Εθνικό Κέντρο Βιβλίου Λέσχες Ανάγνωσης

Λέσχες Ανάγνωσης Ορισμός Λέσχη Aνάγνωσης (‘reading group’) είναι μια (άτυπα, κατά κανόνα) οργανωμένη ομάδα 5-15 περίπου ατόμων που συναντιούνται συστηματικά, με κάποιο προσυμφωνημένο πρόγραμμα, για να συζητούν βιβλία που διαβάζουν τα μέλη, ύστερα από κοινή συμφωνία.

Πώς λειτουργεί Στην αρχή κάθε χρονιάς (ή και ενδιάμεσα, αν χρειαστεί) συναντιούνται τα μέλη και επιλέγουν βιβλία ύστερα από προτάσεις και συζητήσεις. Ορίζονται τακτικές συναντήσεις, συνήθως μηνιαίες. Για κάθε βιβλίο (προαιρετικά) ορίζεται εισηγητής, ανάλογα το θέμα. Ενίοτε (αλλά διόλου υποχρεωτικά) προσκαλείται και ειδικός, συγγραφέας, κλπ. Κάθε μήνα τα μέλη διαβάζουν το βιβλίο που συμφωνήθηκε, ένα βιβλίο το μήνα. Στη μηνιαία συνάντηση γίνεται (ίσως) εισήγηση και συζητιέται βιβλίο. Συχνά ακολουθεί καφές ή τσάι (ποτό, ταβέρνα, κλπ.).

Λέσχες Aνάγνωσης οργανώνονται συνήθως σε: Πού γίνεται Λέσχες Aνάγνωσης οργανώνονται συνήθως σε: a Χώρους κοινής κατοικίας (χωριό, γειτονιά, κλπ.). a Χώρους δουλειάς (γραφείο, εργοστάσιο, κλπ.). a Σύλλογο ή φορέα (εκδρομικό σύλλογο, επαγγελματική λέσχη, σωματείο, κλπ.). a Φυσικούς χώρους βιβλίου (βιβλιοπωλείο, βιβλιοθήκη, κλπ.). a Οργανωμένους εκπαιδευτικούς φορείς (πανεπιστήμιο, σχολή, ξενόγλωσσο ίδρυμα, κλπ.). a Αλλά συνηθέστερα, σε σπίτια, από παρέες.

Θεματική a Γενική (διαβάζουμε ό,τι θέλουμε) a Λογοτεχνίας Μια Λέσχη Ανάγνωσης μπορεί να είναι, ανάλογα με τη σύνθεση και τα ενδιαφέροντα των συμμετεχόντων: a Γενική (διαβάζουμε ό,τι θέλουμε) a Λογοτεχνίας a Ειδική (αστυνομικού βιβλίου, ιστορικού, μαγειρικού, παιδικού, νεότερης ελληνικής ποίησης, κλπ.)

Τι πετυχαίνει a Ανθρώπινες, κοινωνικές μορφές συνάντησης. Πολιτισμένη, νοήμονα και ανέξοδη ψυχαγωγία. Κουβέντα με θεματική άλλη από ποδόσφαιρο, αυτοκίνητα, τηλεόραση, κλπ. a Κίνητρα για διάβασμα. a Καλλιέργεια κριτηρίων ανάγνωσης. a Διάδοση του βιβλίου.

Λέσχες ανάγνωσης: κανόνες (;) Η Λέσχη ανάγνωσης είναι θεσμός ελεύθερος και ανοιχτός. Η προσαρμοστικότητα είναι στη φύση τους. Άρα, δεν υπάρχουν γενικοί κανόνες, για το: Πόσοι και ποιοι συμμετέχουν. Πώς, πού, πόσο συχνά, κλπ. συναντιέται. Πώς και αν γίνονται εισηγήσεις, έρευνα, κλπ. Πόσα βιβλία διαβάζονται σε μια χρονιά. Πώς επιλέγονται. (Κάποιοι κανόνες χρειάζονται. Αλλά κάθε Λέσχη κάνει τους δικούς της κανόνες).

Παραδείγματα Οι Φίλες της Ελένης Κ. Οι Καθηγητές στο Κερατσίνι Οι παλιές συμμαθήτριες της κυρίας Ελένης Κ. Συμμετέχουν 12 φίλες, οι περισσότερες από το σχολείο, περίπου 55 ετών, αρκετές παντρεμένες, με παιδιά και κάποιες και εγγόνια. Προτιμούν μυθιστόρημα και ποίηση. Συναντιούνται κάθε πρώτη Τετάρτη του μήνα, σε καθεμιάς το σπίτι με σειρά. Δεν υπάρχει εισηγήτρια. Ακολουθεί τσιμπούσι, που ετοιμάζει η οικοδέσποινα. Οι Καθηγητές στο Κερατσίνι Καθηγητές του ν-οστού Λυκείου Κερατσινίου Συμμετέχουν 20 καθηγητές περίπου. Έρχονται περίπου 15 κάθε φορά. Τους ενδιαφέρει η νεότερη Ελλάδα, η ιστορία, ο πολιτισμός, η πολιτική και τα ανάλογα βιβλία. Συναντιούνται κάθε μήνα, στην αίθουσα καθηγητών του σχολείου. Γίνεται κάθε φορά μία δεκάλεπτη εισήγηση. Όποτε είναι δυνατόν καλούν και τον συγγραφέα. Πάνε μετά στο ίδιο πάντα ταβερνάκι.

Παραδείγματα Οι Βιβλιοφάγοι της Ιστιαίας (Ανώνυμη) Η λέσχη της Ιστιαίας, στη Βόρεια Εύβοια. Συμμετέχουν 12 κάτοικοι και των δύο φύλων, 25-70 ετών, με αγάπη στο βιβλίο γενικά. Συναντιούνται κάθε μήνα. Κυρίως διαβάζουν σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα. Άλλοτε υπάρχει εισηγητής άλλοτε όχι. Συντονιστής είναι ο βιβλιοθηκονόμος, ο οποίος φροντίζει να προμηθεύει την ομάδα με βιβλία. Δεν ακολουθεί συνάντηση, αλλά κάποιος φέρνει κάθε φορά καφέ και κουλουράκια. (Ανώνυμη) Οι φίλοι της γειτονιάς του Δημήτρη Λ. Αποτελείται από περίπου 15 φίλους, ζευγάρια κυρίως. Είναι σχετικά νέοι, με παιδιά στην εφηβεία. Αν και ξεκίνησαν με βιβλία διαφόρων θεμάτων στη συνέχεια ασχολήθηκαν κυρίως με βιβλία με θέμα τα παιδιά και την εφηβεία ή που απευθύνονταν σε παιδιά και εφήβους. Κύριο κίνητρο: η επιθυμία να στρέψουν τα παιδιά στο διάβασμα και η αναζήτηση καλού υλικού. Γίνεται πολύ ζωντανή κουβέντα, συνήθως χωρίς εισηγητή. Ακολουθεί πάρτι, με ροκ μουσική και χορό.

Παραδείγματα Το Φιλοσοφικό Καφενείο Τα Αστέρια του 11ου Αποτελείται από το διδακτικό προσωπικό 3 σχολών και φοιτητών στο πολυτεχνείο. Έχει περίπου 30 μέλη, αλλά έρχονται γύρω στους 20 κάθε φορά. Επιλέγουν βιβλία επιστημολογίας, γνωσιολογίας, ιστορίας της επιστήμης. Υπάρχει εισηγητής κάθε φορά, με εκτενή εισήγηση. Συχνά, αν είναι πολλοί οι συμμετέχοντες, χωρίζονται σε 2 ή 3 ομάδες συζήτησης. Τα Αστέρια του 11ου Οργανώθηκε από τη Ρούλα Π., καθηγήτρια μαθηματικών, και συμμετέχουν 2 ακόμη καθηγητές, μία φιλόλογος και ένας χημικός. Συμμετέχουν 15 μαθητές. Συναντιούνται μια φορά τη βδομάδα. Διαβάζουν βιβλία ‘παραμαθηματικά’ (φέτος Τα Αστέρια της Βερενίκης του Ντενί Γκετζ). Δεν ακολουθεί πάρτι (ουδείς τέλειος).

Mία ειδική περίπτωση: Θ+Φ φ Λειτουργούν σε σχολεία και αποτελούνται κυρίως από μαθητές. φ Φτιάχνονται και συντονίζονται από καθηγητές, άρα... Δεν είναι απολύτως μη-ιεραρχικές. φ Συναντιούνται συνήθως κάθε βδομάδα. φ Διαβάζουν λιγότερα βιβλία μέσα στη χρονιά. φ Έχουν θεματική έμφαση στα μαθηματικά και τις επιστήμες, μέσω της «μαθηματικής λογοτεχνίας».

Μάθημα-Λέσχη Ανάγνωσης 0-1 Ιεραρχία: 1 + άλλοι Κυριαρχεί ο μονόλογος. «Φωτισμένη δικτατορία» Η γνώση προϋπάρχει. Το βιβλίο παίζει ρόλο αυθεντίας. Λέσχη Ανάγνωσης Όλοι ίσοι (ε, περίπου!) Κυριαρχεί ο διάλογος. Ευνομούμενη δημοκρατία Η γνώση εξ ίσου: Προϋπάρχει Αναζητείται Δημιουργείται Το βιβλίο είναι σκοπός και αφορμή και μέσο για συζήτηση.