2. Σκοπός της ΕΕ Ειρήνη, αξίες, ευημερία

Το προοίμιο των Συνθηκών Εξελικτική διαμόρφωση των λόγων υπαγόρευσης της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης Συνθήκη για την ΕΟΚ: κατάργηση των εμποδίων στις συναλλαγές και ευθύτητα στον ανταγωνισμό. Παγίωση της ειρήνης με τη συνένωση των οικονομιών. Συνθήκη για την ΕΕ: Πολιτικός χαρακτήρας. Συνταγματική Συνθήκη: Ορισμός Δημοκρατίας από Θουκυδίδη. Αλληλεγγύη, δημοκρατία, οικονομική και κοινωνική πρόοδο. Μια διαρκή προσπάθεια στενότερης ένωσης.

Στόχοι Γενικοί στόχοι που δικαιολογούν την ύπαρξη της ΕΕ. Βασικές αξίες για μια «ένωση». Ειδικοί στόχοι πολιτικών και δράσεων. Τέσσερις είναι οι στόχοι: 1) ένας χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης [εργαζόμενοι, πρόσωπα, πολίτες] 2) οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη [κοινοτική αποστολή και εξέλιξη της οικονομικής ενοποίησης] 3) οικονομική και νομισματική ένωση [συμπλήρωμα της εσωτερικής αγοράς, αυτονόμηση και ομοσπονδία] 4) εξωτερική δράση [ενιαία δράση Ένωσης και Κρατών]

1. Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα, άσυλο, μετανάστευση, πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας. Στην αρχή ως οικονομική ελευθερία. Είσοδος τρίτων υπηκόων και κοινή εμπορική πολιτική. Νέα δράση. Συνθήκη του Σένγκεν. Συνθήκη του Άμστερνταμ, τρίτος πυλώνας.

Κοινό και εξαιρετικό καθεστώς Εξαιρέσεις: 1) αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις, 2) η δημόσια τάξη ως κρατική ευθύνη, 3) πρόταση Επιτροπής ή πρωτοβουλία ¼ Κρατών μελών, 4) νομοθετική διαδικασία και ενισχυμένη συνεργασία, 5) μέτρα της ΕΕ και μη εναρμόνιση των εθνικών ποινικών μέτρων.

2. Οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδος Αποστολή της Κοινότητας: μέσα και σκοπός. Μέσα (κοινή αγορά, ΟΝΕ, πολιτικές και δράσεις) Σκοπός (ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, απασχόληση και κοινωνική προστασία, ποιότητα ζωής, συνοχή και αλληλεγγύη).

Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και Συνθήκη της Λισαβόνας Στόχος της πλήρους απασχόλησης. Κοινωνική οικονομία της αγοράς. Κοινωνική δικαιοσύνη. Αειφόρος ανάπτυξη. Διαφωνίες και σχέδιο Spaak. Α) Αειφόρος ανάπτυξη της ΕΕ (οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές, sustainable growth, νέο πρότυπο ανάπτυξης: ισόρροπη, κοινωνική και οικολογική ανάπτυξη, «με γνώμονα τη σταθερότητα των τιμών». «Κοινωνική οικονομία της αγοράς με υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας»: ελεύθερος ανταγωνισμός.

Κοινωνική δικαιοσύνη Β) Κοινωνική δικαιοσύνη: κοινωνική οικονομία της αγοράς, πλήρης απασχόληση, συνοχή. Κοινωνική ρήτρα οριζόντιας εφαρμογής, ισότητα ανδρών και γυναικών, υπηρεσίες γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος, Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, κοινωνική Ευρώπη, κοινωνική πολιτική, κοινωνικά δικαιώματα, αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου ως αξία.

Περιβάλλον και τεχνολογία Γ) Προστασία του περιβάλλοντος: προστασία της υγείας, φυσικών πόρων, κλίματος. Ρήτρα οριζόντιας προστασίας. Αρχές προφύλαξης και προληπτικής δράσης, ο «ρυπαίνων πληρώνει». Δ) Επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος: νέος στόχος, ευρωπαϊκός χώρος έρευνας, υποστηρικτική αρμοδιότητα, ευρωπαϊκή πολιτική διαστήματος.

Πολιτισμός και αλληλεγγύη Ε) Πολιτισμός: νέος στόχος, προστασία και ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. ΣΤ) Αλληλεγγύη: μεταξύ γενεών και μεταξύ Κρατών μελών. Συνοχή. Μειονεκτικές περιοχές. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων: προστασία νέων στην εργασία, προστασία της υγείας, εργασίας, κοινωνική ασφάλιση.

Εσωτερική αγορά και δέσμευση Εσωτερική αγορά: θεμελιώδες μέσο επιδίωξης των στόχων, πρώην κοινή αγορά, στενή σχέση με ανταγωνισμό,ΔΕΚ: τόσος ανταγωνισμός όσος απαιτεί η εγκαθίδρυση της κοινής αγοράς, ασυλία στις κρατικές παρεμβάσεις (ενισχύσεις, διατίμηση), νέα προσέγγιση, πρωτόκολλο 27, προστασία πολιτικών. Δεσμευτικότητα των στόχων: ναι όταν διακριτική ευχέρεια, προσφυγή κατά παραλείψεως, Κμ: υποχρέωση μη υπονόμευσης των στόχων, όχι ιδιωτική απαίτηση για εφαρμογή, δεν θεμελιώνουν αρμοδιότητες, ναι τελολογική ερμ

ΟΝΕ Οικονομική πολιτική: βασίζεται στο στενό συντονισμό των εθνικών οικονομικών πολιτικών, στην εσωτερική αγορά και στον καθορισμό κοινών στόχων. Νέα οικονομική διακυβέρνηση: εργατικό κόστος ανάλογα με την παραγωγικότητα, ενιαία φορολογική βάση, κατώτεροι δείκτες για επενδύσεις στην εκπαίδευση, έρευνα, υποδομές.

Κατευθυντήριες γραμμές Νομισματική πολιτική: αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ. Κατευθυντήριες γραμμές της ΟΝΕ: σταθερές τιμές (μη πληθωρισμός), υγιή δημόσια οικονομικά (αποφυγή υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος), υγιείς νομισματικές συνθήκες (η νομισματική πολιτική να προωθεί την ανάπτυξη), σταθερό ισοζύγιο πληρωμών (διεθνής ανταγωνιστικότητα και της εθνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας).

Εξωτερική δράση Συνθήκη του Μάαστριχτ: η ΕΕ οφείλει να επιβεβαιώσει την ταυτότητά της στη διεθνή σκηνή, ιδίως με την εφαρμογή μιας ΚΕΠΠΑ. Συνθήκη της Λισαβόνας: στις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο η ΕΕ προβάλλει και προωθεί τις αξίες της και τα συμφέροντά της. Συμβάλλει στην ειρήνη, στην ασφάλεια,, την αειφόρο ανάπτυξη του πλανήτη, την αλληλεγγύη, το ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο, την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, καθώς και την τήρηση και ανάπτυξη του διεθνούς δικαίου. Διακυβερνητικές πολιτικές (ΚΕΠΠΑ και ΚΠΑΑ) και υπερεθνικές πολιτικές (ΚΠΕ, συνεργασία για τη ανάπτυξη, ανθρωπιστική βοήθεια, περιοριστικά μέτρα, διεθνείς συμφωνίες+ εξωτερικές πτυχές άλλων πολ.).