Δημήτρης Τσολακίδης Χριστίνα Κορκολή ΠοταμΟσ εβρος

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ

Κι ΆΛΛΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Γεωγραφικά στοιχειά (1) Πηγάζει από τα όρη Ρίλα, πρώην Σκόλιο, της δυτικής Βουλγαρίας. Κυλά σε βουλγαρικό έδαφος νοτιοανατολικά, διασχίζοντας την Ανατολική Ρωμυλία, σχηματίζοντας κοιλάδα ανάμεσα στις οροσειρές της Ροδόπης και του Αίμου. Διέρχεται από τις πόλεις Πόντια (Φιλιππούπολη), Σβίλεγκραντ και Ιβαήλοβγκραντ. Στη συνέχεια, συναντώντας τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, κοντά στο χωριό Ορμένιο, εισέρχεται για λίγα χιλιόμετρα σε τουρκικό έδαφος, σχηματίζοντας το τρίγωνο του Καραγάτς, κοντά στην Αδριανούπολη, απ' όπου η συνέχεια του ρου του αποτελεί το γεωγραφικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας, χωρίζοντας και γεωγραφικά τη Δυτική από την Ανατολική Θράκη.

Γεωγραφικά στοιχειά (2) Διέρχεται κοντά στις ελληνικές κωμοπόλεις Πύθιο, Φέρες, Διδυμότειχο, Σουφλί, Λάβαρα, Τυχερό, Νέα Βύσσα. Εκβάλλει στο βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, στο λεγόμενο Θρακικό πέλαγος. Το μήκος του στο ελληνικό έδαφος από τη Νέα Βύσσα μέχρι τις εκβολές του φθάνει τα 206 χιλιόμετρα. Οι κυριότεροι παραπόταμοί του είναι ο Τούντζας και ο Άρδας.

ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ Ο Έβρος στις εκβολές του σχηματίζει ένα τεράστιο και δαιδαλώδες δέλτα, το οποίο αποτελεί τον σημαντικότερο υδροβιότοπο της Ελλάδας. Το Δέλτα του Έβρου αρχίζει από το χωριό Πόρος, όπου διακλαδίζεται σε δύο βραχίονες. Δεν είναι πλωτός σε κανένα σημείο του, έχει όμως σημαντικό όγκο υδάτων που χρησιμοποιούνται για παραγωγή ηλεκτρισμού (φράγμα Κυπρίνου), και αρδεύσεις. Είναι από τους πιο σημαντικούς υδροβιότοπους της Ευρώπης και είναι υπό προστασία.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ (1) Μάρτιος-2005: ο Έβρος πλημμύρισε. Στις 17-22 Φεβρουαρίου 2005, ο ποταμός λόγω των πολλών βροχοπτώσεων-χιονοπτώσεων ξεχείλισε και περιοχές στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Έβρου και της Αδριανούπολης πλημμύρισαν σε ακτίνα 5-10 χιλιομέτρων. Η στάθμη του νερού έφτασε τα 6,5 μέτρα πάνω από το έδαφος και η περιοχή κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το Πύθιο, αρκετοί δρόμοι, καλλιέργειες και ένα μέρος των γραμμών του τρένου πλημμύρισαν.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ (2) Νέα πλημμύρα σημειώθηκε την 1 Μαρτίου 2005. Στις 2 Μαρτίου η πλημμύρα απλώθηκε και στην περιοχή του Δυδιμότειχου και στα Λάβαρα νοτιοδυτικά. Πυροσβέστες και ομάδες διάσωσης επανδρώθηκαν για να βοηθήσουν τους κατοίκους των πληγέντων περιοχών. Ο στρατός ανατίναξε ανάχωμα στην περιοχή μεταξύ Μάνδρας και Λαβάρων, ώστε ο όγκος των νερών στις πλημμυρισμένες εκτάσεις στα Λάβαρα να επαναδιοχετευθεί στον ποταμό. Στις 7 Μαρτίου 2005 η περιοχή της Αδριανούπολης πλυμμύρισε και το χωριό Καστανιές μετατράπηκε σε λιμνοθάλασσα. Οι πλημμύρες επαναλήφθηκαν και το 2006.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ (3) Πλημμύρες έλαβαν χώρα και στις 16 Φεβρουάριου 2010 στην περιοχή του ποταμού. 120.000 στρέμματα πλημμύρισαν και τα Λάβαρα και ο οικισμός του Πόρου αλλά και ο οικισμός Καραγάτς στην Τουρκία εκκενώθηκαν. Έγινε τεχνητή θραύση του αναχώματος στην τοποθεσία Πέτρα ώστε να εκτονωθούν τα νερά στις πλημμυρισμένες εκτάσεις. Τον Αύγουστο του 2010 έγινε η άσκηση «ΕVRΟS 2010» όπου προσομοιώθηκε η εκκένωση, διάσωση κατοίκων στην περίπτωση νέας μελλοντικής πλημμύρας του Έβρου.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ (4) Το 2005 και το 2006 συνολικά 400.000 στρέμματα στην Ελλάδα και 450.000 στρέμματα στην Τουρκία πλημμύρισαν και το φαινόμενο των πλημμύρων τα τελευταία χρόνια επαναλαμβάνεται. Μέρος του προβλήματος αποτελεί το φράγμα του Ιβαΐλογκραντ στον Άρδα ποταμό στην Βουλγαρία (το φράγμα βρίσκεται 6χλμ από τα σύνορα με την Ελλάδα). Όταν γίνεται υπερχείλιση νερού στο φράγμα τα νερά μέσα σε 2-4 ώρες χύνονται ορμητικά μέσω του ποταμού Άρδα στον Έβρο. Οι Βούλγαροι είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τις Ελληνικές αρχές πριν την υπερχείλιση του φράγματος, αλλά αυτό πολλές φορές δεν γίνεται εγκαίρως μιας και είναι δύσκολο να προβλεφθεί η υπερχείλιση. Πρόβλημα υπερχείλισης του ποταμού αποτελούν επίσης τα χωμάτινα αναχώματα που έχει φτιάξει η Ελλάδα και η Τουρκία στην κοίτη του ποταμού με αποτέλεσμα το πλάτος του ποταμού στο παρελθόν από 2.000 μέτρα να έχει περιοριστεί σήμερα στα 200 μέτρα με αποτέλεσμα σε περίπτωση μεγάλης ποσότητας νερού η ροή να μην είναι ομαλή.

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ Στον Έβρο καταλήγουν βαρέα μέταλλα από απόβλητα μεταλλευτικών δραστηριοτήτων στην Βουλγαρία και βιομηχανίες της Τουρκίας. Τα επίπεδα νιτρικών, νιτρωδών, αμμωνιακών αλάτων και ολικού φωσφόρου είναι εξαιρετικά υψηλά στο σημείο εισόδου του ποταμού στην Ελλάδα.

ΜΕΤΑΝΑΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΡΟΕΣ Ο ποταμός Έβρος οριοθετεί τα σύνορα μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας (εκτός από το σημείο Καστανιών - Αδριανούπολης όπου τα σύνορα είναι στην ξηρά και ο ποταμός διέρχεται από την Αδριανούπολη). Τα τελευταία χρόνια αποτελεί διάβαση προσφύγων και μεταναστών (από Τουρκία, Αραβικές και Ασιατικές χώρες) οι οποίοι εισέρχονται παράνομα από την Τουρκία στην Ελλάδα. Υπολογίζεται ότι καθημερινώς το 2010 περίπου τριακόσιοι πρόσφυγες-μετανάστες εισέρχονται παράνομα στην Ελλάδα από τον Έβρο με κίνδυνο την ζωή τους. Μέσα στο πρώτο επτάμηνο του 2010 εικοσιοκτώ άτομα έχασαν την ζωή τους (πνίγηκαν στο ποταμό) προσπαθώντας να περάσουν τα Ελληνοτουρκικά σύνορα.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Το Δέλτα του Έβρου, κατοχυρώθηκε οριστικά στην Ελλάδα το 1923 παρά τις τουρκικές τότε διεκδικήσεις.

Χλωριδα (1) Η χλωρίδα στην περιοχή είναι η χαρακτηριστική ενός πλούσιου μεσογειακού υγροτόπου. Η επιστημονική της καταγραφή ανέδειξε γύρω στα 350 διαφορετικά είδη βλάστησης , που απαντώνται στο παραποτάμιο δάσος και στον κυρίως όγκο του υγροτόπου. Το παρόχθιο δάσος απλώνεται κατά μήκος του αναχώματος για δέκα πέντε χιλιόμετρα . Η βλάστησή του είναι υψηλή και πυκνή σε: ιτιές σκλήθρα Λεύκες φτελιές - δέντρα , που γύρω τους τυλίγονται αναρριχώμενα φυτά. Αλμυρίκια, που το ύψος τους φτάνει μέχρι και τα πέντε μέτρα.

Χλωριδα (2) Νοτιότερα , πλησιάζοντας προς τη θάλασσα η αλατότητα του εδάφους αυξάνεται, με αποτέλεσμα η βλάστηση να παραμένει πυκνή, αλλά θαμνώδης. Κατά μήκος του κεντρικού αναχώματος - τόσο στον ανατολικό, όσο και στον δυτικό βραχίονα - η παρουσία από αλμυρίκια συνεχίζει να είναι έντονη, μαζί με τους καλαμώνες, που αναπτύσσονται κατά συστάδες στις πλημμυρισμένες ζώνες. Η σαλικόρνια ευνοείται από την αλμυρότητα του υγροτόπου. Μας εντυπωσιάζει κυρίως το καλοκαίρι και νωρίς το φθινόπωρο, που σχηματίζει κόκκινο χαλί, εκεί που το έδαφος έχει απορροφήσει αρκετά από τα λιμνάζοντα νερά. Φτάνοντας στον κυρίως όγκο του υγροτόπου, οι καλαμιές είναι τα φυτά που συναντώνται στις όχθες των φυσικών καναλιών ή γύρω από τις νησίδες, που σχηματίζονται μέσα στις λίμνες γλυκού νερού, όπως αυτές των Νυμφών, της Σκέπης, των Σπιτιών, και άλλες. Στις λιμνοθάλασσες η αλατότητα του νερού επηρεάζει την υδρόβια βλάστηση. Κυριαρχούν τα είδη Ruppia και Zostera - πολύτιμη τροφή για τις πάπιες και τους κύκνους.

πανιδα Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία ειδών της πανίδας και σε μεγάλους αριθμούς, παρόλη την υποβάθμιση που έχει υποστεί τις τελευταίες δεκαετίες. Πολύ σημαντική είναι η αξία του για την ορνιθοπανίδα και ιδιαίτερα για αυτά τα πουλιά που ξεχειμωνιάζουν και αυτά που τον χρησιμοποιούν σαν μεταναστευτικό σταθμό. Ιδιαίτερα σημαντική ωστόσο τόσο σε είδη όσο και σε αριθμούς είναι και η παρουσία των αμφίβιων, των ερπετών, των θηλαστικών και των ψαριών. Συνολικά έχουν καταγραφεί 28 είδη αμφίβιων και ερπετών, περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών καθώς και 46 είδη ψαριών.

χαρτησ