ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚ.ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Αρχή της συμφωνίας προς ένα διδακτικό σκοπό Αρχή της παιδοκεντρικότητας. Αρχή της επικοινωνίας (γνωριμία με τον υπόλοιπο κόσμο, τον πολιτισμό άλλων λαών, κατανόηση και σεβασμός σε ανθρώπινες πεποιθήσεις) Αρχή της συνολικότητας (συνάφεια των θεμάτων διδασκαλίας) Αρχή της βιωματικότητας Αρχή της εποπτείας Αρχή της οικονομίας (διδακτική ενότητα σε καθορισμένη ώρα) Εκκλησιοκεντρική αρχή
Ο ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΣ Σήμερα ο εκκλησιασμός γίνεται μετά από απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων. Εντάσσεται στο πλαίσιο της λατρευτικής αγωγής. Προβλήματα εκκλησιασμού Η άρνηση των συναδέλφων εκπαιδευτικών Η προβληματική συνεργασία με τον εφημέριο της ενορίας στην οποία ανήκει το σχολείο Ο χρόνος διάρκειας και οι ημέρες εκκλησιασμού Η απόσταση σχολείου – ιερού ναού Η γλώσσα της λατρείας της Εκκλησίας, άγνωστη στα μικρά παιδιά.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΟΥ Ανακοίνωση μια εβδομάδα νωρίτερα προς τους γονείς. Συνεννόηση με τον ιερέα της ενορίας Συνοδοί εκπαιδευτικοί Προετοιμασία των μαθητών για αρκετό χρονικό διάστημα σχετικά με την συμπεριφορά και στάση τους στην Εκκλησία (κυρίως για νήπια και παιδιά πρώτων τάξεων Δημοτικού) Να γίνει ως δραστηριότητα στην τάξη η είσοδος, η παραμονή και η έξοδος από την Εκκλησία. Ο χρόνος προσέλευσης κατάλληλος για τα μικρά παιδιά.
Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ Η καθημερινή προσευχή και η προσευχή πριν το φαγητό είναι συνηθισμένες δραστηριότητες στο σχολείο. Η προσευχή αντικατέστησε τον καθημερινό εκκλησιασμό πριν την έναρξη των μαθημάτων. Προσευχόμαστε γιατί έτσι λειτουργούμε ως πρόσωπα και όχι ως άτομα. Νιώθουμε μέρη του συνόλου. Αυτό γίνεται ακόμη και όταν προσευχόμαστε ατομικά για όλο τον κόσμο, την οικογένεια μας και την ειρήνη του κόσμου. Η ειρήνη είναι προσωπική, οικογενειακή, του σύμπαντος κόσμου και της Εκκλησίας. Δυο τρόποι προσευχής: Η Κυριακή προσευχή (Πάτερ ημών..) και προσευχή που δημιουργούν τα ίδια τα παιδιά. Πρόβλημα η σημερινή εξατομικευμένη οικογενειακή ζωή.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Παραγωγική (από τα γενικά στα ειδικά) Επαγωγική (από τα ειδικά σε γενικά συμπεράσματα) Τελολογική (ο σκοπός της διδακτικής ενότητας)
ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Α. Δασκαλοκεντρική. Ο διδάσκων παραμένει σε όλη τη διαδικασία της διδασκαλίας η βασική κινητήρια δύναμη και το κέντρο καθοδήγησης. Μονολογική – αφηγηματική. Μονολογική – περιγραφική. Μονολογική – επιδεικτική Β. Μικτή μορφή διδασκαλίας. Ο διδάσκων παραμένει σε μεγάλο βαθμό ο κεντρικός παράγοντας διδασκαλίας και ο μαθητής όμως παρεμβαίνει ενεργότερα σε ποικίλο βαθμό. Γ. Μαθητοκεντρική. Εδώ ο μαθητής ως άτομο αναδεικνύεται κινητήρια δύναμη και ρυθμιστικός παράγοντας της διδασκαλίας. Δ. Ομαδοκεντρική. Μαθητική μικρο – ομάδα είναι το κέντρο διδασκαλίας. Α+Β. Μονόλογος, ερωταπόκριση, διαλεκτική αντιπαράθεση. Γ+Δ. Ακροαματική πληροφόρηση, επαγωγικός συμπερασμός, διερεύνηση.
Πώς διηγούμαστε ιστορίες από την Αγία Γραφή για να προκαλέσουν εντύπωση στα παιδιά; Η προετοιμασία Η διήγηση Οι κινήσεις των χεριών και η σκηνοθεσία Η εικονογράφηση του θέματος Η επανάληψη της ιστορίας από τα ίδια τα παιδιά.
ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Παραγωγική μέθοδος (από γενικές προτάσεις και αρχές και πάμε σε ειδικές περιπτώσεις, επιβεβαιώνουμε την αρχική εκφρασμένη πρόταση και καταλήγουμε σε ένα συμπέρασμα) Επαγωγική μέθοδος (από τα μερικά φτάνουμε στα γενικά). Αρχίζουμε με παραδείγματα, βοηθάμε τους μαθητές να κατανοήσουν τις ειδικές περιπτώσεις και ν’ ανακαλύψουν τα στοιχεία μεταξύ τους. Κάνουμε ταξινόμηση των κοινών στοιχείων και καταλήγουμε στο συμπέρασμα. Ερμηνευτική μέθοδος. Ο δάσκαλος χρησιμοποιεί διάφορα κείμενα σαν εποπτικά μέσα.
Ο άγιος Δημήτριος καταγόταν από την Θεσσαλονίκη και ήταν αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού. Μαρτύρησε στα χρόνια που αυτοκράτορες ήταν ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός (285-305). Φυλακίστηκε, όταν ομολόγησε ότι ήταν Χριστιανός. Την ίδια περίοδο βρισκόταν στην Θεσσαλονίκη και ο Μαξιμιανός. Είχε μαζί του ένα παλαιστή, που τον έλεγαν Λυαίο. Ήταν πανύψηλος και είχε τέτοια σωματική δύναμη, ώστε κανείς δεν τολμούσε να συναγωνισθεί μαζί του. Παρουσιάστηκε τότε ο Νέστορας, ένας νεαρός Χριστιανός και ζήτησε να πάνε στην παλαίστρα για να μονομαχήσει με τον Λυαίο. Ο Μαξιμιανός προσπάθησε αρχικά να τον πείσει να μην αγωνιστεί και να λυπηθεί τα νιάτα του. Ο Νέστορας δεν άλλαξε γνώμη. Πήγε όμως πρώτα στη φυλακή και ζήτησε από τον Δημήτριο να προσευχηθεί στον Θεό ώστε να τον βοηθήσει στον αγώνα του, για να νικήσει τον ειδωλολάτρη παλαιστή. Ο Δημήτριος προσευχήθηκε στον Θεό και έτσι ο Νέστορας κατάφερε να βγει νικητής απ’ αυτόν τον αγώνα. Ο Μαξιμιανός μόλις έμαθε ότι ο Νέστορας ήταν Χριστιανός και ότι είχε επισκεφτεί τον Δημήτριο, σκοτώνει αμέσως τον Νέστορα και διατάζει την εκτέλεση του Δημητρίου με λόγχη μέσα στην φυλακή. Εκεί που μαρτύρησε ο Δημήτριος σήμερα βρίσκεται χτισμένος ο ναός που φέρει το όνομά του και λέγεται Μυροβλήτης γιατί αναβλύζει μύρο από το σημείο εκείνο που μαρτύρησε.
Μτθ. 8,23-27: Ο Ιησούς μπήκε στο πλοιάριο, και τον ακολούθησαν οι μαθητές του. Ξαφνικά έγινε μεγάλη τρικυμία στη λίμνη, έτσι που τα κύματα σκέπαζαν το πλοιάριο, αυτός όμως κοιμόταν. Πήγαν τότε και τον ξύπνησαν λέγοντας: «Κύριε, σώσε μας, χανόμαστε». Και τους λέει: «Ολιγόπιστοι, γιατί είστε δειλοί;» Τότε σηκώθηκε και επιτίμησε τους ανέμους και τη θάλασσα, κι έγινε απόλυτη γαλήνη. Και οι άνθρωποι είπαν γεμάτοι κατάπληξη: «Ποιος είναι αυτός που τον υπακούν οι άνεμοι και η θάλασσα» (Μκ. 4, 35-41/ Λκ.8,22-25) Αφόρμηση: Μια ημέρα κακοκαιρίας. Στόχος: Ο Ιησούς Χριστός παρέχει ασφάλεια στους Αποστόλους και στους ανθρώπους. Η γνώση της καταιγίδας και των ακραίων καιρικών φαινομένων. Διασκευή: Ο Χριστός με τους μαθητές του ανέβηκαν σε μια βάρκα. Διέσχιζαν τη λίμνη της Γενησαρέτ. Ξαφνικά μια μεγάλη καταιγίδα ξέσπασε και ο άνεμος έκανε τα κύματα πελώρια, έτσι ώστε σκέπαζαν την βάρκα και σε λίγο κινδύνευε να βουλιάξουν όλοι μαζί. Οι μαθητές του Χριστού άρχισαν να φοβούνται. Θα βουλιάξουμε στο νερό και θα πνιγούμε», έλεγαν. Ο Χριστός ήταν εκεί μαζί τους. Του ζήτησαν να τους βοηθήσει. «Γιατί δειλοί φοβάστε; Δεν είμαι εδώ μαζί σας;» τους είπε. Σηκώθηκε, άπλωσε τα χέρια του και διέταξε τον άνεμο να σταματήσει και τα κύματα να χαμηλώσουν, κάτι που έγινε αμέσως. Όλοι κατάλαβαν ότι ο Ιησούς Χριστός δίνει την ασφάλεια στους ανθρώπους, όταν κινδυνεύουν.