Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης στην Κύπρο και την ΕΕ Ειρήνη Γεωργαλλά Λειτουργός Προγραμματισμού

Ανοικτή Πρόσβαση στην Επιστημονική Πληροφόρηση «η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τα τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο» Επιστημονική πληροφόρηση: περιλαμβάνει δημοσιεύσεις (επιστημονικά άρθρα, έγγραφα συνεδρίων) και σύνολα δεδομένων (στατιστικά στοιχεία, αποτελέσματα πειραμάτων, μετρήσεις, αποτελέσματα επισκοπήσεων, ηχογραφήσεις συνεντεύξεων και εικόνες, κ.ά)

Μοντέλα υλοποίησης Ανοικτής Πρόσβασης Μοντέλα υλοποίησης Ανοικτής Πρόσβασης «Πράσινος Δρόμος» - “Green Route” Αυτό-αρχειοθέτηση: κατάθεση από τον ερευνητή του δημοσιευμένου άρθρου σε κατάλληλο αποθετήριο ελεύθερα προσβάσιμο μέσω του Διαδικτύου, είτε άμεσα είτε μετά από περίοδο αναμονής «Χρυσός Δρόμος» - “Gold Route” Επιστημονικές εκδόσεις: δημοσίευση σε επιστημονικά ηλεκτρονικά περιοδικά ακαδημαϊκών και ερευνητικών άρθρων τα οποία έχουν υποστεί ομότιμη αξιολόγηση, με την καταβολή author publication charges

Οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης Συγκέντρωση, μακροχρόνια διαφύλαξη και διάθεση στους πολίτες του συνόλου του επιστημονικού έργου που παράγεται Δυνατότητα εντοπισμού επιστημονικής πληροφόρησης από τις διεθνείς μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο Παρακολούθηση της επισκεψιμότητας, χρήσης και αξιοποίησης της επιστημονικής πληροφόρησης Διευκόλυνση της αξιολόγησης των ερευνητικών φορέων και διάχυση της επιστημονικής παραγωγής τους

Οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης Διευκόλυνση αξιοποίησης και επαναχρησιμοποίησης των έργων για επιστημονικούς σκοπούς Ενίσχυση διεθνών συνεργασιών και του διεθνούς προφίλ των ερευνητών, των ερευνητικών φορέων και της χώρας γενικότερα Αύξηση αναγνωρισιμότητας του ερευνητικού έργου των ερευνητών οι οποίοι λαμβάνουν περισσότερες ετεροαναφορές Αύξηση αντίκτυπου του έργου των ερευνητών

“The three O’s” Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Open Science Η Ανοικτή Επιστήμη αποτελεί μέρος του οράματος του Επίτροπου Carlos Moedas για την πολιτική Έρευνας και Καινοτομίας στην Ευρώπη “The three O’s” Open Innovation Open Science Open to the World

Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ανοικτής Πρόσβασης Η ανοικτή κυκλοφορία της γνώσης ως μια από τις έξι προτεραιότητες του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας «Σύσταση 17ης Ιουλίου 2012 για την πρόσβαση στις επιστημονικές πληροφορίες και τη διαφύλαξη τους» Πρόνοιες για παροχή Ανοικτής Πρόσβασης σε δημοσιεύσεις και ερευνητικά δεδομένα από Πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»

Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Σκοπός: παροχή στήριξης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περαιτέρω ανάπτυξη της ευρωπαϊκής πολιτικής Ανοικτής Επιστήμης Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Πολιτικής για την Ανοικτή Πρόσβαση Συζητήσεις για την πολιτική, τη διακυβέρνηση και χρηματοδότηση και την εφαρμογή Σύνοδος της 12ης Ιουνίου 2017 Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης 5 Ενότητες και 12 Δράσεις για την προώθηση πολιτικών Ανοικτής Επιστήμης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο Amsterdam Call 4 Action

Συμπεράσματα Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας 27 Μαΐου 2016 «Μετάβαση προς ένα σύστημα ανοικτής επιστήμης» Η ανοικτή επιστήμη βελτιώνει την ποιότητα, τον αντίκτυπο και τα οφέλη της επιστήμης και επιτυγχάνει την προαγωγή της γνώσης Η ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και η βέλτιστη επαναχρησιμοποίηση ερευνητικών δεδομένων είναι ύψιστης σημασίας για την ανάπτυξη της ανοικτής επιστήμης Οι ερευνητές ή οι εργοδότες να διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα της επιστημονικής δουλειάς Ανάγκη για καλύτερη ποιότητα ομότιμης αξιολόγησης (peer review) και ανάγκη υιοθέτησης κινήτρων για ενθάρρυνση ερευνητών

Εθνικό Πλαίσιο Ανοικτής Πρόσβασης Εθνική Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης στην Επιστημονική Πληροφόρηση Υιοθετήθηκε στις 25/2/2016 Περιλαμβάνονται δράσεις και στον Εθνικό Οδικό Χάρτη για την Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας 2016- 2020

Εθνική Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης Όραμα Η δημιουργία συνθηκών ελεύθερης πρόσβασης για όλους τους πολίτες, τους ερευνητές και τις επιχειρήσεις στις δημοσιεύσεις από οργανισμούς έρευνας και ακαδημαϊκά ιδρύματα στην Κύπρο, που χρηματοδοτούνται τόσο από δημόσιους, όσο και ιδιωτικούς πόρους Στόχος Ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές και τις υπάρχουσες καλές πρακτικές, συμμετέχοντας με ουσιαστικό τρόπο στο υπό διαμόρφωση ερευνητικό και ακαδημαϊκό οικοσύστημα στο πλαίσιο του οποίου η πρόσβαση στην έρευνα, ιδιαίτερα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης, είναι άμεση και ανοικτή

Πρόνοιες Εθνικής Πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να καταθέτουν σε κατάλληλο αποθετήριο τα απαραίτητα μεταδεδομένα και ψηφιακό αντίγραφο των δημοσιεύσεων τους (Πράσινος Δρόμος). Το κείμενο όλων των δημοσιεύσεων να γίνεται ανοικτά διαθέσιμο από τη στιγμή της κατάθεσης ή όσον το δυνατόν συντομότερα μετά από αυτή. Για αξιολογημένα άρθρα, επιτρέπεται “embargo period”. Σε κάθε περίπτωση, τα μεταδεδομένα πρέπει να είναι προσβάσιμα. Σε περίπτωση «κλειστών» δημοσιεύσεων κατατίθεται στο αποθετήριο, περίληψη της δημοσίευσης, με στόχο την ενίσχυση της αναγνωρισιμότητας.

Πρόνοιες Εθνικής Πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να κάνουν χρήση των αδειών Creative Commons Οι ερευνητές προτρέπονται να μην μεταβιβάζουν αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης σε συνεργαζόμενους εκδότες, αλλά να τους παραχωρούν μόνο τα δικαιώματα που είναι αναγκαία για την εκάστοτε έκδοση. Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να καταθέτουν σε ιδρυματικό αποθετήριο, το οποίο να είναι πλήρως συμβατό με τις υποδομές του OPENAIRE όσες δημοσιεύσεις έχουν συγγράψει πριν από την έναρξη ισχύος της παρούσας πολιτικής.

Πρόνοιες Εθνικής Πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης Πρόσθετες ενέργειες που προωθούν την «ανοικτότητα» στην επιστήμη: Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να καταθέτουν σε κατάλληλο αποθετήριο, όλα τα ερευνητικά σύνολα δεδομένων (datasets) που υποστηρίζουν τις δημοσιεύσεις τους Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να εκπονήσουν Σχέδιο Διαχείρισης Δεδομένων, εντάσσοντας το στον κύκλο ζωής του έργου και βελτιώνοντας τη διαχείριση δεδομένων, τόσο κατά τη διάρκεια, όσο και μετά τη λήξη του έργου

Εργαλεία υλοποίησης της Πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης Πρόσβαση σε ηλεκτρονική υποδομή, δηλαδή αποθετήριο για την Ανοικτή Πρόσβαση σε ιδρυματικό ή εθνικό ή ευρωπαϊκό/διεθνές επίπεδο Δημιουργία και εφαρμογή κατάλληλων κανόνων και εσωτερικών διαδικασιών από ερευνητικούς φορείς και ακαδημαϊκά ιδρύματα Εκπαίδευση και κατάρτιση ερευνητών: διοργάνωση σεμιναρίων, εκδηλώσεων και άλλων δράσεων ευαισθητοποίησης Μηχανισμός Παρακολούθησης της εφαρμογής και συμμόρφωσης με την Εθνική Πολιτική Ανοικτής Πρόσβασης Συνεχής διαμόρφωση κινήτρων για ερευνητές

Επόμενα βήματα Διαβούλευση με φορείς έρευνας για: την αξιολόγηση δυνατότητας ανάπτυξης Εθνικού Αποθετηρίου την καθιέρωση και εφαρμογή κανόνων και εσωτερικών διαδικασιών για την προώθηση της Εθνικής Πολιτικής για την Ανοικτή Πρόσβαση από ερευνητικούς φορείς και ακαδημαϊκά ιδρύματα

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!