Ρύπανση υδατικών οικοσυστημάτων Σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία «Ρύπανση» είναι η, συνεπεία ανθρώπινων δραστηριοτήτων, άμεση ή έμμεση εισαγωγή, στον αέρα, το νερό ή το έδαφος, ουσιών ή θερμότητας που μπορούν να είναι επιζήμια για την υγεία του ανθρώπου ή για την ποιότητα των υδατικών οικοσυστημάτων ή των χερσαίων οικοσυστημάτων που εξαρτώνται άμεσα από υδατικά οικοσυστήματα, συντελούν στη φθορά υλικής ιδιοκτησίας, ή επηρεάζουν δυσμενώς ή παρεμβαίνουν σε λειτουργίες αναψυχής ή σε λοιπές νόμιμες χρήσεις του περιβάλλοντος.

Ποιότητα φυσικών νερών (συνάρτηση φυσικών διεργασιών και ανθρώπινων δραστηριοτήτων) (ας υποτεθεί ότι δεν υπάρχουν ζώντες οργανισμοί) τα φυσικά επιφανειακά νερά σχηματίζονται από την αλληλεπίδραση νερού –ατμόσφαιρας - εδάφους επιστρέφουν στους ωκεανούς μεταφέροντας διάφορα διαλυμένα συστατικά και αιωρούμενα σωματίδια αργίλου και ιλύος.

αποσάθρωση από τις διεργασίες της αποσάθρωσης (weathering effect) και της διάβρωσης (soil erosion) των πετρωμάτων το νερό εμπλουτίζεται με διαλυμένα άλατα. (K+, Na+, Ca2+, Mg2+ και SiO2 ) στους ωκεανούς συμβαίνει η αντίστροφη της αποσάθρωσης αντίδραση: Τα κατιόντα, τα όξινα ανθρακικά ιόντα, και τα διαλυμένα πυριτικά και αργιλικά ορυκτά αντιδρούν προς το σχηματισμό νέων πετρωμάτων στο πυθμένα

Ποιότητα φυσικών νερών Η αλληλένδετη φύση αυτών των αντιδράσεων έχει σημαντικές επιπτώσεις στη σύσταση των φυσικών νερών. Οι συγκεντρώσεις των κύριων συστατικών των φυσικών νερών, Ca2+, Mg2+ Na+, Cl-, SO42-, HCO3-, SiO2(aq) εμφανίζουν μικρές διακυμάνσεις στις συγκεντρώσεις τους λόγω της ρυθμιστικής δράσης των αντιδράσεων αυτών. Για τον ίδιο λόγο, στο θαλάσσιο νερό η αναλογία των συγκεντρώσεων των κύριων διαλυμένων συστατικών παραμένει πρακτικά σταθερή .

Ποιότητα φυσικών νερών (συνάρτηση φυσικών διεργασιών και ανθρώπινων δραστηριοτήτων) (Όμως υπάρχουν ζώντες οργανισμοί και οι δραστηριότητες τους μεταβάλλουν σημαντικά τη σύσταση των φυσικών νερών σε όλες τις φάσεις του υδρολογικού κύκλου.) οι βιομηχανικές δραστηριότητες π.χ. προκαλούν αύξηση της οξύτητας της ατμόσφαιρας και των συμπυκνώσεων.Το νερό με αυξημένη οξύτητα (όξινη βροχή) έχει μεγαλύτερη διαλυτική ικανότητα, με αποτέλεσμα την αύξηση της περιεκτικότητας των επιφανειακών νερών σε άλατα. οι αστικές (συγκοινωνίες, θέρμανση, αστικά λύματα, απορρίμματα) γεωργικές (λιπάσματα, παρασιτοκτόνα, κ.α.)

τα αστικά λύματα αυξάνουν την περιεκτικότητα των φυσικών νερών σε αιωρούμενες και διαλυμένες ανόργανες και οργανικές ενώσεις εισαγωγή περίσσειας ανόργανων αλάτων Εκτιμάται ότι τα αστικά λύματα συνεισφέρουν 300 mg/L ολικών διαλυμένων ανόργανων αλάτων όμως η συγκέντρωση Cl-, NH4+ και NO3- είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη από την συγκέντρωση των ιόντων Ca+, Mg2+ και SO42- Μεταβάλονται οι αναλογίες των συστατικών των φυσικών νερών

εισαγωγή περίσσειας οργανικής ύλης αστικά λύματα περιέχουν 300 mg/L οργανικό άνθρακα 10-30 mg/L οργανικό άζωτο 1-2 mg/l φωσφόρο συνδεδεμένο με οργανικές ενώσεις, φυσικά νερά 1-5mg/L οργανικό άνθρακα <1 mg/L οργανικό άζωτο <0,5 mg/L οργανικό φωσφόρο

επιπτώσεις εισαγωγής περίσσειας οργανικής ύλης Βιοαποδομήσιμες έλλειψη οξυγόνου Μη βιοαποδομήσιμες τοξικές οργανικές ενώσεις μεταβάλλουν, ή διακόπτουν βιολογικές διεργασίες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία

Οργανική ύλη + Ο2 μικροοργανισμοί CO2 +H2O + Οι βιοαποδομήσιμες οργανικές ενώσεις αποτελούν βασική τροφή ετερότροφων οργανισμών Αερόβια διάσπαση Οργανική ύλη + Ο2 μικροοργανισμοί CO2 +H2O + νέα κυτταρική ύλη + NO3- +SO42- + PO43- Αν υπάρχει περίσσεια οργανικής ύλης το οξυγόνο δεν προλαβαίνει να αναπληρωθεί Αναερόβια διάσπαση Οργανική ύλη μικροοργανισμοί CO2 +CH4 + νέα κυτταρική ύλη + NH3 +H2S

ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Καθαρό νερό στη φύση δεν υπάρχει. Η χημεία των φυσικών υδάτων αφορά σε αραιά υδατικά διαλύματα διαφόρων χημικών ειδών. Η χημεία των φυσικών υδάτων επηρεάζεται από όλες τις ιδιότητες του νερού (φυσικές και χημικές). Τα κύρια χημικά φαινόμενα που παρατηρούνται στα υδατικά συστήματα περιλαμβάνουν: αντιδράσεις οξέων-βάσεων, αντιδράσεις οξειδοαναγωγής, αντιδράσεις συμπλοκοποίησης, αντιδράσεις καταβύθισης-διαλυτοποίησης και ρόφησης-εκρόφησης. Οι αντιδράσεις που συμβαίνουν επηρεάζονται από όλες τις περιβάλλοντικές παραμέτρους (βιοτικές και αβιοτικές) και για το λόγο αυτό η χημεία των λιμνών είναι διαφορετική από αυτή των ποταμών ή ωκεανών .

Οι κυριότερες αλληλεπιδράσεις φάσεων στα φυσικά νερά Τα υδατικά συστήματα είναι πολυσύνθετα. Αποτελούντασι από την υδατική φάση σε επαφή με την ατμόσφαιρα, ορυκτά συγκροτήματα Τα υδατικά συστήματα είναι πολυσύνθετα. Αποτελούνται από την υδατική φάση σε επαφή με την ατμόσφαιρα, ορυκτά συγκροτήματα και περιέχουν διαλυμένα χημικά είδη, αδιάλυτες ενώσεις, μικροοργανισμούς

ΥΔΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Τα χημικά είδη που εισρέουν στα φυσικά υδατικά συστήματα (από απορρίψεις υγρών αποβλήτων, επιφανειακές απορροές, διαλυτοποίηση ατμοσφαιρικών συστατικών, ατμοσφαιρικές αποθέσεις, διαλυτοποίηση συστατικών του εδάφους και των ιζημάτων) αντιδρούν με το νερό σχηματίζοντας πολυάριθμες άλλες ενώσεις (προϊόντα υδρόλυσης). Τα προϊόντα αυτά αντιδρούν περαιτέρω με άλλα χημικά είδη, συστατικά του νερού, με αποτέλεσμα την αύξημένη πολυπλοκότητα της χημείας των υδατικών συστημάτων. Οι αλληλεπιδράσεις με άλλες φάσεις και οι βιολογικές διεργασίες μικροοργανισμών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη χημεία των φυσικών υδάτων.

Στα φυσικά νερά υπάρχουν μικροοργανισμοί και οι διεργασίες που επιτελούν έχουν επίδραση στην ποιότητα των υδάτων Π.χ. η φωτοσύνθεση είναι μια αντίδραση κατά την οποία μικροοργανισμοί δεσμεύουν ηλιακή ενέργεια για να επιτελέσουν μια οξειδοαναγωγική αντίδραση κατά την οποία ανόργανος άνθρακας ανάγεται σε οργανική ύλη με την παραγωγή οξυγόνου. CO2 + H2O ηλιακή ενέργεια CHCOH + O2 Θρεπτικά συστατικά Με την κατανάλωση HCO3-, CO3-2, αυξάνεται το pH με αποτέλεσμα ενώσεις όπως Mg(OH)2, CaCO3 να καταβυθίζονται και μειώνεται η αλκαλικότητα. Καταναλώνεται Ν και P και μεταβάλλεται η συγκέντρωση των θρεπτικών συστατικών Παρέχουν οργανικές ενώσεις Επικρατούν αερόβιες συνθήκες

ΡΥΠΑΝΣΗ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τα φυσικά νερά δια μέσου των αιώνων έχουν αποκτήσει μια σχεδόν σταθερή περιεκτικότητα σε διάφορες ενώσεις, γεγονός που τα κατατάσσει σε διάφορες κατηγορίες: Θαλάσσιο νερό Νερό της ατμόσφαιρας (βροχή ,χιόνι) Επιφανειακά (λίμνες, ποτάμια) και Υπόγεια (πηγές, γεωτρήσεις, έδαφος) νερά. Η περιεκτικότητα των φυσικών νερών σε διάφορες ενώσεις προσδιορίζει την ποιότητα του νερού και επίσης προσδιορίζει τη χρήση τους: Νερό ύδρευσης, άρδευσης, βιομηχανίας, κολύμβησης, διαβίωσης ψαριών.

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Ως ρύπανση νερού ορίζεται η ύπαρξη στο νερό ουσιών πέρα από τα φυσιολογικά όρια (και ύπαρξη ουσιών που φυσιολογικά δεν υπάρχουν στη φύση). Ως ποιότητα νερού ορίζεται το σύνολο των χαρακτηριστικών που καθιστούν το νερό αποδεκτό για την επιθυμητή χρήση. Ο έλεγχος της ποιότητας του νερού περιλαμβάνει τον καθορισμό και τον έλεγχο ορισμένων παραμέτρων, των παραμέτρων ποιότητας – (παραμέτρων ρύπανσης) Στη συνέχεια αξιολογείται συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με πρότυπα ποιότητας (οριακές ή ενδεικτικές τιμές) οι οποίες βασίζονται σε επιστημονικά αποδεδειγμένες τιμές ή επίπεδα τοξικότητας για τον άνθρωπο ή για τα υδατικά οικοσυστήματα.

Ποιές παράμετροι επιλέγονται για τον χαρακτηρισμό της ποιότητας των υδάτων; Οι διάφοροι έλεγχοι της ποιότητας και του βαθμού ρύπανσης νερού περιλαμβάνουν τον καθορισμό ορισμένων παραμέτρων που επιλέγονται με βάση τους στόχους ελέγχου, την προοριζόμενη χρήση ή τη συχνότητα εμφάνισης κάποιου ρυπαντή. ΟΡΓΑΝΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ (γεύση, οσμή, χρώμα, θολερότητα) ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ (pH, T, DO, σκληρότητα, ανιόντα, κατιόντα,κλπ.) ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΡΥΠΑΝΣΗΣ (BOD,COD,TOC, θρεπτικά, κλπ.) ΤΟΞΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ( βαρέα μέταλλα, κυανιούχες κλπ.) ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ (χλωροφύλλη, φυτοπλαγτόν, βιοποικιλότητα) ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ (κολοβακτηρίδια, παθογόνοι) ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΚΕΣ (ραδιοισότοπα) ΕΙΔΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ (ιζημάτων, τοξικολογικοί)

Έλεγχος Παραμέτρων Ποιότητας Ο έλεγχος των διαφόρων παραμέτρων ποιότητας γίνεται σε επιφανειακά και υπόγεια νερά που προορίζονται για αστική, αρδευτική, βιομηχανική χρήση, σε θαλάσσια νερά και σε υγρά αστικά και βιομηχανικά απόβλητα γιατί και αυτά καταλήγουν στο υδατικό περιβάλλον. Οι παράμετροι που προσδιορίζονται Η μέθοδος προσδιορισμού τους Η συχνότητα ελέγχων Οι οριακές ανώτατες επιτρεπτές ή ενδεικτικές τιμές καθορίζονται νομοθετικά. Οι νομοθετικές διατάξεις αναθεωρούνται με προσθήκες νέων παραμέτρων ή με μεταβολές στις αποδεκτές τιμές.

ΥΓΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Το νερό μετά τη χρήση του μετατρέπεται σε υγρά απόβλητα. Τα υγρά απόβλητα διακρίνονται σε δύο γενικές κατηγρίες: τα αστικά λύματα και τα βιομηχανικά υγρά απόβλητα Αστικά λύματα: τα υγρά απόβλητα από κατοικίες, γραφεία, καταστήματα, σχολεία, ξενοδοχεία, βιομηχανίες, βιοτεχνίες αναμεμειγμένα με όμβρια ύδατα. Συλλέγονται με το σύστημα αποχέτευσης σε κεντρικό αποχετευτικό αγωγό και στη συνέχεια γίνεται τελική διάθεση στο περιβάλλον ύστερα από επεξεργασία σε Μονάδες Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια , τριτοβάθμια) (στην Αθήνα τέτοια μονάδα λειτουργεί στη νήσο Ψυττάλεια) ή χωρίς επεξεργασία .

ΑΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΑ Υγρά αστικά απόβλητα: Αν το ποσοστό των βιομηχανικών απόβλητων στα αστικά λύματα είνα μεγάλο χαρακτηρίζοντα ως υγρά αστικά απόβλητα. Βοθρολύματα: τα αστικά λύματα που καταλήγουν σε σηπτικές δεξαμενές (βόθρους) Εκκενώνονται (με βυτία) μετά από κορεσμό της δεξαμενής και μεταφέρονται σε ειδικές εγκαταστάσεις για επεξεργασία. (στην Αθήνα τέτοια μονάδα βρίσκεται στη Μεταμόρφωση)

ΑΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΑ Προέρχονται από τον άνθρωπο (ενώσεις που χρησιμοποιεί και ουσίες που εκκρίνονται από τη λειτουργία του οργανισμού) και περιέχουν διαλυτές και αδιάλυτες ανόργανες και οργανικές ενώσεις. Οργανικές ενώσεις: πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια (λίπη, έλαια, γράσα), απορρυπαντικά, φαινόλες, φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα κλπ. Ανόργανες ενώσεις: άζωτο, φωσφόρος, διάφορα κατιόντα, χλωριόντα, θεικά, βαρέα μέταλλα κλπ. Παθογόνους οργανισμούς: Βακτήρια, Μύκητες,Πρωτόζωα, Ελμίνθες , Ιοί.

ΑΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΑ Σε πολλά μέρη η διάθεση αστικών λυμάτων σε υδατικούς αποδέκτες γίνεται χωρίς επεξεργασία. Οι υδατικοί αποδέκτες έχουν δυνατότητα αυτοκαθαρισμού, δηλαδή γίνεται αποδόμηση των οργανικών συστατικών, με την προϋπόθεση ότι η φόρτιση δεν είναι μεγάλη. Αν η φόρτιση είναι υψηλή εμφανίζονται προβλήματα στον αποδέκτη (έλλειψη οξυγόνου, ευτροφισμός, ανοξικές συνθήκες) Αν δε, το νερό του αποδέκτη χρησιμοποιείται για υδροληψία απαιτείται ακριβή επεξεργασία. Πολλές ασθένειες (επιδημίες ) μεταδίδονται μέσω του πόσιμου νερού που έχει μολυνθεί από λύματα (χολέρα, τυφοειδής πυρετός, δυσεντερία)

ΥΓΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Δημιουργούνται από τη βιομηχανία και αποτελούν σημαντική πηγή ρύπανσης. Περιέχουν πολύ υψηλά και ποίκιλα ρυπαντικά φορτία ανάλογα με την παραγωγική διαδικασία κάθε βιομηχανίας. Βασικός στόχος είναι η μείωση του ρυπαντικού φορτίου μέσα από την παραγωγική διαδικασία. Η καθαρή παραγωγή χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σήμερα για τη μείωση των ρυπαντικών φορτίων και την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

ΔΙΑΘΕΣΗ ΥΓΡΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Μετά από προεπεξεργασία διατίθενται σε αποχετευτικούς αγωγούς αστικών λυμάτων. Οι ίδιες βιομηχανικές μονάδες διαθέτουν πλήρη συστήματα επεξεργασίας. Σε οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές με κεντρικό σύστημα επεξεργασίας πολλών βιομηχανιών.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. για τη προστασία του περιβάλλοντος Κανονισμοί -(R) Regulations: έχουν «άμεση ισχύ» Οδηγίες -(L) Directives: υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να λάβουν αναγκαία νομοθετικά μέτρα- εναρμόνιση Ελληνικού Δικαίου – ώστε να εφαρμόσουν τις υποχρεώσεις που επιβάλουν. Δίνεται περίοδος προσαρμογής Αποφάσεις- (D) Decisions: δεσμεύουν τα κράτη μέλη- συνήθως αναφέρονται στη κύρωση διεθνών συμβάσεων, στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ΕΚ και Κρατών Μελών, σύσταση επιτροπών κ.α Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον: ορίζονται οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Περιβάλλοντος για μια δεκαετία.

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ Ε.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ Βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη (1970-1990):Στόχος ο καθορισμός προτύπων ποιότητας νερού καθώς και η προστασία επιφανειακών υδάτων που προορίζονταν για πόσιμο ή άλλες χρήσεις. (1990~1996): Στόχος ο περιορισμός ρήψης ρυπογόνων ουσιών σε υδάτινους αποδέκτες- ο έλεγχος της ρύπανσης ως μέσο επίτευξης ποιοτικών προτύπων και διατήρησης της ποιότητας του φυσικού περιβάλλοντος. (1996 και μετά): ολοκληρωμένη προσέγγιση-βιώσιμη χρήση υδάτινων πόρων - Οδηγία Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ (WFD - Water Framework Directive) (όταν τεθεί σε πλήρη εφαρμογή θα αντικαταστήσει τις προηγούμενες)

Οδηγίες «πρώτης γενιάς» στόχευαν στον καθορισμό προτύπων ποιότητας (1970-1990) Οδηγία 75/440/ΕΟΚ «Περί της απαιτούμενης ποιότητας των επιφανειακών υδάτων για την παραγωγή πόσιμου νερού» Οδηγία 78/659/ΕΟΚ «Περί της ποιότητας υδάτων για τη διαβίωση ψαριών» Οδηγία 79/923/ΕΟΚ - οστρακοειδή Οδηγία 76/160/ΕΟΚ - Νερά κολύμβησης Οδηγία 80/778/ΕΟΚ - πόσιμο νερό κ.α.

Οδηγίες «δεύτερης γενιάς» στόχευαν στον περιορισμό ρήψης ρυπογόνων ουσιών σε υδάτινους αποδέκτες (1990-96) Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων είναι η προστασία του περιβάλλοντος από τις αρνητικές επιδράσεις της απόρριψης αστικών λυμάτων και της απόρριψης λυμάτων από τη βιομηχανία. Οδηγία για τη νιτρορύπανση. Η προστασία των υδάτων από νιτρικά γεωργικής προέλευσης καθορίζεται από την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ που επιδιώκει τον περιορισμό και τη πρόληψη της ρύπανσης των υδάτων από νιτρικά ιόντα από γεωργικές πηγές. Πόσιμο νερό. Η οδηγία 98/83/ΕΚ ορίζει τα βασικά πρότυπα ποιότητας για το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Οδηγία IPPC. Η Οδηγία 96/61/ΕΕ, σχετικά με την Ολοκληρωμένη Πρόληψη και Έλεγχο της Ρύπανσης, γνωστή ως Οδηγία IPPC (Integrated Pollution Prevention and Control), αναφέρεται στην πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης, που προέρχεται από βιομηχανίες μεγάλης δυναμικότητας. Η Οδηγία αντικαταστάθηκε από ττην Οδηγία 2010/75/EU -Industrial Emissions Directive.

Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα (ΟΠΥ) 2000/60/EK Από το 1996 η Κοινότητα ακολουθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση σχετικά με τη διαχείριση και προστασία των υδάτων με την έκδοση της Οδηγίας Πλαίσιο για τα ύδατα (WFD, Water Framework Directive) η οποία αποτελεί μια καινοτόμο προσπάθεια να εξασφαλισθεί η αειφόρος χρήση νερού σε όλη την Ευρώπη. Βασικός στόχος η επίτευξη της «καλής κατάστασης» για όλα τα ύδατα της Ευρώπης μέσω της κατάρτισης σχεδίων διαχείρισης σε επίπεδο λεκάνης απορροής. Το WISE (Water Information System for Europe, Σύστημα πληροφοριών σχετικά με τα ύδατα για την Ευρώπη)— είναι ένα μέσο για τη συλλογή και την ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και για την παρακολούθηση των ρύπων που εκλύονται στο υδάτινο περιβάλλον.

Η ΟΠΥ συμπληρώνεται και από άλλες νέες Οδηγίες: Την οδηγία 2006/118/EΚ σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων καθορίζει ειδικά κριτήρια για την αξιολόγηση της καλής χημικής κατάστασης Την οδηγία για τα ύδατα κολύμβησης (2006/7/ΕΚ), η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της δημόσιας υγείας κα ιτης προστασίας του περιβάλλοντος με τον καθορισμό διατάξεων για την παρακολούθηση και την ταξινόμηση (σε τέσσερις κατηγορίες) των υδάτων κολύμβησης. Την οδηγία σχετικά με τα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος (2008/105/ΕΚ). Την οδηγία της ΕΕ για τις πλημμύρες (2007/60/EΚ )που αποσκοπεί στη μείωση και τη διαχείριση των κινδύνων που παρουσιάζουν οι πλημμύρες για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, τις υποδομές και την περιουσία.

Η ΟΠΥ συμπληρώνεται και από άλλες νέες Οδηγίες: Την οδηγία 2013/39/ΕΕ για την τροποποίηση των οδηγιών 2000/60/ΕΚ και 2008/105/ΕΚ όσον αφορά τις ουσίες προτεραιότητας στον τομέα της πολιτικής των υδάτων Την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική (οδηγία 2008/56/ΕΚ) που αποσκοπεί στην επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης των θαλάσσιων υδάτων έως το 2020.

MAIN EU WATER LEGISLATION OTHER RELATED POLICIES OTHER RELATED POLICIES: Marine Strategy Framework Directive REACH (management of Chemicals) OTHER RELATED POLICIES

Πηγές Ρύπανσης υδάτων σημειακές (point sources)- εντοπισμένα σημεία: βιομηχανικές μονάδες, οι μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων, εγκαταλειμμένα ή ενεργά ορυχεία, πετρελαιοπηγές, δεξαμενόπολοια κ.α. Οι σημειακές πηγές είναι εύκολο να εντοπισθούν και να ελεγχθούν. μη σημειακές – διάχυτες- (non point sources): μεγάλες απροσδιόριστες περιοχές που ρυπαίνουν του υδατικούς αποδέκτες: μέσω απορροών ή ατμοσφαιρικών αποθέσεων (π.χ. η μεταφορά ιζημάτων στα επιφανειακά νερά από τη διάβρωση των εδαφών, οι αποθέσεις ρύπων από την ατμόσφαιρα, απορροές αγροτικών δραστηριοτήτων). Ο έλεγχος της μη σημειακής ρύπανσης του νερού είναι δύσκολος.

Ρύπανση των λιμνών Οι λίμνες είναι γενικά πιο ευάλωτες στη ρύπανση από ότι τα ποτάμια. Στις λίμνες, λόγω της ανυπαρξίας ρευμάτων, η διαπερατότητα του φωτός και η θερμοκρασία είναι σημαντικές παράμετροι. Η θερμοκρασία του νερού των λιμνών παρουσιάζει σημαντικές εποχιακές διακυμάνσεις. θερμική στρωματοποίηση των λιμνών ευτροφισμός

Ρύπανση ποταμών Τα ποτάμια γενικά έχουν μεγάλη ικανότητα να αυτοκαθαρίζονται κυρίως γιατί ρέουν. Οι συνθήκες ροής προκαλούν ταχύτερη διάλυση του ατμοσφαιρικού οξυγόνου και ανάμειξη και μεταφορά ρύπων, θρεπτικών συστατικών και μικροοργανισμών. Οι ρυπαντές διασπώνται με συνδυασμό την βιοαποικοδόμηση και την αραίωση. Η φυσική αποκατάσταση των ποταμών είναι δυνατή όταν δεν υπερφορτίζονται από ρυπαντές, όταν δεν εισάγονται μη βιοαποικοδομήσιμοι τοξικοί ρυπαντές και όταν η ροή τους δεν μειώνεται ή μεταβάλλεται (από ξηρασίες, ή κατασκευές φραγμάτων).

Ρύπανση ποταμών Μεταβολές κατά μήκος της ροής ποταμού από σημειακή πηγή αποδομήσιμων ρύπων

Ρύπανση υπόγειων νερών Ρύπανση υπόγειων νερών Τα υπόγεια νερά έχουν ρυπανθεί σημαντικά εξαιτίας κυρίως του τρόπου διάθεσης, απόθεσης και ταφής απορριμμάτων και αποβλήτων. Τα υπόγεια νερά δεν έχουν την ικανότητα αυτοκαθαρισμού των επιφανειακών νερών . η διαθεσιμότητα σε οξυγόνο, και η ταχύτητα που γίνονται οι διεργασίες διάλυσης και διάχυσης είναι περιορισμένες. Η ρύπανση τους αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία γιατί αυτά αποτελούν πηγές υδροδότησης.

Ρύπανση υπόγειων νερών Ρύπανση υπόγειων νερών Οι βασικές δυσκολίες αντιμετώπισης της ρύπανσης είναι: Η μη αντιληπτή ύπαρξη ρύπανσης για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω της μικρής ταχύτητας κίνησης του νερού. Έτσι η ρύπανση των υπόγειων νερών δεν γίνεται αντιληπτή έως ότου κάποια πηγή πόσιμου νερού παρουσιάσει πρόβλημα. Η συνεχής εξάπλωση των ρύπων ακόμα και μετά την παύση εκπομπής τους από τη πηγή ρύπανσης Η δύσκολη και μακροχρόνια επανόρθωση του ρυπασμένου υδροφόρου στρώματος.

Ρύπανση υπόγειων νερών Ρύπανση υπόγειων νερών Ως πηγές ρύπανσης θεωρούνται οι χώροι ταφής βιομηχανικών αποβλήτων, χώροι απόθεσης οικιακών απορριμμάτων, βόθροι, υπόνομοι, πηγάδια εναπόθεσης τοξικών αποβλήτων, χώροι απόθεσης γεωργικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων, ρυπασμένα επιφανειακά νερά, τυχαία διαρροή πετρελαιοειδών. Η αποκατάσταση ενός υπόγειου υδροφορέα (δηλαδή η άντληση στην επιφάνεια, ο καθαρισμός του και η επαναφορά του στον υδροφόρο ορίζοντα) είναι ένα ιδιαίτερα δαπανηρή. Έτσι, η μόνη προστασία των υπόγειων υδάτων θεωρείται η πρόληψη της ρύπανσης.

Ρύπανση των ωκεανών η σύστασή του έχει μεταβληθεί ελάχιστα μέσα σε εκατομμύρια χρόνια. Λόγω αυτής της σταθερότητας οι οργανισμοί των ωκεανών έχουν αποκτήσει υψηλή ειδίκευση και μικρή αντοχή σε περιβαλλοντικές μεταβολές. Οι ωκεανοί σε αντίθεση με παλαιότερες αντιλήψεις αποτελούν ένα ευάλωτο στη ρύπανση οικοσύστημα. Οι παράκτιες περιοχές και οι κλειστές θάλασσες έχουν τα μεγαλύτερα προβλήματα πηγές ρύπανσης: οι θαλάσσιες μεταφορές, τα βιομηχανικά απόβλητα, τα αστικά λύματα, οι γεωργικές καλλιέργειες, τα απορρίμματα κ.α.