Πόλεμος και ειρήνη Δ.Ε 8: Το όραμα της ειρήνης και η πραγματικότητα Δ.Ε 8: Το όραμα της ειρήνης και η πραγματικότητα Ένα παράδειγμα - προσέγγιση των μαθητών / τριών του Γ2 6ου Ε.Λ Πειραιά και του θεολόγου Καπετανάκη Γ. Σχολική χρονιά 2007-2008

Κι έγινε πόλεμος στον ουρανό Κι έγινε πόλεμος στον ουρανό. Ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του βγήκαν να πολεμήσουν το δράκο. Και πολέμησε ο δράκος και οι άγγελοί του, αλλά δεν μπόρεσαν να νικήσουν κι ούτε πια υπήρχε θέση γι' αυτούς στον ουρανό. (Αποκ. 12,7) Ο πόλεμος είναι σαν θύελλα που επιφέρει: Αποσύνθεση Ανασφάλεια Τρόμο Εξαγρίωση Καταστροφή Σύγκρουση ανθρώπων Ψυχικό σωματικό βιασμό Απώλεια αγαπημένων Προσφυγιά Οδύνη

Επειδή χειρ υψώθη κατά του θρόνου του Κυρίου, θέλει είσθαι πόλεμος του Κυρίου προς τον Αμαλήκ από γενεάς εις γενεάν.(Έξοδ. 17,16)

Ήτο δε πόλεμος δυνατός εναντίον των Φιλισταίων κατά πάσας τας ημέρας του Σαούλ· και οπότε έβλεπεν ο Σαούλ άνδρα τινά δυνατόν ή άνδρείον, παρελάμβανεν αυτόν πλησίον εαυτού. (Σαμουήλ Α΄14,52) Ειρήνη δε σημαίνει να μην υπάρχει αντίσταση στην αδικία Η ειρήνη οφείλει να ταυτίζεται με το σεβασμό και την ισότιμη συνύπαρξη Η ειρήνη δεν εξισώνει το θύμα και το θύτη Στο όνομα της ειρήνης δεν πρέπει να ταυτίζεται ο ιμπεριαλιστικός και ο αμυντικός πόλεμος

Και ο πόλεμος ανάμεσα στην οικογένεια του Σαούλ και την οικογένεια του Δαβίδ διάρκεσε πολύ. Και ο μεν Δαβίδ προχωρούσε ενδυναμούμενος· ο οίκος, όμως, του Σαούλ προχωρούσε εξασθενούμενος.(Σαμουήλ Β' 3,1) Τότε τα ξίφη τους θα τα σφυρηλατήσουν σε άροτρα και τις λόγχες τους σε δρεπάνια. Ξίφος δε θα σηκώνει το ένα έθνος ενάντια στο άλλο και πια δε θα μαθαίνουν να πολεμούν. (Ησ. 2,4) Μακάριοι όσοι φέρνουν την ειρήνη στους ανθρώπους, γιατί αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού (Ματθ. 5,9) Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου ( Θεία Λειτουργία) Συμμετοχή σε διεθνείς συνάξεις για την ειρήνη

Και οικοδόμησε οχυρές πόλεις στη γη τού Ιούδα· επειδή η γη είχε ησυχάσει, και δεν υπήρχε σ' αυτόν πόλεμος στα χρόνια εκείνα, για τον λόγο ότι ο Κύριος του είχε δώσει ανάπαυση. (Χρονικών Β' 14,6) Η εκκλησία μας πιστεύει: Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια Το μίσος είναι απαράδεκτο Οι λαοί οφείλουν να συνυπάρχουν χωρίς να χάνουν τη πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότητα Αλλά και να σέβονται τα στοιχεία αυτά των άλλων λαών Ο πόλεμος είναι λύση οδύνης Ο πόλεμος για κάθε Χριστιανό είναι εμφύλιος πόλεμος

Και αν στράτευμα παραταχθεί εναντίον μου, η καρδιά μου δεν θα φοβηθεί· και αν πόλεμος σηκωθεί εναντίον μου, και τότε θα ελπίζω. (Ψαλμοί 27,3) Ακόμα και σε καιρό ειρήνης ο άνθρωπος είναι παγιδευμένος σε έναν αδιάκοπο πόλεμο: μεταξύ φθοράς και ζωής

Επέστρεψα, και είδα κάτω από τον ήλιο ότι, ο δρόμος δεν είναι στους ταχύποδες ούτε ο πόλεμος στους δυνατούς, αλλ' ούτε το ψωμί στους σοφούς, αλλ' ούτε τα πλούτη στους νοήμονες, αλλ' ούτε η χάρη στους άξιους· δεδομένου ότι, καιρός και περίσταση συναντάει όλους αυτούς (Εκκλησ.9,11) Ο Χριστός δεν φέρνει απλά την ειρήνη αλλά είναι η ειρήνη (Εφεσ. 2,14-15) Ως Θεάνθρωπος ένωσε την ανθρώπινη φύση με τη θεϊκή Ως αποτέλεσμα, ο άνθρωπος γίνεται κοινωνός της αφθαρσίας

(Άγ. Νικόλαος Καβάσιλας, PG 150,676) Θάνατος ας έρθει επάνω τους· ζωντανοί ας κατέβουν στον άδη· επειδή, μεταξύ τους, στα σπίτια τους, υπάρχουν κακίες.(Ψαλμοί 55,15) Ο Χριστός είναι για μας η ειρήνη, αυτός που συνένωσε τα δύο μέρη και γκρέμισε το μεσότοιχο του φραγμού, δηλαδή την έχθρα, που την κατάργησε με τη σάρκα του… έτσι ποιό πράγμα θα μπορούσε να είναι ανώτερο από την ειρήνη για όσους έκαναν τις εντολές του μελέτη της ψυχής και σπουδή του νου; Και αυτοί βέβαια θα επιδιώξουν την ειρήνη οσαδήποτε άλλο, όπως ο Παύλος προτρέπει και θα γίνουν μεταξύ των ανθρώπων πρωτοπόροι ειρήνης και θα καταργήσουν το ανώφελο μίσος και θα πάψουν να πολεμούν μάταια, γιατί γνωρίζουν πόσο πολλύτιμο πράγμα είναι η ειρήνη. Είναι τόσο πολύτιμο πράγμα, ώστε χρειάστηκε να κατεβεί στη γη ο ίδιος ο Θεός, προκειμένου να την προσφέρει στους ανθρώπους. Και ενώ ο Θεός είναι πλούσιος και Κύριος των πάντων, δε βρήκε κανένα αντάξιο τίμημά της, και γι αυτό πρόσφερε το ίδιο του το αίμα. (Άγ. Νικόλαος Καβάσιλας, PG 150,676)

Και ο θάνατος θα είναι προτιμότερος παρά η ζωή σε ολόκληρο το υπόλοιπο εκείνων που εναπέμειναν από εκείνη την πονηρή γενεά, όσοι θα έμεναν σε όλους τούς τόπους, όπου θα τους είχα εξώσει, λέει ο Κύριος των δυνάμεων.(Ιερεμίας 8,3) και ακόμη υπάρχουν ακαταστασίαι και εστίαι πολέμων, διότι ζητούμεν τη ειρήνη ανεξαρτήτως των προϋποθέσεων αυτής, της αγάπης, της αληθείας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, αι οποίαι είναι τόσον απαραίτητοι δια την ειρήνην, ώστε όπου αύται υπάρχουν να υπάρχει αυτομάτως και ειρήνη πραγματική. Δια να έλθη επί γης ειρήνη, πρέπει να μάθωμεν δικαιοσύνην οι ενοικούντες επί της γης. Όμως εμείς οι άνθρωποι πολλάκις εισερχόμενοι εις ένα φαύλον κύκλον, προσπαθούμεν να επιβάλλωμεν ειρήνη, δικαιοσύνην και ελευθερίαν όχι κατά την αλήθειαν των μεγάλων και ιερών αυτών αξιών, αλλά κατά την αντίληψην υλιστικών κοσμοθεωριών, διά να κατεξουσιάσωμεν. Αλλά τούτο, αντιθέτως προς ότι επιδιώκομεν, δημιουργεί περισσότερους ανταγωνισμούς και εκδικήσεις, περισσοτέραν αδικίαν, περισσοτέραν δουλεία, περισσοτέραν δυστυχίαν εις τον κόσμον. (Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος, 1982)

Επειδή, θάνατος ανέβηκε μέσα από τις θυρίδες μας, μπήκε στα παλάτια μας, για να εξολοθρεύσει τα νήπια από τους δρόμους, τους νέους από τις πλατείες. (Ιερεμίας 9,21) Τώρα συλλογιστείτε για μια στιγμή το νόημα της λέξης ειρήνη. Δε σας φαίνεται παράξενο που οι άγγελοι προμηνούσαν την Ειρήνη, όταν λυμαίνεται αδιάκοπα τον κόσμο ο Πόλεμος και ο φόβος του Πολέμου; Δεν σας φαίνεται πως οι αγγελικές φωνές λαθεύτηκαν; Πως η υπόσχεσή τους σήμαινε απογοήτευση και απάτη; Σκεφτείτε τώρα με ποιο τρόπο μίλησε ο ίδιος ο Κύριός μας για την Ειρήνη. Είπε στους μαθητές του: «Ειρήνη αφίημι υμίν, ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν». Ήθελε άραγε να πεί την ειρήνη όπως την αντιλαμβανόμαστε; Ειρήνη του βασιλείου της Αγγλίας με τους γείτονές του, ειρήνη των βαρόνων με το Βασιλέα, τον οικογενειάρχη που λογαριάζει τα ειρηνικά του κέρδη, το σκουπισμένο τζάκι, το καλύτερο κρασί του στο τραπέζι για ένα φίλο, τη γυναίκα του τραγουδώντας στα παιδιά του; . . .

(Θ.Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησία, Κύριε, δες, επειδή θλίβομαι· τα εντόσθιά μου ταράζονται, η καρδιά μου ανακατεύεται μέσα μου, επειδή αποστάτησα πάρα πολύ· απέξω, ατέκνωσε η μάχαιρα· μέσα στο σπίτι, ο θάνατος. (Θρήνοι 1,20) . . . Αυτοί οι άνθρωποι, οι μαθητές Του, δεν ήξεραν τέτοια πράγματα. Φεύγανε για να ταξιδέψουν μακριά, για να δοκιμαστούν σε στεριές και θάλασσες, για να γνωρίσουν τα βασανιστήρια, τα δεσμωτήρια, την αποκαρδίωση, για να υποστούν το μαρτυρικό θάνατο. Ποιο ήταν λοιπόν το νόημα Του; Αν το αναρωτηθείτε, θυμηθείτε ότι έλεγε ακόμη: « ου καθώς ο κόσμος δίδωσι, εγώ δίδωμι υμίν». Μ ‘ αυτόν τον τρόπο έδωσε την ειρήνη στους μαθητές Του. Όχι όπως τη δίνει ο κόσμος. (Θ.Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησία, μτφ Γ. Σεφέρη)

Γι' αυτό, όπως διαμέσου ενός ανθρώπου η αμαρτία μπήκε μέσα στον κόσμο, και με την αμαρτία ο θάνατος, και με τον τρόπο αυτό ο θάνατος πέρασε μέσα σε όλους τούς ανθρώπους, για τον λόγο ότι όλοι αμάρτησαν·(Ρωμ. 5,12) Ερωτήσεις ανάπτυξης: Ποια στοιχεία προκαλούν τον αποτροπιασμό του ανθρώπου απέναντι στον πόλεμο και ποιες είναι συνήθως οι διαχρονικές τους αιτίες; Ποιες ανθρώπινες αξίες ταυτίζονται με την ουσία της ειρήνης και ποια προοπτική βλέπει ο χριστιανός στην ευχή της Εκκλησίας «υπέρ του σύμπαντος κόσμου»; Η συμμετοχή του χριστιανού σε έναν πόλεμο επιβεβαιώνει την αρχή ότι ο πόλεμος είναι η μόνη λύση για ειρήνη ή αποτελεί δείγμα αυτοθυσίας και γιατί; Γιατί η συμμετοχή ενός χριστιανού σε έναν πόλεμο θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως παραχώρηση στο κοινό όφελος; Αιτιολογείστε την απάντησή σας συνδυάζοντάς την και με το γεγονός ότι ο Χριστός είναι η πραγματική ειρήνη.

Μη νικιέσαι από το κακό, αλλά με όπλο το καλό να νικάς το κακό. (Ρωμ Μη νικιέσαι από το κακό, αλλά με όπλο το καλό να νικάς το κακό. (Ρωμ.12,21) Θέματα για συζήτηση Βάσει των παραπάνω κειμένων, σε τι μοιάζει η «ειρήνη του Χριστού» με τις ειρηνευτικές αποστολές του ΟΗΕ και γενικότερα με ότι ο κόσμος σήμερα αποκαλεί ειρήνη, και σε τι διαφέρει; Ποιες είναι οι προυποθέσεις για την αληθινή ειρήνη, σύμφωνα με το μήνυμα του Οικ. Πατριάρχη Δημήτριου; Συχνά λέγεται «αν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο». Πως κρίνετε αυτή την άποψη; Πιστεύετε ότι από χριστιανικής σκοπιάς μπορεί να εφαρμοστεί το «αν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε ειρήνη»;

Επειδή, βέβαια, διαμέσου ανθρώπου ήρθε ο θάνατος, έτσι και διαμέσου ανθρώπου η ανάσταση των νεκρών.(Κορινθίους Α' 15,20) Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ