Οικονομικο Πανεπιστημιο Αθηνων Τμημα Διεθνων & Ευρωπαϊκων Οικονομικων Σπουδων Εξωτερικές Σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης   «Πολιτική Διεύρυνσης και Σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης με Δυτικά Βαλκάνια και Τουρκία»  Σανουδάκη Ελένη Παναγιωτόπουλος Διονύσης Επιβλέπων Καθηγητής: Κος Σ.Μπλαβούκος

ΔιΕΥρυνση

Η πολιτική Διεύρυνσης Σκοπός : Ένωση των ευρωπαϊκών χωρών σε ένα κοινό πολιτικό και οικονομικό πρόγραμμα. Διέπεται από τις αξίες της Ένωσης και υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις. Έχει εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικά επιτυχημένο εργαλείο προαγωγής των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων αλλά και εδραίωσης της ειρήνης, της σταθερότητας και της δημοκρατίας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Η πολιτική διεύρυνσης ενισχύει το κύρος της ΕΕ στη διεθνή σκηνή.

Η διαδικασία προσχώρησης Οι υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ χώρες πρέπει να πληρούν τα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης. Από τη στιγμή που μια χώρα αναγνωρίζεται ως υποψήφια, διέρχεται τα διάφορα στάδια της διαδικασίας με ρυθμό ο οποίος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ίδια την πρόοδό της. Η υποψήφια χώρα πρέπει να εγκρίνει και να εφαρμόσει το σύνολο της νομοθεσίας της ΕΕ . Απόφαση - λαμβάνεται από το Συμβούλιο, με ομοφωνία Συμφωνία προσχώρησης - εγκρίνεται από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, πριν να κυρωθεί από όλα τα συμβαλλόμενα κράτη. Οι υποψήφιες και εν δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες λαμβάνουν χρηματοδοτική βοήθεια για να πραγματοποιήσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Από το 2007, η βοήθεια της ΕΕ διοχετεύεται μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ).

Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης δεσμεύουν την υποψήφια χώρα να έχει:   (α) σταθερούς θεσμούς που διασφαλίζουν την δημοκρατία, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και την προστασία των μειονοτήτων. (β) μια βιώσιμη οικονομία και την ικανότητα αντιμετώπισης της ανταγωνιστικής πίεσης και των δυνάμεων της αγοράς μέσα στην Ένωση. (γ) την ικανότητα να αναλάβει τις υποχρεώσεις της πλήρους συμμετοχής, συμπεριλαμβανομένων των στόχων πολιτικής, οικονομικής και νομισματικής ένωσης. Η ΕΚ/ΕΕ βοηθάει, πάντως, τα υποψήφια κράτη να ανταποκριθούν στους όρους για την ένταξή τους βάσει εταιρικών σχέσεων προσχώρησης [Κανονισμός 622/98].

Γεωγραφικά Κριτήρια Σαφή και ρητά γεωγραφικά κριτήρια δεν ορίζονται στα πλαίσια της Ένωσης. Τα κράτη εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου δεν μπορούν να είναι υποψήφια προς ένταξη, ενδεχομένως όμως να μπορούν να επωφελούνται ορισμένων προνομίων και να θεωρούνται μέλη ως έναν βαθμό. Αυτή η ικανότητα της Ένωσης βρίσκεται σε στάδιο ανάπτυξης, μέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) η οποία αναπτύσσεται από το 2004. Η ΕΠΓ εφαρμόζεται στους άμεσους γείτονες της ΕΕ οι οποίοι έχουν χερσαία και θαλάσσια σύνορα με αυτήν όπως πχ οι χώρες της Β. Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, αλλά και σε χώρες οι οποίες είναι εν δυνάμει υποψήφιες προς πλήρη ένταξη όπως πχ η Βοσνία, η Ουκρανία κ.α. Η ΕΠΓ περιλαμβάνει επίσης πολιτικό συντονισμό και βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση, βάσει αμοιβαίων δεσμεύσεων που πηγάζουν από τις γενικές αξίες της ΕΕ. Η ΕΠΓ παραμένει διαχωρισμένη από τη διαδικασία της διεύρυνσης όμως εκφράζει έμμεσα μια φιλοδοξία διεύρυνσης των ευρωπαϊκών συνόρων.   Εξαίρεση αποτελεί η Ρωσία, η οποία δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ΕΠΓ, αλλά συνάπτει ξεχωριστές συμφωνίες.

Πολιτικά κριτήρια Δημοκρατία Το κυριότερο κριτήριο ένταξης είναι αυτό της κατοχύρωσης της Δημοκρατίας. Η δημοκρατική διακυβέρνηση μιας χώρας προϋποθέτει ότι όλοι οι πολίτες της συμμετέχουν και αντιπροσωπεύονται σε ισότιμη βάση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Κράτος δικαίου Η ύπαρξη κράτους δικαίου συνεπάγεται ότι η κυβερνητική εξουσία ασκείται μέσω των συνταγματικών νόμων οι οποίοι έχουν εγκριθεί μέσω της συνήθους συνταγματικής διαδικασίας. Το Σύνταγμα είναι υπεράνω κάθε κυβερνητικής εξουσίας, η οποία είναι υπόλογη σε αυτό. Η διάκριση των εξουσιών αποτελεί επίσης θεμελιώδης αρχή του κράτους δικαίου.   Ανθρώπινα δικαιώματα Τα δικαιώματα που κάθε άτομο κατέχει λόγω της ίδιας του της ύπαρξης ως ανθρώπινο ον. Τα δικαιώματα αυτά ανήκουν σε όλους τους ανθρώπους είναι αναφαίρετα και αδιαπραγμάτευτα. Τα σημαντικότερα εξ αυτών ορίζουν: To δικαίωμα στη ζωή Το δικαίωμα στην ελευθερία Το δικαίωμα της ποινικής προσαγωγής και δίωξης μόνο βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας Απαγόρευση της δουλείας και των καταναγκαστικών έργων Απαγόρευση κάθε είδους βασανιστηρίου

Οικονομικά Κριτήρια – Νομοθετική Ευθυγράμμιση Οικονομικά κριτήρια   Τα απαραίτητα οικονομικά κριτήρια που πρέπει να πληροί ένα υποψήφιο κράτος αφορούν στην ύπαρξη μιας υγιούς αγοράς, την διασφάλιση της ικανότητας αντιμετώπισης του ανταγωνισμού και των δυνάμεων ενιαίας αγοράς της ΕΕ. Τα υποψήφια κράτη θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα οικονομικά και δημοσιονομικά Κριτήρια σύγκλισης, σύμφωνα με το Άρθρο 140 ΣΛΕΕ. Η προετοιμασία των υποψήφιων κρατών επαφίεται στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών. Νομοθετική ευθυγράμμιση Όλα τα υποψήφια κράτη θα πρέπει να τροποποιήσουν την εθνική τους νομοθεσία έτσι ώστε να μην έρχεται σε αντίθεση με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Παρ' όλο που τεχνικώς κάτι τέτοιο δεν αποτελεί ένα από τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, ωστόσο είναι απαραίτητο για να υποστηριχθούν όλα τα επιμέρους κριτήρια.

Συμφωνίες Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) – Δυτικά Βαλκάνια Οι συμβατικές σχέσεις λαμβάνουν τη μορφή Συμφωνιών Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ). Οι συμφωνίες αυτές προβλέπουν πολιτική και οικονομική συνεργασία και τη δημιουργία ζωνών ελευθέρων συναλλαγών με τις ενδιαφερόμενες χώρες. Το Συμβούλιο Σταθεροποίησης και Σύνδεσης, το οποίο συνέρχεται ετησίως σε υπουργικό επίπεδο, εποπτεύει την υλοποίηση και εφαρμογή της συμφωνίας. Τέλος, μια κοινοβουλευτική επιτροπή σταθεροποίησης και σύνδεσης εξασφαλίζει τη συνεργασία μεταξύ των κοινοβουλίων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά τη θέση σε ισχύ των αντίστοιχων ΣΣΣ.

ΣΧΕΣΕΙΣ Ε.Ε/ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

Τα Δυτικά Βαλκάνια Η ΕΕ έχει αναπτύξει πολιτική στήριξης της βαθμιαίας ενσωμάτωσης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ένωση. 1η Ιουλίου 2013 - Κροατία ,η πρώτη από τις επτά χώρες που έγινε μέλος της ΕΕ Μαυροβούνιο, η Σερβία, τα Σκόπια και η Αλβανία έχουν επίσημο καθεστώς υποψηφιότητας.. Η Βοσνία Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο είναι επίσης εν δυνάμει υποψήφιες για ένταξη χώρες. ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ Τίτλος V της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ): εξωτερική δράση της ΕΕ· Άρθρο 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ): συμφωνίες διεθνούς εμπορίου· Άρθρο 49 ΣΕΕ: κριτήρια για την υποβολή αίτησης και την προσχώρηση.

Αλβανία Υποβoλή αίτησης προσχώρησης στην ΕΕ - 28 Απριλίου 2009, λίγες μέρες μετά την έναρξη ισχύος της ΣΣΣ ΕΕ-Αλβανίας. Οκτώβριος 2010 - η Επιτροπή συνέστησε να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, εφόσον η χώρα πληροί τις απαιτήσεις για τις 12 «βασικές προτεραιότητες». 2012 - Η Επιτροπή ανέφερε πρόοδο και συνέστησε να δοθεί στη χώρα το καθεστώς υποψήφιας για ένταξη, υπό την προϋπόθεση της έγκρισης ορισμένων μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούσαν. Ιούνιος 2013 - εκπληρώθηκαν κατά το πλείστον πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Οκτώβριο του 2013 - η Επιτροπή, ως εκ τούτου, εισηγήθηκε τη χορήγηση στην Αλβανία του καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη στην ΕΕ χώρας. Δεκέμβριος 2013-Το Συμβούλιο έλαβε υπόψη αυτή τη σύσταση και χορήγησε το καθεστώς υποψήφιας χώρας τον Ιούνιο του 2014. Το καθαυτό άνοιγμα των διαπραγματεύσεων εξαρτάται από την πρόοδο της Αλβανίας σε πέντε βασικές προτεραιότητες και κυρίως από τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος.

Βοσνία Ερζεγοβίνη Μια εν δυνάμει υποψήφια χώρα Ιούνιος 2008 - Μια ΣΣΣ υπήρξε αντικείμενο διαπραγμάτευσης και υπογράφηκε αλλά η έναρξη ισχύος της έχει ανασταλεί, κυρίως επειδή η χώρα δεν έχει ακόμη εφαρμόσει μια βασική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 1 Ιουνίου 2015 Η «ανανεωμένη προσέγγιση» της ΕΕ απέναντι στη χώρα, που δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομική διακυβέρνηση, κατέστησε δυνατή την προ πολλού αναμενόμενη έναρξη της ισχύος ΣΣΣ . 15 Φεβρουαρίου 2016 η Βοσνία Ερζεγοβίνη υπέβαλε επίσημο αίτημα προσχώρησης στην ΕΕ 20 Σεπτεμβρίου 2016 το Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να διατυπώσει τη γνώμη της σχετικά με το αίτημα της χώρας αυτής Η γνωμοδότηση της Ευρ. Επιτροπής θα συζητηθεί αφού δοθεί έμφαση στην εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η οποία αφορά στην παραβίαση διατάξεων αναφορικά με διακρίσεις, ιδιαίτερα ως προς τη διεξαγωγή δίκαιων εκλογών και την καθολική εξασφάλιση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι .

Σκόπια Υποβολή αίτησης προσχώρησης στην ΕΕ - Μάρτιος του 2004 Δεκέμβριος του 2005 - απέκτησαν καθεστώς υποψήφιας για ένταξη χώρας. 2009 - η Επιτροπή συνέστησε να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη χώρα, μια σύσταση που υποστηρίχθηκε από το Κοινοβούλιο και επαναλαμβάνεται έκτοτε σε κάθε έκθεση προόδου της Επιτροπής και σε κάθε ψήφισμα του Κοινοβουλίου. Εως το 2015 - ΄Οπου στην έκθεσή της η Επιτροπή θέτει ως προϋπόθεση την συνέχιση της εφαρμογής της πολιτικής συμφωνίας του Ιουνίου/Ιουλίου 2015 (γνωστής ως η συμφωνία του Pržino) καθώς και την ύπαρξη ουσιαστικής προόδου στην υλοποίηση των επειγουσών μεταρρυθμιστικών προτεραιοτήτων. Η άλυτη, μακροχρόνια διαμάχη με την Ελλάδα για τη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την περαιτέρω ενοποίηση με την ΕΕ.

Κοσσυφοπέδιο Μια επίσης εν δυνάμει υποψήφια χώρα Φεβρουάριος 2008 - Μετά τη μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας του η ΕΕ δήλωσε ότι το Κοσσυφοπέδιο έχει σαφή «ευρωπαϊκή προοπτική». Έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του όλα τα κράτη μέλη εκτός από πέντε (Κύπρος, Ελλάδα, Ρουμανία, Σλοβακία και Ισπανία). Η ΕΕ έχει ορίσει Ειδικό Εντεταλμένο στο Κοσσυφοπέδιο, ο οποίος είναι επίσης ο επικεφαλής του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έχει συγκροτήσει την αποστολή για την επιβολή του κράτους δικαίου Ιούνιος 2012 - εκδόθηκε οδικός χάρτης για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων. Οκτωβρίου 2015 / 1η Απριλίου 2016 Η ΣΣΣ υπογράφτηκε και τέθηκε σε ισχύ την μετά την έγκριση της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Μάιος 2016 -η Επιτροπή ανέφερε ότι το Κοσσυφοπέδιο πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις, αλλά ότι δύο εκκρεμή ζητήματα έπρεπε να ρυθμιστούν πριν από την έγκριση της πρότασής της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. 5 Σεπτεμβρίου 2016 - Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων αποφάσισε επίσης να εξαρτήσει την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ελευθέρωση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων από την εκπλήρωση των ζητημάτων που εκκρεμούσαν. Το μέλλον της ένταξης του Κοσσυφοπεδίου στην ΕΕ εξακολουθεί να συνδέεται στενά με την διεξαγωγή και τα αποτελέσματα του διαλόγου υψηλού επιπέδου μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας.

Μαυροβούνιο Υποβολή αίτησης προσχώρησης στην ΕΕ - Δεκέμβριο του 2008, περισσότερο από δύο χρόνια μετά τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του (η οποία αναγνωρίστηκε από όλα τα κράτη μέλη). Δεκέμβριος 2010 - Η χώρα απέκτησε καθεστώς υποψήφιας χώρας Ιούνιος 2012 - οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν στο πνεύμα της «νέας προσέγγισης» της ΕΕ στην ενταξιακή διαδικασία Τα καίρια κεφάλαια του κράτους δικαίου Κεφάλαιο 23 - για τη δικαστική μεταρρύθμιση και τα θεμελιώδη δικαιώματα Κεφάλαιο 24 -για την ελευθερία, την ασφάλεια και τη δικαιοσύνη Άνοιξαν σε πρώιμο στάδιο των διαπραγματεύσεων, τον Δεκέμβριο του 2013. Μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2016, είχαν ανοίξει 24 από τα συνολικά 35 διαπραγματευτικά κεφάλαια με το Μαυροβούνιο.

Σερβία Υποβολή αίτησης προσχώρησης στην ΕΕ - Δεκέμβριο του 2009 Υποβολή αίτησης προσχώρησης στην ΕΕ - Δεκέμβριο του 2009 Μάρτιος 2012 - αποκτά καθεστώς υποψήφιας για ένταξη χώρας αφού επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας σχετικά με την περιφερειακή εκπροσώπηση του Κοσσυφοπεδίου. Ιούνιος 2013 - Αναγνωρίζοντας την πρόοδο της Σερβίας προς την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη σύσταση της Επιτροπής για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Σερβία. Σεπτέμβριος 2013 - Η ΣΣΣ ΕΕ-Σερβίας τέθηκε σε ισχύ 21 Ιανουαρίου 2014 - ξεκίνησαν επίσημες ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Σερβία. Δεκέμβριος 2015 - Άνοιξαν τα πρώτα δύο κεφάλαια μεταξύ των οποίων και εκείνο σχετικά με την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο. 18 Ιουλίου 2016 – Άνοιξαν τα σημαντικά κεφάλαια 23 και 24, σχετικά με το κράτος δικαίου που προαναφέραμε.

Σχεσεισ Ε.Ε/τουρκιασ

Ιστορική Αναδρομή και εξέλιξη των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας Η Τουρκία θεωρείτο μελανό σημείο στην διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Η Ένωση ακολουθεί μια συστηματική κατεύθυνση, με προσανατολισμό την προσέγγιση και την εισχώρηση της Τουρκίας στην Ε.Ε κυρίως για λόγους οικονομικούς, πολιτικούς και γεωστρατηγικούς. Οι αρχικές προσπάθειες προσέγγισης πραγματοποιούνται με την «Συμφωνία Άγκυρας» η οποία υπεγράφη το 1963 και τελικά τέθηκε σε ισχύ το 1964.   Παρά τις διμερείς προσπάθειες σύσφιξης σχέσεων που απεδείχθησαν αποτυχημένες, ανακύπτει μια νέα απόπειρα με την αίτηση προσχώρησης το 1986 από την πλευρά της Τουρκίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στάθηκε απέναντι σε αυτήν την προσπάθεια πλήρους ένταξης της Τουρκίας στην Κοινότητα. Η αρχική συμφωνία στόχευε στην σταδιακή και ομαλή εγκαθίδρυση μιας ενιαίας τελωνειακής ένωσης , η οποία εν τέλει πραγματοποιήθηκε την 1.1.1996 Επιπρόσθετο πρωτόκολλο νομοθετική εναρμόνιση της Τουρκίας στην Ε.Ε (σε ζητήματα εξωτερικών σχέσεων και εμπορίου όπως η κατάργηση τελωνειακών δασμών, φόρων ισοδύναμου αποτελέσματος και σε κάθε ποσοτικό περιορισμό σχετικό με την εξωτερική οικονομική πολιτική.)

2004 - Ημερομηνία έναρξης διαπραγματευτικής διαδικασίας Έπειτα, έως τη Σύνοδο Κορυφής του Ελσίνκι 1999, παρατηρείται θεαματική αναθεώρηση της στάσης των Ευρωπαϊκών Θεσμών. Η Τουρκία αναγνωρίζεται ως υποψήφιο προς ένταξη κράτος, το οποίο πρόκειται να ακολουθήσει συγκεκριμένη προενταξιακή στρατηγική συμπεριλαμβανομένου ενισχυμένου πολιτικού διαλόγου για την εκπλήρωση των κριτηρίων προσχώρησης. η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρουσιάζει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ετήσιες εκθέσεις. (λειτουργία της τελωνειακής ένωσης, οικονομικές και πολιτικές πτυχές, δημοκρατική διαδικασία, ανθρώπινα δικαιώματα.) 2004 - Ημερομηνία έναρξης διαπραγματευτικής διαδικασίας

Η Τουρκία λαμβάνει χρηματοδοτικά προγράμματα ενίσχυσης έπειτα η Ε.Επιτροπή υποβάλλει (Μάρτιο 1998)τις πρώτες προτάσεις που διαρθρώνονται γύρω από συγκεκριμένους θεματικούς τομείς, καταδεικνύοντας την βούλησή της σχετικά με την προετοιμασία της :   * ανάπτυξη των δυνατοτήτων που προσφέρει η συμφωνία της Άγκυρας * εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης * εφαρμογή της χρηματοδοτικής συνεργασίας * προσέγγιση των νουθεσιών και αναδοχή του κεκτημένου της Ένωσης * συμμετοχή σε προγράμματα και οργανισμούς

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νέα στρατηγική με ουσιαστικές διαφοροποιήσεις: ρύθμιση του κουρδικού προβλήματος επίλυση του προβλήματος της Κύπρου ενίσχυση του δημοκρατικού ελέγχου της διοίκησης επί των στρατιωτικών ελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων κατάργηση του αντιτρομοκρατικού νόµου άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης.   Οι προτάσεις, δεν αποσκοπούσαν στην εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης ΕΕ –Τουρκίας σε οικονομικό επίπεδο αλλά στην ανάπτυξη μιας καινοτόμας ευρωπαϊκής στρατηγικής υπέρ της Τουρκίας.

Η Προενταξιακή στρατηγική της Τουρκίας Η προενταξιακή διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:   Προενταξιακό κανονισμό Εταιρική σχέση Συγκεντρωτικό χρηματοδοτικό κανονισμό Πολιτικό διάλογο Διαδικασία αναλυτικής εξέτασης του κεκτημένου

Η πρόοδος που παρουσίασε η Τουρκία στην πορεία ένταξης της στην Ε.Ε Η πρόοδος που παρουσίασε η Τουρκία στην πορεία ένταξης της στην Ε.Ε   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποιεί συστηματικές αξιολογήσεις σχετικά με την πρόοδο που πραγματοποιεί η Τουρκία. Το 2004 η ΕΕ δίνει στην Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με προϋπόθεση ότι θα υιοθετήσει τους κανόνες για το κράτος δικαίου και θα υπογράψει το σχετικό πρωτόκολλο της Συνθήκης της Άγκυρας. Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2005. Το διαπραγματευτικό πλαίσιο προβλέπει πλην των κριτήριων της Κοπεγχάγης και επιπλέον κριτήρια βάσει των οποίων αξιολογείται η πρόοδος της στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις: Η τήρηση των σχέσεων καλής γειτονίας Η υποστήριξη των προσπαθειών για την επίλυση του Κυπριακού Η εξομάλυνση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία Η πλήρης εφαρμογή του Πρωτοκόλλου στη Συμφωνία της Άγκυρας το 1963.

Η μεγάλη καθυστέρηση των γεγονότων εγγυται στο γεγονός ότι η Τουρκία ηρνείτο να εκπληρώσει εξ ολοκλήρου την υποχρέωση έναντι της Ένωσης και των κρατών μελών για την πλήρη εφαρμογή του Πρωτοκόλλου. Το 2006 επιβάλλονται στην Τουρκία κυρώσεις γεγονός που έχει άμεση συνέπεια στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Στις 18 Μαρτίου 2016 η Τουρκία και η ΕΕ επιβεβαίωσαν τη δέσμευση τους να εφαρμόσουν το κοινό τους πρόγραμμα δράσης προκειμένου να αναχαιτισθεί η ροη παράνομων μεταναστών στην ΕΕ καθώς και την βούληση τους για επανενεργοποίηση της ένταξης. Τον Μάιο του 2016 η Τουρκία είχε εκπληρώσει τα περισσότερα από τα 72 κριτήρια και τον Ιούνιο άνοιξε το νέο διαπραγματευτικό κεφάλαιο δημοσιονομικές και χρηματοοικονομικές διατάξεις.

Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ   Πληθώρα αντικρουόμενων επιχειρημάτων για τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ   (+) Ως μέλος θα μπορούσε να ενδυναμώσει τις σχέσεις των ταχέως αναπτυσσόμενων περιοχών του Καυκάσου και της Κεντρική Ασίας με τη Νέα Μέση Ανατολή όπως αυτή αναδείχθηκε από την Αραβική Άνοιξη. Η γεωστρατιγική θέση της Τουρκίας σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό του ΝΑΤΟ, θα μπορούσε να προσφέρει πολλά στην Ευρωπαϊκή Ασφάλεια. (-) Η Τουρκία δεν είναι μια Ευρωπαϊκή χωρά καθώς το 97% των εδαφών βρίσκεται στην Ασία κατά συνέπεια η Ένωση δεν χρειάζεται να μοιραστεί τα σύνορά της με τη Συρία, το Ιράν Και το Ιράκ. (-) Η Τουρκία είναι πολύ μεγάλη για να απορροφηθεί από την Ευρωπαϊκή ένωση με ένα πληθυσμό που αναμένεται να ανέλθει στα 91 εκ. μέχρι το 2050, θα αποτελέσει το κυρίαρχο κράτος της ένωσης, υποσκελίζοντας ακόμα και τη Γερμανία. (-) Η τουρκική Δημοκρατία βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Μέχρι προσφάτως, η προοπτική της πιθανής ιδιότητας μέλους , παρακίνησε την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που ενδυνάμωσαν τις πλουραλιστικές πολιτικές και βελτίωσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όμως, ο πρόεδρος Ερντογάν κατηγορήθηκε ότι μετατρέπει την Τουρκία σε ανελεύθερη Δημοκρατία και οδηγεί σε δίκη όσους τολμούν να του ασκήσουν κριτική.

(+) Οι διαδικασίες ένταξης μπορούν να οδηγήσουν στην κατάργηση των τάσεων του αυταρχισμού και την απόλυτη δέσμευση στη δημοκρατία. (-) Η αποτυχημένη προσπάθεια πραξικοπήματος καταδεικνύει ότι η Τουρκία δεν είναι ένα ώριμο δημοκρατικό ευρωπαϊκό κράτος εφόσον στην πολιτική ζωή της χώρας κυριαρχεί η διαμάχη του βαθέως τουρκικού κράτους των στρατιωτικών και ισλαμιστών διαφόρων αποχρώσεων. (-) Στα ανθρώπινα δικαιώματα η Τουρκία βρίσκεται στο κατώτατο δυνατό επίπεδο. (±) Αμφιλεγόμενο ζήτημα η κατάσταση της Οικονομίας της χώρας. Οι υποστηρικτές τονίζουν πως η τουρκική οικονομία ευημερεί. Τα δημόσια οικονομικά της προκαλούν φθόνο καθώς το κατά κεφαλήν εισόδημα εξαπλασιάστηκε σε σχέση με αυτό τον Ευρωπαίων ομολόγων (Ρουμανία – Βουλγαρία). Αντίθετα, υποστηρίζεται πως ο εντυπωσιακός ρυθμός ανάπτυξης της Τουρκίας είναι φαινομενικός καθώς η χώρα παραμένει υπανάπτυκτη οικονομία . Έτσι, η ένταξη μιας φτωχής χώρας θα δημιουργήσει αφόρητη πίεση στα οικονομικά της Ένωσης αφού οι φορολογούμενοι πολίτες θα υποχρεωθούν να την επιδοτήσουν. (+) Σημείο κλειδί αποτελεί η Τουρκία για τους αγωγούς που μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ασία, καυσίμων που είναι απαραίτητα σε βιομηχανικές χώρες της Δύσης.

Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας - Μάρτιος 2016 Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας - Μάρτιος 2016   Σύμφωνα με αυτή: όλοι οι παρανόμως εισερχόμενοι από την Τουρκία στην Ελλάδα από τις 20 Μαρτίου και εξής θα επιστρέφουν στην Τουρκία. Όσοι φθάνουν σε ελληνικά νησιά θα ταυτοποιούνται διεξοδικά και οι αιτήσεις ασύλου θα εξετάζονται από τις ελληνικές αρχές. Τουρκία και Ελλάδα αναλάβουν όσες διμερείς διατυπώσεις χρειάζονται και Τούρκοι αξιωματούχοι θα αποκτήσουν παρουσία στα ελληνικά νησιά, ώστε να εγγυηθούν την τήρηση των ανωτέρω. Κάθε Σύριος ο οποίος θα επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ, με προτεραιότητα βασισμένη στα Κριτήρια του ΟΗΕ. Η Τουρκία δεσμεύεται να λάβει οποιαδήποτε αναγκαία μέτρα για να αποτρέψει την παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία προς την ΕΕ. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεργασθούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια βελτίωσης των ανθρωπιστικών συνθηκών στο εσωτερικό της Συρίας, ιδίως σε ορισμένες περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα, η οποία θα έδινε την δυνατότητα στον τοπικό πληθυσμό και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε ασφαλέστερες περιοχές.  

Όσο για τα ανταλλάγματα: Ορίζεται ότι η διαδικασία της κατάργηση της Visa για τους Τούρκους πολίτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην ΕΕ. Εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ που είχαν προβλεφθεί για τις εγκαταστάσεις των προσφύγων στην Τουρκία έως τα τέλη Μαρτίου.

Το πραξικόπημα στην Τουρκία και οι επιπτώσεις του στη Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας   Background: Για αρκετό διάστημα πριν την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, υπήρχε αρκετός προβληματισμός τόσο για τους όρους της Συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας, όσο και για την ολοκληρωμένη εφαρμογή τους. Εμφάνιζε ελλείψεις σε δημοκρατικά εχέγγυα, φαινόταν να μην προϋποθέτει το σεβασμό της Συνθήκης της Γενεύης. Πιο συγκεκριμένα, αν και ο βασικός της σκοπός που ήταν η ανάσχεση και μείωση των προσφυγικών ροών επετεύχθη, ωστόσο η Τουρκία ακολούθησε από την αρχή της υπογραφής της Συμφωνίας μια παρελκυστική πολιτική, ζητώντας περισσότερη οικονομική ενίσχυση και την ταχύτερη εφαρμογή όρων που δεν συνδέονταν με την εφαρμογή της Συμφωνίας και μόνο, αλλά και με την ενεργοποίηση εκ νέου της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ. Η απόπειρα: Υπάρχουν πολλές απόψεις και άλλες τόσες εικασίες σχετικά με το πώς και από ποιούς οργανώθηκε το πραξικόπημα, και εννοείται ότι η αλήθεια σε όλη της την έκταση θα διαφανεί μόνο αφού περάσει αρκετός καιρός. Ωστόσο, στη μακρά πορεία του Ερντογάν και του κόμματός του στην εξουσία, δεν είναι δυνατό να μας διαφύγει η σημαντική στροφή στην πολιτική γραμμή των που σημειώθηκε μετά και τις εκλογές του 2007. Η διακυβέρνησή του φαίνεται να παγιώνεται στο πολιτικό πεδίο και οι πολιτικές του φαίνεται να αλλάζουν και να ριζοσπαστικοποιούνται. Σήμερα: Πλέον τα γεγονότα έχουν αποκτήσει τη δική τους δυναμική και εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα, η οποία εν πολλοίς ξεπερνά την όποια αυτόνομη πολιτική βούληση. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία είναι μια χώρα με σαφές έλλειμμα δημοκρατίας.

Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και η σημερινή τους εξέλιξη Σε λεπτή γραμμή βρίσκονται σήμερα οι σχέσεις Τουρκιάς και Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς χρειάζεται η συνέχιση της βοήθειας στην Άγκυρα για τον φραγμό της τεράστιας ροής των μεταναστών, κυρίως από τη Συρία. Ωστόσο υπάρχει έντονη ανησυχία λόγω της καταστολής στους αντιπάλους της τουρκικής κυβέρνησης μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Αρνητικά φορτισμένο κλίμα μεταξύ Άγκυρας και Βρυξελλών με την ΕΕ να αναφέρει το ενδεχόμενο να διακόψει τις ενταξιακές κινήσεις με την Τουρκία. Δημοσιεύθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2016 η έκθεση προόδου της ενταξιακής της πορείας. Η Έκθεση αναφέρει για πρώτη φορά οπισθοδρόμηση αντί για βελτίωση της κατάστασης στην Τουρκία.   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποιεί ότι η Τουρκία αντί να εκπληρώνει τα κριτήρια ένταξής της στην Ένωση κάνει μία στροφή προς τα πίσω σε ζητήματα Δικαιοσύνης και ελευθερίας της έκφρασης.

Taking everything into account, Οι ευρωτουρκικές σχέσεις έχουν περάσει πολλές διακυμάνσεις. Όλο το πλέγμα των Ευρωτουρκικών σχέσεων περνά μέσα από την διαδικασία διαπραγμάτευσης της Διεύρυνσης. θα καταλήξει σε ένα είδος ειδικής σχέσης; θα ενσωματωθεί κάποτε πλήρως ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Σε κάθε περίπτωση, μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος και τα τελευταία γεγονότα, υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί. Έχει κριθεί πως είναι υποψήφια χώρα, αλλά δεν έχει οδηγηθεί ακόμα στην αφομοίωσή της στους κόλπους της Ένωσης.

Ευχαριστούμε πολύ