Ελισάβετ Βεντούρα Κυριακή Δημακάκου Ελισάβετ Βεντούρα Κυριακή Δημακάκου Δραστηριότητα 2η Πολιτισμική Διαμεσολάβηση στο Σχολικό Πλαίσιο Εργασία στο μάθημα: Κοινωνική και Διαπολιτισμική Ψυχολογία στη Σχολική Κοινότητα ΠΜΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σχεδιάγραμμα Παρουσίασης: Θεωρητικό υπόβαθρο Επιδιωκόμενοι στόχοι Άμεσα και έμμεσα ωφελούμενοι Συγκεκριμένες δράσεις Αξιολόγηση

Πραγματικότητα στα σχολεία… Διαρκώς αυξανόμενη παρουσία μεταναστών μαθητών στα ελληνικά σχολεία. Αλλαγή της σύνθεσης του μαθητικού πληθυσμού

Θεωρητικό υπόβαθρο (1) Οι έφηβοι μετανάστες και πρόσφυγες έρχονται αντιμέτωποι με διπλή πρόκληση που προκύπτει από: τις διεργασίες της διαπολιτισμικής επαφής και τους αναπτυξιακούς στόχους της ηλικίας που διανύουν. Παυλόπουλος & συν., 2009

Επιπολιτισμός (1) Η συνεχής διαδικασία μεταβολών σε ομαδικό και ατομικό επίπεδο ως αποτέλεσμα της διαπολιτισμικής επαφής. Αποτελεσματικός επιπολιτισμός: ψυχολογική και κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή (Ward & Kenndedy, 1993) Επιπολιτισμικό στρες: ψυχοκοινωνικές δυσκολίες από την επαφή με νέο πολιτισμικό περιβάλλον (Berry, 1997)

Στρατηγικές Επιπολιτισμού (1) Εναρμόνιση: Διατήρηση πολιτισμικής ταυτότητας με παράλληλο άνοιγμα προς τη χώρα υποδοχής. Διαχωρισμός: Διατήρηση πολιτισμικής ταυτότητας με ταυτόχρονη απομάκρυνση από τη χώρα υποδοχής. Αφομοίωση: Απόρριψη πολιτισμικής ταυτότητας και απορρόφηση από τη χώρα υποδοχής. Περιθωριοποίηση: Απώλεια πολιτισμικής ταυτότητας με ταυτόχρονη απομόνωση από τη χώρα υποδοχής. Berry,1997

Στρατηγικές Επιπολιτισμού (2) Επιδρούν διαφορετικά στην προσαρμογή των μεταναστών και προσφύγων: Εναρμόνιση  καλή ψυχολογική και κοινωνικοπολιτισμική προσαρμογή Αφομοίωση και Διαχωρισμός  χαμηλότερη λειτουργικότητα Περιθωριοποίηση  προβληματική προσαρμογή Berry et al., 2006

Ποιο είναι το πρόβλημα; Οι δυσκολίες προσαρμογής εφήβων μεταναστών και προσφύγων.

Γιατί είναι πρόβλημα; Μεγάλος ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας. Διπλή πρόκληση για τους εφήβους. Σύνδεση με επιπολιτισμικό στρες, άνιση σχολική επιτυχία και χαμηλή ψυχοκοινωνική επάρκεια Σύνδεση με δυσλειτουργικές στρατηγικές επιπολιτισμού, υψηλή διαταρακτική συμπεριφορά και αυξημένο αριθμό ψυχολογικών προβλημάτων, επηρεάζοντας επακολούθως τη συνολικότερη λειτουργικότητα του σχολείου. Παυλόπουλος & συν., 2009

Ανάγκη Παρέμβασης Μελέτες στην Ελλάδα δείχνουν την ανάγκη παρέμβασης με στόχους: Την αποδοχή της ιδιαιτερότητας Τον σεβασμό και την συνεργασία στην τάξη, στο σχολείο και την κοινότητα Τη βελτίωση της διομαδικής επαφής Την προαγωγή της διαπολιτισμικής ενσυναίσθησης (Χατζηχρήστου & συν., 2001. Παυλόπουλος & συν., 2009)

Επιδιωκόμενοι Στόχοι Η αναγνώριση από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες ότι υπάρχουν κοινά και διαφορετικά στοιχεία ανάμεσα στους δύο πολιτισμούς, τη χώρα προέλευσής τους και την Ελλάδα. Η αποδοχή της διαφορετικότητας μέσα από την εκτίμηση της προσφοράς των άλλων πολιτισμών από τους Έλληνες μαθητές.

Γενικός σκοπός Η ομαλή προσαρμογή των εφήβων προσφύγων και μεταναστών με γνώμονα τη στρατηγική της εναρμόνισης, καθώς αποτελεί έναν λειτουργικό και ισορροπημένο τρόπο προσαρμογής. (Παυλόπουλος & συν., 2009)

Ωφελούμενοι Άμεσα ωφελούμενοι Έφηβοι μετανάστες & πρόσφυγες Έφηβοι μετανάστες & πρόσφυγες Έμμεσα ωφελούμενοι Το σύνολο της σχολικής κοινότητας. Οι εκπαιδευτικοί. Οι γονείς.

Δράση

Δράση (1) Διαδικασία Μαθητές Α΄Γυμνασίου Α’ Φάση δράσης Β’ Φάση δράσης Προβλεπόμενη διάρκεια Πόροι

Δράση (2) Α’ Φάση Τα παιδιά χωρίζονται σε 2 ομάδες: ομάδα μεταναστών-προσφύγων & ομάδα Ελλήνων μαθητών. Δίνεται στην 1η ομάδα ένα κομμάτι χαρτί με τεμνόμενους κύκλους. Ο κάθε μαθητής καλείται να καταγράψει στην τομή τις ομοιότητες που θα εντοπίσει μεταξύ των δύο ομάδων, ενώ στο υπόλοιπο σχήμα καταγράφει τις διαφορές. (Χατζηχρήστου, 2011)

Πακιστάν Ελλάδα Παράδειγμα Α’ φάσης για την ομάδα μεταναστών-προσφύγων Κοινά στοιχεία

Δράση (2) Α’ Φάση Τα παιδιά χωρίζονται σε 2 ομάδες: ομάδα μεταναστών-προσφύγων & ομάδα Ελλήνων μαθητών. Χωρίζουμε την 2η ομάδα σε ομάδες. Τους ζητάμε να συνεργασθούν και να καταγράψουν όσα περισσότερα πολιτισμικά στοιχεία προέρχονται από άλλες χώρες και πολιτισμούς και έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα επηρεάζοντας τον τρόπο ζωής τους. (Χατζηχρήστου, 2011)

Δράση (3) Β’ Φάση Παρουσίαση παιχνιδιών από τη χώρα προέλευσης των εφήβων και τη χώρα υποδοχής. π.χ. Πακιστάν και Ελλάδα

Παιχνίδι από το Πακιστάν Η καμήλα Παιχνίδι από το Πακιστάν Το παιχνίδι παίζεται από 2 ομάδες με 2-10 παίκτες. Οι μισοί ανεβαίνουν στην πλάτη του συμπαίκτη τους με ένα μαντήλι περασμένο στο πίσω μέρος του παντελονιού. Οι αντίπαλοι προσπαθούν να τραβήξουν το μαντήλι, ενώ το «άλογο» (ο παίκτης που είναι από κάτω) προσπαθεί να τους αποτρέψει. Κερδίζει η ομάδα που θα μαζέψει τα περισσότερα μαντήλια. Στον επόμενο γύρο ο αναβάτης γίνεται «άλογο» και το «άλογο» αναβάτης.

Παιχνίδι από την Ελλάδα Η Αμπάριζα Παιχνίδι από την Ελλάδα Τα παιδιά χωρίζονται σε 2 ομάδες. Η μία ομάδα στέκεται απέναντι από την άλλη. Η μια ομάδα φωνάζει στην άλλη: «Παίρνω αμπάριζα και βγαίνω». Τα παιδιά κάθε ομάδας πιάνονται από τα χέρια, τρέχουν και χτυπούν τα χέρια των παιδιών της άλλης ομάδας. Όποια ομάδα νικήσει, παίρνει ένα παιδί της άλλης. Αυτό συνεχίζεται μέχρι να τελειώσουν όλα τα παιδιά της μιας ομάδας, οπότε η άλλη θα είναι νικήτρια.

Δράση (4) Προβλεπόμενη διάρκεια: 2 διδακτικές ώρες Πόροι/ Υλικά: Χαρτόνι, φωτοτυπίες

Αξιολόγηση (1) Ερωτήματα: Πόσο πετυχημένα εφαρμόστηκε η δράση; Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της;

Αξιολόγηση (2) Εσωτερική αξιολόγηση: Ερωτηματολόγια στους ίδιους τους συμμετέχοντες. Εξωτερική αξιολόγηση: Ερωτηματολόγια σε καθηγητές και γονείς σχετικά με την αλλαγή της συμπεριφοράς των παιδιών.

Πρακτικά ζητήματα Έγκριση της παρέμβασης Πρακτικά ζητήματα Έγκριση της παρέμβασης Τήρηση πρωτοκόλλου για τις προβλεπόμενες δράσεις Ποιοι θα κάνουν την παρέμβαση; Ανάγκη για εκπαίδευση ειδικοτήτων Ανάγκη για επανάληψη

Δεοντολογικά ζητήματα Δεοντολογικά ζητήματα Διασφάλιση απορρήτου Συγκατάθεση γονέων των παιδιών Ενημέρωση των συμμετεχόντων για τον σκοπό της παρέμβασης και μετά την ολοκλήρωσή της Επάρκεια των φορέων

Σας ευχαριστούμε πολύ!