Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας ή Κυκλοφοριακής ταχύτητας (Activity Ratios) Μετρούν το βαθμό αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοιχείων που απασχολούνται στην επιχ. Έννοια Κυκλοφοριακής ταχύτητας Η ταχύτητα μετατροπής ενός στοιχείου του Κ.Ε. σε ρευστά διαθέσιμα π.χ. η ταχύτητα μετατροπής των αποθεμάτων σε απαιτήσεις
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεμάτων: (Inventories turnover ratio) Κόστος Πωληθέντων Μέσο Απόθεμα Η Κ.Τ.Α. είναι ένα κριτήριο για την αποτελεσματική ή μη διαχείριση των αποθεμάτων της επιχ. καθώς και για τον βαθμό ρευστότητάς της. Μέσο απόθεμα = (Αρχικό Απόθεμα + Τελικό Απόθεμα) / 2 διότι το ύψος των αποθεμάτων στο τέλος της χρήσης, δεν αντιπροσωπεύει το πραγματικό ύψος αυτών κατά τη διάρκεια της χρήσης. Το Κ.Π. χρησιμοποιείται γιατί εκφράζεται σε τιμές κτήσης όπως και τα αποθέματα Η Κ.Τ.Α. δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν (αγοράστηκαν ή κατασκευάστηκαν) και πωλήθηκαν, κατά μέσο όρο, τα αποθέματα της επιχ., μέσα στη χρήση.
Μέση διάρκεια παραμονής αποθεμάτων: 365 ημέρες Κυκλοφ. Ταχύτητα Αποθεμάτων Δείχνει το χρονικό διάστημα (ημέρες) που παρέμειναν τα αποθέματα στην επιχ. μέχρις ότου πωληθούν ή τον αριθμό ημερών που απαιτούνται προκειμένου να ανανεωθούν τα αποθέματα της επιχ. Αύξηση της Κ.Τ.Α. σημαίνει μείωση της χρονικής περιόδου από την ημερομηνία αγοράς έως την ημερομηνία πώλησης των αποθεμάτων.
Παράδειγμα 2003 2004 Κόστος Πωληθέντων (χιλ. ευρώ) (Α) 420 530 Αποθέματα αρχής 100 120 Αποθέματα τέλους 180 Μέσο απόθεμα (Β) 110 150 Κυκλ. Ταχ. Αποθεμάτων (Α/Β) 3,8 φ. 3,5φ. Ημέρες παραμονής αποθεμάτων (365/Τ.Κ.Α) 96 ημέρες 104 ημέρες Γενικά, όσο μεγαλύτερος είναι η Τ.Κ.Α. τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχ. Η ερμηνεία του μπορεί να γίνει μόνο από τη μελέτη της διαχρονικής εξελίξεως και τη σύγκριση του με άλλους ομοειδών επιχ. ή με το μέσο όρο του κλάδου όπου ανήκει Κατά την εξαγωγή συμπερασμάτων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ενδεχόμενη χρήση διαφορετικών μεθόδων για τον υπολογισμό του κόστους πωληθέντων και του τελικού αποθέματος (FIFO,LIFO κτλ.)
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Απαιτήσεων: (Receivables turnover ratio) Πωλήσεις επί πιστώσει Μ.Ο. απαιτήσεων Η Κ.Τ.Απαιτ. είναι ένα κριτήριο για την αποτελεσματική ή μη διαχείριση των απαιτήσεων της επιχ. καθώς και για τον βαθμό ρευστότητάς τους. Αν οι πιστωτικές πωλήσεις της επιχ. μέσα στη χρήση δεν είναι γνωστές, τότε χρησιμοποιούνται οι καθαρές πωλήσεις της χρήσης. Μ.Ο. απαιτήσεων = (Απαιτήσεις αρχής + Απαιτήσεις τέλους) / 2 Ο δείκτης Κ.Τ.Απαιτ. δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, ανανεώνονται (εισπράττονται) κατά τη διάρκεια της χρήσης οι απαιτήσεις της επιχ.
Μέσος περίοδος είσπραξης απαιτήσεων: 365 ημέρες Κυκλοφ. Ταχύτητα Απαιτήσεων Αναφέρεται στη χρονική περίοδο από την πώληση επί πιστώσει των αγαθών ή υπηρεσιών έως την είσπραξη των απαιτήσεων Όσο μεγαλύτερη είναι η Κ.Τ.Απαιτ. τόσο μικρότερος είναι ο χρόνος δεσμεύσεως των κεφαλαίων και τόσο καλύτερη η θέση της από άποψη χορηγούμενων πιστώσεων. Το χρονικό αυτό διάστημα αφ’ ενός μετρά την αποτελεσματικότητα της διοικήσεως της επιχ. στην είσπραξη των απαιτήσεων της και αφετέρου εκφράζει την πιστωτική της πολιτική.
Παράδειγμα 2003 2004 Καθαρές Πωλήσεις (χιλ. ευρώ) (Α) 1.000 1.500 Απαιτήσεις (Β) 500 Κυκλ. Ταχ. Απαιτήσεων (Α/Β) 2 φ. 3 φ. Περίοδος είσπραξης απιτήσεων (365/Τ.Κ.Απαιτ.) 182 ημέρες 122 ημέρες Σχόλια: Η αύξηση των πωλήσεων της επιχ. επιτεύχθηκε χωρίς την παροχή μεγαλύτερων πιστώσεων στους πελάτες της και συνεπώς επήλθε μείωση στο χρόνο δεσμεύσεως των κεφαλαίων της. Το γεγονός αυτό αποτελεί ένδειξη βελτιώσεως της ρευστότητας της.
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Προμηθευτών: (Trade creditors to purchases ratio) Αγορές περιόδου Μ.Ο. Προμηθευτών Δείχνει πόσες φορές μέσα στη λογιστική χρήση ανακυκλώνονται οι Β.Υ. της επιχ. προς τους προμηθευτές της, δηλ. πόσες φορές η επιχ. δημιουργεί και εξοφλεί υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές της λόγω αγοράς αποθεμάτων με πίστωση. Μέση περίοδος εξόφλησης προμηθευτών: 365 Ημέρες Κ. Ταχ. Προμηθευτών Δείχνει τον αριθμό των ημερών που, κατά μέσο όρο, παραμένουν οφειλόμενες ή ανεξόφλητες οι Β.Υ. της επιχ. προς τους προμηθευτές της
Σημείωση: Αν συγκρίνουμε την Κ.Τ. Απαιτήσεων με την Κ.Τ. Προμηθευτών και ισχύει: Κ.Τ.Απαιτ. > Κ.Τ. Προμηθ. Τότε σημαίνει ότι οι υποχρεώσεις έναντι των προμηθευτών εξοφλούνται με βραδύτερο ρυθμό από ότι εισπράττονται οι απαιτήσεις της. Επομένως η επιχ. δεν χρειάζεται να διατηρεί μεγάλα ποσά σε κυκλοφορικά στοιχεία δεδομένου ότι χρηματοδοτείται εν μέρει από τους πιστωτές της.
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού: (Asset turnover ratio) Καθαρές Πωλήσεις Σύνολο ενεργητικού Εκφράζει το βαθμό χρησιμοποιήσεως του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων της επιχ. σε σχέση με τις πωλήσεις της. Δείχνει εάν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχ., σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιεί. Μια υψηλή τιμή του δείκτη σημαίνει ότι η επιχ. Χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί πωλήσεις. Αντίθετα, μια χαμηλή τιμή αποτελεί ένδειξη μη εντατικής χρησιμοποίησης αυτών, όποτε θα πρέπει ή να αυξήσει το βαθμό χρησιμοποιήσεως τους ή να ρευστοποιήσει μέρος αυτών.
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Παγίων: (Fixed assets turnover ratio) Καθαρές Πωλήσεις Καθαρό πάγιο ενεργητικό Εκφράζει το βαθμό χρησιμοποιήσεως των παγίων περιουσιακών στοιχείων μιας επιχ. σε σχέση με τις πωλήσεις της. Επίσης, παρέχει ένδειξη του εάν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση σε πάγια σε σχέση με τις πωλήσεις. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων της επιχ. σε σχέση με τις πωλήσεις.
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ιδίων Κεφαλαίων: (Owner’s equity turnover ratio) Καθαρές Πωλήσεις Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Εκφράζει το βαθμό χρησιμοποιήσεως των ιδίων κεφαλαίων μιας επιχ. σε σχέση με τις πωλήσεις της. Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του δείκτη τόσο καλύτερη είναι η θέση της επιχ. διότι πραγματοποιεί μεγάλες πωλήσεις με σχετικά μικρό ύψος ιδίων κεφαλαίων, γεγονός που ενδέχεται να οδηγεί σε αυξημένα κέρδη.
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Οι Αριθμοδείκτες Ρευστότητας αποτελούν μέρος του Κεφαλαίου Κίνησης και δείχνουν την ικανότητα της επιχείρησης να εκπληρώνει της βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της από τα κυκλοφοριακά στοιχεία Κύριοι Αριθμοδείκτες ρευστότητας: Αριθμοδείκτης Γενικής ή Κυκλοφοριακής Ρευστότητας (Current Ratio) Αριθμοδείκτης Ειδικής ή Πραγματικής Ρευστότητας (Quick or Acid Test Ratio)
Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας = Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Βραχυχρόνιες Υποχρεώσεις Συγκρίνει τις υποχρεώσεις που είναι πληρωτέες σε 12 μήνες με τα ενεργητικά που είτε είναι είτε θα γίνουν ρευστά στην ίδια χρονική περίοδο. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο καλύτερη από πλευράς ρευστότητας είναι η θέση μιας επιχείρησης.
Αριθμοδείκτης Ειδικής Ρευστότητας Αριθμοδείκτης Ειδικής Ρευστότητας = Κυκλοφορούν – Αποθέματα / Βραχυχρόνιες Υποχρεώσεις Αποτελεί πιο αυστηρό τεστ καθώς περιλαμβάνει κυκλοφοριακά στοιχεία που είτε είναι είτε μπορούν να μετασχηματιστούν σε μετρητά σχετικά εύκολα. Μας δείχνει πόσες φορές τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Παρατήρηση: Δεν περιλαμβάνει τα Αποθέματα γιατί δεν είναι εύκολο να μετατραπούν σε μετρητά
ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Έννοια αποδοτικότητας : η ικανότητα μιας επιχ. να δημιουργεί κέρδη Ενδιαφέρει: Τους μέτοχους Τους πιστωτές Τη διοίκηση Τους εργαζόμενους μιας επιχ. Αποτελεί έναν εξαιρετικά σημαντικό παράγοντα για την αξιολόγηση των επιχ/κων μονάδων και των διοικούντων
Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας 1) Περιθώριο Μικτού κέρδους (Gross profit margin): Μικτά Κέρδη Καθαρές Πωλήσεις Απεικονίζει το μικτό κέρδος που απολαμβάνει μια επιχ. από την πώληση αγαθών αξίας 1 ευρώ Μια επιχ. για να θεωρηθεί επιτυχημένη θα πρέπει να έχει ένα αρκετά υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους , που να της επιτρέπει να καλύπτει τα λειτουργικά και άλλα έξοδά της και συγχρόνως να της αφήνει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος, σε σχέση με τις πωλήσεις και τα ίδια κεφάλαια που απασχολεί.
Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας 2) Περιθώριο Καθαρού κέρδους (Net profit margin): Καθαρά Κέρδη Καθαρές Πωλήσεις Δείχνει το ποσοστό του καθαρού κέρδους που επιτυγχάνει μια επιχ. από τις πωλήσεις της. Από την μελέτη των δύο αριθμ/κτών (μικτού και καθ. κέρδους) μπορεί ο αναλυτής να εμβαθύνει στην εσωτερική λειτουργία της επιχ. Εάν ο αριθμ/κτης Μ.Κ. δεν μεταβάλλεται διαχρονικά ενώ κατά την ίδια περίοδο ο αριθμ/κτης Κ.Κ. παρουσιάζει κάμψη, υπάρχει ένδειξη μιας δυσανάλογης αύξησης των εξόδων λειτουργίας της επιχ. σε σχέση με τις πωλήσεις της. Εάν ισχύει το αντίθετο, παρέχεται ένδειξη δυσανάλογου αυξήσεως του κόστους πωληθέντων σε σχέση με τα έσοδα πωλήσεων.
Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας 3) Αποδοτικότητα Συνόλου Ενεργητικού (Return on total assets): Καθαρά Κέρδη + Τόκοι Έξοδα (1-Φ.Σ.) Μ.Ο. Συνόλου Ενεργητικού Απεικονίζει την αποδοτικότητα της μονάδας από όλες τις δραστηριότητες της, λειτουργικές και μη, που πέτυχε με τη χρησιμοποίηση όλων των στοιχείων του ενεργητικού της. Η πρόσθεση των τόκων εξουδετερώνει την επίδραση του τρόπου χρηματοδότησης του ενεργητικού επί των κερδών και επιτρέπει τις διαστρωματικές συγκρίσεις εταιριών με διαφορετικές δομές κεφαλαίων. Ο Φορολογικός Συντελεστής (Φ.Σ.) υπολογίζεται ως εξής: Φόρος Εισοδήματος Κέρδη προ Φόρων
Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας 4) Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (Return on Equity): Καθαρά Κέρδη χρήσεως Μ.Ο. Ιδίων Κεφαλαίων Απεικονίζει τα κέρδη που αναλογούν στα Ι.Κ. Αν η επιχ. κάνει σωστή χρήση των Ξ.Κ. τότε Αποδ. Ι.Κ. > Αποδ. Συν. Κεφαλαίων (Χρηματ/κή Μόχλευση)