Τι είναι η Ακτινοθεραπεία; Σκοπός : Η ακτινοβόληση ενός σαφώς καθορισμένου όγκου-στόχου με την κατάλληλη δόση ακτινοβολίας, έτσι ώστε να προστατεύονται οι παρακείμενοι του όγκου ιστοί με ταυτόχρονη επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος. Ακτινοθεραπευτική πράξη περιλαμβάνει : την εξομοίωση σε αξονικό τομογράφο εξομοιωτή (απεικόνιση) τον καθορισμό του όγκου-στόχου (απεικόνιση) το σχεδιασμό του πλάνου θεραπείας σε σύστημα σχεδιασμού (απεικόνιση) τη μεταφορά των δεδομένων της θεραπείας στα μηχανήματα θεραπείας την επαλήθευση του πλάνου θεραπείας στα μηχανήματα θεραπείας την επιβεβαίωση της θέσης θεραπείας (απεικόνιση) την εκτέλεση και την επαλήθευση της θεραπείας

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Ενεργεί ως σύνδεσμος με τους ακτινοφυσικούς και τους εργαζόμενους του τμήματος. Υπεύθυνος για το απεικονιστικό κομμάτι της ακτινοθεραπευτικής διαδικασίας. Συνεργάζεται με τους ακτινοθεραπευτές για τεχνικά ζητήματα που αφορούν τα πλάνα θεραπείας, χρησιμοποιώντας πληροφορίες για την κλινική κατάσταση του ασθενούς. Καταγράφουν και διατηρούν αρχεία που αφορούν τη λαμβανόμενη δόση, τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται και την καθημερινή συμπεριφορά του ασθενούς. Review prescription, diagnosis, patient chart, and identification. Πραγματοποιεί τις καθημερινές θεραπευτικές συνεδρίες βάσει του πλάνου θεραπείας.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Εκπαιδεύει, προετοιμάζει και καθησυχάζει τους ασθενείς και τους συγγενείς αυτών, απαντώντας σε ερωτήσεις, προσφέροντας βοήθεια και επαναλαμβάνοντας τις οδηγίες των κλινικών ιατρών όσον αφορά τις παρενέργεεις της ακτινοθεραπείας ή τις απαιτούμενες ενέργειες μετά το τέλος της θεραπείας. Προετοιμασία ή κατασκευή συστημάτων ακινητοποίησης, συστημάτων που εξασφαλίζουν την ασφαλή και επαναλήψιμη θεραπεία. Store, sterilize, or prepare the special applicators containing the radioactive substance implanted by the physician. Υπολογίζει την πραγματική θεραπευτική δόση κάθε συνεδρίας. Προγραμματίζει τις ακτινοθεραπευτικές συνεδρίες των ασθενών. Παρατηρεί και καταγράφει τις αντιδράσεις των ασθενών κατά την καθημερινή τους συνεδρία, τους καθησυχάζει και αναφέρει πιθανές οξείες αντιδράσεις στον υπεύθυνο ακτινοθεραπευτή.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΑΑ Ελέγχει την εμφάνιση παρενεργειών, όπως ερεθισμός δέρματος, ναυτία ή απώλεια μαλλιών. Assist in the preparation of sealed radioactive materials, such as cobalt, radium, cesium, or isotopes, for use in radiation treatments. Ακολουθεί τους κανόνες ακτινοπροστασίας που αφορούν τον ασθενή, τον ίδιο και τους υπόλοιπους εργαζόμενους στο χώρο. Ελέγχει τον εξοπλισμό του ακτινοθεραπευτικού τμήματος για την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας του. Εισαγωγή δεδομένων στο υπολογιστικό σύστημα του τμήματος. Παρέχει βοήθεια κατά τη διάρκεια πραγματοποίησης δοσιμετρικών ελέγχων ή απεικονιστικών διαδικασιών εντοπισμού του προς ακτινοβόληση όγκου. Εκπαιδεύει ή εποπτεύει φοιτητές ή νεότερους τεχνολόγους.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : Γραμμικός Επιταχυντής

Κεφαλή Γραμμικού Επιταχυντή

Πολύφυλλος Κατευθυντήρας – Multileaf Collimator

Θέση Θεραπείας - Τοποθέτηση Θέση θεραπείας: Χρειάζεται να είναι αναπαυτική ώστε να είναι αποδοτική. Χρειάζεται να είναι επαναλήψιμη, διαφορετικά θα οδηγήσει σε υπο-ακτινοβόληση της περιοχής ενδιαφέροντος και υπερ-ακτινοβόληση ανατομικών δομών εκτός αυτής Η θέση μπορεί να είναι ύπτια (περισσότερο συνήθης), πρηνής ή πλάγια (σπάνια).

Σύστημα Ακινητοποίησης- Τοποθέτηση Σύστημα Ακινητοποίησης: Χρειάζεται για τον περιορισμό της κίνησης του ασθενούς κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας. Το εύρος των συστημάτων ακινητοποίησης ποικίλει (στρώμα κενού αέρος, θερμοπλαστική μάσκα, βάση ακινητοποίησης θώρακα, μαξιλάρια κάτω άκρων). Η επιλογή του συστήματος ακινητοποίησης εξαρτάται από την επιθυμητή ακρίβεια στη θεραπεία, διαφορετικά, από το επιτρεπόμενο όριο σφάλματος στην ακτινοβόληση της περιοχής ενδιαφέροντος.

Εξομοίωση –Simulation Εξομοίωση θεραπείας αποτελεί μερική ‘αναπαράσταση’ της ακτινοβόλησης η οποία πραγματοποιείται με τον εξομοιωτή ακτινοθεραπείας, ο οποίος είναι ένα εξειδικευμένο ακτινολογικό σύστημα ή αξονικός τομογράφος. Εκεί τοποθετούνται «σημάδια» εξωτερικά στον ασθενή, ώστε να είναι σαφής η τοποθέτηση του ασθενούς κατά την ακτινοθεραπεία. Στην περίπτωση του κλασσικού εξομοιωτή (ακτινολογικό-ακτινοσκοπικό σύστημα), η εξομοίωση συνήθως προηγείται του σχεδιασμού θεραπείας. Στην περίπτωση του αξονικού τομογράφου εξομοιωτή, η εξομοίωση προηγείται του σχεδιασμού θεραπείας.

Εξομοίωση –Simulation Η Εξομοίωση περιλαμβάνει τα κάτωθι στάδια : Κλασσικός εξομοιωτής (ακτινογραφικό/ακτινοσκοπικό σύστημα, conventional simulator) Αξονικός τομογράφος εξομοιωτής (CT simulator) Επιλογή θέσης θεραπείας (τοποθέτηση – patient positioning) Συστήματα ακινητοποίησης Παραγωγή DRRs (Digitally Reconstructed Radiographs) – Ψηφιακά Ανακατασκευασμένες Ακτινογραφίες

Κλασσική Εξομοίωση – Conventional Simulation

Κλασσική Εξομοίωση Στους γραμμικούς επιταχυντές, τα πεδία οριοθετούνται με τους πολύφυλλους κατευθυντήρες (MLC). Στους κλασσικούς εξομοιωτές, τα πεδία είναι είτε τετράγωνα είτε παραλληλόγραμμα και οριοθετούνται με τη βοήθεια ακτινοσκιερών συρμάτων. Το ορθογώνιο σύστημα των συρμάτων επιτρέπει τον καθορισμό των πεδίων ακτινοβόλησης (στόχος) και των πεδίων που περιλαμβάνουν τους υγιείς ιστούς, πλησίον του στόχου, που δεν πρέπει να ακτινοβοληθεί.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ : CT Εξομοίωση – CT Simulation Η θέση της θεραπείας οφείλει να είναι απλή, άνετη, να επιτρέπει την καθημερινή της αναπαραγωγή της για ολόκληρη τη σειρά των συνεδριών, να εξασφαλίζει την αξιόπιστη ακινητοποίηση της ανατομικής περιοχής ενδιαφέροντος και κατά συνέπεια να επιτρέπει την ακτινοβόληση αυτής της περιοχής και ταυτόχρονα την ελάχιστη δυνατή ακτινοβόληση των δομών εκτός αυτής.

CT Εξομοίωση – CT Simulation Τράπεζα όμοια αυτής του γραμμικού επιταχυντή Εξωτερικό σύστημα lasers για τον καθορισμό του ισοκέντρου αναφοράς Λήψη δεδομένων CT στη γεωμετρία θεραπείας Τοποθέτηση σημείων εντοπισμού (localisation markers) που επιτρέπουν την ακριβή και επαναλήψιμη τοποθέτηση των ασθενών στη θέση θεραπείας. Ήρεμη αναπνοή ασθενούς.