ΟΡΟΣΕΙΡΕΣ ΚΑΙ ΚΟΡΥΦΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΒΟΓΑ

ΙΜΑΛΑΪΑ (1) Τα Ιμαλάια είναι η υψηλότερη οροσειρά της Γης. Βρίσκονται στην Ασία, όπου χωρίζουν την Ινδική υποήπειρο από το οροπέδιο του Θιβέτ. Ιμαλάια ονομάζεται πολλές φορές και ολόκληρο το ογκώδες ορεινό συγκρότημα που στην πραγματικότητα δεν είναι μία, αλλά τρεις σειρές βουνών. Το όνομα Ιμαλάια σημαίνει «η κατοικία του χιονιού». Το εκτεταμένο συγκρότημα των Ιμαλαΐων περιέχει όλες τις βουνοκορφές της Γης που είναι υψηλότερες από 7.000 μέτρα και βέβαια την υψηλότερη όλων, την κορυφή του όρους Έβερεστ (8.848 μ.).

ΙΜΑΛΑΪΑ (2) Τα Ιμαλάια εκτείνονται σε έξι χώρες: Τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, την Ινδία, το Πακιστάν, το Αφγανιστάν, το Νεπάλ και το Μπουτάν. Ανάμεσα στα Ιμαλάια και την οροσειρά του Κουέν Λουν απλώνεται το οροπέδιο του Θιβέτ. Οι άνθρωποι εκεί ζουν σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες λόγω του κρύου και του άγονου εδάφους. Κύρια καλλιέργειά τους είναι το «τσιγκό», ένα είδος κριθαριού. Στο Everest ανέβηκαν πρώτοι οι Edmund Hillary και Sherpa το 1953.

ΒΡΑΧΩΔΗ ΟΡΗ (1) Με το όνομα Βραχώδη όρη φέρεται μεγάλη οροσειρά της δυτικής Βόρειας Αμερικής που εκτείνεται, σχεδόν κατά μήκος του Ειρηνικού ωκεανού, από Αλάσκα, με κατεύθυνση προς νότο, (Καναδά, ΗΠΑ) και καταλήγει στο Μεξικό. Η κορυφή Μάκ Κίνλεϋ πατήθηκε το 1913 από έναν ντόπιο τον αρχιδιάκο Στούκ.

ΒΡΑΧΩΔΗ ΟΡΗ (2) Κατά την εποχή των παγετώνων τα Βραχώδη όρη κατοικούνταν από αρχαίες φυλές Ινδιάνων και στη συνέχεια από νεότερες φυλές όπως Απάτσι, Σιου, Απάχο κ.α. Τα Βραχώδη όρη είναι σχετικά "νεαρά" βουνά, γιατί ο άνεμος και οι ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις** δεν τα έχουν διαβρώσει. Οι κορυφογραμμές μοιάζουν με κοφτερά πριόνια ("σιέρρα" στην Ισπανική γλώσσα). Το όρος αυτό έχει μυτερές κορυφές επειδή έχει δημιουργηθεί σχετικά αργά (στη γεωλογική χρονική κλίμακα) και η διάβρωση δεν έχει "στρογγυλέψει" τις άκρες τους.

ΑΝΔΕΙΣ (1) Οι Άνδεις (=υψηλή κορυφή) είναι η μακρύτερη οροσειρά της Γης. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρη τη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής, με γενική κατεύθυνση βορρά-νότου. Το μήκος τους φθάνει τα 7.000 km και το πλάτος τους υπερβαίνει σε κάποια γεωγραφικά πλάτη τα 500 km. Τα βουνά των Άνδεων εκτείνονται σε επτά χώρες: Την Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τη Βολιβία, το Εκουαδόρ (Κράτος του Ισημερινού), την Κολομβία, το Περού και τη Χιλή. Μάλιστα κάποιες από αυτές, κυρίως το Περού και η Βολιβία, είναι γνωστές ως «κράτη των Άνδεων».

ΑΝΔΕΙΣ (2) Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο και κάποτε τρεις παράλληλες οροσειρές, που εκτείνονται από το βόρειο τμήμα της Νότιας Αμερικής έως τη Γη του Πυρός. Ανάμεσά τους απλώνονται τα οροπέδια των Άνδεων, τα οποία στην τοπική γλώσσα ονομάζονται «αλτιπλάνος». Εδώ ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι, αφού η ζέστη των τροπικών αντισταθμίζεται*** από το κλίμα του ύψους. Σ’ αυτά τα οροπέδια αναπτύχθηκαν μεγάλοι πολιτισμοί όπως των Τσαβίν και αργότερα των Ίνκας. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από πολλά ηφαίστεια, ανάμεσα στα οποία και το Κοταπάχι, το ψηλότερο ηφαίστειο του κόσμου.

ΑΝΔΕΙΣ (3) Από πλευράς ύψους, οι Άνδεις αποτελούν την υψηλότερη οροσειρά έξω από την Ασία, με την υψηλότερη κορυφή τους, την Ακονκάγκουα, να φθάνει σε υψόμετρο 6.962 m. Η κορυφή του όρους Τσιμποράζο, στις Άνδεις του Εκουαδόρ, θεωρείται το σημείο της γήινης επιφάνειας που απέχει περισσότερο από κάθε άλλο από το κέντρο της Γης, επειδή η Γη είναι πεπλατυσμένη εξαιτίας της περιστροφής γύρω από τον άξονά της. Η οροσειρά των Άνδεων έδωσε το όνομά της στο πέτρωμα ανδεσίτης.  Η Ακονκάγκουα (7010 μ.), ύστερα από επανειλημμένες απόπειρες κατακτήθηκε τελικά από τον Τσούρμπριγκεν στις 14 Ιανουαρίου του 1897.

ΚΙΛΙΜΑΝΤΖΑΡΟ (1) Το Κιλιμάντζαρο είναι το υψηλότερο βουνό της Αφρικής με ύψος 5.895 μέτρα. Βρίσκεται στην Βορειοδυτική Τανζανία και πολύ κοντά στον Ισημερινό. Αποτελεί μεμονωμένο ηφαιστειογενή ορεινό όγκο με δύο κορυφές από τις οποίες η κορυφή Κίμπο (5895 μ.) είναι η υψηλότερη της Αφρικής, που συνδέεται με αυχένα**** με τη δεύτερη τη Μαβένσι (5.355 μ.). Και οι δύο κορυφές είναι κρατήρες σβησμένων ηφαιστείων και καλύπτονται από παγετώνες, που είναι και οι μοναδικοί περί τον Ισημερινό.

ΚΙΛΙΜΑΝΤΖΑΡΟ (2) Το Κιλιμάντζαρο ως μεμονωμένο επιβλητικό ορεινό κώνο αντίκρισαν πρώτοι οι Ευρωπαίοι ιεραπόστολοι Ρέμπαν και Κράπφ το 1848, ενώ πατήθηκε για πρώτη φορά από τον Γερμανό Χάνς Μάγιερ το 1889. Το όρος Κιλιμάντζαρο είναι η πατρίδα των Chagga ανθρώπων, μία από τις μεγαλύτερες εθνοτικές* ομάδες της Τανζανίας.

ΑΛΠΕΙΣ (1) Οι Άλπεις είναι σύστημα οροσειρών στην Ευρώπη και εκτείνονται από την Αυστρία και την Σλοβενία στα ανατολικά, μέσω της Ιταλίας, της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν και της Γερμανίας έως την Γαλλία στα δυτικά. Η λέξη Άλπεις σημαίνει ″Λευκά Όρη". Η ψηλότερη κορυφή των Άλπεων είναι το Μον Μπλαν (Λευκό Όρος) με 4.810 μέτρα στα γαλλοϊταλικά σύνορα.

ΑΛΠΕΙΣ (2) Οι Άλπεις χωρίζονται γενικά στις Δυτικές Άλπεις και τις Ανατολικές Άλπεις. Ο διαχωρισμός γίνεται κατά μήκος της λίμνης Κόνσταντς, κατά μήκος του ποταμού Ρήνου ως τη λίμνη Κόμο. Οι Δυτικές Άλπεις βρίσκονται στην Ιταλία, Γαλλία και Ελβετία, ενώ οι Ανατολικές Άλπεις στις Αυστρία, Γερμανία, Ιταλία, Λιχτενστάιν, Σλοβενία και Ελβετία. Η υψηλότερη κορυφή των Δυτικών Άλπεων είναι το Μον Μπλαν, στα 4.810 μέτρα και των Ανατολικών Άλπεων το Πιζ Μπερνίνα στα 4.052 μέτρα. Ο Μισέλ Γκαμπριέλ Πακάρ κατάφερε μαζί με το χωρικό οδηγό του Ζάκ Μπαλμά να φθάσει πρώτος στις 8 Αυγούστου 1786 στην κορυφή του Μont Βlanc.

ΓΛΩΣΣΑΡΙ εθνοτικές*: που ανήκουν ή αναφέρονται σε εθνότητα. κατακρημνίσεις**: γκρεμίσματα. αντισταθμίζεται***: εξουδετερώνονται οι αρνητικές συνέπειες μιας κατάστασης. αυχένα****: το χαμηλότερο και μεταξύ δύο βουνών τμήμα κορυφογραμμής, διάσελο.

ΠΗΓΕΣ http://www.oreivatein.com www.climbmountkilimanjaro.com    www.climbmountkilimanjaro.com   www.digitalschool.minedu.gov.gr www.wikipedia.org www.googlepictures.com

ΤΕΛΟΣ