, έκφυση στο πρόσθιο τμήμα της κεφαλής Αλβανικής ή Ιταλικής καταγωγής Σ.Β. : 45,3 kg Γαλακτοπαραγωγή : 60-70 lt Πολυδυμία : 1,2-1,3

“Καρύστου” Τήρηση γενεαλογικού βιβλίου από το ΚΓΒΖ Αθήνας Συμμετοχή στα προγράμματα γενετικής βελτίωσης και φυλών σε κίνδυνο εξαφάνισης, μέχρι το 2001 Εξαιρετική προσαρμοστικότητα Ανθεκτικότητα στις ασθένειες Η εκτροφή της μπορεί εύκολα να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των προγραμμάτων βιολογικής εκτροφής ~ 2.000 αίγες Μαύρο τρίχωμα, κόκκινη-καφέ κοιλιά και ποδια Χαρακτηριστικά κέρατα Μικρός μαστός Σ.Β. : 41 kg Γαλακτοπαραγωγή : 90-100 lt Πολυδυμία: 1,3-1,4

“Κεφαλλονιάς” ~ 10.000 αίγες Μεσαίου μεγέθους Χαρακτηριστικό μαύρο τρίχωμα Δεδομένα : 600 αίγες-1 κοπάδι Πλούσια βλάστηση, λίγη συμπυκνωμένης τροφής Γαλακτοπαραγωγή (30 ημέρες θηλασμός) : 30 lt Γαλακτοπαραγωγή : 150 lt Πολυδυμία : 1,3-1,4

“Ικαρίας” ~ 25.000 αίγες Μικρόσωμη Καλό μητρικό ένστικτο Υψηλής ποιότητας κρέας Άγριος τύπος, εκτατική εκτροφή Βραχώδες έδαφος, θαμνώδης βόσκηση Ποικιλία χρωματισμών

“Φυλή Σκοπέλου” Στιλπνό κόκκινο-καφέ τρίχωμα, με λευκά σημάδια, απαλό Μεσαίου μεγέθους Καλά ανεπτυγμένος μαστός Δεν έχει γενειάδα Σ.Β. : 74 kg

“Φυλή Σκοπέλου” Μοναδική αναγνωρισμένη φυλή Σκόπελος, Βόρειες Σποράδες Πήλιο, Κανάλια και Κεραμίδι Συμμετοχή στα προγράμματα της γενετικής βελτίωσης από το 1980 (ΚΓΒΖ Καρδίτσας) Τήρηση στοιχείων γενεαλογίας – Κατάρτιση και οργάνωση του γενεαλογικού βιβλίου της φυλής Έλεγχος αποδόσεων για την γαλακτοπαραγωγή Τράγοι της φυλής χρησιμοποιούνται ευρέως για την αναβάθμιση του εγχώριου πληθυσμού των αιγών

Σήμερα, πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης εφαρμόζεται μόνο για τη φυλή Σκοπέλου! Στοιχεία ΚΓΒΖ Καρδίτσας Το πρόγραμμα εφαρμόζεται από το ΚΓΒΖ Καρδίτσας Χρηματοδότηση από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους στο πλαίσιο του Μέτρου 214 «Διατήρηση γενετικών πόρων στην κτηνοτροφία», Δράση 3.4, ΠΑΑ 2007-2013 «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» Δύο συνεταιρισμούς Εκτροφές : 41 Αριθμός ζώων : 8.482

Δράσεις του προγράμματος γενετικής βελτίωσης Τήρηση στοιχείων γενεαλογίας, η ίδρυση και τήρηση γενεαλογικών βιβλίων Έλεγχος των αποδόσεων

Μεταβολές ζωικού κεφαλαίου στον έλεγχο Στοιχεία ΚΓΒΖ Καρδίτσας

Εξέλιξη της γαλακτοπαραγωγής και της πολυδυμίας Στοιχεία ΚΓΒΖ Καρδίτσας Εξέλιξη της γαλακτοπαραγωγής και της πολυδυμίας

Ποιο είναι το μυστικό της εφαρμογής ενός επιτυχημένου προγράμματος γενετικής βελτίωσης? Ένα πρόγραμμα πρέπει να είναι απλό, ευέλικτο, εύκολο στην εφαρμογή του, ρεαλιστικό ως προς τους στόχους του και ξεκάθαρο τόσο ως προς τις απαιτήσεις όσο και προς στόχους του

Στάδια εφαρμογής ενός προγράμματος βελτίωσης Σύσταση μιας ομάδας παραγωγών Ο προσδιορισμός του πληθυσμού που θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα Καταγραφή του πληθυσμού και των συνθηκών εκτροφής Προσδιορισμός του βελτιωτικού στόχου Βελτιωτικός στόχος Επιδιώξεις των κτηνοτρόφων Οδηγός για την επιλογή των ζώων Συνδέετε με τη δημιουργία βιώσιμων εκτροφών

Στάδια εφαρμογής ενός προγράμματος βελτίωσης Ίδρυση και η τήρηση του γενεαλογικού βιβλίου Σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης όλων των μεταβολών μιας εκτροφής Απογραφές Καταγραφή οχειών – απαραίτητη προϋπόθεση οι ελεγχόμενες οχείες Καταγραφή των τοκετών

Γενεαλογικό πιστοποιητικό Την εκδίδουσα αρχή και τον χαρακτηρισμό του Γενεαλογικού Βιβλίου Την ημερομηνία γέννησης και το φύλο του ζώου Τον κωδικό ενωτίου Το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του εκτροφέα Την καταγωγή (προέλευση) του ζώου αναπαραγωγής με τους κωδικούς ενωτίου των γονέων του και ακόμη και των πάππων του Το πρόσφατο αποτέλεσμα του ελέγχου αποδόσεων και της κληρονομικής αξίας του ιδίου του ζώου, των γονέων και των παππούδων του Τον τόπο και την ημερομηνία έκδοσης Την υπογραφή του υπεύθυνου τήρησης του Γενεαλογικού Βιβλίου

Στάδια εφαρμογής ενός προγράμματος βελτίωσης Έλεγχος των αποδόσεων Συνδέετε με τα κριτήρια επιλογής των ζώων για την επίτευξη του βελτιωτικού στόχου

Πόσα κριτήρια πρέπει να περιλαμβάνονται Όσο περισσότερα τα κριτήρια επιλογής, τόσο πιο αργός είναι ο ρυθμός βελτίωσης της κάθε ιδιότητας. Κάθε επιπλέον ιδιότητα πρέπει να αυξάνει την ακρίβεια της εκτίμησης της γενετικής αξίας του κάθε ζώου και να συμβάλλει στη συνολική γενετική βελτίωση Η εισαγωγή επιπλέον ιδιοτήτων στα κριτήρια επιλογής θα πρέπει να συνδέετε με την οικονομικότητα του προγράμματος Στην εφαρμογή ενός προγράμματος, όλοι οι συμμετέχοντες είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν τα ίδια κριτήρια επιλογής του πληθυσμού τους

Πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης που αφορά στην γαλακτοπαραγωγή Ποσότητα παραγόμενου γάλακτος Λίπος Πρωτεΐνη Ολικά στερεά Αριθμός σωματικών κυττάρων Άλλα κριτήρια

Πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης που αφορά στην κρεοπαραγωγή Προσαρμοστικότητα Αναπαραγωγή Ρυθμός ανάπτυξης Χαρακτηριστικά του σφάγιου Δείκτης παραγωγής : διάφορες παραγωγικές και αναπαραγωγικές ιδιότητες συνδυάζονται για τη δημιουργία ενός δείκτη που να χαρακτηρίζει τη συνολική παραγωγικότητα

Γιατί δεν έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα τα προγράμματα γενετικής βελτίωσης στις αίγες Δεν έχει γίνει η πλήρης καταγραφή του πληθυσμού, άγνωστη γενετική σύνθεση Οι περισσότερες εκτροφές είναι παραδοσιακές, εκτατικές, χωρίς καμιά οργάνωση Παραγωγοί χωρίς εκπαίδευση για τη διαχείριση Δεν υφίστανται οργανωτικές δομές για την στήριξη των αιγοτρόφων Οι αιγοτρόφοι βασίζονται στις επιδοτήσεις και όχι στη στήριξη βιώσιμων εκτροφών ολοκληρωμένης διαχείρισης Ύπαρξη γραφειοκρατικών εμποδίων (έκδοση αδειών στάβλου κ.α.)

Ευχαριστώ για την προσοχή σας