Περιβάλλον ΙΙ 7ο Μάθημα Στερεά Απόβλητα Γενικά – Νομοθετικό πλαίσιο – Χαρακτηρισμός – Ανάλυση επικινδυνότητας Άνθιμος Ξενίδης, Δρ. Μηχ. Μεταλλείων – Μεταλλουργός Ευαγγελία Μυλωνά, Μηχ. Μεταλλείων - Μεταλλουργός

Στερεά Απόβλητα Γενικές κατηγορίες Ειδικές ροές αποβλήτων Αστικά Βιομηχανικά Ειδικές ροές αποβλήτων Συσσωρευτές, Ηλεκτρικά/Ηλεκτρονικά Απόβλητα, Υλικά κατεδάφισης, Ελαστικά αυτοκινήτων, Χρησιμοποιημένα Λάδια, κλπ. Κατηγοριοποίηση Μη επικίνδυνα Επικίνδυνα Αδρανή

Στερεά Μεταλλευτικά – Μεταλλουργικά Απόβλητα Υπερκείμενα Στείρα εκμετάλλευσης Εμπλουτισμού Τέλματα εμπλουτισμού (συνήθως επίπλευσης) Στερεά άλλων μεθόδων εμπλουτισμού Μεταλλουργίας Σκουριές Ιζήματα Σκόνες σακκοφίλτρων Επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Ιλύς εξουδετέρωσης

Στερεά Μεταλλευτικά – Μεταλλουργικά Απόβλητα

Στερεά Μεταλλευτικά – Μεταλλουργικά Απόβλητα

Οδηγία για τα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας Οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98/ΕΚ Νόμος υπ’αριθμ. 4042/13-02-2012 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων Απόφαση 2000/532/ΕΚ όπως τροποποιήθηκε και ισχύει (2014/955/ΕΕ) Εξορυκτικά απόβλητα Οδηγία 2006/21/ΕΚ Αποφάσεις οδηγίας (2009/335, 2009/337, 2009/358, 2009/359, 2009/360) ΚΥΑ 39624/2209/Ε103/25-09-2009

Οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98/ΕΚ Απόβλητο (άρθρο 3) Κάθε ουσία ή αντικείμενο, το οποίο ο κάτοχός του απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει. Επικίνδυνα απόβλητα Τα απόβλητα που εμφανίζουν μία ή περισσότερες από τις επικίνδυνες ιδιότητες (ΗΡ 1- ΗΡ 15), Κανονισμός 1357/2014.

Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ) 01· Απόβλητα από αναζήτηση, εξόρυξη, εργασίες λατομείου και φυσική και χημική επεξεργασία ορυκτών 02 Απόβλητα από γεωργία, κηπευτική, υδατοκαλλιέργεια, δασοκομία, θήρα και αλιεία, προετοιμασία και επεξεργασία τροφίμων 03 Απόβλητα από την κατεργασία ξύλου και την παραγωγή ταμπλάδων και επίπλων, καθώς και πολτοί, χαρτιού και χαρτονιού 04 Απόβλητα από τις βιομηχανίες δέρματος, γούνας και υφαντουργίας 05 Απόβλητα από τη διύλιση πετρελαίου, τον καθαρισμό φυσικού αερίου και την πυρολυτική επεξεργασία άνθρακα 06 Απόβλητα από ανόργανες χημικές διεργασίες 07 Απόβλητα από οργανικές χημικές διεργασίες 08 Απόβλητα από την παραγωγή, διαμόρφωση, προμήθεια και χρήση (ΠΔΠΧ) επιστρώσεων (χρώματα, βερνίκια, και σμάλτο υάλου), στεγανωτικών και μελανών εκτύπωσης 09 Απόβλητα από τη φωτογραφική βιομηχανία 10 Απόβλητα από θερμικές επεξεργασίες 11 Απόβλητα από τη χημική επιφανειακή επεξεργασία και την επικάλυψη μετάλλων και άλλων υλικών· υδρομεταλλουργία μη σιδηρούχων μετάλλων 12 Απόβλητα από τη μορφοποίηση και τη φυσική και μηχανική επιφανειακή επεξεργασία μετάλλων και πλαστικών 13 Απόβλητα ελαίων και απόβλητα υγρών καυσίμων (εκτός βρώσιμων ελαίων 05 και 12) 14 Απόβλητα από οργανικούς διαλύτες, ψυκτικές ουσίες και προωθητικά (εκτός 07 και 08) 15 Απόβλητα από συσκευασίες· απορροφητικά υλικά, υφάσματα σκουπίσματος, υλικά φίλτρων και προστατευτικός ρουχισμός μη προδιαγραφόμενα άλλως 16 Απόβλητα μη προδιαγραφόμενα άλλως στον κατάλογο 17 Απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις (περιλαμβάνεται χώμα εκσκαφής από μολυσμένες τοποθεσίες) 18 Απόβλητα από την υγειονομική περίθαλψη ανθρώπων ή ζώων ή/και από σχετικές έρευνες (εξαιρούνται απόβλητα κουζίνας και εστιατορίων που δεν προκύπτουν άμεσα από το σύστημα υγείας) 19 Απόβλητα από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αποβλήτων, εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων εκτός σημείου παραγωγής και προετοιμασίας ύδατος προοριζόμενου για κατανάλωση από τον άνθρωπο και ύδατος για βιομηχανική χρήση 20 Αστικά απόβλητα

Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων 01 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ, ΕΞΟΡΥΞΗ, ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΟΡΥΚΤΩΝ 01 01 απόβλητα από την εκσκαφή ορυκτών 01 03 απόβλητα από τη φυσική και χημική επεξεργασία ορυκτών που περιέχουν μέταλλα … 01 03 04* οξεοπαραγωγά υπολείμματα από την επεξεργασία θειούχου μεταλλεύματος 01 03 05* άλλα υπολείμματα που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες 01 03 06 υπολείμματα, εκτός εκείνων που αναφέρονται στα 01 03 04 και 01 03 05 …… 01 04 απόβλητα από φυσική και χημική επεξεργασία ορυκτών που δεν περιέχουν μέταλλα 01 05 λάσπες γεωτρήσεων και άλλα απόβλητα γεωτρήσεων

Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων Ο Κατάλογος των Αποβλήτων περιλαμβάνει τρεις τύπους καταχωρήσεων:  Επικίνδυνα απόβλητα: Τα απόβλητα αυτά έχουν επικίνδυνες ιδιότητες και επισημαίνονται με αστερίσκο. Μη επικίνδυνα απόβλητα: Τα απόβλητα αυτά δεν έχουν επικίνδυνες ιδιότητες και δεν επισημαίνονται με αστερίσκο. Κατοπτρικές καταχωρήσεις: Τα απόβλητα αυτά έχουν την ίδια προέλευση και μπορεί να χαρακτηρίζονται επικίνδυνα ή μη επικίνδυνα ανάλογα με την περίπτωση και τη σύσταση του αποβλήτου. Για τα απόβλητα όπου υπάρχουν κατοπτρικές καταχωρήσεις απαιτείται η εξέταση των επικίνδυνων ιδιοτήτων βάσει του Κανονισμού 1357/2014.

Γενικά στοιχεία της οδηγίας 2006/21/EC Η οδηγία προβλέπει μέτρα, διαδικασίες και κατευθύνσεις για την πρόληψη ή μείωση τυχόν δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου από τη διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας. Πεδίο εφαρμογής είναι τα απόβλητα που προκύπτουν από την Αναζήτηση, Εξόρυξη και Επεξεργασία ορυκτών πόρων και από την εκμετάλλευση λατομείων Ξεκίνησε η εφαρμογή της την 1η Μαΐου 2006 Προέβλεπε ορισμένα μέτρα εφαρμογής και συμπλήρωσης της μέχρι την 1-5-2008, τα οποία όμως υλοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2009 Μεταβατικές διατάξεις 11

Κύρια στοιχεία 2006/21/EC Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (Σ.Δ.Α.) -Άρθρο 5, με στόχο την πρόληψη ή μείωση της παραγωγής αποβλήτων και των επιβλαβών της επιπτώσεων την αξιοποίηση των εξορυκτικών αποβλήτων μέσω της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης την εξασφάλιση ασφαλούς βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης διάθεσης των εξορυκτικών αποβλήτων

Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων Περιλαμβάνει Ταξινόμηση της εγκατάστασης διαχείρισης αποβλήτων (σε κατηγορία Α ή μη Α) Χαρακτηρισμό των αποβλήτων Περιγραφή των διεργασιών παραγωγής και επεξεργασίας αποβλήτων Περιγραφή του τρόπου απόθεσης των αποβλήτων και των προληπτικών μέτρων για τη μείωση των επιπτώσεων κατά τις φάσεις λειτουργίας και μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης Περιγραφή των διαδικασιών ελέγχου και παρακολούθησης Το προτεινόμενο σχέδιο για το κλείσιμο Τα μέτρα πρόληψης ρύπανσης υδάτων, εδάφους και αέρα Επανεξετάζεται κάθε 5 έτη ή/και τροποποιείται Εγκρίνεται από την αρμόδια αρχή που θα αποφασιστεί από τα κράτη μέλη και θα παρακολουθεί την εφαρμογή του

Χαρακτηρισμός αποβλήτων – αδρανή (1) Ο χαρακτηρισμός των αποβλήτων καλύπτει τις ακόλουθες κατηγορίες πληροφοριών (2009/360/ΕΚ): γενικές πληροφορίες γεωλογικό υπόβαθρο του προς εκμετάλλευση κοιτάσματος είδος των αποβλήτων τους και προβλεπόμενος χειρισμός αυτών γεωτεχνική συμπεριφορά των αποβλήτων γεωχημικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορά των αποβλήτων (Πρόβλεψη της χημικής σύστασης των στραγγισμάτων σε βάθος χρόνου για κάθε είδος αποβλήτων, λαμβανομένης υπόψη της προβλεπόμενης επεξεργασίας) αξιολόγηση της εκπλυσιμότητας μετάλλων, οξυανιόντων και αλάτων σε βάθος χρόνου μέσω δοκιμής έκπλυσης/εξάρτησης από το pH, ή/και δοκιμής διήθησης ή/και αποδέσμευσης συναρτήσει του χρόνου ή/και άλλων κατάλληλων δοκιμών, για τα απόβλητα που περιέχουν θειούχες ενώσεις, διεξαγωγή στατικών ή κινητικών δοκιμών προκειμένου να προσδιοριστεί η όξινη απορροή μετάλλων και η έκπλυση μετάλλων σε βάθος χρόνου (CEN/TC 292/WG8)

Χαρακτηρισμός αποβλήτων – αδρανή (2) τα απόβλητα δεν πρόκειται να υποστούν σημαντική αποσύνθεση ή διάλυση Έχουν μικρή περιεκτικότητα σε S (< 0,1 %, ή 0,1-1 % και ο λόγος δυναμικού εξουδετέρωσης προς δυναμικό παραγωγής οξύτητας, NPR > 3) τα απόβλητα δεν ενέχουν κίνδυνο αυτανάφλεξης και δεν καίγονται η περιεκτικότητα σε As, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Mo, Ni, Pb, V και Zn δεν πρέπει να υπερβαίνει τις εθνικές οριακές τιμές για περιοχές που χαρακτηρίζονται ως μη ρυπασμένες ή τα σχετικά εθνικά φυσικά επίπεδα υποβάθρου Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες οριακές τιμές για μη ρυπασμένες περιοχές και δεν έχει γίνει αποτύπωση φυσικών επιπέδων υποβάθρου

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (1) Οι εγκαταστάσεις αποβλήτων ταξινομούνται στην κατηγ. Α αν: βάσει εκτίμησης κινδύνων κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως το παρόν ή το μελλοντικό μέγεθος, η θέση και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων αποβλήτων, συμπεραίνεται ότι θα μπορούσε να προκληθεί σοβαρό ατύχημα λόγω βλάβης ή λανθασμένου χειρισμού, όπως η κατάρρευση σωρού αποβλήτων ή η ρήξη φράγματος (γεωτεχνική σταθερότητα), περιέχουν απόβλητα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα στο πλαίσιο της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο, ή περιέχουν ουσίες ή παρασκευάσματα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα στο πλαίσιο των οδηγιών 67/548/EΟΚ ή 1999/45/ΕΚ, σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο.

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (2) Απόφαση 2009/337/ΕΚ- Κριτήρια ταξινόμησης των εγκαταστάσεων 1ο κριτήριο: Δομική ακεραιότητα Οι εγκαταστάσεις αποβλήτων ταξινομούνται στην κατηγορία Α, εάν οι προβλεπόμενες συνέπειες, μιας αστοχίας λόγω απώλειας της δομικής ακεραιότητας ή κακής λειτουργίας της εγκατάστασης αποβλήτων θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μη αμελητέο ενδεχόμενο απώλειας ζωής σοβαρό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία σοβαρό κίνδυνο για το περιβάλλον Η ανάλυση αυτή διακινδύνευσης θα γίνει για όλες τις φάσεις λειτουργίας, κλεισίματος και μετά το κλείσιμο Σε περίπτωση απώλειας της δομικής ακεραιότητας φραγμάτων τελμάτων κατεργασίας, η ανθρώπινη ζωή θεωρείται ότι απειλείται, εφόσον η στάθμη του νερού ή πολφού είναι τουλάχιστον 0,7 m από το έδαφος ή εφόσον οι ταχύτητες του νερού ή του πολφού υπερβαίνουν τα 0,5 m/s.

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (3)

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (4)

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (5) 2ο κριτήριο: Περιεχόμενο σε επικίνδυνα απόβλητα Εάν η εγκατάσταση περιέχει επικίνδυνα απόβλητα σε ποσοστό μεγαλύτερο από 50 % ταξινομείται στην κατηγορία Α. Εάν η εγκατάσταση περιέχει επικίνδυνα απόβλητα σε ποσοστό μεταξύ 5 και 50 %, ταξινομείται επίσης στην κατηγορία Α. Ωστόσο, η εν λόγω εγκατάσταση δεν μπορεί να ταξινομηθεί στην κατηγορία Α εφόσον αυτό αιτιολογείται με βάση αξιολόγηση των κινδύνων για τη συγκεκριμένη περιοχή. Εάν η εγκατάσταση περιέχει επικίνδυνα απόβλητα σε ποσοστό κάτω του 5 %, η εγκατάσταση δεν ταξινομείται στην κατηγορία Α με βάση τα περιεχόμενα επικίνδυνα απόβλητα.

Ταξινόμηση εγκαταστάσεων (6) 3ο κριτήριο: Περιεχόμενο σε επικίνδυνες ουσίες Σχεδιαζόμενες εγκαταστάσεις Καταγράφονται οι ουσίες που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία Υπολογίζονται οι ετήσιες ποσότητες κάθε ουσίας που εισάγεται στην εγκατάσταση Ελέγχονται ως προς την επικινδυνότητα οι ουσίες Υπολογίζεται η ετήσια αύξηση αποθηκευμένου νερού στην εγκατάσταση Υπολογίζεται η μέγιστη ετήσια συγκέντρωση των ουσιών στην υδατική φάση της εγκατάστασης Ελέγχεται αν σε οποιοδήποτε χρόνο η υδατική φάση θεωρείται «επικίνδυνη» κατά την έννοια των οδηγιών 1999/45/ΕΚ ή 67/548/ΕΟΚ, οπότε η εγκατάσταση ταξινομείται στην κατηγορία Α Γενική μεθοδολογία για την εκτίμηση του κινδύνου, περιγράφεται στο report “Classification of mining waste facilities” - No. 07010401/2006/443229/MAR/G4, 2007, (DHI, SGI, AGH, University of Science and Technology)

Πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων και ενημέρωση - Άρθρο 6 Εγκαταστάσεις κατηγορίας Α Tα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι Eντοπίζονται οι κίνδυνοι σοβαρών ατυχημάτων Tα αναγκαία στοιχεία ενσωματώνονται στον σχεδιασμό, την κατασκευή, την λειτουργία και την συντήρηση, καθώς και στο κλείσιμο και στις διαδικασίες μετά το κλείσιμο των εγκαταστάσεων αποβλήτων, με σκοπό την πρόληψη των ατυχημάτων αυτών και τον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών τους για την ανθρώπινη υγεία ή/και το περιβάλλον Πως επιτυγχάνεται αυτό; κάθε φορέας καταρτίζει πολιτική πρόληψης σοβαρών ατυχημάτων όσον αφορά την διαχείριση εξορυκτικών αποβλήτων και υιοθετεί σύστημα διαχείρισης της ασφάλειας, θέτει δε σε ισχύ εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης με τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν επιτόπου σε περίπτωση ατυχήματος Η αρμόδια αρχή καταρτίζει εξωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν εκτός του τόπου των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων σε περίπτωση ατυχήματος

Αδειοδότηση – Συμμετοχή του κοινού (Άρθρο 7) Οι εγκαταστάσεις αποβλήτων δεν επιτρέπεται να λειτουργούν χωρίς άδεια της αρμόδιας αρχής Περιλαμβάνει την προτεινόμενη θέση της εγκατάστασης αποβλήτων το σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων επαρκείς ρυθμίσεις υπό μορφή χρηματικής εγγύησης Oι αρμόδιες αρχές επανεξετάζουν περιοδικά και, όταν χρειάζεται, αναπροσαρμόζουν τους όρους της άδειας Συμμετοχή του κοινού Πληροφόρηση Εκφράζει τις παρατηρήσεις του στην αρμόδια αρχή

Κατασκευή και διαχείριση των εγκαταστάσεων αποβλήτων (Άρθρο 11) Κατάλληλη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων λαμβάνοντας υπόψη γεωλογικούς, υδρογεωλογικούς, σεισμικούς και γεωτεχνικούς παράγοντες, προστατευόμενες περιοχές Η κατασκευή, διαχείριση και συντήρηση των εγκαταστάσεων αποβλήτων να εξασφαλίζουν τη φυσική τους σταθερότητα και την πρόληψη της ρύπανσης ή μόλυνσης του εδάφους, του αέρα και των επιφανειακών ή των υπογείων υδάτων, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα Περιλαμβάνει σχέδια και ρυθμίσεις για την τακτική παρακολούθηση και επιθεώρηση των εγκαταστάσεων Ο φορέας υποχρεούται να ενημερώνει τις αρμόδιες αρχές μέσα σε 48 ώρες για οποιοδήποτε πρόβλημα (σταθερότητα, διαφυγή ρύπων) Εφαρμόζει το εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης Ρυθμίσεις για την αποκατάσταση του εδάφους και το κλείσιμο των εγκαταστάσεων αποβλήτων Ρυθμίσεις όσον αφορά την φάση μετά το κλείσιμο των εγκαταστάσεων

Χρηματική εγγύηση (Άρθρο 14) Πριν από την έναρξη εργασιών εναπόθεσης, η αρμόδια αρχή απαιτεί τη σύσταση χρηματικής εγγύησης, ώστε να τηρούνται όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την άδεια, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που εφαρμόζονται στη μετά το κλείσιμο φάση να υπάρχουν ανά πάσα στιγμή αμέσως διαθέσιμα κεφάλαια για τα έργα αποκατάστασης του εδάφους που έθιξε η εγκατάσταση αποβλήτων, όπως περιγράφεται στο σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων Η εγγύηση υπολογίζεται με βάση: τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των εγκαταστάσεων αποβλήτων, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την κατηγορία των εγκαταστάσεων αποβλήτων, τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων και τη μελλοντική χρήση του αποκατασταθέντος εδάφους· την υπόθεση ότι ανεξάρτητοι τρίτοι που διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα θα αναλάβουν την εκτίμηση και εκτέλεση όλων των απαιτούμενων εργασιών αποκατάστασης.

Χρηματική εγγύηση Σύμφωνα με την απόφαση 2009/335/ΕΚ η εγγύηση υπολογίζεται με βάση: τις πιθανές επιπτώσεις της εγκατάστασης αποβλήτων στο περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου τα εφαρμοστέα περιβαλλοντικά πρότυπα και τους επιδιωκόμενους περιβαλλοντικούς στόχους, όπου περιλαμβάνονται η φυσική σταθερότητα της εγκατάστασης αποβλήτων, τα ελάχιστα ποιοτικά πρότυπα για το έδαφος και του υδάτινους πόρους και οι μέγιστοι ρυθμοί ελευθέρωσης ρύπων τα απαιτούμενα τεχνικά μέτρα για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων, και ιδίως τα μέτρα για τη διασφάλιση της σταθερότητας της εγκατάστασης αποβλήτων και για τον περιορισμό της περιβαλλοντικής ζημίας την εκτιμώμενη χρονική εξέλιξη των επιπτώσεων και τα απαιτούμενα μέτρα μετριασμού τους την εκτίμηση των αναγκαίων δαπανών για την αποκατάσταση του εδάφους, το κλείσιμο και τη μετά το κλείσιμο φάση, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για την ενδεχόμενη παρακολούθηση ή επεξεργασία των ρύπων μετά το κλείσιμο

Χρηματική εγγύηση Η χρηματική εγγύηση Καλύπτει όλη τη χρονική περίοδο δραστηριότητας μιας επιχείρησης Δεν αναφέρονται στη νομοθεσία σαφώς ο χρόνος περάττωσης ισχύος της εγγύησης. Αναφέρεται ότι γίνεται σταδιακή αποδοχή μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης Δεν προβλέπεται σαφές χρονοδιάγραμμα για την μετά το κλείσιμο φάση Δεν προσδιορίζεται το ύψος της εγγύησης, αλλά δίδονται μόνο γενικά κριτήρια υπολογισμού της

Διαδικτυακοί τόποι αναζήτησης νομοθεσίας Ελληνική Εθνικό τυπογραφείο www.et.gr Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής & Ασφάλειας της Εργασίας www.elinyae.gr Ευρωπαϊκή http://eur-lex.europa.eu