ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΌΡΑΣΗΣ & ΜΕΛΗ ΤΟΥ Κ. Α. Π. Η ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΌΡΑΣΗΣ & ΜΕΛΗ ΤΟΥ Κ.Α.Π.Η. ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ (ΑΙΓΙΟ) Χατζηπαντελής Αθανάσιος & Μακρυνιώτη Δήμητρα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η χαμηλή όραση αφορά συνανθρώπους μας, που λόγω κάποιας οφθαλμικής πάθησης, η οπτική τους ικανότητα μειώνεται αισθητά –είτε απότομα, είτε σταδιακά- χωρίς να μπορεί να διορθωθεί με απλά οφθαλμικά μέσα (γυαλιά οράσεως, φακούς επαφής), με φαρμακευτική αγωγή και χειρουργική επέμβαση.1 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ορίζει ως άτομο με χαμηλή όραση κάποιον με οπτική οξύτητα λιγότερο από 6/18 ή/και οπτικό πεδίο μικρότερο των 10ο.2 Το νομικό πλαίσιο διαφέρει από κράτος σε κράτος.3 Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, εκτιμάται ότι 124 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν χαμηλή όραση, όπου το ¼ από αυτούς θα μπορούσε να επωφεληθεί από τη χρήση βοηθήματος χαμηλής όρασης.2 Τα βοηθήματα χαμηλής όρασης ωθούν το άτομο να αξιοποιήσει την εναπομείνουσα όρασή του στο έπακρο. Είναι συσκευές υψηλής οπτικής τεχνολογίας (τηλεσκόπια, μεγεθυντικοί φακοί, κ.α.), σχεδιασμένες να μεγεθύνουν τα αντικείμενα ή να μεγαλώνουν το οπτικό πεδίο, βοηθώντας έτσι τους χρήστες τους να διεκπεραιώσουν τις καθημερινές τους ανάγκες. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Κατόπιν προσυνεννόησης (ραντεβού) μεταβήκαμε στο Κ.Α.Π.Η., όπου μας υποδέχθηκε η Πρόεδρος. Μέσω προσκλήσεων μπόρεσε να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό ηλικιωμένων μελών. Χρησιμοποιήσαμε ερωτηματολόγιο για να συλλέξουμε τις απαντήσεις. Η συμμετοχή τους ήταν ανώνυμη. Ενημερώθηκαν για τα βοηθήματα χαμηλής όρασης αφού περισυνάξαμε τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια. Έλαβαν μέρος σχεδόν όλα τα παρόντα μέλη, 36 στον αριθμό, 21 γυναίκες και 15 άντρες. Η ηλικία τους κυμαίνονταν κάτω των 60 έως άνω των 80 ετών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σχεδόν όλα τα μέλη του Κέντρου Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων στο δήμο Αιγιαλείας (Αίγιο) δεν γνωρίζουν τι είναι τα βοηθήματα χαμηλής όρασης, αλλά ούτε και τη χρησιμότητά τους. Αρκετοί «μάντευαν» ότι τα βοηθήματα χαμηλής όρασης ίσως να ήταν τα απλά οφθαλμικά γυαλιά. Διαπιστώνουμε ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη ενημέρωσης από τους Οπτικούς – Οπτομέτρες, τους Οφθαλμίατρους, αλλά και τις εταιρίες που τα διαθέτουν, προς αυτή τη κοινωνική ομάδα του πληθυσμού! Έπειτα από σωστή ενημέρωση αυτού του καταναλωτικού κοινού στο μέλλον, τα αποτελέσματα του ίδιου ερωτηματολογίου ίσως είναι αρκετά διαφοροποιημένα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Από τους 36 ερωτηθέντες, οι 17 παραδέχθηκαν ότι δεν γνώριζαν τα βοηθήματα χαμηλής όρασης. Όμως το 75% (27 στους 36) γνώριζε από που μπορούσε να τα προμηθευτεί. Επίσης 17 μέλη απάντησαν ότι χρησιμοποιούν κάποιο βοήθημα χαμηλής όρασης. Αυτά τα 17 ηλικιωμένα μέλη κλήθηκαν να απαντήσουν σε περισσότερες ερωτήσεις για να διακρίνουμε αν όντως γνώριζαν τα βοηθήματα χαμηλής όρασης. Μόνο 4 στους 17 απάντησαν ότι είχαν πρόβλημα κατά τη πρώτη χρήση του βοηθήματος. Ωστόσο και οι 17 έμειναν άκρως ευχαριστημένοι από τη χρήση τους. Επιπλέον και στους 17 το βοήθημα το είχε προτείνει οφθαλμίατρος και το είχαν παραλάβει από οπτικό κατάστημα. Τέλος, η «ερώτηση ασφαλείας» μας, για να διαπιστώσουμε αν όντως χρησιμοποιούσαν κάποιο βοήθημα χαμηλής όρασης και δεν το μπέρδευαν με τα απλά οφθαλμικά γυαλιά, ήταν η οφθαλμική ασθένεια που τους προκάλεσε χαμηλή όραση. Από τις γνωστές ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν χαμηλή όραση, μόνο ένα μέλος απάντησε την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Τα υπόλοιπα 16 έδωσαν απαντήσεις όπως: διαθλαστικό πρόβλημα, η ηλικία (πρεσβυωπία), η εργασία, κ.α. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστούμε θερμά τη πρόεδρο του Κέντρου Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων του δήμου Αιγιαλείας (Αίγιο), κυρία Πόπη Κατσιλάκη, αλλά και τα ηλικιωμένα μέλη που μας βοήθησαν στη πραγματοποίηση της έρευνας! ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Φωτεινάκης, Β. (1998) Εγχειρίδιο για τη χαμηλή όραση. Αθήνα: Εκδόσεις «Έλλην». World Health Organization (2014) WHO| Priority eye diseases. [online] Available at: http://www.who.int/blindness/causes/priority/en/index4.html [Accessed: 02 Αυγούστου 2014] Πλαΐνης, Σ. & Πουλερέ, Ε. (2014) «Χαμηλή Όραση»: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται;. Υγεία in.gr. [online] Available at: http://health.in.gr/news/various/article/?aid=1231316154 [Accessed: 02 Αυγούστου 2014] ΣΚΟΠΟΣ Μέσω αυτής της έρευνας, θέλαμε να εξετάσουμε αν τα μέλη του Κέντρου Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων του δήμου Αιγιαλείας (με έδρα τη πόλη του Αιγίου) γνώριζαν ή/και χρησιμοποιούσαν βοηθήματα χαμηλής όρασης.