2ο Γυμνάσιο Αρτέμιδος ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΜΙΑΣ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΕ ΤΡΑΓΙΚΟ ΤΕΛΟΣ

Οι υπεύθυνες καθηγήτριες : Τσαούση Ελένη(φιλόλογος) - Αποστολοπούλου Κωνσταντίνα (μαθηματικός) Η ομάδα εργασίας των μαθητών : Αθανασακοπούλου Μαρία, Αλιάι Μαρσέλ, Αλχάσα Μαρσέλ, Αμανατίδη Γεωργία, Αρμύρου Γεωργία, Δέδε Αναστασία, Δημόπουλος Παναγιώτης, Δικιανίδης Γρηγόρης, Κασάι Στέλλα, Λάμπρου Ευγενία, Λυκούδη Μαρία, Μασουράκη Μαρία, Μήτα Δήμητρα, Τριγώνη Χρυσάνθη  

Οι στόχοι του προγράμματος Η επαφή των μαθητών με την επιστήμη της αρχαιολογίας και η κατανόηση της σημασίας της για τη γνώση του παρελθόντος. Ανασύνθεση του Κυκλαδικού πολιτισμού στις ποικίλες εκφάνσεις του μέσω της μελέτης των αρχαιοτήτων. Καλλιέργεια της αισθητικής αντίληψης των μαθητών μέσω της επαφής τους με την κυκλαδική τέχνη και τις θηραϊκές τοιχογραφίες. Ανάπτυξη δεξιοτήτων έρευνας, οργάνωσης υλικού, συνδυαστικής σκέψης, αυτενέργειας και συνεργασίας.

Τα θέματα που μελετήσαμε Η ανασκαφή του προϊστορικού οικισμού. Η αρχιτεκτονική και πολεοδομία. Η τέχνη: τοιχογραφίες, κεραμική, γλυπτική Η καθημερινή ζωή : ήθη και έθιμα, θρησκευτικές τελετές, διατροφικές συνήθειες, ενδυμασία. Κοινωνική και πολιτική οργάνωση Η μεγάλη έκρηξη και το τραγικό τέλος. Ακρωτήρι και Ατλαντίδα: ο μύθος του Πλάτωνα και οι θεωρίες.

Οι δράσεις μας Επισκεφτήκαμε το μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και συμμετείχαμε σε πρόγραμμα για τον κυκλαδικό πολιτισμό.

Επισκεφτήκαμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και θαυμάσαμε μερικές από τις πιο όμορφες τοιχογραφίες και άλλα εκθέματα στην αίθουσα της «προϊστορικής Θήρας».

Ταξιδέψαμε μαζί με τα άλλα προγράμματα του σχολείου μας στη Σαντορίνη ξεναγηθήκαμε στον προϊστορικό οικισμό αλλά και … στη σύγχρονη πόλη.

Ο προϊστορικός οικισμός Βρίσκεται στο ΝΔ τμήμα της Σαντορίνης

Κατά τη Μέση και την Πρώιμη Ύστερη Εποχή του Χαλκού (20ος-17ος αιώνας π.Χ.) ο οικισμός αυτός επεκτάθηκε και αναδείχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα και λιμάνια του Αιγαίου. Η προϊστορική πόλη υπολογίζεται ότι ήταν περίπου 200 στρέμματα και είχε γύρω στους 30.000 κατοίκους. Απεικόνιση της πόλης από τη «Μικρογραφία του Στόλου»

Η μεγάλη έκταση του οικισμού, η άριστη πολεοδομική του οργάνωση, το αποχετευτικό του δίκτυο, τα περίτεχνα πολυώροφα κτήρια του με τον έξοχο τοιχογραφικό διάκοσμο, την πλούσια επίπλωση και οικοσκευή μαρτυρούν για τη μεγάλη του ανάπτυξη. Τα ποικίλα εισηγμένα προϊόντα που βρέθηκαν μέσα στα κτήρια δείχνουν πόσο ευρύ ήταν το πλέγμα των εξωτερικών σχέσεων του Ακρωτηρίου. Διατηρούσε στενές σχέσεις με τη Μινωική Κρήτη αλλά βρισκόταν σε επικοινωνία και με την Ηπειρωτική Ελλάδα, τη Δωδεκάνησο, την Κύπρο, τη Συρία και την Αίγυπτο. Η ζωή στην πόλη τελείωσε απότομα το τελευταίο τέταρτο του 17ου π.Χ. αιώνα, όταν οι κάτοικοί της αποφάσισαν να την εγκαταλείψουν εξαιτίας ισχυρών σεισμών. Η έκρηξη του ηφαιστείου ακολούθησε.

Οι ανασκαφές

Στοιχεία για την κατοίκηση της Θήρας κατά την προϊστορική εποχή άρχισαν να έρχονται στο φως από το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, όταν λόγω της χρησιμοποίησης θηραϊκής γης για τη μόνωση των τοιχωμάτων της διώρυγας του Σουέζ από τον Γάλλο μηχανικό Φερντινάν ντε Λεσσέψ το 1866 αποκαλύφθηκαν προϊστορικές αρχαιότητες.

Το 1967 ο Μαρινάτος αποφάσισε να ανασκάψει στο Ακρωτήρι ελπίζοντας ότι θα επαληθεύσει μια παλιά του θεωρία που είχε δημοσιεύσει από τη δεκαετία του '30, ότι η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας προκάλεσε την κατάρρευση του πολιτισμού της Μινωικής Κρήτης. Μετά το θάνατο του Μαρινάτου, στα 1974, η ανασκαφή συνεχίζεται υπό την διεύθυνση του καθηγητή Χρίστου Ντούμα.

Η έκρηξη

Η πλέον πρόσφατη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα ενός κλαδιού ελιάς που θάφτηκε από την τέφρα της έκρηξης τοποθετεί την ημερομηνία μεταξύ 1627 και 1600 π.Χ. με πιο πιθανό το διάστημα μεταξύ 1613 με 1614 π.Χ.. Η νέα χρονολόγηση αποδεικνύει τη μη σύνδεση της έκρηξης με την καταστροφή τουΜινωικού πολιτισμού. Οι εκτιμήσεις, πάντως, δείχνουν ότι η έκρηξη αυτή αποτέλεσε την μεγαλύτερη έκρηξη ηφαιστείου στον κόσμο τα τελευταία 10.000 χρόνια. Σε σχέση με την εποχή του χρόνου που έγινε η έκρηξη, πιθανολογείται ότι ήταν άνοιξη, καθώς έχουν ανακαλυφθεί στο στρώμα των υλικών της έκρηξης κόκκοι γύρης από ελιές και κωνοφόρα δέντρα.

Στον οικισμό δε βρέθηκαν καθόλου ανθρώπινοι σκελετοί Στον οικισμό δε βρέθηκαν καθόλου ανθρώπινοι σκελετοί. Μια σειρά από προειδοποιητικούς σεισμούς εξανάγκασε τους κατοίκους να τον εγκαταλείψουν. Πριν ταφεί ο οικισμός από την τέφρα της ηφαιστειακής έκρηξης, είχε χτυπηθεί από μεγάλο σεισμό. Κάποιοι κάτοικοι επέστρεψαν αργότερα στον οικισμό, για να απεγκλωβίσουν όσους δεν είχαν προλάβει να φύγουν και να συλλέξουν πολύτιμα και προσωπικά αντικείμενα.

Σύμφωνα με τον ηφαιστειολόγο Δρα Γιώργο Βουγιουκαλάκη το βόρειο κλιμακοστάσιο του συγκροτήματος Δ κατεστραμμένο μετά τον σεισμό Σύμφωνα με τον ηφαιστειολόγο Δρα Γιώργο Βουγιουκαλάκη οι κάτοικοι δεν είχαν καμιά δυνατότητα διαφυγής, γιατί ήταν πάραπολλοί ( πάνω από 10.000). Ακόμη και εάν όλα τα εμπορικά τους πλοία, που ήταν και πάρα πολλά, είχαν συγκεντρωθεί για να τους βοηθήσουν, πάλι δεν θα προλάβαιναν να εκκενώσουν την πόλη, λόγω του αριθμού τους. Αλλά το ότι δεν βρέθηκαν ούτε σκελετοί, ούτε συντρίμμια πλοίων στο Ακρωτήρι, οφείλεται στο γεγονός, ότι είναι το μόνο κομμάτι της ξηράς που βρέθηκε και ερευνήθηκε. Το αρχαίο λιμάνι όμως, ακόμη δεν βρέθηκε και μόνον όταν το ανακαλύψουμε και ανασκαφούν τα σημεία, που ήταν συγκεντρωμένοι οι κάτοικοι, γιατί σίγουρα στο λιμάνι θα είχαν συγκεντρωθεί, τότε θα έχουμε σημαντικές και πολύτιμες πληροφορίες για τις τελευταίες δραματικές ώρες.

Η δόμηση του οικισμού Η δόμηση ήταν πυκνή Η δόμηση του οικισμού Η δόμηση ήταν πυκνή . Το ακρωτήρι διέθετε πολυώροφα κτίρια με πλούσιες τοιχογραφίες, οργανωμένες αποθήκες, βιοτεχνικούς χώρους, άριστη πολεοδομική οργάνωση με δρόμους, πλατείες και είχε ένα πλήρως αναπτυγμένο αποχετευτικό σύστημα, το οποίο περνούσε κάτω από το λιθόστρωτο και συνδεόταν απευθείας με τα σπίτια.

Οι κάτοικοι ζούσαν σε σπίτια πολυώροφα, άνετα και καλοφτιαγμένα. Στους επάνω ορόφους άνοιγαν μεγάλα παράθυρα και διακοσμούσαν τους τοίχους με τοιχογραφίες μοναδικής ομορφιάς που αποδεικνύουν το υψηλό βιοτικό και πνευματικό επίπεδο και το σημαντικό δεσμό της τέχνης με την καθημερινή ζωή στο νησί.

τμήμα τοίχου από την Ξεστή 4 Τα κτίρια είχαν δύο ή τρεις ορόφους και πολλά δωμάτια. Τα πλουσιότερα ήταν κατασκευασμένα από πελεκητές πέτρες, τα οποία, για αυτόν τον λόγο, οι αρχαιολόγοι τα ονομάζουν ξεστές. Τα υπόλοιπα κτίρια ήταν κατασκευασμένα από τούβλα λάσπης ενισχυμένα με άχυρα, ξύλα και γύψο. Οι κάτω όροφοι χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες, εργαστήρια ή μύλοι, ενώ οι πάνω όροφοι ήταν οι χώροι διαμονής των κατοίκων. Στα πιο πλούσια σπίτια, συχνά, οι τοίχοι των πάνω ορόφων ήταν διακοσμημένοι με τοιχογραφίες. τμήμα τοίχου από την Ξεστή 4

Ξεστή 2 Ξεστή 2

Οι τοιχογραφίες Η διακόσμηση του τοίχου με παραστάσεις θεωρείται ανατολική (αιγυπτιακή ή συριακή ) επινόηση. Ως ναυτικοί και έμποροι οι Κυκλαδίτες πρώτοι ήρθαν σε επαφή με τους λαούς της Ανατολικής Μεσογείου και εισήγαγαν αυτή τη μορφή τέχνης στην περιοχή του Αιγαίου. Το μεγάλο πλήθος από τοιχογραφίες που βρέθηκε κατά την διάρκεια των ανασκαφών είναι πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την καθημερινή ζωή στο Ακρωτήρι, τη θρησκεία και τη φύση του νησιού.

Χρώματα τύποι χρωμάτων: τα ορυκτά, όπως ήταν το σκούρο κόκκινο, το οποίο ήταν υλικό με μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο και τα τεχνητά, όπως το γαλάζιο το οποίο ήταν πυρίτιο με οξείδια χαλκού και ασβεστίου. Μεγάλη έκπληξη προκαλεί στους επιστήμονες το γεγονός ότι με τη φασματοσκοπική μέθοδο ανακαλύφθηκε ότι το ιώδες χρώμα σε λεπτομέρειες της τοιχογραφικής σύνθεσης με τις κροκοσυλλέκτριες είναι πορφύρα. Το χρώμα της πορφύρας είναι το ιώδες (μοβ). Η ουσία αυτή προέρχεται από την επεξεργασία κοχυλιών. Στα αρχαία χρόνια η πορφύρα ήταν ένα εξεζητημένο υλικό που κόστιζε αρκετά, αφού η διαδικασία παρασκευής του ήταν ιδιαίτερα πολύπλοκη. Το γεγονός ότι εκείνα τα χρόνια υπήρχαν στη Σαντορίνη τεχνίτες που γνώριζαν πώς να χρησιμοποιούν την πορφύρα στις τοιχογραφίες, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο τεχνογνωσίας και πολιτισμού του νησιού ήταν ιδιαίτερα υψηλό.

τεχνική νωπογραφία(buon fresco), δηλαδή η απόδοση του έργου γινόταν πάνω στο νωπό ακόμα ασβεστολιθικό κονίαμα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα χρώματά τους να παραμένουν ανεξίτηλα. Σημαντικές ήταν και οι λεγόμενες μικρογραφικές τοιχογραφίες, οι οποίες ήταν μακριές παραστάσεις με μορφές μικρού μεγέθους, τοποθετημένες στο ύψος του ματιού. Μικρογραφική τοιχογραφία της νοπομπής

Οι τοιχογραφίες της Δυτικής Οικίας 1.Ο ψαράς :Δυτική Οικία, δωμάτιο 5, βόρειος τοίχος,Ύψ.1,22, πλ.0,69μ

Ο ψαράς είναι η κεντρική μορφή του θέματος και στα απλωμένα χέρια του απλώνονται δύο αρμαθιές ψάρια περασμένα σε σχοινί με έναν τρόπο που επιβιώνει ακόμη και σήμερα σε ερασιτέχνες ψαράδες. Κάτω από τα πόδια του απλώνεται το γαλάζιο χρώμα, αποδίδοντας τη θάλασσα. Δεν έχει καθόλου κοσμήματα, κάτι που υπονοεί την ενασχόληση με τη θάλασσα, πιθανώς με δίκτυα ή υποβρύχιο κυνήγι. Φέρει περιλαίμιο με τη μορφή ενός σχοινιού. Τα ψάρια είναι πολλά και έχουν αποδοθεί με σχετικό ρεαλισμό, καθώς το γαλάζιο της ράχης δημιουργεί αντίθεση με το καστανό της κοιλιάς. Ο καθ. Μαρινάτος συμπέρανε πως το γαλάζιο χρώμα υποδηλώνει ξυρισμένο κεφάλι, στο οποίο έχουν μείνει δύο τούφες από τα μαλλιά.

2.Νεαρή Ιέρεια Δυτική οικία, δωμάτιο 5,Ανατολική παραστάδα ΝΑ θύρας,Ύψ.1,51, πλ. 0,35μ

Η Κυρία είναι πολύ όμορφη, αν και έχει περίεργη κόμμωση Η Κυρία είναι πολύ όμορφη, αν και έχει περίεργη κόμμωση. Φοράει μάλλον μπλε κεφαλόδεσμο, από τον οποίο ξεφεύγουν μικρές τριχούλες, ενώ ένας περίεργος χονδρός πλόκαμος στολίζει την κορυφή του κεφαλιού. Ο Χρ. Ντούμας πιστεύει ότι το μεγαλύτερο τμήμα του κεφαλιού της είναι ξυρισμένο (γαλάζιο) Τα χείλη της είναι έντονα κόκκινα και το ίδιο συμβαίνει με τα αυτιά, από τα οποία είναι κρεμασμένα εντυπωσιακά ενώτια ( σκουλαρίκια). Ήταν μόδα φαίνεται, γιατί παρόμοια κόκκινα αυτιά υπάρχουν και σε τοιχογραφία της Πύλου. Η κυρία φοράει κίτρινο κροκωτό μανδύα που θυμίζει ινδικό σάρι. Στο χέρι της κρατάει ένας σκεύος με μακριά λαβή, παρόμοια με σκεύη λίθινα ή χάλκινα που έχουν βρεθεί στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου. Το σκεύος είναι γεμάτος με μια κόκκινη ουσία πιθανότατα είναι κάρβουνο ή είναι κάποια αρωματική ουσία που ευωδιάζει το σπίτι ή ακόμα μπορεί να είναι κάποιο κόκκινο γλυκό που προσφέρει και το πασπαλίζει με σαφράν.

3. Νηοπομπή ( Ύψ. 0,43, μηκ.3,90 μ) Δυτική οικία, Δωμάτιο 5, μικρογραφική ζωφόρος, νότιος τοίχος

Θεωρήθηκε ως ο πρώτος Άτλας της Ευρώπης, αφού περιγράφονται διαφορετικές πόλεις και τοπία που πιθανώς αποτέλεσαν εμπορικούς σταθμούς των ταξιδιωτών κατά την Εποχή του Χαλκού. Αναφέρεται πιθανώς σε κάποιο ιστορικό γεγονός, κάποια εκστρατεία, ή σε κάποιες ναυτικές δραστηριότητες του ιδιοκτήτη, ή ακόμη σε κάποια ναυτική εορτή. Υπάρχουν σκηνές ναυμαχίας σε όλη τη ζωφόρο ειδικότερα όμως στη Νηοπομπή διακρίνουμε επτά μεγάλα ιστιοφόρα πλοία και επτά μικρότερα που ξεκινούν από μια πόλη αριστερά για να καταλήξουν σε άλλη πόλη δεξιά (ίσως το ίδιο το Ακρωτήρι). Οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες των πλοίων υποδηλώνουν τη βαθιά γνώση της ναυτικής τέχνης από τον καλλιτέχνη. Η κίνηση των πλοίων γίνεται με κουπιά, γεγονός που συνηγορεί στο ότι η όλη διαδρομή δεν ήταν μακρινή αλλά μάλλον είναι μια εορταστική παρέλαση.

4. Ποτάμι (μικρογραφική ζωφόρος,Ύψ. 0,21, μηκ 4. Ποτάμι (μικρογραφική ζωφόρος,Ύψ.0,21, μηκ. 1,75μ) Δυτική Οικία, Δωμάτιο 5 , Ανατολικός τοίχος

Το θέμα της τοιχογραφίας με το ποτάμι παραπέμπει στην ζωφόρο της νηοπομπή, στη δεύτερη πόλη που απεικονίζεται σε αυτή. Στην τοιχογραφία απεικονίζεται με μπλε χρώμα ένας αγριόγατος, ο οποίος ορμάει σε αγριόπαπιες δίπλα σε ένα ποτάμι. Το ποτάμι απεικονίζεται, επίσης, με μπλε χρώμα, ενώ οι κοίτες του με καφέ. Η μία αγριόπαπια απεικονίζεται αμέριμνη να καθαρίζει τα φτερά της, ενώ η δεύτερη, από την οποία υπάρχουν μόνο σπαράγματα, φαίνεται έτοιμη να πετάξει για να διαφύγει τον κίνδυνο. Στο πάνω κομμάτι του αριστερού άκρου της τοιχογραφίας υπάρχει ένας γρύπας, ο οποίος καλπάζει προς την μεριά του αγριόγατου, ενώ στο ίδιο σημείο, από την άλλη πλευρά του ποταμού απεικονίζεται άλλο ένα ζώο να τρέχει προς τα δεξιά, πιθανώς κατσίκι. Στην τοιχογραφία απεικονίζονται, επίσης, φοινικόδεντρα και πάπυροι. Σε συνδυασμό με την ζωφόρο του στόλου, θεωρείται ότι η σκηνή απεικονίζει μία από τις περιοχές που επισκέφτηκε ο στόλος.

Οι τοιχογραφίες της Ξεστής 3

1. Οι Κροκοσυλλέκτριες(Ύψ. 2,44, μηκ 1.Οι Κροκοσυλλέκτριες(Ύψ. 2,44, μηκ.2,66μ) Δωμάτιο 3, Ανατολικός τοίχος

Αποτελεί θεματική ενότητα με την τοιχογραφία της Πότνιας θηρών που βρισκόταν στο ίδιο δωμάτιο.. Οι Κροκοσυλέκτριες προέρχονται από τους άνω ορόφους των κτιρίων του οικισμού, όπου βρίσκονται σύμφωνα με μία ερμηνεία τα σημαντικότερα δώματα των κατοικιών και από ένα κτίριο, το οποίο είναι το μόνο - μέχρι τώρα - αδιαμφισβήτητο δημόσιο Ιερό του οικισμού. Απεικονίζονται δύο γυναικείες φιγούρες απασχολημένες με τη συλλογή του κρόκου. Στο φόντο υπάρχει ένα λιβάδι με κρόκους, ενώ το τοπίο είναι βραχώδες και παραπέμπει στην τοιχογραφία της Άνοιξης. Αυτός είναι ο λόγος που θεωρείται ότι οι δύο αυτές τοιχογραφίες είναι έργα του ίδιου καλλιτέχνη. Η μεγαλύτερη σε ηλικία γυναικεία φιγούρα κρατάει καλάθι στο αριστερό της χέρι και χρησιμοποιεί μόνο το δεξί της χέρι για την συλλογή του κρόκου, σε αντίθεση με την νεώτερη, η οποία χρησιμοποιεί και τα δύο. Η απεικόνιση αυτή σε συνδυασμό με τον τρόπο που φαίνεται να κοιτάζει η μία την άλλη υποδηλώνουν μία σχέση εκπαιδεύτριας - μαθητευόμενης. Μπορούμε να υποθέσουμε ότι η μεγαλύτερη σε ηλικία φιγούρα αποτελεί ένα είδος ιέρειας της θεότητας της Πότνιας θηρών. Το κεφάλι της μαθητευόμενης είναι ξυρισμένο και απεικονίζεται με μπλε χρώμα. Υπάρχει, πάντως, μία ουρά στο πίσω μέρος του κεφαλιού και μια τούφα ακριβώς πάνω από το μέτωπο. Στο μέτωπο φοράει διάδημα και στο αυτί μεγάλο στρογγυλό - πιθανώς χρυσό - σκουλαρίκι. Τα χέρια της φέρουν κοσμήματα, τα ενδύματα είναι καλοσχηματισμένα. Τα μαλλιά της ιέρειας είναι χτενισμένα βάσει προτύπων της εποχής. Φοράει διαφανή χιτώνα, ο οποίος αφήνει ακάλυπτο το στήθος, φέρει κοσμήματα στο λαιμό και στα χέρια και έχει μπλε διάδημα στο μέτωπο.

2.Πότνια Θηρών (Ύψ.2.30, μηκ.3,22 ) Δωμάτιο 3 2.Πότνια Θηρών (Ύψ.2.30, μηκ.3,22 ) Δωμάτιο 3

Η Πότνια Θηρών, καθισμένη σε θρόνο δέχεται τις χοές των κρόκων από τις ιέρειες-λατρεύτριές της. Το τοπίο που δηλώνεται στο φόντο είναι ένα λιβάδι με κρόκους, ενώ η μορφή της θεότητας κάθεται σε ένα βαθμιδωτό θρόνο και πλαισιώνεται δεξιά και αριστερά από ένα Γρύπα και από ένα γαλάζιο πίθηκο. Πίσω από τον γαλάζιο πίθηκο εικονίζεται μια γυναικεία μορφή να αδειάζει το καλάθι της με τους κρόκους που έχει μαζέψει, σε ένα πανέρι που βρίσκεται στη βάση της βαθμιδωτής κατασκευής, μπροστά από τη θεότητα. Η Πότνια Θηρών,  η μορφή της θεότητας δηλαδή, είναι αυτή που εντυπωσιάζει με την εμφάνισή της. Φοράει μακριά Μινωϊκή φούστα με πτυχές, από λεπτό ύφασμα, και γαλάζιες ταινίες. Στο πάνω μέρος του κορμιού της φοράει ένα αραχνοϋφαντο πουκάμισο, που είναι ανοιχτό μπροστά και αφήνει ακάλυπτο το στήθος. Το διάφανο ύφασμα του χιτώνα της κοσμείται και αυτό με γαλάζιες ταινίες και στο φόντο του διακρίνονται καθαρά άνθη του κρόκου ζωγραφισμένα στη σειρά. Είναι προφανές ότι η θεότητα εκτός των άλλων προσδιορίζεται με συμβολικό τρόπο από τους κρόκους, που δεν είναι παρά σύμβολα ευγονίας και αιωνιότητας. Η θεότητα πλαισιώνεται (και προσδιορίζεται) από ζώα, πουλιά και έντομα που δηλώνουν το τρισυπόστατο της Πότνιας Θηρών, με το φίδι να την προσδιορίζει θεά των εγκάτων, τον πίθηκο να την ορίζει θεά στην επιφάνεια της γης και τις λιβελούλες να επισημαίνουν την κυριαρχία της θεότητας και στον αέρα. H περίτεχνη κόμμωση της θεάς εντυπωσιάζει, όπως και τα βαρύτιμα, όσο και θαυμαστής τέχνης κοσμήματα στο λαιμό, ανάμεσα στα μαλλιά (χρυσό διάδημα, αλλά και ένα κορδόνι από χρυσούς κόμπους, που διατρέχει τους βοστρύχους της, πλεγμένο ανάμεσά τους), στα αυτιά (μεγάλα στρογγυλά χρυσά σκουλαρίκια-κρίκους) και στα μπράτσα.

3.Λατρεύτριες (Ύψ.1,43, μηκ.3,91) Δεξαμενή Καθαρμών

Τρεις περίπλοκα ντυμένες γυναίκες σε αυτήν την τοιχογραφία εμφανίζονται να πηγαίνουν προς αυτό που οι μελετητές έχουν ερμηνεύσει ως βωμός λάρνακα. Η κατασκευή του «βωμού» που βρίσκεται στον ανατολικό τοίχο, εμφανίζει διάφορα μεγάλα κέρατα από τις άκρες των οποίων στάζουν κόκκινες σταγόνες, ενδεχομένως αίμα. Ο πλούσιος ιματισμός των γυναικών, τα κομψά κοσμήματα, και ο λεπτομερής καλλωπισμός δείχνουν την κοινωνική θέση και τη σημασία αυτής της σύνθεσης. Η αριστερή μορφή φορά διαφανές μπούστο υψηλής ποιότητας κεντημένο με στήμονες κρόκου. Στο αριστερό χέρι της, μεταξύ των κομψών δάχτυλών της, κράτα ένα περιδέραιο. Η μορφή στη μέση είναι ζωγραφισμένη προφίλ, κρατώντας με το ένα χέρι το τραυματισμένο πόδι της και με το άλλο χέρι το μέτωπό της. Η χειρονομία «χέρι στο μέτωπο» βρίσκει παραλληλισμό στην Αιγυπτιακή εικονογραφία όπου χρησιμοποιείται, για να απεικονίσει θρήνο. Η τρίτη γυναικεία μορφή, η νεότερη των τριών, είναι ντυμένη με ένα ένδυμα με πουά και παρουσιάζεται με ξυρισμένο κεφάλι (μπλε) και με δυο μαύρες μακριές κοτσίδες. Η εικονογραφία και η νεότητα της τρίτης γυναικείας μορφής, μαζί με την παρουσία μόνο γυναικών, έχουν οδηγήσει τους μελετητές στο συμπέρασμα ότι αυτή η τοιχογραφία αντιπροσωπεύει ένα τελετουργικό ενηλικίωσης θρησκευτικής σημασίας.

4.Οι "Πολύχρωμες Σπείρες" ζωφόρος, Ύψ.0,37, μηκ. 3,70μ. Δωμάτιο 2 Αποτελεί απόδειξη του γεγονότος ότι οι καλλιτέχνες της Θήρας γνώριζαν την λεγόμενη Σπείρα του Αρχιμήδη, πάνω από χίλια χρόνια πριν από αυτόν.Στην τοιχογραφία προκαλεί εντύπωση μια σειρά από σπείρες διακοσμημένες με κουκκίδες, διαμέτρου περίπου 32 εκατοστών, οι οποίες είναι σχεδόν τέλειες σπείρες του Αρχιμήδη, με αποκλίσεις από την μαθηματική φόρμουλα που δεν ξεπερνούν το ένα τρίτο του χιλιοστού. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι σπείρες σχεδιάστηκαν με στάμπο (stencil) που αποτελείτο από έξι επιμέρους τμήματα για εύκολη μεταφορά, αλλά δεν είναι γνωστό το πως κατασκευάστηκε αυτός ο οδηγός.

Τοιχογραφίες του κτηρίου Β 1.Οι Πυγμάχοι (Ύψ.2,75, πλ. 0,94)Δωμάτιο Β1 Τοιχογραφίες του κτηρίου Β 1.Οι Πυγμάχοι (Ύψ.2,75, πλ. 0,94)Δωμάτιο Β1  

Δύο μικρά παιδιά, πιθανώς μεταξύ 6 και 8 ετών, πυγμαχούν Δύο μικρά παιδιά, πιθανώς μεταξύ 6 και 8 ετών, πυγμαχούν. Τα παιδιά φέρουν μόνο περίζωμα. Τα σώματα αποδίδονται με κόκκινο χρώμα. Το δεξιό παιδί φαίνεται να είναι μικρότερο του άλλου. Το αριστερό παιδί είναι στολισμένο με περιδέραιο, περιβραχιόνιo με πολύτιμες πέτρες κυανού χρώματος, περισφύριο και φοράει χρυσό σκουλαρίκι. Στο δεξί τους χέρι φορούν χειρόκτια (γάντια πυγμαχίας) και έχουν ξυρισμένο κεφάλι εκτός από δύο μεγάλους πλοκάμους που κρέμονται στο πίσω μέρος και δύο μικρότερους ψηλά, πάνω από το μέτωπο. Η διαφορά στον στολισμό των δύο παιδιών έχει ερμηνευθεί ως ένδειξη διαφορετικής κοινωνικής θέσης, αν και έχει διατυπωθεί η άποψη ότι το αριστερό παιδί είναι θηλυκού γένους. Το φόντο της τοιχογραφίας είναι άσπρο και κόκκινο, πιθανότατα αποδίδοντας την γη και τον ουρανό.

2.Οι Αντιλόπες (Β. και Δ. τοίχος, Δωμάτιο Β1) 2.Οι Αντιλόπες (Β. και Δ. τοίχος, Δωμάτιο Β1)   Κοσμούσε τον δυτικό τοίχο του δωματίου Β1 του Κτιρίου Β. Αντιλόπες υπήρχαν, επίσης, ζωγραφισμένες τόσο στον ανατολικό (δύο αντιλόπες) όσο και στον βόρειο τοίχο (μία σε κάθε πλευρά του εκεί παραθύρου), ενώ στον νότιο τοίχο του ίδιου δωματίου, υπήρχε η τοιχογραφία των Πυγμάχων. Ένα ζευγάρι αντιλόπες αποδίδονται μόνο με το περίγραμμα τους, με δυνατές μαύρες γραμμές, άλλοτε πιο παχιές, άλλοτε λεπτότερες και με διπλές γραμμές. Στα κεφάλια των ζώων γίνεται χρήση και κόκκινου χρώματος για την απόδοση λεπτομερειών. Η ακρίβεια των λεπτομερειών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τέτοια ζώα πρέπει να κατοικούσαν στο νησί πριν από τη Μινωική έκρηξη. Το φόντο είναι λευκό και ερυθρό, πιθανότατα αντιπροσωπεύοντας γη και ουρανό. Στο πάνω τμήμα του τοίχου υπήρχε λευκή διακοσμητική ζώνη με κλαδί κισσού σε χρώμα κόκκινο και φύλλα κισσού σε μπλε και πράσινο. Στο κάτω μέρος του τοίχου υπήρχε μαύρη ζώνη.

3.Οι Κυανοπίθικοι : Δωμάτιο Β6, Δυτικόςκαι Βόρειοςτοίχος Στο κάτω μέρος της τοιχογραφίας υπάρχουν πλατιές ανισομεγέθεις κυανές γραμμές, οι οποίες παριστάνουν το υγρό στοιχείο. Από τις γραμμές αυτές ξεκινούν βράχια, των οποίων το χρώμα υποδηλώνει την ηφαιστειακή τους προέλευση. Στους βράχους αυτούς αναρριχώνται κυανοί πίθηκοι. Το είδος των πιθήκων αυτών ήταν ξένο προς την θηραϊκή πανίδα, αλλά η απόδοση των χαρακτηριστικών τους από τον ζωγράφο της τοιχογραφίας δείχνει ότι ήταν εξοικειωμένος με αυτούς και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τέτοια ζώα πρέπει να κατοικούσαν στο νησί πριν από την Μινωική έκρηξη, πιθανότατα εισηγμένα από χώρες της Ανατολικής μεσογείου. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι κατά την διάρκεια των ανασκαφών του προϊστορικού οικισμού του Ακρωτηρίου έχει βρεθεί κρανίο πιθήκου.

Συγκρότημα Δ: Ξεστή 1 – Τοιχογραφία της Άνοιξης Συγκρότημα Δ: Ξεστή 1 – Τοιχογραφία της Άνοιξης

Είναι η μοναδική τοιχογραφία του Ακρωτηρίου που βρέθηκε ολόκληρη στην θέση της. Υμνεί τον ερχομό της Άνοιξης και πιθανότατα ο χώρος, στον οποίο βρέθηκε, ήταν χώρος ιερός, κάτι στο οποίο συνηγορεί και το γεγονός ότι έξω από αυτό, προς στην ανατολή, βρέθηκαν σκεύη ιεράς σημασίας. Θεωρείται ότι ο ίδιος ζωγράφος φιλοτέχνησε και τις Κροκοσυλλέκτριες. Στην τοιχογραφία της Άνοιξης εικονίζεται το βραχώδες τοπίο της Στρογγύλης, πριν από τη Μινωική έκρηξη. Τα βράχια έχουν απροσδόκητα σχήματα και παρουσιάζονται σε τρία χρώματα: κίτρινα, κόκκινα και μπλε, το οποίο θεωρείται ότι δηλώνει την ηφαιστειακή τους προέλευση. Στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών έχουν ζωγραφιστεί ερυθροί ανθισμένοι ή μισανοιγμένοι κρίνοι με χρυσοκίτρινους μίσχους και στήμονες. Οι κρίνοι φύονται ανά τρεις. Θεωρείται ότι οι κρίνοι είναι μιας ποικιλίας (κόκκινος κρίνος), η οποία είναι κοινή στην Ελλάδα και ειδικά στα νησιά του Αιγαίου. Τα στελέχη των κρίνων απεικονίζονται να κάμπτονται στις κορυφές των βράχων εξαιτίας του ανέμου και στις πλαγιές εξαιτίας της επίδρασης της βαρύτητας. Στον ουρανό ερωτοτροπούν δύο ζευγάρια από τα συνολικά επτά χελιδόνια: δύο χελιδόνια ερωτοτροπούν στον βόρειο τοίχο, δύο στον δυτικό, καθώς ένα πετάει προς το μέρος τους, ενώ στο νότιο δύο πετάνε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι είναι αρσενικά χελιδόνια που μάχονται για κυριαρχία.

Η κεραμική και τα αντικείμενα καθημερινής χρήσης Η θηραϊκή κεραμική εντυπωσιάζει με την πολυχρωμία και τα αισιόδοξα μηνύματα που στέλνει στον επισκέπτη μέσα από τις εικόνες από τον κόσμο της ξηράς και της θάλασσας. Τα αγγεία και άλλα σκεύη είναι πήλινα, χάλκινα και λίθινα , με παραστάσεις δελφινιών, λιονταριών, αίγαγρων ή σταφυλιών, μερικά αγγεία φέρουν επιγραφές της Γραμμικής Α γραφής.

εκμαγείο από τραπεζάκι όπως διατηρήθηκε στα υλικά της έκρηξης Οι Θηραίοι ήταν ικανοί τεχνίτες. Κατασκεύαζαν εργαλεία από οψιανό και μυτερές λεπίδες αρχικά και αργότερα χάλκινα. Ήταν επίσης απαράμιλλοι καλλιτέχνες και κοσμούσαν τα σπίτια τους με έπιπλα εξαιρετικής ομορφιάς και αισθητικής που θυμίζουν πολύ τα σύγχρονα.

Η ζωή των κατοίκων Εξοικείωση με τους σεισμούς Η ζωή των κατοίκων Εξοικείωση με τους σεισμούς Όλα δείχνουν πως οι κάτοικοι γνώριζαν τι έπρεπε να κάνουν μετά από κάθε σεισμό. Συνήθως μετά τους σεισμούς ακολουθούσαν εργασίες απελευθέρωσης των δρόμων από τα μπάζα αλλά και εκστρατεία διάσωσης αγαθών μέσα από τα ερείπια. Εκεί αποδίδει ο ανασκαφέας, ότι συχνά τέτοια αγαθά, όπως έπιπλα, καθημερινά σκεύη, ακόμη και τρόφιμα, βρίσκονται τοποθετημένα έξω από την ερειπωμένη πόλη σε προσωρινό καταυλισμό. «Φαίνεται όμως ότι τους πρόλαβε η έκρηξη και αυτά σήμερα τα βρίσκουμε θαμμένα κάτω από την ελαφρόπετρα». Οι μάρτυρες είναι αρκετοί: κρεβάτια, ένας σάκος με κριθάρι, ένα δίχτυ, ακόμη και πιθάρι με ψάρια.

Κοινωνική πολιτική οργάνωση Το γεγονός ότι «απουσιάζουν» ένα ανακτορικό κέντρο και ένα θρησκευτικό κέντρο, ενώ ο οικισμός είναι γεμάτος από μεγάλα – πολυώροφα κτήρια των οποίων οι ιδιοκτήτες συναγωνίζονταν στον καλλιτεχνικό τους διάκοσμο, είναι στοιχεία που μας δείχνουν ότι η κοινωνία του Ακρωτηρίου δεν διοικούνταν από έναν μονάρχη – αρχηγό. Το πιθανότερο είναι την εξουσία να ασκούσε μία ελίτ από πλούσιους, η οποία είχε κατακτήσει ένα υψηλό πολιτιστικό επίπεδο και ασχολούνταν με δύο κυρίως δραστηριότητες: το θαλασσινό εμπόριο και τη βιοτεχνία, αφού οι γεωργικές εκτάσεις τριγύρω δεν θεωρούνταν ικανές να καλύψουν τις ανάγκες του μεγάλου πληθυσμού.

Οι ασχολίες των κατοίκων Οι άνθρωποι εκτός από το διαμετακομιστικό εμπόριο, τις τέχνες : υφαντουργία, κεραμική, γλυπτική, ζωγραφική, ασχολούνται με τη γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, συλλογή κρόκου, αμπελουργία και οινοπαραγωγή. Τα υλικά της υφαντικής που βρέθηκαν σε μεγάλες ποσότητες και τα περίτεχνα κοστούμια στις τοιχογραφίες αποδεικνύουν πως ήταν και προηγμένο κέντρο υφαντουργίας.

Διατροφικές συνήθειες κατανάλωναν σιτάρι και κριθάρι, όσπρια, έτρωγαν θαλασσινά και ψάρια, καθώς και κρέας από αιγοπρόβατα και χοιρινά. Το κρασί ήταν στην καθημερινή τους διατροφή. στο ισόγειο του σπιτιού κοντά στην είσοδο βρίσκονταν οι μυλώνες, ειδικές κτιστές κατασκευές με μεγάλες σταθερές τριβαίες και τριβεία. Εκεί γινόταν το άλεσμα των σιτηρών και η επεξεργασία των οσπρίων, ενώ με τη βοήθεια μικρότερων λίθινων σκευών, όπως γουδιά, ύπεροι και τριπτήρες θρυμματίζονταν ή αλευροποιούνταν τα προϊόντα αυτά, ανάλογα με τις ανάγκες.

έτρωγαν ρόδια, αμύγδαλα και σύκα έτρωγαν ρόδια, αμύγδαλα και σύκα. Τα σύκα εξάλλου αποτελούσαν μάλλον σημαντική πηγή σακχάρου και η κατανάλωσή τους πρέπει να ήταν συστηματική, καθώς μαρτυρούν μικροί απολιθωμένων σπόροι που βρίσκονται μέσα στα κατακάθια των υπονόμων της πόλης. οι ελιές, το λάδι ήταν στην καθημερινή διατροφή τους. Η ελιά, φυτό ιθαγενές, δεν προσέφερε τον καρπό της μόνον για κατανάλωση στο νησί, αφού η παραγωγή λαδιού ήταν τόσο μεγάλη, ώστε να γίνονται και εξαγωγές. Κάτι που υποδηλώνεται άλλωστε σε μία από τις δύο πινακίδες της Γραμμικής Α που έχουν βρεθεί στο Ακρωτήρι. Λάτρευαν τα κυδώνια, τους αχινούς, τα χτένια, τις πεταλίδες και τους τρίτωνες. Οι ψαράδες έφερναν καθημερινά ψάρια κάθε είδους. Κατάλοιπα ψαριών

Εντυπωσιακό είναι ότι ότι δεν καταναλώνονταν όλα φρέσκα, γιατί έχουν βρεθεί πιθάρια, μέσα στα οποία διατηρούνταν ψάρια, είτε παστωμένα είτε ξεραμένα στον ήλιο. Ένα σχετικά πρόσφατο εύρημα εξάλλου, ολόκληρα ψάρια εγκλωβισμένα μέσα στην ελαφρόπετρα δείχνει, ότι είχαν απλωθεί στο ήλιο για να ξεραθούν. Λιαστό ψάρι το οποίο βρέθηκε πρόσφατα μαζί με άλλα στο Ακρωτήρι, καθώς κατά την έκρηξη του ηφαιστείου ήταν απλωμένο στον ήλιο για να ξεραθεί.

τα σαλιγκάρια θα πρέπει να ήταν για τους προϊστορικούς κατοίκους ένα είδος λιχουδιάς. Πίθος με σαλιγκάρια

Συνταγές και σκεύη μαγειρικής Μία τετράπλευρη, χαμηλή, λιθόκτιστη εξέδρα αποτελούσε την εστία κάθε σπιτιού στο Ακρωτήρι. Πάνω της ακουμπούσε η πήλινη τριποδική χύτρα. Η εστία χρησίμευε και για το ψήσιμο του κρέατος σε οβελούς, δηλαδή σουβλάκια, όπως δείχνουν τα ειδικά στηρίγματα που έχουν βρεθεί, οι λεγόμενοι κρατευτές, που συνήθως απαντώνται σε ζευγάρια.

Το κρασί Αμπελουργία και η οινοπαραγωγή αποτελούσαν βασικό τομέα της οικονομίας του Ακρωτηρίου στην εποχή της καταστροφής του. Και το γεγονός βεβαιώνεται τόσο από την φυσική παρουσία κουκουτσιών από σταφύλια όσο και από την ειδική σκευή για το πάτημα σταφυλιών και την συλλογή μούστου.

1, 4, 10, 11: Οι ποικίλες απεικονίσεις του ροδιού (φυσιοκρατική, αφηρημένη, συμβολική) δείχνουν τη δημοτικότητα του εξωτικού φρούτου. 2, 5, 6, 12: Ποικιλία μεσοκυκλαδικών πρόχων με διάφορα διακοσμητικά θέματα. 3, 7, 8, 9: Τα καλλιεργούμενα φυτά ήταν πηγή έμπνευσης των Θηραίων αγγειογράφων.

Θρησκευτικές τελετές Ένας υπόγειος θάλαμος βρέθηκε στο Ακρωτήρι σε ένα πλάτωμα μεταξύ των 50 κτιρίων. Δίπλα, ένα βαθύ πηγάδι ήταν γεμάτο αγγεία προσφορών, στάχτη και καμένα όσπρια (φασόλια), ευρήματα που δείχνουν ότι υπήρξε τόπος καθαρτηρίων τελετών. Απέναντι, ένας τύμβος όπου είχαν συγκεντρωθεί πλήθος μαρμάρινων κυκλαδικών ειδωλίων και άλλων κτερισμάτων. Αυτό το εύρημα είχε «αποσιωπηθεί» από τον καθηγητή Μαρινάτο και ερμηνεύεται τώρα ως ανακομιδή ενός κυκλαδικού νεκροταφείου. Μαρμάρινο ειδώλιο από το Ακρωτήρι 3η χιλιετία π.Χ

Υιοθέτησαν από την Κρήτη τη λατρεία της Μεγάλης ΠΟΤΝΙΑΣ ΘΕΑΣ που ταυτιζόταν με την αρχαία θεότητα της Ανατολίας. Στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, τιμητική θέση και συμμετοχή είχαν οι γυναίκες με χορούς και τραγούδια. Στις τοιχογραφίες βλέπουμε νεαρές κοπέλες να εκτελούν ιερούς χορούς μέσα στα ιερά άλση με πολύχρωμα φορέματα. τοιχογραφίες διηγούνται ΤΕΛΕΤΕΣ ΜΥΗΣΗΣ που παριστάνουν τη ΘΕΑ να εμπλέκεται στις ανθρώπινες πράξεις.

Πότνια Θηρών Έτσι ονόμαζαν οι αρχαίοι Έλληνες τη Θεά των ζώων, τη Δέσποινα των θηραμάτων και της άγριας φύσης, την "Ορεία Μητέρα ". Στις απεικονίσεις της κρατά στα χέρια είτε ζώα είτε πουλιά . Προστατεύει, αλλά και εξουσιάζει την άγρια πανίδα και χλωρίδα. Η Θεά αυτή, την οποία την συναντάμε σε αρχαιολογικά ευρήματα προ του 2000 π.Χ, αργότερα ταυτίστηκε με την Αρτέμιδα. Ειδικά στην Κρήτη τη Μεγάλη αυτή Θεά της Φύσης, την διαδέχθηκε η Δίκτυννα ή Βριτόμαρτυς , που ζούσε στα δάση και στα όρη. Στις ανασκαφές του Ακρωτηρίου σε μια εκπληκτική τοιχογραφία της Πότνιας Θηρών, η οποία είναι ένθρονη και δέχεται προσφορές, κρόκων ( του γνωστού θαυματουργού άνθους) από ιέρειες που αδειάζουν τα καλάθια μπροστά της.

Η μόδα και ο καλλωπισμός Η μόδα είναι επηρεασμένη από τη αντίστοιχη των γυναικών της Μινωικής Κρήτη στην ενδυμασία, στα κοσμήματα, τις κομμώσεις και γενικότερα στο επίπεδο κατανάλωσης και χλιδής. Οι γυναίκες έβαφαν τα μάτια με έντονα περιγράμματα, τα χείλη με βαθύ κόκκινο χρώμα, έβαζαν ρουζ στα μάγουλα και διακοσμούσαν τα μαλλιά τους με περίτεχνα χτενίσματα και κοσμήματα, φορούσαν σκουλαρίκια και περιδέραια. Φορούν κοσμήματα, κομψά φορέματα με γυμνό το στήθος, περίτεχνες ζώνες και φαρδιές φούστες. Το γυμνό στήθος των γυναικών θεωρείται ένδειξη γονιμότητας και σχετιζόταν άμεσα με τη λατρεία της ΜΗΤΕΡΑΣ ΘΕΑΣ, γι΄ αυτό και γνώρισε τόσο μεγάλη διάδοση σε όλον τον Αιγιακό χώρο.

Οι γυναίκες φορούν κοσμήματα, κομψά φορέματα με γυμνό το στήθος, περίτεχνες ζώνες και φαρδιές φούστες. Το γυμνό στήθος θεωρείται ένδειξη γονιμότητας και σχετιζόταν άμεσα με τη λατρεία της ΜΗΤΕΡΑΣ ΘΕΑΣ, γι΄ αυτό και γνώρισε τόσο μεγάλη διάδοση σε όλον τον Αιγιακό χώρο. η γυναίκα της τοιχογραφίας φοράει μακριά Μινωϊκή φούστα με πτυχές, από λεπτό ύφασμα, και πολύχρωμες ταινίες. Στο πάνω μέρος του κορμιού της φοράει ένα αραχνοΰφαντο πουκάμισοπου αφήνει ακάλυπτο το στήθος.

Ο τρόπος ζωής Ήταν άνθρωποι που ζούσαν ειρηνικά, ήξεραν να χαίρονται τη ζωή, να διασκεδάζουν. Οι Θηραίοι όπως όλοι οι Κυκλαδίτες, ξεχώριζαν για τις επιδόσεις τους στη ναυτιλία και το διαμετακομιστικό εμπόριο. Η επαφή με τους σύγχρονους πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου τους γέμισε ιδέες, τους έκανε να εκτιμήσουν το ωραίο και να το προσαρμόσουν στην καθημερινή τους ζωή. Ήταν μια ολοζώντανη προϊστορική κοινωνία που έσφυζε από ζωή. Η πόλη ανήκε σε κοινωνία με ίσια μοιρασμένο τον πλούτο.

Οι κάτοικοι ζούσαν σε αρμονία με τη φύση, τη σέβονταν και την αγαπούσαν. Έτσι οι καλλιτέχνες αντλούν την έμπνευσή τους από τον πλούσιο κόσμο του ζωικού και φυτικού βασιλείου και κατόρθωσαν να χαρίσουν στα έργα τους τον μυστικό παλμό της ζωής. Οι πανέμορφες Θηραίες, δυναμικές και φιλάρεσκες, αναπτύσσουν ελεύθερες την προσωπικότητά τους παίρνοντας μέρος σε κάθε είδους εξωοικιακές ασχολίες. Ο αρχαίος πολιτισμός της Θήρας ήταν όπως και των Κρητών, ένας πολιτισμός στον οποίο η Γυναίκα έπαιζε ένα σημαντικό και αναμφισβήτητο κεντρικό ρόλο.

Το μυστήριο του Ακρωτηρίου Τι κοινό έχει το Ακρωτήρι με τη χαμένη Ατλαντίδα; Η αρχαία Θήρα ήταν ένας τέλειος επίγειος παράδεισος, που καταστράφηκε ξαφνικά μαζί με ένα πλήθος από γειτονικά παράλια, συμπαρασύροντας λαμπρά δείγματα πολιτισμού του Αιγαίου. Η περιγραφή της ταιριάζει απόλυτα με τα λεγόμενα του Αθηναίου φιλοσόφου Πλάτωνα (427-347 )π.Χ.) για τη μυθική χώρα των Ατλάντων που καταστράφηκε ολοσχερώς, χωρίς να αφήσει ίχνος πίσω της.

Ο Πλάτωνας αφηγείται ότι οι Άτλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών. Στην αρχαιότητα, οι Ηράκλειες Πύλες ήταν τα στενά του Γιβραλτάρ, άρα πιθανότατα βρισκόταν κάπου ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Όπως θα δούμε όμως παρακάτω, νεότερα στοιχεία έρχονται να ανατρέψουν τις αρχικές θεωρίες. Όλα αυτά τα διδάχθηκε ο Σόλωνας από τον Αιγύπτιο ιερέα Σάις, σε ένα ταξίδι στη μακρινή Αίγυπτο και τα περιλαμβάνει ο Πλάτων στο έργο «Ατλαντικός Λόγος».

οι Άτλαντες σταδιακά άρχισαν να χάνουν τη θεϊκή τους δύναμη οι Άτλαντες σταδιακά άρχισαν να χάνουν τη θεϊκή τους δύναμη. Όταν κυριεύτηκαν από ανθρώπινες αδυναμίες, αποφάσισαν να στραφούν ενάντια σε άλλους εύπορους λαούς με σκοπό την υποταγή. Γι΄ αυτό ταξίδεψαν προς τη Μεσόγειο, ώσπου συναντήθηκαν με τους παντοδύναμους και γενναίους Αθηναίους, από τους οποίους ηττήθηκαν για πρώτη φορά. Μετά από εξαντλητικές όμως μάχες, οι Αθηναίοι τελικά λύγισαν. Οι θεοί τότε εξοργίστηκαν με τους Άτλαντες, κι αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν με παντοτινό αφανισμό. Τόσο μεγάλη ήταν η οργή, που τους κατάστρεψαν μέσα σε μία μόνο νύχτα, αφήνοντας πίσω μόνο μάζες από λάσπη και πυκνούς καπνούς.

Σύμφωνα με τις ανακαλύψεις των Αμερικανών γεωλόγων Χάικεν και Μακ Κόϋ που έγιναν στη Σαντορίνη το 1990, όλα παραπέμπουν στη διάσημη τοιχογραφία τηςνηοπομπής που βρέθηκε στο δυτικό κτήριο του Ακρωτηρίου.

Εδώ βλέπουμε μια παραλία της αρχαίας Θήρας με εύπορη ζωή πάνω σ΄ ένα κεντρικό νησάκι που βρεχόταν από θάλασσα γύρω-γύρω. Έτσι ακριβώς όπως περιέγραφε και ο Πλάτωνας τη χαμένη Ατλαντίδα. Και το νησάκι αυτό υποστηρίζεται ότι εξαφανίστηκε από μια μεγάλη έκρηξη που προκάλεσε φοβερούς σεισμούς και καπνούς. Κατά τον Πλάτωνα οι καπνοί εκτοξεύονταν στον ουρανό, 40 χιλιόμετρα ψηλά.

• Ο Αιγύπτιος ιερέας μίλησε στον Σόλωνα για ένα νησί μεγάλο όσο η Λιβύη και η Ασία μαζί, που βρισκόταν έξω από τις Ηράκλειες Πύλες και όλα αυτά συνέβησαν 9.000 χρόνια πριν από το ταξίδι του Πλάτωνα στην Αίγυπτο. • Οι άνθρωποι, όμως, δεν είχαν ανακαλύψει ολόκληρο τον κόσμο, παρά μόνο λίγα χιλιόμετρα γύρω από τα παράλια της Μικράς Ασίας. Ίσως ακόμη και οι Ηράκλειες Πύλες να μην βρίσκονταν στα στενά του Γιβραλτάρ, αλλά να ήταν απλώς ένα στενό πέρασμα στο Αιγαίο, προς τον «έξω κόσμο».

Όσον αφορά στη χρονική διαφορά ανάμεσα στον Πλάτωνα (9 Όσον αφορά στη χρονική διαφορά ανάμεσα στον Πλάτωνα (9.000 χρόνια πριν) και τη μεγάλη Μινωική έκρηξη (1613-1614 π.Χ.), αξίζει να σημειώσουμε ότι στην αρχαία Αίγυπτο επικρατούσε διαφορετικό ημερολογιακό σύστημα από εκείνο των Ελλήνων, καθώς οι Αιγύπτιοι προσέθεταν ένα επιπλέον μηδενικό. Σύμφωνα λοιπόν με τους αστρολογικούς υπολογισμούς του Πλάτωνα, η καταστροφή της Ατλαντίδας είχε συμβεί μόλις 900 χρόνια πριν. Ο Πλάτωνας έζησε το 300 π.Χ., και αν όλα αυτά συνέβησαν 900 χρόνια νωρίτερα, τότε οι ιστορικές αναδρομές καταλήγουν ούτε λίγο ούτε πολύ στα χρόνια της μεγάλης έκρηξης του ηφαιστείου της Θήρας.

Το μυστήριο της χαμένης Ατλαντίδος είναι απλώς ένας μύθος, με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα. Πιθανότατα να μην υπήρξε ποτέ αυτή η χώρα. Παρόλα αυτά, η θεωρία για την ηφαιστειακή καταστροφή της Σαντορίνης εξακολουθεί να βασίζεται σε πραγματικές πηγές που θυμίζουν τον «Πλατωνικό Λόγο».

Πηγές   Χρίστος Ντούμας , Οι τοιχογραφίες της Θήρας, Ίδρυμα Θήρας Πέτρος Μ. Νομικός, Αθήνα 1992. Ναννώ Μαρινάτου,Ακρωτήρι,η βιογραφία μιας χαμένης πολιτείας, εκδ.Μίλητος Αρχαία Ιστορία Α΄ Γυμνασίου Ιστορία Α΄ Γενικού Λυκείου « Από την ανάγκη στην απόλαυση. Οι διατροφικές συνήθειες στο Ακρωτήρι της Εποχής του Χαλκού (3200 -1600 π.Χ)» μελέτη, Χρίστος Γ. Ντούμας, Εταιρεία Στήριξης Σπουδών Προϊστορικής Θήρας. https://el.wikipedia.org/wiki http://www.namuseum.gr/collections/prehistorical/theculture-gr.html http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2410 http://santo-rinios.blogspot.gr/2012/03/blog-post_07.html http://www.tanea.gr/news/nsin/article/4266144/?iid=2 http://www.tovima.gr/society/article/?aid=382454 http://www.tovima.gr/science/article/?aid=32141 http://www.hellinon.net/Aneotera/Thera.htm http://ethnologic.blogspot.gr/2011/05/blog-post_16.html http://www.lefkadaslowguide.gr/lefkada-zin/apo-thn-anagkh-sthn-apolaysh?category=28836 zoosofistonmelathron.blogspot.g http://www.os3.gr/arhive_taxidi/gr_taxidi_xesti3.html arxaia-ellinika.blogspot.gr