H Καινοτομία στο Εταιρικό Δίκαιο   ΕυΑγγελος ΠερΑκης ΚαθηγητΗς ΝομικΗς ΣχολΗς ΠανεπιστημΙου ΑθηνΩν

Ανταγωνισμός δικαίων και καινοτομία Το δίκαιο ως «προϊόν» Έχει κατασκευαστή, χρήστες, «καταναλωτές». Βρίσκεται σε αγορά, άρα σε ανταγωνισμό («κούρσα προς τα πάνω», «κούρσα προς τα κάτω»). Έχει αξιολογητές. Βασικό μέσο για την επικράτηση στον ανταγωνισμό: Η καινοτομία.

Μορφές καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο Οποιαδήποτε νομοθετική μεταβολή δεν αποτελεί καινοτομία. Αυστηρή θεώρηση: Στο εταιρικό δίκαιο καινοτομία υπάρχει όταν με μια νέα ιδέα δεν υπηρετείται απλώς η υπάρχουσα αλλά «παράγεται» νέα επιχειρηματικότητα. Οι μεγάλες καινοτομίες του εταιρικού δικαίου, που αναδείχθηκαν στο απώτερο παρελθόν (π.χ. η περιορισμένη ευθύνη των εταίρων), ανταποκρίνονται στην προδιαγραφή αυτή.

Μορφές καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο Νομοθετικές επινοήσεις μικρότερου βεληνεκούς μπορούν επίσης να γίνουν δεκτές ως καινοτομίες, αν μπορούν να βοηθήσουν την πράξη προσφέροντάς της νέα εργαλεία ή νέες μεθόδους. Παραδείγματα από τα αλλοδαπά δίκαια ή και την ελληνική εμπειρία. Ως προς την τελευταία: νέες ρυθμίσεις του ν. 4072/2012 για τις προσωπικές εταιρίες και την ΙΚΕ.

Μορφές καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο Άλλες έξυπνες προσπάθειες (νομοθετικές, θεωρητικές, νομολογιακές) που ανανεώνουν το δίκαιο θα μπορούσαν επίσης να θεωρηθούν «καινοτόμες». Αναγκαίο αποτέλεσμα της καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο: Η «διαρκής μεταρρύθμιση του εταιρικού δικαίου» (Zöllner).

Η «σκοτεινή πλευρά» της καινοτομίας Καινοτομία και σκάνδαλα. Νομοθετικές αντιδράσεις (π.χ. Sarbanes Oxley). Όμως: ήπια επάνοδος των ιδεών που αξίζουν (π.χ. η τιτλοποίηση – “re-securitization”) Από δω και από κει.

Η παραγωγή της καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο Γενική άποψη ότι η καινοτομία προωθείται περισσότερο στον αγγλοσαξωνικό χώρο. Εναλλακτική πρόταση (Pistor κ.ά.) με δύο κριτήρια: Τη φύση του δικαίου ως ενδοτικού και την «ιδιοπαραγωγή» του δικαίου. Οι χώρες με αναγκαστικό εταιρικό δίκαιο και οι χώρες υποδοχής ξένων δικαίων έχουν μικρότερη δυναμική στην παραγωγή καινοτομίας.

Η παραγωγή της καινοτομίας στο εταιρικό δίκαιο Παραπέρα άποψη για τον αποφασιστικό ρόλο των επαγγελματικών ομάδων (ιδίως δικηγόρων του αγγλοσαξωνικού χώρου) στην παραγωγή καινοτομιών.

Η «μέτρηση» της καινοτομίας και η έκθεση “Doing Business” Δυσκολία μέτρησης και εκτίμησης της καινοτομίας. Επιφυλάξεις για τη θεαματική άνοδο της Ελλάδας στην κατάταξη “starting a business” (από τη θέση 147 στην 36).

Ευχαριστώ για την προσοχή σας