2ο ΛΥΚΕΙΟ ΛΑΜΙΑΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΕΓΟΝΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΩΣ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ομάδα 1 Mέλη ομάδας: Πλιάτσικα Ευφροσύνη Καραγιαννοπούλου Σταυρούλα Γάτου Πηνελόπη Ζαρκαδούλα Γεωργία Υπεύθυνοι Καθηγητές Π λάκας Ηλίας Σχολικό έτος:2012-2013 Σακελλαρίου Ειρήνη Τάξη : Α Λυκείου

Η κατοικία στην Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή Στην Παλαιολιθική εποχή (600.000-9/8.000 π.Χ.) οι άνθρωποι είχαν ως βασική πηγή τροφής τα ζώα. Συνήθως κατέφευγαν προσωρινά σε σπήλαια ή σε πρόχειρες καλύβες που έφτιαχναν από κλαδιά. Στη Νεολιθική εποχή (9/8.000- 3.000 π.Χ.) δημιουργήθηκαν οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί. Oι νεολιθικοί οικισμοί ήταν συχνά οχυρωμένοι και αποτελούνταν από σπίτια κυκλικά ή ορθογώνια με ένα ή δύο  δωμάτια, μικρά παράθυρα και εστία. Η κατοίκηση κατά την Παλαιολιθική εποχή εντοπίζεται κυρίως σε σπήλαια, βραχοσκεπές και υπαίθριες θέσεις, οι οποίες διαμορφώνονταν ανάλογα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της εποχικής μετανάστευσης. Ο άνθρωπος ζούσε σε καλύβες στεγασμένες με δέρματα ή σε βραχώδη κοιλώματα σκεπασμένα με πέτρες, αλλά ποτέ μέσα στο βράχο. Νεολιθικός οικισμός στο Σέσκλο Μαγνησίας

Οι Νεολιθικοί οικισμοί, στην πλειοψηφία τους ήταν υπαίθριοι, βρίσκονταν σε παράκτιες ή μεσόγειες περιοχές, πεδινές ή λοφώδεις, κοντά στις οποίες υπήρχαν υδάτινες πηγές. Τα υλικά δόμησης είναι χοντροί ξύλινοι πάσσαλοι, καλάμια, πηλός (αχυροπηλός ή πλιθιά) και πέτρα για τα θεμέλια και την ανωδομή (τοίχοι), ενώ για τη στέγαση χρησιμοποιούνται κορμοί δένδρων. καλάμια, πηλός και άχυρο.

Αρχαίες κατοικίες στην Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο Οι πρώτες πόλεις σχηματίστηκαν στην Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο την Εποχή του Χαλκού (3.000-1.200 π.Χ..). Τα σπίτια στη Μεσοποταμία ήταν συνήθως διώροφα, με εσωτερική αυλή (αίθριο), άλλοτε στεγασμένη και άλλοτε όχι. Τα σπίτια των πλουσίων είχαν και δευτερεύουσες αυλές ,ιδιωτικά ιερά , λουτρά με αποχέτευση και δωμάτια υποδοχής.. Στην Αίγυπτο, οι φτωχοί κατοικούσαν σε απλά πήλινα ορθογώνια σπίτια. Οι κατοικίες των πλουσίων ήταν ισόγειες και πολύ ευρύχωρες. Διέθεταν και χώρους υγιεινής, καθώς και δωμάτια για δούλους.

Στην Αίγυπτο τα σπίτια της μεσαίας τάξης είχαν τέσσερα δωμάτια σε ένα κεντρικό χώρο όπου μικρότερα δωμάτια εντάσσονταν σε αυτό. Το κεντρικό δωμάτιο ήταν συνήθως υψηλότερο από ό, τι τα άλλα δωμάτια και υπήρχαν μικρά παράθυρα στον τοίχο. Τα σπίτια των φτωχών Αιγυπτίων ήταν μικρά όπου πολλές φορές κατοικούνταν από πολλούς ανθρώπους. Τα πλούσια σπίτια είχαν περίπου 10 δωμάτια και οι φτωχοί είχαν ένα. Σε μερικά από τα πλουσιότερα σπίτια είχαν ζωγραφίσει τους τοίχους. Συνήθως είχαν μπλε ή κίτρινο χρώμα με οροφές

Η κατοικία στην αρχαία Ελλάδα Σε γενικές γραμμές, η κατασκευή των σπιτιών γίνεται από φτηνά υλικά και η διάταξή τους είναι απλή και φυσική. Τα δωμάτια έβλεπαν σε εσωτερικές αυλές. Μπροστά από το σπίτι υπήρχε μια μικρή πλακόστρωτη αυλή. Η είσοδος ήταν συνήθως στη βόρεια πλευρά. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του ελληνικού σπιτιού είναι η αυλή ή το αίθριο και η διάταξη των δωματίων με κέντρο και κύρια πηγή φωτισμού και αερισμού αυτόν τον υπαίθριο ή ημιυπαίθριο (όταν είχε στοά) χώρο.

Στο σπίτι υπήρχαν καθημερινά δωμάτια, κρεβατοκάμαρες, αποθήκες, δωμάτιο για το μαγείρεμα, ίσως κάποιο μαγαζί με δική του είσοδο από το δρόμο, αλλά και γυμναστήρια και μπάνια σε σπίτια βέβαια πολυτελή τα οποία αναφέρουν οι αρχαίοι συγγραφείς. Γενικά ο προσανατολισμός του σπιτιού ήταν με πρόσωπο προς το νότο, μία πρακτική που περιγράφεται από τον Ξενοφώντα και τον Αριστοτέλη, γεγονός που έδινε τη δυνατότητα στην αυλή, τα βόρεια δωμάτια και τον επάνω όροφο να εκμεταλλεύονται το μέγιστο του φυσικού φωτός το χειμώνα και να αποφεύγουν τον πολύ ήλιο το καλοκαίρι, όταν ο αυτός βρίσκεται πολύ ψηλά.

 Υλικά Κατασκευής Τούβλα Πέτρες Ωμά πλιθιά Λάσπη

Τα σπίτια, λίγα και σκορπισμένα στις πλαγιές, είχαν γερά θεμελιωμένη βάση, ενώ οι τοίχοι και οι στέγες ήταν κατασκευασμένα από κλαδιά δέντρων αλειμμένα με λάσπη. Στο μοναδικό δωμάτιό τους, υπήρχε η εστία, που ζέσταινε τον χώρο και χρησίμευε στο μαγείρεμα του φαγητού.

Η κατοικία στην αρχαία Ρώμη Oι Ρωμαίοι (6ος αι. π.Χ.-5ος αι. μ.Χ.) κατοικούσαν σε τριών ειδών σπίτια: μονοκατοικίες, επαύλεις και πολυώροφα κτίρια. Oι μονοκατοικίες προορίζονταν για την αστική τάξη και έμοιαζαν με τα ελληνικά σπίτια, με τη διαφορά ότι διέθεταν κλειστό αίθριο, εξαιτίας του ψυχρότερου κλίματος. Oι επαύλεις ήταν πολυτελέστατες κατοικίες πλουσίων. Τέλος, τα πολυώροφα κτίρια ήταν οι πρώτες πολυκατοικίες στην ιστορία και προορίζονταν για τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Ρωμαϊκή έπαυλη

Η δομή του ρωμαϊκού σπιτιού 1 Αίθριο 8 Tablinum 2 Περιστύλιο 9 Exhedra/Oecus 3 Vestibulum 10 Taberna 4 Fauces 11 Cubiculum 5 Impluvium 12 Andron 6 Ala 13 Posticum 7 Tρικλύνιο 14 Μπάνιο 15 Κουζίνα

Βυζάντιο Την εποχή του Βυζαντίου (4ος-15ος αι. μ.Χ.), για λόγους προφύλαξης από τις εχθρικές επιδρομές, τα σπίτια κτίζονταν μέσα σε οχυρωμένους οικισμούς (κάστρα), έτσι ο χώρος ήταν περιορισμένος. Συνήθως ,είχαν δυο ορόφους. Τα αρχοντικά όμως είχαν συχνά και έναν πύργο για λόγους προστασίας. Στην Κωνσταντινούπολη υπήρχαν και πολυτελέστατες κατοικίες.

Η κατοικία στο βυζάντιο Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, τα σπίτια είχαν συνήθως έναν ή δύο ορόφους, χωρίς όμως να λείπουν τα τριώροφα ή και τα πολυώροφα κτίσματα Τα σπίτια της υπαίθρου χτίζονταν συνήθως σε οχυρωμένους οικισμούς, ώστε να προστατεύονται από εχθρικές επιδρομές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο χώρος προς οικοδόμηση να είναι περιορισμένος. Αντίθετα, οι Δυνατοί είχαν μεγάλα διώροφα σπίτια σκεπασμένα με κεραμίδια. Η βυζαντινή κατοικία ενσωμάτωσε πολλά προγενέστερα αρχιτεκτονικά στοιχεία. Η μορφή των βυζαντινών σπιτιών, γνώρισε πολλές παραλλαγές και καθοριζόταν από την οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη, τη μορφολογία του εδάφους και φυσικά το διαθέσιμο χώρο. Έτσι, υπήρχαν πολυτελείς επαύλεις αλλά και φτωχικά σπίτια, ενώ παρατηρούμε διαφορές ανάμεσα στα αστικά και υπαίθρια σπίτια.

Η κατοικία στην Δύση κατά τον Μεσαίωνα Στα χρόνια του Μεσαίωνα στη Δυτική Ευρώπη (5ος-15ος αι. μ.Χ.) οι χωρικοί ζούσαν σε απλές φτωχικές καλύβες. Αστικές κατοικίες άρχισαν να δημιουργούνται μετά το 1000 μ.Χ. όταν άρχισαν να σχηματίζονται οι πρώτες πόλεις. Τα σπίτια αυτά, συνήθως ξύλινα, ήταν διώροφα ή τριώροφα. Οι αριστοκράτες κατοικούσαν στην ύπαιθρο, σε οχυρωμένες κατοικίες. Κάθε κατοικία αποτελούνταν από έναν τριώροφο πέτρινο πύργο όπου ζούσε ο άρχοντας, και διάφορους βοηθητικούς χώρους που βρίσκονταν σε μια αυλή περιφραγμένη με πέτρινο τείχος.

Δομή μεσαιωνικών σπιτιών Τα περισσότερα μεσαιωνικά σπίτια ήταν κρύα, υγρά και σκοτεινά. Για λόγους ασφαλείας, τα παράθυρα, όταν υπήρχαν, είχαν πολύ μικρά ανοίγματα με ξύλινα παραθυρόφυλλα που έκλειναν τη νύχτα ή σε κακές καιρικές συνθήκες. Τα σπίτια των πλουσίων ήταν πιο περίτεχνα από τα σπίτια των αγροτών. Τα δάπεδα τους ήταν πλακόστρωτα και μερικές φορές ήταν διακοσμημένα με πλακάκια. Ταπετσαρίες ήταν κρεμασμένες στους τοίχους, παρέχοντας όχι μόνο διακόσμηση, αλλά και ένα πρόσθετο στρώμα ζεστασιάς. Τα κουφώματα των παραθύρων καλύπτονταν με ένα ύφασμα εμποτισμένο σε ρητίνη και ζωικό λίπος.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας