Κλασικές Αντιλήψεις για την Ηγεσία και τη Διοίκηση

διοίκηση είναι η ικανότητα να ανεβαίνεις τη σκάλα της επιτυχίας ...διοίκηση είναι η ικανότητα να ανεβαίνεις τη σκάλα της επιτυχίας. Η ηγεσία καθορίζει εάν η σκάλα ακουμπά στο σωστό τοίχο. Stephen R. Covey   ...κανείς προϊστάμενος δεν υπέφερε ποτέ επειδή οι υφιστάμενοί του ήταν δυνατοί και αποτελεσματικοί. Peter Drucker

ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ O όρος management προέρχεται από τον παλαιό γαλλικό όρο ménagement που σημαίνει «η κατεύθυνση» καθώς και από το λατινικό όρο manu agere, που σημαίνει «η καθοδήγηση διά χειρός». Η προέλευση αμφοτέρων των λέξεων υποδηλώνει ότι η διοίκηση είναι η διαδικασία καθοδήγησης και κατεύθυνσης ολόκληρου ή μέρους ενός οργανισμού, συχνά μιας επιχείρησης, μέσω της ανάπτυξης και διαχείρισης των πόρων.

ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ Κατέχουν μια ανατεθειμένη θέση εντός του επίσημου οργανισμού. Διαθέτουν νόμιμη πηγή ισχύος οφειλόμενη στην εκπροσώπηση εξουσίας που συνοδεύει τη θέση τους. Αναμένεται από αυτούς να διεκπεραιώνουν συγκεκριμένες λειτουργίες, καθήκοντα και υπευθυνότητες. Δίνουν έμφαση στον έλεγχο, τη λήψη και την ανάλυση αποφάσεων καθώς και στα αποτελέσματα.

ΔΙΟΙΚΗΤΕΣ Χειρίζονται τους ανθρώπους, το περιβάλλον, το χρήμα, το χρόνο και τους υπόλοιπους πόρους για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Φέρουν μεγαλύτερη επίσημη ευθύνη και λογοδοτούν περισσότερο για την ορθολογική προσέγγιση και τον έλεγχο σε σχέση με τους ηγέτες. Κατευθύνουν πρόθυμους και απρόθυμους υφισταμένους.

ΔΙΟΙΚΗΤHΣ vs HΓETH Ο διοικητής είναι το πρόσωπο που κάνει τα πράγματα να συμβούν (αυτός που διεκπεραιώνει, έχει την ευθύνη και οδηγεί). Ο ηγέτης είναι το πρόσωπο που επηρεάζει και καθοδηγεί την κατεύθυνση, τη γνώμη και την πορεία δράσης.

ΗΓΕΤΕΣ Αν και ο όρος leader (ηγέτης) χρησιμοποιείται από τον 14ο αιώνα, η λέξη leadership (ηγεσία) ήταν άγνωστη στην αγγλική γλώσσα μέχρι το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Παρά τη σχετικά πρόσφατη ένταξή της στην αγγλική, η λέξη ηγεσία έχει πολλές σημασίες. Από τον τεχνικό ορισμό της ηγεσίας από τον Chapin (1924) ως «σημείο πόλωσης για τη συνεργασία της ομάδας» μέχρι τον ισχυρισμό του Bitpipe (2006) ότι «η ηγεσία είναι μια διοικητική δεξιότητα που εστιάζει τόσο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του οράματος, της αποστολής και της στρατηγικής, όσο και στη δημιουργία ενός εργατικού δυναμικού με κίνητρα» (παρ.1), γίνεται σαφές ότι δεν υπάρχει ένας μοναδικός ορισμός αρκετά ευρύς, ώστε να ενσωματώσει όλες τις παραμέτρους της ηγεσίας.

Ρόλοι ενός Ηγέτη Λαμβάνει αποφάσεις Προπονεί Προνοεί Επικοινωνεί Παρέχει συμβουλές Επηρεάζει Αξιολογεί Διδάσκει Επιλύει δημιουργικά τα προβλήματα Διευκολύνει Σκέφτεται κριτικά Οδηγεί τις αλλαγές Ρισκάρει Προστατεύει Λειτουργεί διπλωματικά Συμβουλεύει Συνηγορεί Λειτουργεί ως πρότυπο Ενεργοποιεί Οραματίζεται

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΓΕΤΩΝ Οι ηγέτες συχνά δεν διαθέτουν δεδομένη εξουσία, αντλούν όμως την ισχύ τους από άλλα μέσα, όπως η επιρροή. Οι ηγέτες έχουν μεγαλύτερη ποικιλία ρόλων από τους διοικητές. Οι ηγέτες ενδέχεται να είναι ή όχι μέρος του επίσημου οργανισμού. Οι ηγέτες εστιάζουν στην ομαδική διαδικασία, τη συλλογή πληροφοριών, την ανατροφοδότηση και την ενδυνάμωση των άλλων. Οι ηγέτες δίνουν έμφαση στις διαπροσωπικές σχέσεις. Οι ηγέτες κατευθύνουν όσους ακολουθούν με προθυμία. Οι ηγέτες έχουν στόχους οι οποίοι μπορεί να αντικατοπτρίζουν ή όχι εκείνους του οργανισμού. Οι ηγέτες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, κινούνται προς τα εμπρός, ρισκάρουν και προκαλούν το κατεστημένο.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Επιστημονική Διοίκηση (Fr ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Επιστημονική Διοίκηση (Fr. Taylor 1911) 4 κύριες αρχές της επιστημονικής διοίκησης: Τα παραδοσιακά «εμπειροτεχνικά» μέσα οργάνωσης της εργασίας πρέπει να αντικατασταθούν από επιστημονικές μεθόδους. Πρέπει να καθιερωθεί ένα επιστημονικό σύστημα διαχείρισης προσωπικού, έτσι ώστε οι εργάτες να προσλαμβάνονται, να εκπαιδεύονται και να προάγονται βάσει της τεχνικής τους επάρκειας και των ικανοτήτων τους. Οι εργάτες πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνονται τον τρόπο με τον οποίο «ταιριάζουν» στον οργανισμό καθώς και τον τρόπο συνεισφοράς τους στη συνολική παραγωγικότητα. Αυτό παρέχει κοινούς στόχους και συμμετοχή στην αποστολή του οργανισμού. Η σχέση μεταξύ διοικούντων και εργατών πρέπει να είναι συνεργατική και αλληλοεξαρτώμενη, η δε εργασία πρέπει να διανέμεται ισότιμα. Οι ρόλοι τους, ωστόσο, δεν ήταν οι ίδιοι. Ο ρόλος των διοικούντων ή των λειτουργικών εργοδηγών όπως ονομάζονταν, ήταν να σχεδιάζουν, να προετοιμάζουν και να επιβλέπουν. Ο εργάτης έπρεπε να κάνει τη δουλειά.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Max Weber (1922): «Γραφειοκρατία» η απάντηση σε αυτό που ο Weber αντιλαμβανόταν ως ανάγκη δημιουργίας περισσότερων κανόνων, ρυθμίσεων και δομών στο εσωτερικό των οργανισμών, προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα. (σχεδιασμός, οργάνωση, διεύθυνση, συντονισμός και έλεγχος) Αναγνωρισμένες Διοικητικές Λειτουργίες: Ο Luther Gulick (1937) διεύρυνε τις διοικητικές λειτουργίες του Fayol (1925) στην εισαγωγή στις «επτά διοικητικές δραστηριότητες» σχεδιασμός, οργάνωση, στελέχωση, διεύθυνση, συντονισμός, αναφορά και προϋπολογισμός (planning, organizing, staffing, directing, coordinating, reporting, budgeting). Διοικητική Διαδικασία

Διοικητική Διαδικασία Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη σχετική φιλοσοφία, τους στόχους, τα αντικείμενα, τις πολιτικές, τις διαδικασίες και τους κανόνες, τη διεκπεραίωση μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων, τον καθορισμό της πορείας της οικονομικής δράσης και τη διαχείριση της προγραμματισμένης αλλαγής. Η οργάνωση περιλαμβάνει την καθιέρωση της δομής για τη διεκπεραίωση των σχεδίων, τον καθορισμό του καταλληλότερου τύπου παροχής περίθαλψης στον ασθενή και την ομαδοποίηση των δραστηριοτήτων για την επίτευξη των στόχων της μονάδας. Οι λειτουργίες στελέχωσης αποτελούνται από τη προσέλκυση, τη συνέντευξη, την πρόσληψη και την εκπαίδευση του προσωπικού, ο προγραμματισμός, η ανάπτυξη του προσωπικού, η κοινωνικοποίηση των υπαλλήλων και η δημιουργία ομαδικού πνεύματος. Η διεύθυνση περιλαμβάνει τις ευθύνες διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, όπως είναι η παροχή κινήτρων, η διαχείριση των συγκρούσεων, η ανάθεση εργασιών, η επικοινωνία και η διευκόλυνση της συνεργασίας. Οι λειτουργίες ελέγχου περιλαμβάνουν την αποτίμηση της επίδοσης, τον καταλογισμό των οικονομικών ευθυνών, τον έλεγχο ποιότητας, το νομικό και ηθικό έλεγχο καθώς και τον επαγγελματικό και συναδελφικό έλεγχο.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Διαχείριση των Ανθρωπίνων Σχέσεων (1930 - 1970) Mary Parker Follett, (The Giving of Orders, 1926): συμμετοχική λήψη αποφάσεων ή συμμετοχική διοίκηση …οι διοικούντες πρέπει να ασκούν εξουσία μαζί με τους εργαζομένους και όχι πάνω σε αυτούς. Mayo και συνεργάτες (1953):.. όταν η διοίκηση πρόσεχε ιδιαίτερα τους εργάτες η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν πιθανότερη, ανεξάρτητα από τις περιβαλλοντικές συνθήκες εργασίας. Οι ανεπίσημες ομάδες εργασίας και ένα κοινωνικά ανεπίσημο εργασιακό περιβάλλον αποτελούν παράγοντες που καθορίζουν την παραγωγικότητα και συνέστησε μεγαλύτερη συμμετοχή των υπαλλήλων στη λήψη αποφάσεων. Douglas McGregor (1960):.. οι διοικητικές συμπεριφορές απέναντι στους υπαλλήλους μπορούν να συσχετισθούν άμεσα με την ικανοποίηση που αισθάνονται οι υπάλληλοι. (Θεωρίες Χ & Υ) Ο Chris Argyris (1964):.. η διοικητική κυριαρχία αποθαρρύνει τους εργάτες και τους κάνει παθητικούς. Εάν δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες για αυτοεκτίμηση και ανεξαρτησία οι υπάλληλοι θα αποθαρρυνθούν, θα αναστατωθούν ή ενδέχεται να αποχωρήσουν από τον οργανισμό. Τόνισε την ανάγκη για ευελιξία στο εσωτερικό του οργανισμού και για συμμετοχή των υπαλλήλων στη λήψη αποφάσεων.

Ανάπτυξη της Διοικητικής Θεωρίας (1900 – 1970) Θεωρητικός Θεωρία Taylor Επιστημονική διοίκηση Weber Γραφειοκρατικοί οργανισμοί Fayol Διοικητικές λειτουργίες Gulick Διοικητικές δραστηριότητες Follett Συμμετοχική διοίκηση Mayo Φαινόμενο Hawthorne McGregor Θεωρία Χ και Θεωρία Υ Argyris Συμμετοχή των εργαζομένων

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) (1900 - 1940) Η Θεωρία του Μεγάλου Άνδρα (Great Man theory): κάποιοι άνθρωποι έχουν γεννηθεί για να οδηγούν ενώ άλλοι για να οδηγούνται. Οι μεγάλοι ηγέτες θα αναδειχθούν όταν η κατάσταση το απαιτήσει. Οι Θεωρίες των Γνωρισμάτων (trait theories): ορισμένοι άνθρωποι διαθέτουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που τους καθιστούν καλύτερους ηγέτες από άλλους. Χαρακτηριστικά που Σχετίζονται με την Ηγεσία Ευφυΐα Προσαρμοστικότητα Ικανότητα Γνώση Κρίση Δημιουργικότητα Πνεύμα συνεργασίας Ικανότητα εξασφάλισης της συνεργασίας Αποφασιστικότητα Εγρήγορση Διαπροσωπικές δεξιότητες Ευχέρεια λόγου Αυτοπεποίθηση Αβρότητα Συναισθηματική ευφυΐα Προσωπική ακεραιότητα Διπλωματία Ανεξαρτησία Συναισθηματική ισορροπία Γόητρο Σωστή παρουσία και έλεγχος Κοινωνική συμμετοχή

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Θεωρίες Συμπεριφοράς (1940 - 1980) Lewin (1951) και οι White και Lippitt (1960) απομόνωσαν τα συνήθη ηγετικά πρότυπα: αυταρχικό, δημοκρατικό και φιλελεύθερο. Ο αυταρχικός ηγέτης χαρακτηρίζεται από τις παρακάτω συμπεριφορές: Ασκείται ισχυρός έλεγχος σταθερά στην ομάδα εργασίας. Η κινητοποίηση των άλλων γίνεται με καταναγκασμό. Οι άλλοι κατευθύνονται με εντολές. Η επικοινωνία έχει καθοδική πορεία. Η λήψη των αποφάσεων δεν περιλαμβάνει και άλλους. Η έμφαση βρίσκεται στη διαφορά του status («εγώ» και «εσείς»). Η κριτική τιμωρείται.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Θεωρίες Συμπεριφοράς (1940 - 1980) Lewin (1951) και οι White και Lippitt (1960) απομόνωσαν τα συνήθη ηγετικά πρότυπα: αυταρχικό, δημοκρατικό και φιλελεύθερο. Ο δημοκρατικός ηγέτης εμφανίζει τις παρακάτω συμπεριφορές : Ασκείται λιγότερος έλεγχος. Χρησιμοποιούνται οικονομικά και ψυχολογικά κίνητρα. Η διοίκηση των άλλων ατόμων γίνεται μέσω υποδείξεων και καθοδήγησης. Η επικοινωνία γίνεται προς τα άνω και προς τα κάτω. Η λήψη των αποφάσεων περιλαμβάνει τα άλλα άτομα. Δίνεται έμφαση στο «εμείς» παρά στο «εγώ» και στο «εσύ». Η κριτική είναι εποικοδομητική.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Θεωρίες Συμπεριφοράς (1940 - 1980) Lewin (1951) και οι White και Lippitt (1960) απομόνωσαν τα συνήθη ηγετικά πρότυπα: αυταρχικό, δημοκρατικό και φιλελεύθερο. Ο φιλελεύθερος ηγέτης χαρακτηρίζεται από τις παρακάτω συμπεριφορές: Είναι ανεκτικός, ασκώντας λίγο ή καθόλου έλεγχο. Όταν του ζητηθεί, από την ομάδα ή τα άτομα, κινητοποιεί με τη στήριξή του. Δίνει ελάχιστες ή καθόλου κατευθύνσεις. Χρησιμοποιεί την προς τα άνω και προς τα κάτω επικοινωνία στην ομάδα του. Κατανέμει τη λήψη των αποφάσεων σε όλη την ομάδα. Δίνει έμφαση στην ομάδα. Δεν ασκεί κριτική.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Θεωρία της Περιπτωσιολογικής Ηγεσίας και Θεωρία των Πιθανοτήτων (Situational and Contingency Leadership Theories) (1950 - 1980) Mary Parker Follett (1896- 1933):Η ιδέα της για τον νόμο των περιστάσεων (law of the situation), σύμφωνα με τον οποίο η περίσταση πρέπει να καθορίζει τις οδηγίες που δίνονται, αφού επιτραπεί σε όλους να μάθουν το πρόβλημα, ήταν το δειλό ξεκίνημα της ηγεσίας των πιθανοτήτων. Fiedler (1967): Η προσέγγιση πιθανοτήτων του ενίσχυσε αυτά τα ευρήματα υποστηρίζοντας ότι κανένας τρόπος ηγεσίας δεν είναι ιδανικός για όλες τις περιστάσεις. Οι διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα στον ηγέτη και τα μέλη της ομάδας επηρεάζονταν περισσότερο από την ικανότητα του διοικούντα να είναι καλός ηγέτης ο οποίος θα πρέπει να κινείται στο συνεχές μεταξύ αυταρχικού και δημοκρατικού.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Αλληλεπιδραστικές Θεωρίες Ηγεσίας (1970 - Σήμερα): Schein (1970): πρότεινε ένα μοντέλο των ανθρώπων, ως σύνθετων όντων, των οποίων το εργασιακό περιβάλλον αποτελούσε ανοικτό σύστημα προς το οποίο αυτοί αποκρίνονταν. Το μοντέλο Schein, βασισμένο στη θεωρία περί συστημάτων, είχε τις παρακάτω προϋποθέσεις : Οι άνθρωποι είναι πολύ σύνθετοι και ιδιαιτέρως ευμετάβλητοι. Έχουν πλήθος κινήτρων για να κάνουν πράγματα. Για παράδειγμα, μία αύξηση μισθού θα μπορούσε να σημαίνει γόητρο για κάποιον, ασφάλεια για κάποιον άλλο ή και τα δύο για έναν τρίτο. Τα κίνητρα των ανθρώπων δεν παραμένουν σταθερά αλλά μεταβάλλονται με το πέρασμα του χρόνου. Οι στόχοι είναι δυνατό να διαφέρουν στις διάφορες καταστάσεις. Για παράδειγμα, οι στόχοι μιας ανεπίσημης ομάδας μπορεί να είναι τελείως διαφορετικοί από τους στόχους μιας επίσημης ομάδας. Η επίδοση και η παραγωγικότητα ενός ατόμου επηρεάζονται από τη φύση του εγχειρήματος καθώς επίσης και από την ικανότητα, την εμπειρία και τα κίνητρά του. Δεν υπάρχει μία μόνο αποτελεσματική στρατηγική για όλες τις καταστάσεις.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ (1900 - ΣΗΜΕΡΑ) Αλληλεπιδραστικές Θεωρίες Ηγεσίας (1970 - Σήμερα): Hollander (1978): αναγνώρισε ότι τόσο οι ηγέτες όσο και οι οπαδοί τους έχουν ρόλους πέραν της ηγετικής κατάστασης και ότι αμφότεροι είναι δυνατό να επηρεασθούν από τα γεγονότα που προκύπτουν στους άλλους ρόλους τους. Goleman, Boyatzis και McKee (2002): υποστηρίζουν ότι η στάση των οπαδών είναι στην πραγματικότητα το κατοπτρικό είδωλο της ηγεσίας. Ouchi (1981): εφάρμοσε τον ιαπωνικό τρόπο διοίκησης στα αμερικανικά σωματεία. Στα χαρακτηριστικά της Θεωρίας Ζ συγκαταλέγονται η συναινετική λήψη αποφάσεων, η εναρμόνιση των υπαλλήλων με τα καθήκοντά τους, η εργασιακή ασφάλεια, ο βραδύτερος ρυθμός προαγωγών, η εξέταση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων από τη λήψη αποφάσεων σε διοικητικό επίπεδο, οι κύκλοι ποιότητας, η εγγύηση της δια βίου απασχόλησης, η οικοδόμηση στέρεων δεσμών υπευθυνότητας μεταξύ ανωτέρων και υφισταμένων και το σφαιρικό ενδιαφέρον για τους εργάτες. Ο Ouchi μπόρεσε να εντοπίσει συστατικά του ιαπωνικού ύφους διοίκησης σε πολλές επιτυχημένες αμερικανικές εταιρείες. Στη δεκαετία του 1990, η Θεωρία Ζ έχασε την εύνοια πολλών θεωρητικών της διοίκησης. Οι αμερικανοί διοικούντες αδυνατούν να εφαρμόσουν στην πράξη τις ίδιες αυτές ιδέες στις ΗΠΑ.

ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Καθώς ταχείες και δραματικές μεταβολές θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν χώρα στη νοσηλευτική και τον υγειονομικό τομέα γενικότερα, έχει γίνει ακόμα πιο σημαντικό για τους νοσηλευτές να αναπτύσσουν δεξιότητες τόσο σε ηγετικούς ρόλους όσο και σε διοικητικές λειτουργίες. Προκειμένου οι διοικούντες και οι ηγέτες να αξιοποιήσουν στο έπακρο το δυναμικό τους, πρέπει να ενσωματώνονται και τα δύο.

ΕΝΣΩΜΑΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Ο Gardner (1990): οι ολοκληρωμένοι ηγέτες - διοικητές εμφανίζουν έξι ιδιαιτέρα γνωρίσματα: Σκέπτονται μακροπρόθεσμα. Είναι οραματιστές και προσβλέπουν στο μέλλον. Κοιτούν προς τα έξω, προς τον ευρύτερο οργανισμό. Κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο η μονάδα ή το τμήμα τους ταιριάζει στην ευρύτερη εικόνα. Επηρεάζουν και άλλους πέραν της δικής τους ομάδας. Ανυψώνονται πέραν των γραφειοκρατικών ορίων ενός οργανισμού. Δίνουν έμφαση στο όραμα, τις αξίες και τα κίνητρα. Κατανοούν διαισθητικά τις υποσυνείδητες και συχνά μη ορθολογικές απόψεις που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση με άλλα άτομα. Είναι ευαίσθητοι προς τους άλλους και προς τη διαφορετικότητα κάθε κατάστασης. Διαθέτουν πολιτική οξυδέρκεια. Είναι σε θέση να αντεπεξέρχονται στις συγκρουόμενες απαιτήσεις και προσδοκίες των πολλών υποστηρικτών τους. Σκέπτονται με όρους αλλαγής και ανανέωσης. Εξετάζουν τη διαρκώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα του κόσμου και προσπαθούν να αναθεωρούν τον οργανισμό, ώστε να συμβαδίζει με αυτήν.

Θεωρητικοί και Ηγετικές Θεωρίες Θεωρητικός Θεωρία Αριστοτέλης Η θεωρία του μεγάλου ανδρός Lewin και White Τα μοντέλα ηγεσίας Follett Ο νόμος των περιστάσεων Fiedler Η ηγεσία των πιθανοτήτων Blake και Mouton Το καθήκον έναντι των σχέσεων στον προσδιορισμό του ηγετικού ύφους Hersey και Blanchard Η θεωρία της περιπτωσιολογικής ηγεσίας Tannenbaum και Schmidt Kanter Η δομή του οργανισμού διαμορφώνει την αποτελεσματικότητα του ηγέτη Gardner Ο ενσωματωμένος ηγέτης – διοικητής

Κλασικές Αντιλήψεις για την Ηγεσία και τη Διοίκηση Σημεία Κλειδιά Κλασικές Αντιλήψεις για την Ηγεσία και τη Διοίκηση Σημεία Κλειδιά Στις διοικητικές λειτουργίες περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός, η οργάνωση, η στελέχωση, η καθοδήγηση και ο έλεγχος. Τα παραπάνω ενσωματώνονται σε αυτό που είναι γνωστό ως διοικητική διαδικασία. Η κλασική ή παραδοσιακή, διοικητική επιστήμη εστίαζε στην παραγωγή εντός του χώρου εργασίας και στη σκιαγράφηση των φραγμών του οργανισμού στην παραγωγικότητα. Οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζονταν ως έχοντες αποκλειστικά οικονομικά κίνητρα ενώ ελάχιστη προσοχή δινόταν στην ικανοποίηση του εργαζόμενου από την εργασία του. Η εποχή των ανθρωπίνων σχέσεων στη διοικητική επιστήμη έδωσε έμφαση στη συμμετοχική και ανθρωπιστική διοίκηση. Τρία κύρια μοντέλα ηγεσίας έχουν αναγνωρισθεί: το αυταρχικό, το δημοκρατικό και το φιλελεύθερο. Η έρευνα έχει δείξει ότι ο ηγέτης - διοικητής οφείλει να υιοθετεί μια ποικιλία ηγετικών μοντέλων, ανάλογα με τις ανάγκες του εργαζόμενου, τον προς εκπλήρωση στόχο και τη συγκυρία ή το περιβάλλον. Αυτό είναι γνωστό ως θεωρία της περιπτωσιολογικής ηγεσίας ή θεωρία των πιθανοτήτων.

Κλασικές Αντιλήψεις για την Ηγεσία και τη Διοίκηση Σημεία Κλειδιά Κλασικές Αντιλήψεις για την Ηγεσία και τη Διοίκηση Σημεία Κλειδιά Η ηγεσία είναι μια διαδικασία πειθούς και επηρεασμού των άλλων προς κάποιο στόχο και συντίθεται από μεγάλη ποικιλία ρόλων. Οι αρχικές θεωρίες για την ηγεσία επικεντρώνονταν στα γνωρίσματα και τα χαρακτηριστικά των ηγετών. Η θεωρία αλληλεπιδραστικής ηγεσίας εστιάζει περισσότερο στην ηγεσία ως διαδικασία επηρεασμού των άλλων στο πλαίσιο του πνεύματος του οργανισμού και της σχέσης αλληλεπίδρασης ηγέτη – οπαδού. Ο διοικητής που είναι αφοσιωμένος, έχει όραμα και είναι σε θέση να ενισχύει τους άλλους με το όραμα αυτό, ονομάζεται αναμορφωτικός ηγέτης ενώ ο παραδοσιακός διοικητής, που ασχολείται με τις καθημερινές λειτουργίες ονομάζεται διεκπεραιωτικός ηγέτης. Η ενσωμάτωση των ηγετικών ικανοτήτων στην ικανότητα διεκπεραίωσης των διοικητικών λειτουργιών είναι απαραίτητη, εφόσον το άτομο επιθυμεί να εξελιχθεί σε έναν αποτελεσματικό ηγέτη – διοικητή.