Τα νοσήματα του στόματος
Διαφάνεια 6 Τα νοσήματα του στόματος
Τερηδόνα
Διαφάνεια 7 Οδοντική τερηδόνα Η οδοντική τερηδόνα είναι η νόσος που καταστρέφει τους σκληρούς ιστούς των δοντιών. Θεωρείται η πιο διαδεδομένη νόσος του στόματος εξαιτίας της υψηλής συχνότητας εμφάνισης στον πληθυσμό. Η τερηδόνα είναι νόσος που, αν δεν θεραπευθεί έγκαιρα, εξελίσσεται και οδηγεί στην πλήρη καταστροφή του δοντιού με συνέπεια την εξαγωγή του. Η προσβολή από την τερηδόνα, ατυχώς, δεν ελέγχεται από τα θεραπευτικά μέσα, τα οποία μπορούν μόνο να αναχαιτίσουν τη δράση της και να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά τις βλάβες που προκάλεσε, χωρίς να μπορούν, ωστόσο, να δράσουν στην αιτιολογία της. Η τερηδόνα δεν είναι μεταδοτική νόσος. Μολονότι η τερηδόνα δεν ανήκει στις νόσους που απειλούν τη ζωή του ανθρώπου, οι συνέπειες της είναι αρκετά σοβαρές. Εκείνο, όμως που κάνει την τερηδόνα περισσότερο άξια προσοχής μας είναι το γεγονός ότι προσβάλλει τα δόντια από πολύ νεαρή ηλικία και πολλά παιδιά υποφέρουν με σημαντικές επιπτώσεις στη γενική τους υγεία και τη συμπεριφορά τους.
Διαφάνεια 8 Αιτιολογία τερηδόνας Σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις, η οδοντική τερηδόνα είναι νόσος που οφείλεται στην αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων, οι οποίοι επηρεάζουν την έναρξη αλλά και το ρυθμό εξέλιξής της. Οι παράγοντες αυτοί είναι: 1. Τα μικρόβια που προσκολλώνται πάνω στα δόντια, δηλαδή η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα 2. Η συχνότητα κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών 3. Η ανθεκτικότητα αυτού του ίδιου του δοντιού 4. Το σάλιο Φυσικά, ο παράγοντας χρόνος πρέπει να ληφθεί υπόψη, γιατί η τερηδόνα δεν δημιουργείται από τη μια στιγμή στην άλλη.
Διαφάνεια 9. Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα Η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα είναι μία διαφανής μεμβράνη που προσκολλάται στέρεα πάνω στα δόντια και περιέχει εκατομμύρια μικρόβια. Η μικροβιακή πλάκα αρχίζει να σχηματίζεται αμέσως μετά το βούρτσισμα των δοντιών από μικρόβια που βρίσκονται φυσιολογικά στο στόμα. Τα μικρόβια αυτά ώρα με την ώρα πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο τοξικά. Η μικροβιακή πλάκα είναι σχετικά αόρατη. Ο οδοντίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα αποκαλυπτικό διάλυμα το οποίο βάφει την μικροβιακή πλάκα και να την αποκαλύπτει στον ασθενή. Ο μόνος τρόπος να απομακρύνουμε τη μικροβιακή πλάκα από τα δόντια είναι το βούρτσισμα. Η πλάκα που παραμένει στο στόμα ενασβεστιώνεται (από άλατα του σάλιου) και δημιουργείται η πέτρα (τρυγία).
Διαφάνεια 10 Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα Η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα είναι μία διαφανής μεμβράνη που προσκολλάται στέρεα πάνω στα δόντια και περιέχει εκατομμύρια μικρόβια. Η μικροβιακή πλάκα αρχίζει να σχηματίζεται αμέσως μετά το βούρτσισμα των δοντιών από μικρόβια που βρίσκονται φυσιολογικά στο στόμα. Τα μικρόβια αυτά ώρα με την ώρα πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο τοξικά. Η μικροβιακή πλάκα είναι σχετικά αόρατη. Ο οδοντίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα αποκαλυπτικό διάλυμα το οποίο βάφει την μικροβιακή πλάκα και να την αποκαλύπτει στον ασθενή. Ο μόνος τρόπος να απομακρύνουμε τη μικροβιακή πλάκα από τα δόντια είναι το βούρτσισμα. Η πλάκα που παραμένει στο στόμα ενασβεστιώνεται (από άλατα του σάλιου) και δημιουργείται η πέτρα (τρυγία).
Διαφάνεια 11 Μικρόβια και ζάχαρη Με την κατανάλωση ζαχαρούχων τροφών τα μικρόβια της πλάκας παράγουν οξέα. Η παραγωγή αυτών των οξέων μπορεί να συνεχίζεται επί μισή ώρα περίπου. Επομένως η συχνή λήψη ζαχαρούχων τροφών έχει ως αποτέλεσμα τη συχνή και για μεγάλο χρονικό διάστημα παραγωγή οξέων που θα τερηδονίσει τα δόντια. Τελικά, στο σχηματισμό της τερηδόνας σημαντικότερο ρόλο παίζει η συχνότητα κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών από ότι η ποσότητα. Είναι προτιμότερο για ένα παιδί να φάει ένα γλυκό σ’ ένα κύριο γεύμα του και μετά να βουρτσίσει τα δόντια του, από το να τρώει στα ενδιάμεσα των γευμάτων τσίχλες, καραμελλίτσες, μπισκότα κλπ ή να πίνει αναψυκτικά με ζάχαρη.
Διαφάνεια 12 Μικρόβια και ζάχαρη Απλουστεύοντας το μηχανισμό σχηματισμού της τερηδόνας, μπορούμε να πούμε, ότι τα μικρόβια της Οδοντικής Μικροβιακής Πλάκας έχουν τη δυνατότητα να ζυμώνουν ορισμένα είδη υδατανθράκων και κυρίως ζαχαρόζη και να δημιουργούν οξύ. ΜΙΚΡΟΒΙΑ + ΖΑΧΑΡΗ = ΟΞΥ ΟΞΥ + ΔΟΝΤΙ = ΤΕΡΗΔΟΝΑ Το οξύ αυτό επιτίθεται τελικά στα δόντια και προκαλεί την τερηδόνα. Όπως είναι φυσικό προσβάλλονται περισσότερο τα λιγότερο ανθεκτικά δόντια. Τα νεογιλά δόντια είναι λιγότερο ανθεκτικά από τα μόνιμα. Τα οξέα επιτίθενται στην αδαμαντίνη των δοντιών και αφαιρούν άλατα από την επιφάνειά της. Η συνεχής επίθεση οξέων αφαιρεί συνεχώς άλατα από την αδαμαντίνη με συνέπεια την εμφάνιση τερηδόνας.
Το σάλιο προστατεύει τα δόντια
Διαφάνεια 13 Το σάλιο είναι πολύ σημαντικός φυσικός παράγοντας για την προστασία των δοντιών από την τερηδόνα. Το σάλιο εμπλουτίζει συνεχώς την αδαμαντίνη με τα άλατα που της αφαιρούν τα οξέα. Θα πρέπει όμως να του δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να επαναλατώσει την τερηδόνα. Αυτό σημαίνει ότι για 3-4 ώρες δεν θα καταναλώσουμε ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά ώστε να μην υπάρχουν οξέα στο στόμα μας.