ΤΑ ΜΥΡΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ Το Τριώδιον Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ
Η Άνοιξη είναι μια από τις ωραιότερες εποχές του έτους Η Άνοιξη είναι μια από τις ωραιότερες εποχές του έτους. Μαζί όμως με την εποχή της Άνοιξης συμπίπτει και η ωραιότερη και σπουδαιότερη εποχή του εκκλησιαστικού έτους. Ποια είναι αυτή; Ο κύκλος των εορτών του Πάσχα! Τι σημαίνει Πάσχα;
Για την ωραία αυτή περίοδο η Εκκλησία έχει συνθέσει τους πιο ωραίους και εμπνευσμένους Ύμνους της. «Τριώδιο» λέγεται το λειτουργικό βιβλίο που περιέχει υμνολογικό υλικό κυρίως του Εσπερινού και του Όρθρου και χρησιμοποιείται μαζί με το Μηναίο και την Παρακλητική στις Ιερές Ακολουθίες της περιόδου από Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Ονομάζεται Τριώδιο, γιατί στις ιερές ακολουθίες του όρθρου, όχι των Κυριακών αλλά των άλλων ημερών της εβδομάδας, οι Kανόνες αντί να έχουν εννέα ωδές, όπως είναι η γνωστή και συνήθης μορφή τους, έχουν τρεις ωδές (=Τριώδιον) , οι οποίες είναι σταθερά στην Η΄ και την Θ΄ ωδή και διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπό να μας προετοιμάσει με νηστεία, προσευχή και μετάνοια, για να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη του Κυρίου μας και την ένδοξη Ανάσταση Του.
Η περίοδος του Τριωδίου καλύπτει: α Η περίοδος του Τριωδίου καλύπτει: α. Τις τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (22 ημέρες). Οι τρεις πρώτες εβδομάδες λέγονται στην εκκλησιαστική γλώσσα «προφωνήσιμοι» διότι προαναφωνούν τους αγώνες που έχουμε να κάνουμε εναντίον των παθών και των δαιμόνων κατά την διάρκεια της Αγίας Τεσσαρακοστής. Η Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου Η Κυριακή του Ασώτου Η Κυριακή της Απόκρεω Η Κυριακή της Τυροφάγου
β. Τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή (40 ημέρες, από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου). γ. Τις δυο ήμερες Σάββατο του Λαζάρου και Κυριακή των Βαΐων (συνδετικές ήμερες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής με τη Μεγ. Εβδομάδα). δ. Τη Μεγάλη Εβδομάδα (6 ημέρες).
Σήμερα θα προσπαθήσουμε να γευθούμε τον υμνολογικό πλούτο του Τριωδίου , αναλύοντας 3 χαρ/κούς Ύμνους του
Η επωδός του Τριωδίου «Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας , Ζωοδότα. Ορθρίζει γαρ το πνεύμα μου προς ναόν τον αγιόν σου, ναόν φέρον του σώματος , όλον εσπιλωμένον. αλλ’ ως οικτιρμών κάθαρον ,ευσπλάχνω σου ελέει» Άνοιξέ μου της μετανοίας τις πύλες Ζωοδότα Χριστέ. Διότι το πνεύμα μου με έφερε πρωί πρωί στο ναό Σου για να προσευχηθώ φέρνωντας το ναό του σώματός μου ολοκληρωτικά ακάθαρτο. Αλλά συ που είσαι αγαθός καθάρισέ με με την μεγάλη σου αγάπη και τη συγχώρηση.
«Της σωτηρίας ευθυνόν μοι τρίβους Θεοτόκε αισχρές γάρ κατερρύπωσα την ψυχήν αμαρτίαις. Ως ραθύμως τον βίον μου όλον εκδαπανήσας .ταις σαις πρεσβύαις ρύσαι με , πάσης ακαθαρσίας» Κατεύθυνέ με στους δρόμους της σωτηρίας ,Θεοτόκε , διότι με κακές αμαρτίες εμόλυνα την ψυχή μου , δαπανόντας τη ζωή μου ολοκληρωτικά σετηνπνευματική αδιαφορία. Με τις δικές σου ικεσίες σώσε με από κάθε πνευματικό μολυσμό.
Τι εκφράζει ο προηγούμενος Ύμνος; Το πνεύμα της Μ. Σαρακοστής , δηλαδή το πνεύμα της μετανοίας και γι’ αυτό επαναλαμβάνεται κάθε μέρα σε κάθε σχεδόν Ακολουθία!
Ο δεύτερος Ύμνος «Δευτε εκκαθάρωμεν εαυτούς εν ελεημοσύναις και οικτιρμοίς πενήτων , μη σαλπίζοντες ,μη δημοσιεύοντες ημών την ευποιίαν . Μη επιγνώτω η αριστερά , της δεξιάς το έργον. Μη σκορπίσει η κενοδοξία τον καρπόν της ελεημοσύνης αλλά εν κρυπτώ τω τα κρυπτά ειδότι κράξομεν. Πάτερ άφες τα παραπτώματα ημών , ως φιλάνθρωπος» Ελάτε να καθαρίσουμε τον εαυτό μας με ελεημοσύνες και εκδηλώσεις συμπόνιας προς τους φτωχούς , χωρίς να διασαλπίζουμε και ούτε να δημοσιεύουμε το έργο της αγάπης μας.Κρυφά να κάνουμε το καλό ώστε κι αυτό το αριστερό μας χέρι να μη ξέρει τι κάνει το δεξί. Και τούτο για να μην μας στερήσει η υπερηφάνεια το μισθό της ελεημοσύνης που μας δίνει ο Θεός. Αλλά κρυφά στο Θεό που γνωρίζει όλα τα κρυφά ας φωνάξουμε Πατέρα μας συγχώρεσε τα παραπτώματά μας συ που είσαι γεμάτος στοργή και αγάπη για τον άνθρωπο.
Τι εκφράζει ο προηγούμενος Ύμνος; Αναφέρεται στο δεύτερο πνευματικό κίνητρο της περιόδου αυτής , που είναι Η ΑΓΑΠΗ ΩΣ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ Τι σημαίνει ελεημοσύνη;
Ο τρίτος Ύμνος «Έκαστον μέλος της αξίας σου σαρκός ατιμίαν δι ημάς υπέμεινε . Τας ακάνθας η κεφαλή , η όψις τα εμπτύσματα , αι σιαγόνες τα ραπίσματα , το στόμα την εν όξει κερασθήσαν χολή τη γεύσει , τα ώτα τας δυσσεβείς βλασφημίας , ο νώτος την φραγγέλωσιν και η χειρ τον κάλαμον . Αι του όλου σώματος εκτάσεις εν τω σταυρώ . Τα αρθρα τους ήλους και η πλευρά την λόγχην . Ο παθών υπερ υμών και παθών ελευθερώσας ημάς , ο συγκαταβάς ημίν φιλανθρωπία και ανυψώσας υμάς Παντοδύναμε Σωτήρ ελέησον ημάς»
Κάθε μέλος του Παναγίου Σώματός Σου , Χριστέ δέχθηκε ταπεινώσεις και εξευτελισμούς για χάρη μας.η κεφαλή δέχθηκε τα αγκάθια η όψη Σου τα φτύσματα των δούλων τα σαγόνια Σου τα χαστούκια το στόμα Σου γεύθηκε την χολή που ήταν ανακαυεμένη με ξύδι τα αυτιά Σου άκουγαν τις ασεβείς βλασφημίες των σταυρωτών η πλάτη Σου γνώρισε τη φοβερή μαστίγωση και το χέρι Σου κράτησε το ατιμωτικό καλάμι.Όλο το σώμα ήταν τεντωμένο πάνω στο Σταυρό.Οι αρθρώσεις δέχθηκαν τα καρφιά και η πλευρά Σου τρυπήθηκε με την λόγχη.Συ Κύριε που έπαθες για χάρη μας και με το πάθος Σου μας λευτέρωσεςΣύ που κατέβηκες στη Γη από μεγάλη αγάπη και μας ανύψωσες στον ουρανό Παντοδύναμε Σωτήρα μας ελέησέ μας
Τι εκφράζει ο τρίτος Ύμνος; Ο τρίτος Ύμνος αντιπροσωπεύει τα πάθη του Χριστού
Σχόλια στους Ύμνους……. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας και μετάνοιας Ησυνέπεια της μετάνοιας Αλλαγή ζωής και συμπεριφοράς με έργα αγάπης και ελεημοσύνης Συμμετοχή στο Πάθος
Οι Ύμνοι του «Τριωδίου» μας εμπνέουν για μια σωστή πορεία προς το Πάσχα