ΕΛΒΕΤΙΑ Τμήμα: Β3 Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων Σχολ. έτος: 2015-16 Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων ΕΛΒΕΤΙΑ Ατομική εργασία στο μάθημα της γεωγραφίας: Κυριακή Παππά

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Ελβετία είναι χώρα της δυτικοκεντρικής Ευρώπης. Συνορεύει δυτικά με τη Γαλλία, νότια και νοτιοανατολικά με την Ιταλία, βόρεια και βορειοανατολικά με τη Γερμανία και ανατολικά με την Αυστρία και το Λίχτενσταϊν. Πρωτεύουσα της Ελβετίας είναι η Βέρνη (128.041 κάτοικοι το 2007) ενώ μεγαλύτερη πόλη η Ζυρίχη. Άλλες σημαντικές πόλεις είναι η Βασιλεία, η Γενεύη και η Λωζάνη. Είναι χώρα με υψηλό βιοτικό επίπεδο και ανεπτυγμένο εμπόριο, βιομηχανία και τουρισμό. el.wikipedia.org www.xn--mxam3ajdp.eu

Μορφολογία Κυριότερα ποτάμια Η αλπική ζώνη που κυριαρχεί μαζί με τις διακλαδώσεις της και καταλαμβάνει τα 3/5 της χώρας. Η αλπική περιοχή σχηματίζεται από 3 διακλαδώσεις των Κεντρικών Άλπεων κι απ' την οροσειρά του Ιούρα, που βρίσκεται στα δυτικά και κατά μήκος των συνόρων με τη Γαλλία. Οι τρεις αυτές διακλαδώσεις των Άλπεων είναι: οι Πενικές Άλπεις, οι Βερνικές Άλπεις και οι Ραιτικές Άλπεις. Κυριότερα ποτάμια Ο Ρήνος, πηγάζει από τους παγετώνες στο καντόνι του Γκράου Μπίντεν και, κατά την πορεία του, ενισχύεται με τα νερά των μικρών ποταμών Τουρ, Τες και Βιρ, καθώς και του Άαρ που εκβάλουν σ' αυτόν. Ο Ροδανός, που τη διαρρέει σε μήκος 252 χλμ. Πηγάζει απ' την Β.Α. άκρη των Πεννικών Άλπεων, κυλάει προς τα Ν.Δ., μετά στρέφεται Β.Δ., σχηματίζει τη λίμνη της Γενεύης και συνεχίζει την πορεία του στο γαλλικό έδαφος.

Κυριότερες λίμνες Έδαφος Κλίμα Μποντενζέε ή Λίμνη Κοστάντς: βορειοανατολικό όριο της χώρας, στα σύνορα με την Γερμανία. Λίμνη Λεμάν (ή λίμνη Γενεύης): Στη βόρεια όχθη βρίσκεται η Λωζάνη και στη νοτιοδυτικό άκρο της η Γενεύη. Λίμνη Νεσατέλ: από την πόλη Νεσατέλ που είναι κτισμένη στην βόρεια όχθη της. Λίμνη Λουγκάνο: στα σύνορα με την Ιταλία με την ομώνυμη πόλη κτισμένη στις όχθες της. Λίμνη της Ζυρίχης. Έδαφος Το έδαφος της Ελβετίας είναι ορεινό, καθώς καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την οροσειρά των Άλπεων και την οροσειρά του Ιούρα στα βορειοδυτικά. Κλίμα Το κλίμα της Ελβετίας είναι ψυχρό και, κατά βάση ξηρό, αν και σε ορισμένες περιοχές βρέχει 160 με 180 μέρες το χρόνο. Το κλίμα παρουσιάζει μεγάλες διαφορές από περιοχή σε περιοχή.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η Ελβετία έχει σταθερά, ακμάζουσα και υψηλής τεχνολογίας οικονομία. Το 2011, κατατάχθηκε ως η πλουσιότερη κατά κεφαλή χώρα (με τον όρο πλούτο να περιλαμβάνει τόσο οικονομικά και μη οικονομικά περιουσιακά στοιχεία). Είναι η 19η μεγαλύτερη οικονομία με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ και 36η μεγαλύτερη με βάση την αξία σε μονάδες αγοραστικής δύναμης. Είναι ο 12ος μεγαλύτερος εξαγωγέας παρά το μικρό της μέγεθος. Η Παγκόσμια Αναφορά ανταγωνιστικότητας του Παγκοσμίου Οικονομικού Φόρουμ κατατάσσει προς το παρόν την Ελβετική οικονομία ως την πιο ανταγωνιστική στο κόσμο, ενώ χαρακτηρίζεται ως η πιο καινοτόμος χώρα στην Ευρώπη από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ(συνεχεια) Βιομηχανία Η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται γύρω από τρεις πόλους: τη βιομηχανία, τον τουρισμό και το εμπόριο. Λόγω του εδάφους και του κλίματος, η Ελβετία δεν μπόρεσε ν' αναπτύξει σε ικανοποιητικό βαθμό τη γεωργία της. Τα κυριότερα γεωργικά της προϊόντα είναι το σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, οι πατάτες, τα ζαχαρότευτλα και λίγα φρούτα και λαχανικά. Αντίθετα η κτηνοτροφία της, ευνοημένη από το κλίμα αλλά και τη συστηματική και επιστημονική προσπάθεια των Ελβετών, είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένη. Βιομηχανία Η βιομηχανία είναι πολύ περισσότερο αναπτυγμένη και είναι ο κυριότερος εξαγωγικός τομέας της οικονομίας της. Έχει αναπτύξει τόσο τη βαριά βιομηχανία (μεταλλουργία, κατασκευή μηχανών), όσο και την ελαφριά βιομηχανία, όπως η βιομηχανία χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, ρολογιών, υφαντουργία, σοκολάτας και η βιομηχανία επεξεργασίας γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Επίσης, ιδιαίτερα αναπτύχθηκε, κατά τα τελευταία χρόνια, η βιομηχανία των ηλεκτρονικών συσκευών, που βασίζεται στην υψηλή τεχνολογία και στη συστηματική επιστημονική έρευνα. Στα Γαλλοελβετικά σύνορα και κοντά στην Γενεύη εδρεύει το CERN, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας.

Εμπόριο Το εμπόριό της είναι επίσης πολύ αναπτυγμένο. Εξάγει χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα, μηχανές, ηλεκτρικές συσκευές, ρολόγια κ.ά. βιομηχανικά προϊόντα και εισάγει κυρίως τρόφιμα, καύσιμα και πρώτες ύλες. Επίσης, εξάγει γαλακτοκομικά και σοκολάτα. Ο τρίτος και ο πιο σημαντικός πόλος από ορισμένη άποψη της οικονομίας της είναι ο τουρισμός. Η φυσική ομορφιά, το υγιεινό της κλίμα, ή ήσυχη ζωή της Ελβετίας προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια τουρίστες στα διάφορα τουριστικά θέρετρα που είτε βρίσκονται στις πλαγιές των Άλπεων, όπως το Σαιντ - Μόριτς, η Κουρ(Chur), η Αρόζα, το Νταβός είτε στις όχθες των γραφικών της λιμνών. Νόμισμα Έχει το ελβετικό φράγκο.

Αξιοθεατα Το «θρυλικό» βουνό Matterhorn Το κάστρο Chillon To βουνό Matterhorn είναι ένα από τα πιο διάσημα βουνά του κόσμου. Αν και δεν είναι το υψηλότερο βουνό στην Ελβετία, το ύψος του φτάνει τα 4.478 μέτρα. Κάθε χρόνο το επισκέπτονται πολλοί ορειβάτες, όλες τις εποχές του χρόνου και ακόμη και ο πιο εύκολος δρόμος προς την κορυφή, θεωρείται μια αρκετά δύσκολη ανάβαση. Το κάστρο Chillon Το κάστρο Chillon, ή αλλιώς Chateau de Chillon, είναι από τα πιο γνωστά της Ελβετίας και βρίσκεται κοντά στο Montreux, στις όχθες της λίμνης Leman. Ήταν σπίτι του κόμη της Σαβοΐας, από τον 12ο και τον 14ο αιώνα και αποτελείται από 100 κτήρια, πολλά υπόγεια, τρεις αυλές και τέσσερις μεγάλες αίθουσες, με θέα στη λίμνη της Γενεύης. http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/17035 http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/17035

Αξιοθεατα Καταρράκτες του Ρήνου Zermatt Οι καταρράκτες του Ρήνου βρίσκονται στην πόλη Schaffhausen και αποτελούν τους μεγαλύτερους καταρράκτες όλης της Ευρώπης. Μπορείτε να απολαύσετε την υπέροχη θέα από τις διάφορες πλατφόρμες που υπάρχουν ή να κάνετε μια βόλτα με πλοιάριο κοντά τους, ιδιαίτερα τις περιόδους που είναι φωτισμένοι και ακόμη πιο φαντασμαγορικοί. Zermatt Βρίσκεται στους πρόποδες των ελβετικών Άλπεων και αποτελεί ένα από τα πιο μαγευτικά χιονοδρομικά κέντρα όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το ski και τα υπέροχα τοπία. Αν πάλι δεν είστε λάτρεις των χειμερινών σπορ, υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που μπορείτε να κάνετε, όπως να δειπνήσετε σε ένα από τα gourmet εστιατόρια ή να κάνετε τα ψώνια σας σε ένα από τα καταστήματα που βρίσκονται στην πόλη. http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/17035 http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/17035

Επίσημη Γλώσσα Επίσημες γλώσσες είναι η γερμανική (ομιλούμενη από το 63% του πληθυσμού, σύμφωνα με έρευνα του 2000), η γαλλική (20,4%), η ιταλική(6,5%) και η ρετορομανική (< 0.5%), γλώσσα που μιλούν οι κάτοικοι του νοτιοανατολικού καντονιού Γκράουμπιντεν (γερμ. Graubünden).

Θρησκεία Το 42% του πληθυσμού ασπάζονται το ρωμαιοκαθολικισμό και το 35% είναι Προτεστάντες. Με την εισροή μεταναστών στη χώρα ζουν και περί το 4% Μουσουλμάνοι, ενώ υπάρχουν και άλλα χριστιανικά δόγματα (οι Μάρτυρες του Ιεχωβά έχουν 18.646 μέλη και οι Μορμόνοι της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών 8.741) καθώς και μια μειονότητα Εβραίων. Το 11% ήταν άθεοι το 2000.

Πολιτισμός Εκπαιδευτικό σύστημα Επίσης πολύ αναπτυγμένα είναι τα γράμματα και οι τέχνες. Από το 17ο αιώνα η Ελβετία ήταν σπουδαίο πνευματικό κέντρο, αν και η έλλειψη εθνικής γλώσσας ταύτισε ιστορικά την ελβετική φιλολογία και σκέψη με τη γερμανική και τη γαλλική. Εκπαιδευτικό σύστημα Η κατώτερη εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δίνεται δωρεάν σ' όλα τα καντόνια. Το επόμενο στάδιο, της μέσης, χωρίζεται στην επαγγελματική (τεχνικές σχολές) και στην ακαδημαϊκή (Λύκεια) που οδηγεί στα πανεπιστήμια και στα πολυτεχνεία. Σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης η Ελβετία έχει τα περισσότερα πανεπιστήμια και πολυτεχνεία, ανάλογα φυσικά με το μικρό πληθυσμό της χώρας. Περίφημο είναι το πολυτεχνείο της Ζυρίχης, καθώς και η Οικονομική Σχολή της Λωζάνης. Στα Ελβετικά πανεπιστήμια φοιτούν και χιλιάδες ξένοι σπουδαστές που πηγαίνουν κυρίως για μεταπτυχιακές σπουδές, λόγω του υψηλού επιστημονικού επιπέδου που παρέχουν αυτά τα πανεπιστήμια. Το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελβετία χωρίζεται ανάλογα με το πόσο έξυπνος είναι κανείς.

Ιστορια(μεχρι των 20ο αιωνα) Η περιοχή της Ελβετίας κατοικήθηκε από την προϊστορία. Πρώτοι γνωστοί από τις αρχαίες πηγές κάτοικοί της υπήρξαν κάποια κελτικά φύλα, τα οποία οι Έλληνες τα γνώριζαν με την ονομασία Ελβετοί. Τον 1ο αιώνα π.Χ. οι Ρωμαίοι υπέταξαν τη χώρα, που έγινε ρωμαϊκή επαρχία με το όνομα Ελβετία. Τον 4ο και 5ο αιώνα μ.Χ., με την παρακμή και την αποδυνάμωση της Δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η ρωμαϊκή κυριαρχία καταλύθηκε από την εισβολή των γερμανικών φύλων των Αλαμανών και των Βουργουνδών. Στα τέλη του 5ου - αρχές του 6ου αιώνα κύριοι της περιοχής αναδείχτηκαν κάποια φραγκικά φύλα, που διατήρησαν τον έλεγχο της Ελβετίας ως τον 9ο αιώνα, οπότε οι Γερμανοί κυριάρχησαν ξανά στην Ελβετία. Κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Φράγκων διαδόθηκε ο χριστιανισμός στην Ελβετία και στα φύλα των Αλαμανών, ενώ τέθηκαν τα θεμέλια του φεουδαρχικού συστήματος παραγωγής και διοίκησης. Το 1032 το βασίλειο της Βουργουνδίας, μέρος του οποίου ήταν η Ελβετία, ενσωματώθηκε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του Γερμανικού Έθνους και στη συνέχεια η Ελβετία υπήρξε πεδίο ανταγωνισμού διαφόρων ηγεμονικών οίκων, μέχρι ότου το 1273 πέρασε υπό την κυριαρχία του οίκου των Αψβούργων, που ανήλθε στο θρόνο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Το 1798 ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέλαβε την Ελβετία και ίδρυσε την Ελβετική Δημοκρατία, θέτοντας τη χώρα ουσιαστικά υπό τον έλεγχο της Γαλλίας. Μετά την πτώση του Ναπολέοντα, το Συνέδριο της Βιέννης αναγνώρισε την ουδετερότητα της Ελβετίας και της απέδωσε τα καντόνια του Βαλέ, της Γενεύης και της Νεσατέλ, προσδιορίζοντας έτσι τα σύνορα που έχει και σήμερα η ελβετική επικράτεια. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η Ελβετία γνώρισε ένα σύντομο εμφύλιο πόλεμο το 1847, αποτέλεσμα νέων θρησκευτικών συγκρούσεων, ο οποίος κατέληξε στην επανενοποίηση της χώρας και την ενίσχυση των ομοσπονδιακών θεσμών. Το 1848 ψηφίστηκε το Σύνταγμα της Ελβετικής Ομοσπονδίας, το οποίο ισχύει ακόμα και σήμερα, με μερικές μεταρρυθμίσεις. Από τότε συνεχίστηκε απρόσκοπτα η οικονομική ανάπτυξη της χώρας, μέσα σε συνθήκες πολιτικής ομαλότητας και αυστηρής διεθνούς ουδετερότητας.

Ιστορια(ο 20ός αιώνας) Η Ελβετία διατήρησε την ουδετερότητά της στους δύο παγκόσμιους πολέμους. Κατά την περίοδο του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου γνώρισε κάποια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, τα οποία σύντομα κατόρθωσε να ξεπεράσει. Υπήρξε μέλος της Κοινωνίας των Εθνών, η έδρα της οποίας μάλιστα εγκαταστάθηκε στη Γενεύη. Σημαντικό πολιτικό ζήτημα για την Ελβετία στα μεταπολεμικά χρόνια αποτέλεσε το ζήτημα της επαρχίας του Ιούρα. Με τοπικό δημοψήφισμα το 1974 και εθνικό δημοψήφισμα το 1978, αποφασίστηκε η ίδρυση ξεχωριστού καντονιού, που περιέλαβε τις τρεις βόρειες καθολικές και γαλλόφωνες περιοχές του Ιούρα, ενώ οι τέσσερις προτεσταντικές επαρχίες του νότιου Ιούρα αρνήθηκαν να αποσχιστούν από το καντόνι της Βέρνης.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΛΒΕΤΙΚΑ ΦΑΓΗΤΑ Βirchműesli Μπορεί να έχετε ξαναφάει μούσλι, γνωρίζατε όμως, ότι αυτά εφευρέθηκαν στην Ελβετία, γύρω στο 1900 από τον δόκτορα Μαξιμίλιαν Μπίρχερ – Μπένερ; Ο ίδιος πίστευε ότι μία διατροφή βασισμένη στα δημητριακά, τα φρούτα και τα λαχανικά θα ήταν καλύτερη από μία που βασίζεται στο κρέας κι έτσι, δημιούργησε το birchműesli, ένα μείγμα από νιφάδες βρώμης, φρούτα, ξηρούς καρπούς, χυμό λεμονιού και συμπυκνωμένο γάλα και το προσέφερε αρχικά, στους ασθενείς του, σ’ ένα σανατόριο της Ζυρίχης. Πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, καταναλώνεται συχνά και σαν απογευματινό σνακ. Rösti Το rösti είναι ένα είδος τηγανητής πατάτας, το οποίο φτιάχνεται από τριμμένες πατάτες που είτε έχουν ψηθεί με τη φλούδα, είτε έχουν τηγανιστεί ολόκληρες σε καυτό βούτυρο ή λίπος.  Είναι τραγανό εξωτερικά και μαλακό εσωτερικά, ενώ αυτό που «δένει» το πιάτο είναι φυσικά, το άμυλο. Συχνά, προστίθεται στο μείγμα μπέικον, κρεμμύδι, τυρί, ακόμα και μήλο. http://www.clickatlife.gr/geusi/story/29467 http://www.clickatlife.gr/geusi/story/29467

Μεταφορεσ Οι συγκοινωνίες είναι από τις πιο ανεπτυγμένες στον κόσμο. Οι Ρωμαίοι είχαν προβεί στη διάνοιξη οδών στο Σπλίγκεν και στον Μεγάλο Άγιο Βερνάρδο, για να διευκολύνουν την κίνηση των λεγεώνων τους. H οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Η επικοινωνία με την ανοικτή θάλασσα γίνεται μέσω Βασιλείας. Τα κυριότερα αεροδρόμια είναι της Ζυρίχης, της Βασιλείας, της Γενεύης και της Βέρνης. Σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 40 αεροδρόμια. Τα διεθνή αεροδρόμια της Βασιλείας (Euroairport) και της Γενεύης (Cointrin) βρίσκονται σε γαλλικό έδαφος και δεν λειτουργούν μετά τα μεσάνυχτα μετά από απαίτηση των κατοίκων των αντίστοιχων πόλεων προκειμένου να μη δημιουργείται ηχορύπανση. Εσωτερικό του αεροδρομίου της Ζυρίχης.

δικτυογραφια https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B2%CE%B5 %CF%84%CE%AF%CE%B1 http://www.livepedia.gr/index.php/%CE%95%CE%BB%CE%B2%C E%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CF%81%CE%AC%C F%84%CE%BF%CF%82 http://www.clickatlife.gr/geusi/story/29467 http://www.clickatlife.gr/taksidi/story/17035