ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Δουλεύοντας με Σχέδια Εργασίας – Η μέθοδος Project Γιάννης Ρουσσάκης / Μαρία Κουτάτζη
Τί είναι το Σχέδιο Εργασίας Ορίζουμε ως σχέδιο εργασίας κάθε οργανωμένη μαθησιακή δραστηριότητα, συλλογικής συνήθως μορφής, που αναπτύσσεται με βάση προκαθορισμένο σχέδιο και αποβλέπει στη διερεύνηση, οργάνωση και διαχείριση γνώσεων, υλικών, αξιών και δράσεων, οι οποίες αφορούν ολιστικές καταστάσεις της πραγματικότητας και ενδιαφέρουν άμεσα τους εμπλεκόμενους μαθητές. Σήμερα τα Σχέδια Εργασίας θεωρούνται από πολλούς μελετητές και παιδαγωγούς ως συμπληρωματική προσέγγιση του συστηματικού αναλυτικού προγράμματος αλλά και ουσιώδες μέρος των «ανεπίσημων» εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Ο στόχος είναι να μάθει κανείς περισσότερα για ένα θέμα, παρά να βρει τις σωστές απαντήσεις σε ερωτήσεις που τέθηκαν από το δάσκαλο.
Μια πρώτη Σύγκριση Συστηματική ΔιδασκαλίαΜέθοδος των Σχεδίων Εργασίας Βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν δεξιότητες Δίνει στα παιδιά ευκαιρίες να εφαρμόσουν δεξιότητες Απευθύνεται στις μαθησιακές ελλείψεις των παιδιών Απευθύνεται στις ικανότητες των παιδιών Δίνει έμφαση στα εξωτερικά κίνητρα Δίνει έμφαση στην εσωτερική παρώθηση Επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να κατευθύνει τη δουλειά των παιδιών, να χρησιμοποιεί την επιδεξιότητά τους και να προσδιορίζει τις εργασίες που εκτελούν Ενθαρρύνει τα παιδιά να καθορίσουν το αντικείμενο της εργασίας τους και τα δέχεται ως ειδικούς σε κάθε τι που αφορά τις ανάγκες τους
Τί μπορούμε να κάνουμε με τα Σχέδια Εργασίας ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟΥ Μελέτη ορισμού Μελέτες ιστορικές Μελέτες π ρόβλεψης Μελέτες υ π όθεσης Μελέτες γνώμης ΕΡΕΥΝΕΣ ΠΕΔΙΟΥ Πειραματικές έρευνες Ε π ίλυση π ροβληματικών καταστάσεων Έρευνες ανακάλυψης Περιγραφικές έρευνες ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Καλλιτεχνικές συνθέσεις Συλλογές και ταξινομήσεις Κατασκευές χρηστικών αντικειμένων
Διάγραμμα Φάσεων ενός Σχεδίου Εργασίας Πρώτη Φάση : Κοινός προγραμματισμός 1. Καθορισμός θέματος και εννοιολογικής οπτικής 2. Ανάλυση θέματος σε επιμέρους διαστάσεις 3. Επιμερισμός διαστάσεων σε ομάδες 4. Στόχοι και δραστηριότητες 5. Καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης Δεύτερη Φάση: Ενδο-ομαδικός Προγραμματισμός 6. Καθορισμός διαδικασιών 7. Ενδο-ομαδικός επιμερισμός θέματος
Διάγραμμα Φάσεων ενός Σχεδίου Εργασίας Τρίτη Φάση : Συλλογική διεξαγωγή του έργου 8. Εργασία υποομάδων 9. Συντονιστική συνεδρία ομάδας 10. Παρουσίαση έργου υποομάδων 11. Σύνθεση έργου υποομάδων 12. Επιμέλεια συλλογικού έργου ομάδας Τέταρτη Φάση: Παρουσίαση και αξιολόγηση ομαδικού έργου 13. Παρουσίαση συλλογικού έργου ομάδων 14. Ενδο-ομαδική αυτο-αξιολόγηση 15. Δι-ομαδική αξιολόγηση έργου ομάδων
Σχεδιασμός- Μαθητές Το σχέδιο αυτό γίνεται: Για τους μαθητές; / Από τους μαθητές; / Με τους μαθητές; => Άρα τι θα ενδιέφερε τους μαθητές μου; Πώς θα οργανώσω την έρευνά μου για να γνωρίζω τι θα ενδιέφερε τους μαθητές; Πώς θα συμμετέχουν οι μαθητές μου στην επιλογή της θεματολογίας; Πώς θα «μεταφράσω» το θεωρητικό αυτής της Εκπαίδευσης στους μαθητές μου για να γίνουν μέτοχοι στην επιλογή της δραστηριότητας;
Σχεδιασμός - ΘΕΜΑ Γιατί είναι σημαντικό αυτό το θέμα; Γιατί περισσότερο από τα άλλα θέματα; Γιατί είναι σχετικό στους μαθητές μου, στο σχολείο μου, στην περιοχή μας, στο χώρο που ζούμε, κ.λπ.; Γιατί θα έπρεπε όλοι οι μαθητές να ενδιαφερθούν; Πόσο σημαντικό είναι αυτό το θέμα σε σχέση με άλλα; Τι προτεραιότητα εκπροσωπεί; Το θέλουν πραγματικά οι μαθητές ή /και το σχολείο ή/και ο οργανισμός; Σε τι διαφέρει από αυτά που έχουν ήδη γίνει;
Σχεδιασμός – Σημασία του έργου Γιατί το πρότζεκτ είναι απαραίτητο και σημαντικό; Ποια τα χαρακτηριστικά των μαθητών / της μαθητικής κοινότητας που επιλέγουμε να εφαρμόσουμε το έργο; Ποια είναι τα προβλήματα/ ο προβληματισμός / τα ενδιαφέροντα θέματα γι’ αυτό το κοινό; Με ποιο τρόπο αυτό το πρότζεκτ μπορεί να υποστηρίξει την ενδυνάμωση / τη περαιτέρω μάθηση ή / και τη βελτίωση της κατάστασης; Τι πρόκειται αυτό το πρότζεκτ ν’ αλλάξει; Τι είναι ρεαλιστικό και εφικτό; Έχει γίνει στο παρελθόν; Μήπως κάποιος άλλος το κάνει ήδη; Τι είναι καινοτόμο σε αυτό;
Σχεδιασμός – Κίνητρο & Ικανότητες Γιατί πιστεύεις ότι μπορείς να αναλάβεις αυτό το σχέδιο; Τι περιμένεις να κερδίσεις / μάθεις / βγει από το πρότζεκτ; Ποιες οι ικανότητες / δεξιότητες / εμπειρογνωμοσύνη έχετε για αυτό; Ποιες είναι οι αξίες που σας οδηγούν να αναλάβετε αυτό το έργο; Συμβαδίζουν τα ενδιαφέροντά σας και οι αξίες σας με τους στόχους και το κοινό αυτού του πρότζεκτ; Με αυτές του οργανισμού σας;