ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ Επιστήμες της αγωγής: Επαγγελματική μάθηση και καινοτομίες στην εκπαίδευση Μάθημα: Διαπολιτισμική εκπαίδευση: Πολυπολιτισμικότητα και διεθνής εμπειρία Διδάσκουσα: Ευμορφία Κηπουροπούλου Β΄εξάμηνο Φοιτητές: Βασιλειάδου Ευδοκία Βογδάνος Δημήτρης Μαργαρίτη Ευαγγελία Παχή Ευγενία
Θεμα εργασιας ‘Αντιλήψεις εκπαιδευτικών για την πολιτισμική ετερότητα στο σχολείο- Παρουσίαση σχετικών ερευνών’.
Έννοιες Ετερότητα : (ουσ.) η κατά τάξη, είδος, θέση ή άλλη ιδιότητα διαφορά Διαπολιτισμικός : (επιθ.) : ο αναφερόμενος στις σχέσεις μεταξύ πολιτισμών: Εκπαίδευση (ουσ.) : η ανάπτυξη των σωματικών, διανοητικών και ηθικών δυνάμεων του παιδιού/ μόρφωση που αποκτάται με τη διδασκαλία Πολιτισμική ετερότητα
Χαρακτηριστικα πολυπολιτισμικοτητας Ποικιλομορφία πολιτισμικών περιβαλλόντων (Banister & Maher, 1998) Εμπειρία και πρακτική εκπ/ση υψηλότερα ποσοστά πολιτισμικής ικανότητας (Leighton & Harkins, 2010) Αναγκαιότητα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης Βελτίωση προφίλ εκπαιδευτικού (Μπουγιουκλή, 2014)
Διαπολιτισμική παιδαγωγικη (Μαρκου, 1995:271). Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις Θεσμοθετημένες δράσεις Διαπολιτισμική αγωγή -Κοινωνική συνείδηση -Κοινωνικές δεξιότητες -Συνεργασία -Προβολή διαφορετικότητας Στόχος
Αρχές διαπολιτισμικης εκπαιδευσης συμφωνα με τον helmut essinger (Ντέλη. Ν, 2018). Εκπαίδευση για την ενσυναίσθηση Εκπαίδευση για αλληλεγγύη (Νικολάου, 2000). Εκπαίδευση για πολιτισμικό σεβασμό (Ζωγράφου, 2003) Εκπαίδευση εναντίον του εθνικιστικού τρόπου σκέψης (Νικολάου, 2000).
Πολυπολιτισμικό μοντέλο Εκπαιδευτικα ΜΟΝΤΕΛΑ , (Γεωργονιάννης, 1999∙ Μάρκου, 1998β∙ Νικολάου, 2000) Αφομοιωτικό μοντέλο Μοντέλο ενσωμάτωσης Πολυπολιτισμικό μοντέλο Αντιρατσιστικό μοντέλο Διαπολιτισμικό μοντέλο
Αντιληψεις εκπαιδευτικων για την πολιτισμικη ετεροτητα Σε εργασία (Ο.ΕΠ.Ε.Κ., 2008) φαίνεται από τη μια να αξιολογούν αρνητικά την συνύπαρξη ξένων και ντόπιων παιδιών . Συγκεκριμένα Χαμηλές επιδόσεις από τα αλλοδαπά παιδιά Απουσία γνώσης της γλώσσας Αρνητική επίδραση και στο συνολικό επίπεδο της τάξης Ανάγκη ενσωμάτωσης στο ελληνικό πρότυπο Στην ίδια έρευνα καταφεύγουν μερικοί στις θετικές συνέπειες Παύση λειτουργίας των μαθητών με παλιές νοοτροπίες Παύση μισαλλοδοξίας-Αλτρουισμός- Εξαφάνιση φόβου Όλα αυτά οδηγούν στη βελτίωση του κλίματος της τάξης
Στην έρευνα των (Pickert & Chock, 1997) αντιφατικές οι στάσεις των επιμορφωτών των εκπαιδευτικών . Μερικοί εκφράστηκαν θετικά και υποστήριξαν ότι το διαφορετικό είναι ωφέλιμο και δημιουργικό Άλλοι βλέπουν πίσω από αυτό κάποιο πρόβλημα για την ελληνική κοινωνία Στην εργασία της Κοσσυβάκη φάνηκε ότι η μισαλλοδοξία και η ξενοφοβία δεν χαρακτηρίζει τους Έλληνες εκπαιδευτικούς. Επίσης εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση.
Οι Λαμπρος Ι. & Νικολάου Γ Οι Λαμπρος Ι. & Νικολάου Γ. το 2014 αναφέρουν ότι οι δάσκαλοι που βλέπουν με πιο θετική Αποψη την ετεροτητα είναι αυτοί που: Έχουν επιμορφωθεί στη διαπολιτισμική Έχουν αυξημένα προσόντα και χρόνια υπηρεσίας Εμπειρία με αλλοδαπούς μαθητές στην τάξη τους Επάρκεια στη γνώση κάποιας ξένης γλώσσας Για να πετύχει η διαπολιτισμική εκπαίδευση πρέπει οι δάσκαλοι να έχουν τις κατάλληλες πολιτισμικές αντιλήψεις για την ετερότητα στη τάξη, να ακολουθούν κατάλληλες πρακτικές αλλά και να έχουν τη στήριξη της πολιτείας. Αν και η κρίση δεν ευνοεί την παρέμβαση του κράτους , οι εκπαιδευτικοί πρέπει να προσπαθήσουν για το καλύτερο αποτέλεσμα.
Πρακτικες διαπολιτισμικησ εκπαιδευσησ Συνεκπαίδευση: οι μαθητές της κυρίαρχης ομάδας και των μειονοτήτων φοιτούν σε κοινά σχολεία. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η περιθωριοποίηση των μειονοτήτων. Εάν όμως η συνεκπαίδευση δεν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί να οδηγήσει και σε πολιτισμική αφομοίωση. Διαπολιτισμική διεύρυνση: είναι η διαπολιτισμική διεύρυνση των προγραμμάτων διδασκαλίας. Μπορεί να ενταχθεί σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του σχολικού προγράμματος. Πραγματοποιείται «αντιπροσώπευση των ξένων πολιτισμών στα προγράμματα διδασκαλίας της κυρίαρχης ομάδας, μία εφαρμογή της διαπολιτισμικής διεύρυνσης θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο μάθημα της ιστορίας , μέσω του περιορισμού του εθνοκεντρισμού και της παρουσίαση ποικίλων ερμηνειών που επιδέχονται τα ιστορικά γεγονότα. Απαλλαγή των προγραμμάτων διδασκαλίας από προκαταλήψεις και στερεότυπα: ανάδειξη των πολιτισμικών ομοιοτήτων και των διαφορών ανάμεσα στου λαούς (Καψάλης, Μπονίδης & Σιπητάνου, 2000)
Πρακτικες διαπολιτισμικησ εκπαιδευσησ Εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις: οργάνωση κοινών προγραμμάτων συνεργασίας μαθητών διαφορετικής πολιτισμικής προέλευσης που έχουν ως στόχο την αξιοποίηση του μορφωτικού κεφαλαίου των μειονοτικών μαθητών (γνώσεις, δεξιότητες, ταλέντα), τη βελτίωση της επίδοσης και την οργάνωση προγραμμάτων που έχουν στόχο την συναισθηματική ενίσχυση των μαθητών. Εισαγωγή των αρχών της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στην εκπαίδευση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών: στόχος είναι η απόκτηση δεξιοτήτων και βασικών ικανοτήτων που ευνοούν τη διαπολιτισμική επικοινωνία (ΥΠΕΠΘ, 2008). Διαπολιτισμική εκπαίδευση και γλωσσική διδασκαλία: η επίτευξη της εκμάθησης τόσο της μητρικής γλώσσας των μαθητών, όσο και της δεύτερης γλώσσας, την κυρίαρχη δηλαδή στην χώρα υποδοχής.
συμπερασματα Υπάρχουν πολυάριθμοι και αντιφατικοί, συχνά, τρόπους με τους οποίους οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται και αξιολογούν την πολυπολιτισμικότητα (Μήλιου, 2003) Υπάρχει ευαισθητοποίηση των δασκάλων απέναντι στην πολιτισμική ετερότητα Οι εκπαιδευτικοί δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις προσωπικές παρεμβάσεις ως στρατηγική διαχείρισης κρίσεων Προτάσσουν τη θετική συμβολή της πολυπολιτισμικότητας στη μάθηση, τις σχολικές δράσεις, την εξοικείωση του μαθητικού πληθυσμού και το νόημα της ετερότητας μέσω άτυπων συζητήσεων (Ο.ΕΠ.Ε.Κ, 2008).
Βιβλιογραφια Banister J. & Maher M. (1998). “Reentering multiculturalism : Moving Toward Community”. Urban Education, Vol. 33, p.p. 182-217 Γρίβα, Ε. & Στάμου, Α. (2014). Ερευνώντας τη διγλωσσία στο σχολικό περιβάλλον.: Οπτικές εκπαιδευτικών, μαθητών και μεταναστών γονέων. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη. Λάμπρος Ι. & Νικολάου Γ. (2014) Χωράνε οι μητρικές γλώσσες των αλλόφωνων μαθητών στο ελληνικό δημοτικό σχολείο; Οι απόψεις των εκπαιδευτικών. ΠΡΑΚΤΙΚΑ 1ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ(Σελ. 379) Leighton L. & Harkins M. (2010). “Teachers Perceptions of their Cultural Competencies : An Investigation into the Relationships among Teacher Characteristics and Cultural Competence,. The Journal of Multiculturalism in Education, Vol.6 (2).
Μήλιου Ουρ. (2003): ‘Η ευαισθητοποίηση των δασκάλων απέναντι στην πολιτισμική ετερότητα: Θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση’ Παιδαγωγική επιθεώρηση 56/2013 Μπουγιουκλή Π. (2014). Ο ρόλος της διαπολιτισμικής ετοιμότητας των εκπαιδευτικών στην ανάπτυξη θετικού ψυχολογικού κλίματος σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα. Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με Ειδίκευση Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης. Διπλωματική εργασία διαθέσιμη μέσω διαδικτύου : https://dspace.lib.uom.gr/handle/2159/16260 2-5-2018 11:58. Ντέλη, Ν. (2018). Διαπολιτισμική επάρκεια και ετοιμότητα των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Pickert, S. & Chock P.P. (1997) The Concept of Culture in Multicultural Education: Views of Teacher Educators in the USA. 1997-04-00.N/A (From ERIC data base, www.erid.ed.gov, 19/08/2006, ED437394). ΥΠ.Ε.Π.Θ., (2008). Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο (γυμνάσιο), Δ. Κ. Μαυροσκούφης (Επιμ.), Οδηγός Επιμόρφωσης. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Αγωγή. Θεσσαλονίκη.