“Σύγκλιση Υπηρεσιών και Δικτύων: Μία Τεχνοοικονομική Ανάλυση” Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ “Σύγκλιση Υπηρεσιών και Δικτύων: Μία Τεχνοοικονομική Ανάλυση” Δρ. Δημήτρης Κατσιάνης, Θ. Ροκκάς, Λεκτ. Δ. Βαρουτάς και Καθ. Θ. Σφηκόπουλος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Τομέας Επικοινωνιών και Επεξεργασίας Σήματος 9o GREEK ICT FORUM Business Telecoms and ICT Management Αθήνα 29-30 Οκτ 2007 Οκτ - 2007

Η Ανάγκη για Μελέτη και Τεχνοοικονομική Ανάλυση Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Η Ανάγκη για Μελέτη και Τεχνοοικονομική Ανάλυση Αγορά Ζήτηση Προθυμία πληρωμής Συμπεριφορά πελάτη Τεχνολογία Στρατηγική Ποικιλία Διαθεσιμότητα Ενοποίηση υπηρεσιών Που? Πότε? Πώς? Οκτ - 2007

Οι Τεχνολογίες .... LEO Globalstar Teledesic Skybridge MEO ATM IP Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Οι Τεχνολογίες .... LEO Globalstar Teledesic Skybridge MEO ATM IP Skystation GEO Iridium SDH HALO Odyssey Astrolink GSM DECT APON UMTS/UTRA FTTC MMDS MBS DCS1800 FTTN BPON FTTB MVDS LMDS PON Powerline modems FTTH FSAN HDSL ADSL HFC IDSL HDSL Cable modem SDSL IMUX CDSL ISDN VDSL The market Existing networks Broadband access Operator’s plans Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από εναλλακτικές λύσεις για interactive broadband access Digital Subscriber Line Satellite Systems Fibre in the loop Hybrid Fibre Coax Wireless Cellular Systems Οκτ - 2007

Full Service Access Network Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Full Service Access Network DSL Residential and business  2 Mbit/s LAP UMTS base Gateway ISDN PSTN ATM IP GSM NMT UMTS To SN Fibernode LMDS base BAP Fibre LAP Large business DP Res./SME 2- 26 Mbit/s DSL Οκτ - 2007

Μεθοδολογία Τεχνοοικονομικής Αποτίμησης Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Μεθοδολογία Τεχνοοικονομικής Αποτίμησης Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Για την υλοποίηση της παρακάτω μεθοδολογίας καθώς και πολλών εκ των μελετών περίπτωσης συνεργαστήκαμε με Ευρωπαίους Παρόχους και Κατασκευαστές: division of Deutsche Telekom Οκτ - 2007

Καθορισμός Πλαισίου Εφαρμογή σε Μελέτη Περίπτωσης Κοστολογικό Μοντέλο Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Περιγραφή Σεναρίου Νομοθεσία, Υπηρεσίες, Ανταγωνισμός, Τεχνολογία Καθορισμός Πλαισίου Επιλογή Επενδυτικού Έργου Μεθοδολογίες και εργαλεία Ορισμός/ Επιλογή Αγορά, Στρατηγική,Τεχνολογία(ες) Κοστολογικό Μοντέλο Μοντέλο Ανάλυσης Κινδύνων Μοντέλο Αγοράς Καθορισμός Μοντέλου Αξιολόγηση Μεθοδολογιών, Διαστασιοποίηση Υποδομών Δικτύου Εφαρμογή σε Μελέτη Περίπτωσης και Μοντέλων Έσοδα Επενδύσεις και Λειτουργικά Έξοδα Ταμειακές Ροές Κατευθυντήριες Γραμμές Δείκτες Έργου + Ανάλυσης Οκτ - 2007

Decision Index calculation (NPV, IRR, Payback period) Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Μεθοδολογία για Τεχνοοικονομική αποτίμηση (TONIC-EcoSYS) Production Volume OA&M Class Cost Evolution Components Database Operators Suppliers Standardization body Other Market Size Tariffs Policy User inputs Surveys Geometrical Model Architectures Services Financial Model Revenues Cash Flows Profits Investments Year n . . . Year 2 Year 1 Decision Index calculation (NPV, IRR, Payback period) Οκτ - 2007

Βήματα Μεθόδου Καθορισμός σεναρίου υπηρεσιών Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Βήματα Μεθόδου Καθορισμός σεναρίου υπηρεσιών Καθορισμός σεναρίου δικτυακής αρχιτεκτονικής. Εκτέλεση των απαιτούμενων προσομοιώσεων του μοντέλου- Αποτελέσματα Ανάλυση Ευαισθησίας & Κινδύνων Αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και εξαγωγή συμπερασμάτων και κατευθυντήριων γραμμών. Οκτ - 2007

Fixed Mobile Convergence Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Μελέτη Περίπτωσης Fixed Mobile Convergence Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Στόχοι Η μελέτη της σύγκλισης υπηρεσιών που προσφέρονται από δίκτυα κινητής ή σταθερής πρόσβασης (fixed-mobile convergence - FMC Η ανάπτυξη των σεναρίων μετάπτωσης για διαφορετικούς παίκτες στην ενοποιημένη αγοράς Η απόκτηση γνώσεων που μπορούν να βοηθήσουν τις εκάστοτε ρυθμιστικές αρχές να λάβουν αποφάσεις Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Προσέγγιση Ορισμός των όρων που συμπεριλαμβάνονται στην έννοια της σύγκλισης (FMC) Εντοπισμός των κύριων «παικτών» σε αυτή την αγορά Εντοπισμός των κύριων συνιστωσών σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο που επηρεάζουν αυτούς τους παίκτες. Ποσοτικοποίηση αποτελεσμάτων για τα σενάρια που θα μελετηθούν Επιλεγμένη Μελέτη Περίπτωσης που θα αναλυθεί Ενοποιημένος πάροχος σε μία μεγάλη χώρα της Δυτικής Ευρώπης Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Σύγκλιση Δικτύων Ορίζουμε ως Σύγκλιση Δικτύων τη χρησιμοποίηση της ίδιας υποδομής από έναν πάροχο κινητής και σταθερής πρόσβασης μέσα σ' ένα δίκτυο βασισμένο σε IP υποστηρίζοντας ετερογενή περιβάλλοντα Οκτ - 2007

Πλαίσιο Σύγκλισης Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Οκτ - 2007

Λειτουργικό Μοντέλο Next Generation Networks (NGN) Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Λειτουργικό Μοντέλο Next Generation Networks (NGN) ITU-T Y.2011 Οκτ - 2007

Παίκτες και που επηρεάζονται Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Παίκτες και που επηρεάζονται Regulators Aggregators / Brokers Telecom SW providers Access providers Fixed, mobile, Wi-Fi Core network providers NO, MVNO Call control providers (IMS, IN, TAS...) Service platform providers (HP, IBM, Cisco,.) Content providers (TV, newspapers, radio...9) Terminal providers (Ericsson, Nokia, Motorola…) Οκτ - 2007

Υποψήφιοι να παρέχουν τις υπηρεσίες - Τρόποι Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Υποψήφιοι να παρέχουν τις υπηρεσίες - Τρόποι Πάροχοι Σταθερής Πρόσβασης (Fixed-only operator) Μπορεί να γίνουν ιδεατοί πάροχοι (MVNO - Mobile Virtual Network Operator) μέ ή χωρίς κύριο δίκτυο κινητής ή να αναπτύξουν δικό τους Wi-Fi/WiMAX δίκτυο Πάροχοι Κινητής (mobile operator) Συνδυάζοντας τις υπηρεσίες κινητής με σταθερής (και ευρυζωνικές), καταλήγοντας να είναι FVNO (Fixed Virtual network operator) μέσω ενοικίασης και πώλησης σταθερής πρόσβασης (LLU, ή ακόμη διαθέτοντας χωρητικότητα σε επίπεδο interconnection) Παρέχοντας ευρυζωνική πρόσβαση σε οικιακούς χρήστες μέσω δικού τους ασύρματου δικτύου ενσωματώνοντας το υπάρχον κορμού (επιπλεόν και μέσω WiMAX) Και οι δύο ανωτέρω περιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν και επενδύσεις σε Wi-Fi hot spot για αύξηση της κάλυψης Ενοποιημένος Πάροχος κινητής και σταθερής πρόσβασης Μετατόπιση IP υπηρεσιών και πλατφόρμων, σύγκλιση συστημάτων επιχειρηματικής και λειτουργικής υποστήριξης, Μάρκετινγκ κλπ. Πάροχοι χωρίς υποδομές κορμού ή πρόσβασης Ιδεατοί Πάροχοι Σταθερής ή Κινητής Πρόσβασης (Fixed + mobile virtual network operators) 3rd party πάροχοι υπηρεσιών (Google, Skype, Microsoft, Yahoo, MSN…) Service platform providers IBM, Microsoft, Cisco, HP… Οκτ - 2007

Σχέσεις μεταξύ υπηρεσιών και προϊόντων Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Σχέσεις μεταξύ υπηρεσιών και προϊόντων Οκτ - 2007

Ενοποιημένος Πάροχος (Περιγραφή) Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Ενοποιημένος Πάροχος (Περιγραφή) Ο πάροχος κατέχει δίκτυο τρίτης γενιάς και σταθερής πρόσβασης Γιατί επιλέγει FMC; Μειώνει τις Συνολικές Λειτουργικές δαπάνες (OPEX) Διατηρεί τους υπάρχοντες πελάτεςRetain the existing customers Διατηρεί τα έσοδα στα τωρινά του επίπεδα Σύγκλιση μέσω IMS (IP Multimedia Subsystem) συστημάτων (από τις αρχές του 2007) Τελικό Δίκτυο ->(all IP network) Υπολογίζουμε τη Διαφορά ΔΕΛΤΑ (Delta) ανάμενα στα σενάρια όπου γίνεται ή όχι ενοποίηση Χώρες τύπου Δυτικής Ευρώπης (Μέσος όρος Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Ην. Βασιλείου) Χαρακτηριστικά Χωρών Οκτ - 2007

Πιθανές Ομάδες Υπηρεσιών Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Πιθανές Ομάδες Υπηρεσιών Οκτ - 2007

Κατηγορίες OPEX Συσχετιζόμενα με Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Κατηγορίες OPEX Συσχετιζόμενα με Δίκτυο: (network operation, OSS operation, maintenance and repair of the network elements, equipment and software licences, rental of network resources, costs for site rental and electricity) Μάρκετινγκ και πωλήσεις: (sales and marketing, customer acquisition and subsidization) Εξυπηρέτηση Πελατών: (customer care, charging, billing, call center) Ανάπτυξη Εφαρμογών – Πληροφοριακά: (IT, support and service development related elements, service management, design and development of new services, Business IT, management support, costs regarding to purchasing licenses for content delivery) Διασύνδεση και κόστη περιαγωγής: (termination fees for calling or completing a call or a session originated or terminated in another network) Οκτ - 2007

Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ CAPEX - OPEX Breakdown Σχεδόν 60% του κόστους αφορά τα δομικά στοιχεία CSC (Call Session Controller ) και MGW (Media Gateway controller) του IMS, ενώ η εγκατάσταση του αγγίζει το 20% του συνολικού κόστους Τα μεγαλύτερα κόστη εντοπίζονται στις κατηγορίες Marketing & sales (33%) και Network (26%) Οκτ - 2007

Ανάλυση Λειτουργικών Δαπανών ανά έτος (OPEX) Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Ανάλυση Λειτουργικών Δαπανών ανά έτος (OPEX) Μείωση του συνολικού κόστους OPEX σε σύγκριση με την περίπτωση όπου ο πάροχος δεν επιλέγει να μπει στην αγορά των συγκλινουσών υπηρεσιών (Αρνητικές τιμές). Delta OPEX = New (FMC) OPEX – Old OPEX Μεγαλύτερες Λειτουργικές Δαπάνες τα πρώτα έτη της ενοποίησης – σύγκλισης Οκτ - 2007

Οικονομικά Αποτελέσματα Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Οικονομικά Αποτελέσματα Υπολογίζεται η διαφορά μεταξύ των περιπτώσεων (FMC) και (not FMC) Αυξημένο OPEX τα πρώτα χρόνια αλλά το κέρδος είναι κοντά στα 700 M€ το 2014 (περίπου 7% του συνολικού ετήσιου OPEX του παρόχου) Μικρή πτώση των εσόδων καθώς η ενοποίηση υπηρεσιών μειώνει την τελική τιμή του προϊόντος Απουσία από την αγορά του FMC θα μειώσει το μερίδιο αγοράς του παρόχου και θα υποβιβάσει τα πιθανά κέρδη Delta Revenues = New Number of FMC subscribers * (New ARPU – Old ARPU) Delta OPEX = New OPEX – Old OPEX Investments = Investments IMS Οκτ - 2007

Συμπεράσματα - Περίληψη Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Συμπεράσματα - Περίληψη Κάθε πάροχος πρέπει να λάβει τις αποφάσεις του βασισμένος στα ειδικά χαρακτηριστικά του. Δεν θα υπάρξει συγκεκριμένη στρατηγική για την πορεία προς τη σύγκλιση που να ταιριάζει σε όλους τους παίκτες. Ένας ενοποιημένος πάροχος (σταθερής και κινητής) θα έχει μεγαλύτερα κίνητρα να ξεκινήσει την σύγκλιση από τους αυτόνομους παρόχους. Η προσφορά υπηρεσιών μέσα από αυτή τη λογική θα διατηρήσει τα μερίδια αγοράς και πολύ πιθανά θα τα αυξήσει ώστε τα προβλεπόμενα έσοδα να διατηρηθούν τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα. Οι πάροχοι θα έχουν αυξημένες λειτουργικές δαπάνες τα πρώτα έτη αλλά θα έχουν σημαντικές μειώσεις μετά τα 3 πρώτα έτη της εφαρμογής. Εάν ένας πάροχος δεν επενδύσει σε προϊόντα FMC θα απολέσει μερίδιο αγοράς και φυσικά τελικά και έσοδα. Για έναν πάροχο που διατηρεί σε λειτουργία δύο δίκτυα θα αποτελέσει μακροπρόθεσμα, λύση για τη μείωση των λειτουργικών του δαπανών, ενώ το μερίδιο αγοράς του θα διατηρηθεί δίνοντας προοπτική διατήρησης και των σημερινών του εσόδων. Οκτ - 2007

Time for Questions & Answers D.Katsianis@di.uoa.gr Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Time for Questions & Answers D.Katsianis@di.uoa.gr Οκτ - 2007

Ανάλυση Κινδύνων Εξετάζονται οι παράγοντες με τη μεγαλύτερη επίδραση Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Ανάλυση Κινδύνων Εξετάζονται οι παράγοντες με τη μεγαλύτερη επίδραση Π.χ. Μηνιαία χρέωση Π.χ. Μέγιστη διείσδυση .... Οκτ - 2007

Ανάλυση Κινδύνων - NPV Τμ. Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών - ΕΚΠΑ Οκτ - 2007