Κρατικές οικονομικές ενισχύσεις (ΚΟΕ) Αν τα ασφαλιστικά συμβόλαια ξεκινούν το 1938, οι ΚΟΕ ξεκινούν το 1974 με το αριθ. 131/74 Νομοθετικό Διάταγμα και εξελίσσονται σταδιακά μετά την είσοδό μας στην ΕΟΚ, αφού μιλάμε για την πρώτη “κοινή πολιτική” η οποία διαμορφώνεται με τη συνεργασία Κρατών - Μελών και Ευρωπαϊκής Ένωσης (κοινή αρμοδιότητα) ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 1. Γεωργικό Προϊόν. Για την εφαρμογή των κατευθυντηρίων γραμμών, με τον όρο «γεωργικό προϊόν» νοούνται τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Παραρτήματος 1 της Συνθήκης, τα προϊόντα φελλού και τα προϊόντα που χρησιμεύουν για απομίμηση ή υποκατάσταση του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. 2. Πεδίο Εφαρμογής. Οι κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται σε όλες τις κρατικές ενισχύσεις, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων ενίσχυσης που χρηματοδοτούνται από φόρους υπέρ τρίτων, οι οποίες χορηγούνται σε σχέση με δραστηριότητες συναφείς με την παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία των γεωργικών προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παραρτήματος 1 της Συνθήκης.

Γενικές αρχές Οι ενισχύσεις που χορηγούνται από τα κράτη – μέλη μέσω των κρατικών πόρων, είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 107 παρ. 1 της Συνθήκης. Κρατικές ενισχύσεις μπορεί να καταβάλλονται μόνο, σε εφαρμογή του άρθρου 107 παρ. 2 στοιχ. β) της Συνθήκης (ΣΛΕΕ), για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα. Αυτές οι ενισχύσεις θεωρούνται ως μέτρα συμβατά προς την κοινή αγορά κατά παρέκκλιση. Στις περιπτώσεις αυτές κατατίθεται προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων, βάσει του άρθρου 108 παρ. 3 της Συνθήκης

Κοινοποίηση προγράμματος Κοινοποίηση προγράμματος Το ενδιαφερόμενο κράτος δεν μπορεί να εφαρμόσει τα μέτρα πριν η Επιτροπή καταλήξει σε τελική Απόφαση. Δηλαδή, τα καθεστώτα κρατικών ενισχύσεων, πριν τεθούν σε εφαρμογή, πρέπει να κοινο-ποιούνται στην Επιτροπή. Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις εξαιρέσεων από την κοινοποίηση, όπως οι ενισχύσεις που απαλλάσσονται με ειδικούς Κανονισμούς Εξαίρεσης (πχ. ενισχύσεις ήσσονος σημασίας «de minimis» ή ο Γενικός Απαλλακτικός Κανονισμός).

Ενισχύσεις για τη γεωργία Τα προγράμματα ενισχύσεων για την αντιστάθ-μιση ζημιών στη γεωργία θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραμμές (ΚΚΓ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασονομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές για την περίοδο 2014-2020 (2014/C 204/01). Συνεπώς, ότι θέλουμε να ενισχύσουμε, πρέπει να το κοινοποιούμε ή να προσπαθούμε να το προωθούμε ως κοινή αγροτική πολιτική

Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα Από το 2009, είναι ακόμα πιο στενά τα περιθώρια στη Χώρα μας, αφού οι ΚΟΕ εντάχθηκαν στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, παρακολουθούνται αυτοτελώς από το ΓΛΚ και το Υπουργείο Οικονομικών, δηλαδή συμπεριλαμβάνονται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) που θέτει τα ανώτατα όρια δαπανών για κάθε δράση σε χρονική περίοδο τριετίας. Το ισχύον Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2015-2018 ψηφίστηκε με τον Ν.4263/2014 (ΦΕΚ 117 Α΄/14.5.14) και θέτει στον Προϋπολογισμό του ΥΠΑΑΤ, για τις δράσεις ΚΟΕ, ανώτατο όρια δαπανών τα 16.000.000€ ετησίως.

Ανάληψη υποχρέωσης δαπάνης ΚΟΕ σημαίνει επίσης ανάληψη υποχρέωσης της δαπάνης από το κράτος, δηλαδή δέσμευση κρατικών πόρων, που είναι πλέον λίγοι και πολύτιμοι. Επομένως θα πρέπει στα σχετικά προγράμ-ματα να εντάσσονται θεομηνίες και δυσμε-νείς καιρικές συνθήκες με πλήρη τεκμηρίωση αιτίου και κατά την εισήγηση θα πρέπει να υπάρχει κατά το δυνατόν ακρίβεια του προϋπολογισμού της ζημιάς.

Κανονισμός ΚΟΕ ΕΛ.Γ.Α. Από την ημέρα ανάθεσης του έργου των ενισχύσεων στον ΕΛ.Γ.Α. και ύστερα από συνεννόηση και επαφές με την Ε.Ε., συντάχθηκε από τον ΕΛ.Γ.Α. ειδικός Κανονισμός - πλαίσιο, με απλοποιημένους πίνακες κόστους, ο οποίος αποτελεί τη νομική βάση υποβολής όλων των προγραμμάτων κρατικών οικονομικών ενισχύ-σεων που υποβάλλονται από τον ΕΛ.Γ.Α. Μετά από κάθε αλλαγή υποβάλλεται νέος Κανονισμός, ο οποίος μετά την έγκριση του από την Ε.Ε. και την υπογραφή του από τους αρμόδιους Υπουργούς, δημοσιεύεται σε ΦΕΚ.

Υποβολή προγραμμάτων Με τον Κανονισμό ΚΟΕ διευκολύνεται η έγκριση των υποβαλλόμενων προγραμμάτων, αφού για κάθε νέο πρόγραμμα ενισχύσεων που προκύπτει, οι ελληνικές αρχές πρέπει να υποβάλλουν μία «συμπληρωματική» Κοινή Υπουργική Απόφαση στην οποία αναφέρονται τα ζημιογόνα αίτια, οι ημερομηνίες ζημιάς, οι καλλιέργειες που επλήγησαν, η διάρκεια ισχύος του προγράμματος και κυρίως το συνολικό ύψος ενίσχυσης που θα καταβληθεί από το κράτος – μέλος. Κάθε έτος γίνεται αποστολή 2 προγραμμάτων ΚOE (ένα για πυρκαγιές και ένα για θεομηνίες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες έτους).

Ενισχύεται, ότι δεν ασφαλίζεται Στα προγράμματα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 1409/83 (άρθρο 3), μπορούν να ενταχθούν μόνο οι ζημιές που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά «… χορήγηση οικονομικών ενισχύσεων για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται στη γεωργία γενικά από γεγονότα ανώτερης βίας ή άλλα έκτακτα περιστατικά που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΟΓΑ» νυν ΕΛ.Γ.Α. Δηλαδή ότι καλύπτεται ασφαλιστικά, αλλά βάσει περιορισμών του Κανονισμού ΕΛ.Γ.Α. δεν αποζημιώνεται, δεν μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων

Τεκμηρίωση - έγκριση προγράμματος Τεκμηρίωση - έγκριση προγράμματος Στοιχεία τεκμηρίωσης Μετεωρολογικά Επιστημονικές εκθέσεις Έγγραφα Π.Υ. – Δημοσιεύματα -Εποπτικό υλικό Επίσημα στατιστικά στοιχεία Ανάληψη υποχρέωσης από Υπ.Οικονομικών Αίτημα συμπληρωματικών πληροφοριακών στοιχείων από Ε.Ε. Η Ε.Ε. αποφασίζει να μην εγείρει αντιρρήσεις -Κοινοποίηση -Αίτηση συμπληρωματικών πληροφοριακών στοιχείων (1 μήνα) -Εξέταση υπόθεσης και έκδοση Απόφασης (2 μήνες) Οπότε: Α. Αποφασίζει να μην εγείρει αντιρρήσεις, άρα επιτρέπεται η εφαρμογή του Β. Κινεί διαδικασία βάσει του άρθρου 88.2 (108.2), εάν διατηρεί αμφιβολίες. Δηλαδή «επίσημη έρευνα». Μετά την έρευνα εκδίδει Απόφαση Οριστική (18 μήνες) Θετική 2. θετική υπό σαφείς όρους 3. Αρνητική και η Α και η Β περίπτωση, υπό αναθεώρηση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (άρθρο 230 ΣΛΕΕ)

Ενισχύσεις για ζημιές από θεομηνίες ή έκτακτα γεγονότα Θεομηνίες Σεισμοί Χιονοστιβάδες Κατολισθήσεις Πλημμύρες Ανεμοστρόβιλοι Εκρήξεις ηφαιστείων Έκτακτα γεγονότα Πόλεμος Εσωτερικές ταραχές Απεργίες Πυρηνικά-βιομηχανικά ατυχήματα Πυρκαγιές από φυσικά αίτια, ανεξέλεγκτες, με εκτεταμένες απώλειες Ζημιές για τις οποίες επιτρέπονται ενισχύσεις για επανόρθωση θεωρούνται οι θεομηνίες ή τα έκτακτα γεγονότα. Μέχρι σήμερα η Επιτροπή έχει δεχθεί ότι οι σεισμοί, οι χιονοστιβάδες, οι κατολισθήσεις και οι πλημμύρες μπορεί να συνιστούν θεομηνίες. Τα έκτακτα γεγονότα που μέχρι στιγμής έχουν γίνει δεκτά από την Επιτροπή περιλαμβάνουν τον πόλεμο, εσωτερικές ταραχές ή απεργίες και, με ορισμένες επιφυλάξεις και ανάλογα με την έκτασή τους, μείζονα πυρηνικά ή βιομηχανικά ατυχήματα και πυρκαγιές, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα εκτεταμένες απώλειες. Κατά γενικό κανόνα, η Επιτροπή δεν δέχεται ότι η εκδήλωση ζωικών ή φυτικών ασθενειών μπορεί να θεωρηθεί θεομηνία ή έκτακτο γεγονός. Η Επιτροπή θα αξιολογεί τις προτάσεις χορήγησης ενισχύσεων σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη και την προηγούμενη πρακτική της στον τομέα αυτό. Κοινοποίηση μέσω Απαλλακτικού Κανονισμού 702/2014 βάρος ελέγχου στο κράτος – μέλος (έλεγχοι)

Ενισχύσεις για ζημιές από δυσμενείς καιρικές συνθήκες Είδη δυσμενών καιρικών συνθηκών (1 κλιματικό φαινόμενο) ο παγετός το χαλάζι η ανεμοθύελλα Οι υπερβολικές βροχοπτώσεις η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες οι χιονοπτώσεις Μέγεθος ζημιών: ζημιές σε ευρύτερο επίπεδο, εξίσωση με θεομηνία Κατώτατο όριο ζημιών: 30% σε επίπεδο ΠΕ (επίσημα στατιστικά στοιχεία) Ενισχύσεις για ζημιές από δυσμενείς καιρικές συνθήκες Δυσμενείς Καιρικές Συνθήκες. Η Επιτροπή υποστηρίζει σταθερά ότι οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως ο παγετός, το χαλάζι, ο πάγος, η βροχή ή η ξηρασία, δεν μπορούν από μόνες τους να θεωρηθούν θεομηνίες κατά την έννοια του άρθρου 87. Μέγεθος Ζημιών. Λόγω των ζημιών που ενδέχεται να προκαλέσουν τα γεγονότα αυτά στη γεωργική παραγωγή ή στα μέσα γεωργικής παραγωγής, η Επιτροπή έχει δεχτεί ότι τα γεγονότα αυτά μπορούν να εξομοιωθούν προς θεομηνίες, όταν το επίπεδο των ζημιών φθάνει ένα κατώτατο όριο, το οποίο έχει καθοριστεί σε 30 % της κανονικής παραγωγής Διατήρηση Κατώτατου ορίου ζημιών. Λόγω των εγγενών διακυμάνσεων της γεωργικής παραγωγής, η διατήρηση του κατώτατου αυτού ορίου φαίνεται αναγκαία, για να εξασφαλίζεται ότι οι καιρικές συνθήκες δεν χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για την καταβολή λειτουργικών ενισχύσεων. υποβολή μέσω ΚΚΓ

Ενισχύσεις καλλιεργειών Ενισχύσεις καλλιεργειών Δικαιούχος γεωργός Ύψος ζημιάς >30% στο σύνολο των ομοειδών ειδών του παραγωγού Προσδιορισμός ζημιάς με επιτόπιο έλεγχο (ή βάσει στοιχείων πχ. περονόσπορος) Απαλλαγή 20% βάσει ΚΚΓ Υποχρεωτική Ασφάλιση (από 2010) Για αποζημίωση ξηρασίας εφαρμογή οδηγίας 2000/60 ΕΚ (από 2011)

Ενισχύσεις στο φυτικό κεφάλαιο Ένταση ενίσχυσης έως 80% Νόμιμη εκμετάλλευση (πχ. αμπέλια) Για τη φυτική παραγωγή έως 50% Επίσημα στατιστικά Χώρας Διατήρηση εκμετάλλευσης έως 5 χρόνια

Ενισχύσεις στο ζωικό κεφάλαιο Νόμιμη εκμετάλλευση Ένταση ενίσχυσης έως 80% Είδος ζωικού κεφαλαίου (συνήθως πτηνοτρόφοι) Διατήρηση δραστηριότητας για 3 έτη Θέμα με τις ενισχύσεις στην αλιεία λιμνοθαλασσών, ποταμών

Ενισχύσεις ζημιών σε πάγιο κεφάλαιο -Γεωργικά κτίσματα – Θερμοκήπια -Εξοπλισμός-Μηχανήματα Ένταση ενίσχυσης έως 70% Νόμιμη εκμετάλλευση Διατήρηση 10 έτη

Δικαιούχοι Κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης Αρχηγοί της γεωργικής τους εκμετάλλευσης Γεωργοί με την ευρύτερη έννοια Μόνιμοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής της εκμετάλλευσης Συνολικό οικογενειακό Εισόδημα, έως 45.000 € Καταρχήν, οι ενισχύσεις επιτρέπεται να καταβάλλονται μόνο σε γεωργούς ή, εναλλακτικά, σε οργάνωση παραγωγών, της οποίας ο γεωργός είναι μέλος. Στην περίπτωση αυτή το ποσό της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει την πραγματική ζημία που υπέστη ο γεωργός. Δικαιούχοι των ανωτέρω οικονομικών ενισχύσεων δύνανται να κριθούν 1. Φυσικά ή μη φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις : α) είναι κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης, β) είναι αρχηγοί της γεωργικής τους εκμετάλλευσης ( όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα), γ) είναι γεωργοί κατά κύρια απασχόληση, δ) είναι μόνιμοι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής της εκμετάλλευσης, με εξαίρεση τους μετακινούμενους κτηνοτρόφους και μελισσοτρόφους

Προϋποθέσεις έγκρισης Ενισχύσεων Προϋποθέσεις έγκρισης Ενισχύσεων Αποκατάσταση/ ανασύσταση ζημιών (όχι αναδιάρθρωση, με άλλο είδος) Συνέχιση γεωργικής δραστηριότητας, που είναι και ο σκοπός του προγράμματος Να μην έχει λάβει ενισχύσεις που έχουν κριθεί ασυμβίβαστες Αφαίρεση αποζημιώσεων από προγράμματα ασφάλισης και εξόδων καλλιέργειας που δεν πραγματοποιήθηκαν Προϋποθέσεις Η συνέχιση της γεωργικής δραστηριότητας αποτελεί βασική προϋπόθεση για την έγκριση του προγράμματος. Αυτό επιτυγχάνεται μετά από τους ελέγχους που διενεργούνται από τις αρμόδιες Επιτροπές για τη βεβαίωση της αποκατάστασης των ζημιών Για να αποφεύγεται η υπεραποζημίωση, από το ποσό των ενισχύσεων που καταβάλλονται πρέπει να αφαιρείται κάθε ποσό που λαμβάνεται βάσει προγραμμάτων ασφάλισης, όπως και τα έξοδα της καλλιέργειας που εξ αιτίας της ζημιάς δεν πραγματοποιούνται.

868.441.118,92 2012 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΕ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ έτος ΛΗΞΗΣ ΣΥΝΟΛΟ έτος ΛΗΞΗΣ ΣΥΝΟΛΟ Πυρκαγιές 2012 10.000.000 2016 2.818.043,10 Ετήσιο 2011 28.500.000 3.341.605,94 Πυρκαγιές 2011 5.500.000 2015 1.045.841,33 Ετήσιο 2010 12.000.000 2014 1.051.096,38 Πυρκαγιές 2010 2.200.000 541.351,39 Αλιεία 2006 100.000 30.6.2013 0,00 ΕΤΗΣΙΟ 2009 25.000.000 2013 6.794.739,37 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2009 8.000.000 1.060.595,40 ΦΟΥΖΙΚΛΑΔΙΟ 2009 2.100.000 2012 1.858.454,43 ΑΛΙΕΙΑ 2008 2.000.000 18.214,82 ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008 339.639,19 Α' ΤΡΙΜΗΝΟ 2008 80.000.000 27.191.445,29 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2008 30.000.000 1.549.149,10 ΕΤΗΣΙΟ 2007 70.000.000 2011 9.150.613,13 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2007 350.000.000 121.313.895,16 ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ ΕΒΡΟΥ 2006 1.000.000 539.452,43 ΕΤΗΣΙΟ 2006 50.000.000 2010 1.185.532,68 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2006 5.414.874,50 ΖΕΥΣ 2009 18.995.292,00 ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2003-2005 22.000.000 933.465,26 FROST 280.000.000 280.743.838,54 FROST πάγιο 20.000.000 2008 FAR 43.543.776,96 RAGBY 60.000.000 36.692.804,31 FROGY 297.000.000 2007 302.317.398,21   868.441.118,92

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας Ευχαριστούμε για την προσοχή σας