Η Λειτουργία του Ιατροκοινωνικού Κέντρου Φροντίδας Τσιγγάνων του Δήμου Παρελίων ως Νεοσύστατος Οργανισμός. Βασιλάκη Ευαγγελία Κοινωνιολόγος Ιατροκοινωνικού Κέντρου Φροντίδας Τσιγγάνων Δήμου Παρελίων

Για το σκοπό αυτό συστάθηκε Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσης με τίτλο «Επιχορήγηση Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Παρελίων για την λειτουργία Ιατροκοινωνικού Κέντρου Φροντίδας για Τσιγγάνους στην περιοχή Λιβάδι Ρόπα του Σχεδίου Τοπική Πρωτοβουλία Απασχόλησης Λιβαδιού Ρόπα Δήμου Παρελίων Κερκύρας». Είναι έργο χρηματοδοτούμενο από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων σύμφωνα με τις υπ΄ αριθ. 4108/ & 136/ αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Το ανωτέρω έργο αφορά στην εφαρμογή πολιτικής μέσα από προληπτικές και διορθωτικές παρεμβάσεις στην κοινωνική πραγματικότητα, προκειμένου να αμβλυνθούν οι κοινωνικές ανισότητες, να προαχθεί η κοινωνική δικαιοσύνη και να επιτευχθεί η κοινωνική ένταξη των Ελλήνων Τσιγγάνων στις περιοχές του Δήμου Παρελίων.

Το ιατροκοινωνικό κέντρο έχει ξεκινήσει να λειτουργεί από της 9 Φεβρουαρίου 2009, στη περιοχή Kεφαλόβρυσο – Kοκκίνι, στον οικισμό Λιβάδι-Ρόπα του Δήμου Παρελίων. Οι ειδικότητες που το στελεχώνουν είναι μία (1) Κοινωνιολόγος, που είναι και η συντονίστρια του Kέντρου, μία (1) Επισκέπτρια Υγείας, μία (1) Ιατρός, που ειδικεύεται στην παιδιατρική και ένας διαμεσολαβητής που προέρχεται από τον πληθυσμό αναφοράς του συγκεκριμένου οικισμού.

Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σαν ομάδα έχει να κάνει με τη τακτοποίηση της αστικής και δημοτικής κατάστασης των πολιτών η οποία αποτελεί τη νομική «απόδειξη» της ύπαρξης τους: της προσωπικής και οικογενειακής τους κατάστασης και γενικότερα της θέσης τους ως πολίτες στο Δήμο ή την κοινότητα που κατοικούν. Οι περισσότεροι Τσιγγάνοι δεν είναι εγγεγραμμένοι στα ληξιαρχεία, στα δημοτολόγια, στα μητρώα αρρένων. Η μη τακτοποίηση των προσωπικών αυτών στοιχείων, δημιουργεί έναν βασικό παράγοντα κοινωνικού αποκλεισμού τους αφού, η κτήση και η άσκηση όλων των πολιτικών δικαιωμάτων που έχουν σχέση με τους βασικούς τομείς οργάνωσης της πολιτείας, δηλαδή την εκπαίδευση, την απασχόληση, την υγεία, την κατοικία, προϋποθέτει τουλάχιστον την ταυτοποίηση του προσώπου.

Έτσι, λοιπόν, έρχονται αντιμέτωποι με τις εκκρεμότητες στην αστική και δημοτική τους κατάσταση, όταν θέλουν να διευθετήσουν προσωπικές τους υποθέσεις για να αξιοποιήσουν κάποια δικαιώματα τους, δηλαδή να χρειαστούν πιστοποιητικά από τους Δήμους, να εγγράψουν τα παιδιά τους στο σχολείο, να νοσηλευτούν, να πάρουν οικογενειακά επιδόματα, να εκδώσουν ταυτότητα να δουλεύουν νόμιμα με ασφάλεια κ.ο.κ. Εδώ μπορεί να βοηθήσει σε διαδικαστικό επίπεδο το Ιατροκοινωνικό Κέντρο.

Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι αυτό της σχολικής φοίτησης. Αν όχι όλοι οι Τσιγγάνοι, οι περισσότεροι δεν έχουν πάει ποτέ σχολείο αλλά και αυτοί που έχουν φοιτήσει ήταν μόνο για κάποιες τάξεις του δημοτικού(συνήθως μέχρι την τετάρτη ή πέμπτη). Η εκπαίδευση συνδέεται απόλυτα με την νόμιμη αγορά εργασίας. Ο αποκλεισμός από την αγορά εργασίας λόγω της μη ύπαρξης ειδίκευσης αλλά και των κοινωνικών αντιλήψεων έχει αλυσιδωτές αντιδράσεις στη ζωή τους, δεδομένου ότι δεν τους οδηγεί μόνο στη φτώχεια αλλά και στη παραβατικότητα προκειμένου να επιβιώσουν.

Οι συνθήκες ζωής στους περισσότερους καταυλισμούς στην Ελλάδα είναι άθλιες. Το μεγαλύτερο ποσοστό ζει σε παράγκες χωρίς νερό, φως, τουαλέτες, μέσα στα σκουπίδια και τα ποντίκια, στο έλεος των καιρικών συνθηκών και επιδημιών. Αυτή η εικόνα έχει ως αποτέλεσμα οι μη Τσιγγάνοι δημότες να θεωρούν την παρουσία των Τσιγγάνων ντροπή και υποβάθμιση για την περιοχή τους και να θέλουν να τους απομακρύνουν ακόμα και να τους διώξουν. Εξαιτίας του τρόπου και των συνθηκών διαβίωσης των Ρομά εκθέτουν σε μεγάλο κίνδυνο την υγεία τους Οι συνηθέστερες παθήσεις είναι καρδιοπάθειες, άσθμα, ψυχικές ασθένειες κυρίως μελαγχολία και κατάθλιψη, νευρολογικές ασθένειες κυρίως επιληψία, προβλήματα με τα δόντια και το μείζον πρόβλημα που είναι η ηπατίτιδα.

Στόχοι του Ιατροκοινωνικού Κέντρου είναι:  Η καταγραφή της ομάδας στόχου, η μελέτη επεξεργασίας και ανάλυση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών, καθώς και ιδιαιτεροτήτων τους.  Η ανίχνευση του επιπέδου και η καταγραφή των αναγκών, καθώς και των υγειονομικών και κοινωνικών προβλημάτων τους με επιδημιολογική έρευνα.  Η ενημέρωση των συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού για θέματα δημόσιας Υγείας ( δράσεις αγωγής υγείας) και πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες.

 Η προάσπιση και προαγωγή υγείας με την ανάπτυξη αναγκαίων δράσεων.  Η σύνδεση τους με τις υπόλοιπες δράσεις του προγράμματος των Τοπικών Πρωτοβουλιών στον νομό και η υποστήριξη τους για την αξιοποίηση αυτών των παροχών.  Η παροχή βοήθειας για την ρύθμιση διαδικαστικών και νομικών εκκρεμοτήτων με δημόσιες υπηρεσίες.

 Η εξοικείωση τους με τα καινούρια δεδομένα στέγασης και φροντίδας του περιβάλλοντος χώρου καθώς και η απόκτηση των αναγκαίων δεξιοτήτων μέσω οργανωμένων δραστηριοτήτων.  Η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ένταξη της οικογένειας ιδιαίτερα των παιδιών, στην ελληνική κοινωνία και την αξιοποίησή των θεσμοθετημένων δομών της πολιτείας (παιδείας, αθλητισμού, πολιτισμού, κ.τ.λ.) με σκοπό την ένταξη στα ειδικά προγράμματα αποκατάστασης (οικιστικά, εκπαιδευτικά, απασχόλησης κ.α.) και κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Σημαντικές ενέργειες που πιστεύουμε και προτείνουμε να γίνουν είναι:  Να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ούτως ώστε να εξασφαλιστεί με κάθε τρόπο η πρόσβαση των Τσιγγάνων στην εκπαίδευση και να γεφυρωθεί άμεσα η απόσταση που χωρίζει τους Τσιγγάνους μαθητές από τους υπόλοιπους μαθητές.  Να ληφθούν μέτρα για την βελτίωση της κατάστασης της υγείας του πληθυσμού, να εξασφαλιστεί αξιοπρεπείς και κατάλληλη στέγη.

 Να δημιουργηθεί πρόγραμμα δωρεάν παροχής νομικής βοήθειας για άτομα που χρήζουν ανάγκης, όπως οι Ρομά.  Να λυθούν άμεσα οι αστικοδημοτικές εκκρεμότητες τους, να εξασφαλιστεί με κατάλληλα μέτρα ο σεβασμός και η εξάλειψη κάθε διάκρισης εναντίον όλων των Τσιγγάνων και τέλος.  Να οργανωθούν μέσα από τη συνεργασία των διαφόρων φορέων, δράσεις ενημερώσεις της τοπικής κοινωνίας σε θέματα Τσιγγάνων.

Η Λειτουργία του Ιατροκοινωνικού Κέντρου Φροντίδας Τσιγγάνων του Δήμου Παρελίων ως Νεοσύστατος Οργανισμός. Βασιλάκη Ευαγγελία Κοινωνιολόγος Ιατροκοινωνικού Κέντρου Φροντίδας Τσιγγάνων Δήμου Παρελίων