Ειδικά Θέματα Οικονομίας: Κυβέρνηση και Επιχειρήσεις Απελευθέρωση Αγοράς Ενέργειας

Εισαγωγή  Πενήντα χρόνια προσφοράς της Δ.Ε.Η.  Κρατικό μονοπώλιο ο τομέας της ενέργειας από το 1956  Σύνοδος της Λισσαβόνας  Απελευθέρωση – Ανώνυμη Εταιρία – Χρηματιστήριο – Ανταγωνισμός

Λόγοι Μονοπωλίου  Πολύ υψηλό κόστος των αναγκαίων υποδομών  Οικονομίες κλίμακας  Χαμηλό επιχειρησιακό ρίσκο από την έλλειψη ανταγωνισμού  Αρχικά ιδιωτικά μονοπώλια, μετά εθνικοποιήσεις

Αιτίες χαμηλής αποτελεσματικότητας δημόσιων μονοπωλίων  Έλλειψη αναφορών λόγω έλλειψης ανταγωνισμού  Έλλειψη αξιοκρατίας  Παρεμβάσεις εξωτερικών παραγόντων  Πολλαπλή επικάλυψη αρμοδιοτήτων  Νοοτροπία εργαζομένων  Αποτέλεσμα: ελλείμματα που καλύπτονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό

Απελευθέρωση της αγοράς στην Ελλάδα  Οδηγία 96/92 της Ε.Ε. – 19 Δεκεμβρίου 1996  19/02/2001  Σε πρώτη φάση απελευθέρωση για τους βιομηχανικούς πελάτες  Άδειες λειτουργίας (πρώτος ιδιωτικός σταθμός εντός του 2004 από τα ΕΛΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη)  Νέες επενδύσεις

Απελευθέρωση της αγοράς στην Ελλάδα  Αύξηση της ζήτησης 4% - 5% σε ετήσια βάση  ΡΑΕ – Διαχειριστής του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας  Ν. 2773/99  Στόχος η μείωση του κόστους και άρα χαμηλότερες τιμές που προσδιορίζονται από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης

Προβλήματα  Ανεπαρκής σύνδεση με την Ε.Ε.  Υψηλές τιμές εναλλακτικών καυσίμων  Εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα  Μη παράλληλη απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου  Έντονος κρατικός παρεμβατισμός  Η διατήρηση της κυρίαρχης θέσης της Δ.Ε.Η.

Προβλήματα  Κοινωνικό κόστος της εκάστοτε εξαγοράς ή συγχώνευσης  Προστασία του περιβάλλοντος  Αποτυχία συγχώνευσης  Λογιστικός διαχωρισμός της Δ.Ε.Η. κατά δραστηριότητα  Αδυναμία αποθήκευσης της ενέργειας

Φυσικό αέριο  «Κλειδί» για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου  Μέχρι το 2006 ολοκλήρωση διασύνδεσης των συστημάτων Ελλάδας – Τουρκίας  Μείωση της υπερβολικά υψηλής τιμής του (8,2 δρχ. από 18 – 20 δρχ. το κυβικό)  Αναπόσπαστο κομμάτι της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας  Η Ελλάδα κόμβος διακίνησης φ.α.

Φυσικό αέριο  Ε.Π.Α. Αττικής, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας

Τι πρέπει να γίνει  Προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων  Συντονισμός αγοράς ηλεκτρισμού – φυσικού αερίου  Στρατηγικές συμμαχίες – συγχωνεύσεις  Στροφή στις Α.Π.Ε. και στο φ.α.  Επέκταση της απελευθέρωσης πέρα από το επίπεδο των χονδρικών πωλήσεων

Πλεονεκτήματα  Μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας άρα και των τιμών που θα αντανακλούν το πραγματικό κόστος των υπηρεσιών  Ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σχετικών με την ηλεκτρική ενέργεια – Εισροή νέων πόρων  Αξιόπιστη τεχνικά και ποιοτικά παροχή ηλεκτρικής ενέργειας

Πλεονεκτήματα  Οικονομικά και ποιοτική προσιτή ηλεκτρική ενέργεια προς όλους τους καταναλωτές  Εξυπηρέτηση σύμφωνα με τους όρους του ανταγωνισμού των στόχων σχετικά με τις Α.Π.Ε., το φυσικό αέριο, το περιβάλλον.  Επέκταση των υπηρεσιών προκειμένου να ικανοποιήσουν τους καταναλωτές

Προβλήματα στην Ευρώπη  Άνοιγμα των αγορών με διαφορετικό ρυθμό  Διαφορές στις τιμές πρόσβασης μεταξύ των διαχειριστών δικτύων  Η σημαντική ισχύς των υφισταμένων στην αγορά επιχειρήσεων

Προβλήματα στην Ευρώπη  Ανεπαρκής υποδομή διασύνδεσης  Ακατάλληλες δομές τιμολόγησης για το φυσικό αέριο  Συγκέντρωση της παραγωγής και των εισαγωγών φυσικού αερίου σε λίγες εταιρείες

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη  Εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα  Φόβος για αύξηση των εισαγωγών ενεργειακών πόρων  Το 22% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας ως το 2010 από Α.Π.Ε.  Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την αλλαγή του κλίματος, μείωση εκπομπών CO 2, εγκατάλειψη πυρηνικής ενέργειας

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη  Κατά 70% η αγορά ανοικτή στον ανταγωνισμό και ως το 2005 κατά 82%  Σύνδεση των χωρών της Ε.Ε.