Διοίκηση ΜΜΕ και Επιχειρηματικότητα Διάλεξη 9η (2016-17) Πηγές Χρηματοδότησης ΜΜΕ Δρ. Αλέξανδρος Αποστολάκης Email: aapostolakis@staff.teicrete.gr Τηλ.: 2810379621 E-class μαθήματος: https://eclass.teicrete.gr/courses/DSH150/

Κύριοι διδακτικοί στόχοι Να κατανοήσετε τις βασικές πηγές χρηματοδότησης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων Να κατανοήσετε το ρόλο των προσωπικών κεφαλαίων του επιχειρηματία και των κεφαλαίων που προέρχονται από εξωτερικές πηγές Να διακρίνετε ποια πηγή χρηματοδότησης διασφαλίζει τις αναπτυξιακές προοπτικές της επιχείρησής σας

Τι είναι η χρηματοδότηση; Η διαδικασία παροχής ή ανεύρεσης κεφαλαίων για την εξυπηρέτηση ενός συγκεκριμένου σκοπού. Τρόποι χρηματοδότησης μιας επιχείρησης: Δωρεές και επιδοτήσεις. Χρηματοδότηση μέσω ξένων κεφαλαίων. Χρηματοδότηση με αντάλλαγμα μέρους των ιδίων κεφαλαίων (equity financing). Περισσότερες από τις μισές μικρές, νέες επιχειρήσεις αναμένεται να επιβιώσουν για περισσότερα από 8 χρόνια.

Γιατί η Χρηματοδότηση Αποτελεί Πρόβλημα Οι ΜΜΕ δεν έχουν μακροχρόνια ζωής και επιτυχημένη πορεία. Έτσι οι επενδυτές δεν τις γνωρίζουν καλά Οι μικρότερες επιχειρήσεις δεν συλλέγουν και δημοσιοποιούν τις οικονομικές τους πληροφορίες Αντίληψη (μεταξύ χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων) ότι οι ΜΜΕ αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο πιστωτικό κίνδυνο

Πηγές χρηματοδότησης (Ι) Εσωτερικές πηγές Προσωπικά κεφάλαια των ιδιοκτητών Παρακρατηθέντα κέρδη Κεφαλαίο του ιδρυτή

Πηγές χρηματοδότησης (ΙΙ) Τραπεζικές υπεραναλήψεις – δυνατότητα δανεισμού Εμπορικές τράπεζες Οικογένεια – φίλοι Πιστωτικές κάρτες Εμπορική πίστωση Επιχειρηματικοί άγγελοι (business angels) Επενδυτικά κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου (venture capital financing) Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) & προεξόφληση τιμολογίων Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing): η κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου παραμένει πάντα στον ιδιοκτήτη (εκμισθωτή) και όχι στην επιχείρηση

Χρηματοδότηση ΜΜΕ Αυτοχρηματοδότηση Άτυπη χρηματοδότηση Διακρίνονται πηγές χρηματοδότησης «κοντά στον επιχειρηματία», όταν αυτός είναι σε θέση να αντλήσει κεφάλαια διατηρώντας σε μεγάλο βαθμό την ανεξαρτησία του και «μακριά από τον επιχειρηματία», όταν η χρηματοδότηση συνεπάγεται την καταβολή τόκων, μερισμάτων, καθώς και τη συμμετοχή εξωτερικών επενδυτών στις οικονομικές αποφάσεις: Αυτοχρηματοδότηση Άτυπη χρηματοδότηση Χρήση πιστωτικών καρτών Τραπεζική υπερανάληψη (overdraft) Εμπορικές πιστώσεις Συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα και επιχορηγήσεις Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Επιχειρηματικές επινοήσεις (bootstrapping) Πρακτόρευση απαιτήσεων (factoring)

Χρηματοδότηση ΜΜΕ Κοντά στον επιχειρηματία

Χρηματοδότηση ΜΜΕ Κοντά στον επιχειρηματία Χρηματοδότηση ΜΜΕ Κοντά στον επιχειρηματία Διακρίνονται πηγές χρηματοδότησης «κοντά στον επιχειρηματία», όταν αυτός είναι σε θέση να αντλήσει κεφάλαια διατηρώντας σε μεγάλο βαθμό την ανεξαρτησία του και «μακριά από τον επιχειρηματία», όταν η χρηματοδότηση συνεπάγεται την καταβολή τόκων, μερισμάτων, καθώς και τη συμμετοχή εξωτερικών επενδυτών στις οικονομικές αποφάσεις: Αυτοχρηματοδότηση Άτυπη χρηματοδότηση Χρήση πιστωτικών καρτών Τραπεζική υπερανάληψη (overdraft) Εμπορικές πιστώσεις Συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα και επιχορηγήσεις Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Επιχειρηματικές επινοήσεις (bootstrapping) Πρακτόρευση απαιτήσεων (factoring)

Θερμοκοιτίδες (incubators) Τυποποιημένοι χώροι που παρέχουν κοινές υποδομές και ειδικές υπηρεσίες για ένα χρονικό διάστημα (3 έως 5 ετών), διευκολύνοντας το ξεκίνημα και την ανάπτυξη νέων καινοτόμων επιχειρήσεων Στη συνέχεια μετακινούνται σε δικούς τους επαγγελματικούς χώρους και τη θέση τους στη θερμοκοιτίδα καταλαμβάνουν άλλες νέες επιχειρήσεις

Υπηρεσίες που παρέχει μια θερμοκοιτίδα Χώρους στέγασης της επιχείρησης Κοινές υπηρεσίες, όπως γραμματειακή υποστήριξη και από κοινού χρήση του εξοπλισμού γραφείου (fax, τηλεφωνικές συνδέσεις, φωτοτυπικό κέντρο, χώρους σίτισης, αίθουσες παρουσιάσεων και συσκέψεων, ασφάλεια κτιρίου κ.λπ.) Ανάπτυξη συνεργειών ανάμεσα στις συστεγαζόμενες επιχειρήσεις, χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των εγκατεστημένων επιχειρήσεων Παροχή συμβουλευτικών και άλλων εξειδικευμένων (νομικής, λογιστικής φύσης) υπηρεσιών Τυπική περίοδος επώασης 2-3 έτη

Συμμετοχική Χρηματοδότηση (Crowdfunding)

Ιδέα Συμμετοχικής Χρηματοδότησης

Κύρια Είδη Συμμετοχικής Χρηματοδότησης Συμμετοχική δανειοδότηση από ιδιώτες Το κοινό δανείζει χρήματα σε μια εταιρεία βάσει συμφωνίας ότι τα χρήματα θα επιστραφούν με τόκο. Μοιάζει πολύ με τον παραδοσιακό δανεισμό από τράπεζα, με τη διαφορά ότι στην προκειμένη περίπτωση δανείζεστε από πολλούς επενδυτές. Συμμετοχική χρηματοδότηση με έκδοση μετοχών Πώληση μεριδίου επιχείρησης σε έναν αριθμό επενδυτών ως αντάλλαγμα για την επένδυση που πραγματοποιούν. Η ιδέα είναι παρόμοια με την αγορά ή πώληση κοινών μετοχών στο χρηματιστήριο ή με τα επιχειρηματικά κεφάλαια. Συμμετοχική χρηματοδότηση βάσει ανταμοιβής Ιδιώτες προσφέρουν δωρεές σε ένα έργο ή σε μια επιχείρηση με την προσδοκία να λάβουν σε μεταγενέστερο στάδιο κάποια ανταμοιβή μη χρηματοοικονομικής φύσεως, όπως προϊόντα ή υπηρεσίες, ως αντάλλαγμα για τη συνεισφορά τους. Συμμετοχική χρηματοδότηση βάσει δωρεάς Ιδιώτες προσφέρουν δωρεές μικρών ποσών για την ενίσχυση του ευρύτερου στόχου χρηματοδότησης ενός συγκεκριμένου έργου φιλανθρωπικού χαρακτήρα, χωρίς να λαμβάνουν κανένα οικονομικό ή υλικό αντάλλαγμα. Συμμετοχή στα κέρδη / συμμετοχή στα έσοδα Οι επιχειρήσεις μπορούν να συμφωνήσουν τη συμμετοχή του κοινού στα μελλοντικά κέρδη ή έσοδα ως αντάλλαγμα για την παροχή χρηματοδότησης στο παρόν. Συμμετοχική χρηματοδότηση με έκδοση τίτλων Οι ιδιώτες επενδύουν σε τίτλο που εκδίδεται από την εταιρεία, π.χ. σε ένα ομόλογο. Υβριδικά μοντέλα Προσφέρουν στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να συνδυάσουν στοιχεία από περισσότερα από ένα είδος συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Απο που Προέρχεται... Μια μορφή καινοτομίας διαδικασίας (process innovation) Το Crowdsourcing ξεκινά με την κατανομή καθηκόντων που παραδοσιακά εκτελούνται από συγκεκριμένα άτομα σε μια ομάδα ανθρώπων ή κοινότητα (πλήθος) μέσω ανοικτής πρόσκλησης Η ιδέα του crowdsourcing εξαρτάται ουσιαστικά από το γεγονός ότι, επειδή είναι μια ανοικτή πρόσκληση σε μια ομάδα ανθρώπων, που συγκεντρώνει όσους είναι πιο ικανοί για να επίλυσουν σύνθετα προβλημάτα και να συμβάλλουν με τις σχετικές και φρέσκιες ιδέες τους «Είναι η συλλογική δύναμη των ανθρώπων να προσφέρουν μια λύση σε ένα πρόβλημα με την προσέλκυση των απαραίτητων υπηρεσιών, ιδεών, πόρων ή πληροφοριών» –(1) Crowd = Η συσσωρευμένη δύναμη πολλών ατόμων –(2) Sourcing = παραγωγικοί Συντελεστές –(1) + (2) = Crowdsourcing «Κάνε τον πελάτη τον ήρωα της ιστορίας σου»

Crowdsourcing vs Outsourcing Κίνητρο αποτελεί η διάθεση για προσφορά, συμμετοχή και δημιουργία Αλληλεπιδραστικά (Χρήστης – Χρήστη) & (Χρήστης – Φορέα) Συμμετοχή πολλών ενδιαφερομένων Συνεργασία Πλήρης αποκάλυψη/ελευθερία έκφρασης Δικτυομένοι Συμμετέχοντες Παγκόσμια Εμβέλεια Outsourcing Κίνητρο αποτελεί το κέρδος Μονοδιάστατα (Χρήστης – Φορέας) Συμμετοχή λίγων ενδιαφερομένων Ανταγωνισμός Περιορισμός ροής πληροφοριών Ατομική εργασία Γεωγραφικά Εστιασμένο

Αυτοχρηματοδότηση Αυτοχρηματοδότηση. Αφορά τα προσωπικά εισοδήματα του επιχειρηματία, κινητές αξίες, καθώς και τους πόρους που μπορεί να αντλήσει από την πώληση ή την υποθήκευση της περιουσίας του. Είναι σκόπιμο κατά το ξεκίνημα της επιχειρηματικής προσπάθειας να αφιερώσει μικρό μόνο τμήμα των διαθεσίμων του, επειδή είναι βέβαιο ότι θα υποχρεωθεί να ρευστοποιήσει μεγάλο μέρος στην πορεία. Από την άλλη πλευρά, τυχόν ξεκίνημα μιας επιχείρησης χωρίς κεφαλαιακή επάρκεια προοιωνίζει άμεση πτώχευση.

Άτυπη χρηματοδότηση Άτυπη χρηματοδότηση. Αναφέρεται σε κεφάλαια που ο επιχειρηματίας αναζητά από το οικογενειακό περιβάλλον και τους φίλους. Στη διεθνή βιβλιογραφία συμβολίζονται με τα αρχικά FFF (Friends, Family, Fools) για να υποδηλώσουν το εξαιρετικά υψηλό ρίσκο που αναλαμβάνουν. Συχνά τα κεφάλαια αυτά δεν δικαιούνται συμμετοχή στα κέρδη ούτε συνεπάγονται συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων. Ορισμένοι προσθέτουν και ένα τέταρτο F (Fanatics) που αφορά άτομα που έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη στον επιχειρηματία.

Credit cards - overdraft

Εμπορικές Πιστώσεις Εμπορικές πιστώσεις. Αφορούν τις διευκολύνσεις που μπορεί να έχει ο επιχειρηματίας από προμηθευτές όσον αφορά τους όρους εξόφλησης των υποχρεώσεών του. Με την οικονομική κρίση έχει δημιουργηθεί πρόβλημα αξιοπιστίας και στον συγκεκριμένο τομέα, καθώς οι προμηθευτές, ιδίως του εξωτερικού, απαιτούν εξόφληση τοις μετρητοίς με την παράδοση κάθε παραγγελίας, ή ακόμα και προκαταβολικά. Ανάλογα με τον κλάδο, κάποιοι μικροί επιχειρηματίες έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματευθούν με τους προμηθευτές με αντάλλαγμα την παροχή υπηρεσιών αντί της πληρωμής με μετρητά ή ακόμα και την ανταλλαγή προϊόντων (barter).

Συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα Συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα και επιχορηγήσεις. Υπάρχει πληθώρα προγραμμάτων για τις επιχειρήσεις που αφορούν φορολογικές ελαφρύνσεις, επιδοτήσεις, ενισχύσεις, χορηγήσεις δανείων με ευνοϊκούς όρους, ερευνητικά προγράμματα πανεπιστημίων, δωρεές και βραβεύσεις για ευρεσιτεχνίες κλπ. Σημαντικοί φορείς χρηματοδότησης των επιχειρήσεων στην ΕΕ είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (European Investment Bank) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (European Investment Fund), ενώ στην Ελλάδα αρμόδιος διαχειριστής φορέας των προγραμμάτων είναι κυρίως το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και οι εποπτευόμενοι οργανισμοί του (http://www.ypoian.gr). Σκοπός των προγραμμάτων είναι η στοχευμένη ενίσχυση επιλέξιμων επιχειρήσεων με αναπτυξιακά κριτήρια (π.χ. αναζωογόνηση υποβαθμισμένων περιφερειών, ενίσχυση καινοτομίας, δημιουργία θέσεων εργασίας, νεανική επιχειρηματικότητα, γυναικεία επιχειρηματικότητα κλπ).

Χρηματοδότηση κεφαλαίου σποράς Τα χρηματοδοτικά εργαλεία που παρέχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων είναι: Χρηματοδότηση κεφαλαίου σποράς Θερμοκοιτίδες και τεχνολογικά πάρκα Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που επικεντρώνονται στην ικανοποίηση τοπικών αναγκών της αγοράς ή στην εκμετάλλευση ευρημάτων από προγράμματα έρευνας και τεχνολογίας

Χρηματοδοτική μίσθωση Χρηματοδοτική μίσθωση (leasing). Ο επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να ενοικιάζει κάθε είδους εξοπλισμό και υποδομές που χρειάζεται (π.χ. αυτοκίνητα, κτίρια, οικόπεδα, μηχανήματα) από εξειδικευμένες εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί. Στο τέλος της χρήσης, μπορεί είτε να τερματίσει, είτε να ανανεώσει, είτε να τροποποιήσει τη σύμβαση, είτε να εξαγοράσει τα ενοικιαζόμενα έναντι προσυμφωνημένου τιμήματος. Με τον τρόπο αυτόν η επιχείρηση αποκτά ευελιξία, ειδικά σε κλάδους με υψηλό κόστος παγίου εξοπλισμού όπου απαιτείται συχνή τεχνολογική ανανέωση. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί επίσης το ότι το μίσθωμα θεωρείται λειτουργική δαπάνη από τις δημόσιο με ανάλογη φορολογική ελάφρυνση της επιχείρησης. Το μίσθωμα καθορίζεται με βάση τραπεζικά κριτήρια κατόπιν διαπραγμάτευσης

Xρηματοδοτική μίσθωση (leasing) Αποτελεί ένα σύγχρονο μεσο-μακροπρόθεσμο χρηματοδοτικό εργαλείο που επιτρέπει στην επιχείρηση να ανανεώνει, να επεκτείνει ή να εκσυγχρονίζει τον κεφαλαιουχικό της εξοπλισμό χωρίς να δαπανά άμεσα δικά της κεφάλαια ή να δανείζεται από τράπεζες Σύμφωνα με τη χρηματοδοτική μίσθωση, η τράπεζα αγοράζει για λογαριασμό της επιχείρησης από τον προμηθευτή ή τον ιδιοκτήτη τον εξοπλισμό ή το ακίνητο που χρειάζεται η επιχείρηση και τα ενοικιάζει για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο έναντι μισθώματος Μετά την ολοκλήρωση της περιόδου μίσθωσης, η επιχείρηση αποφασίζει είτε να αγοράσει το πάγιο έναντι προσυμφωνηθείσας τιμής είτε να συνεχίσει νέα μίσθωση είτε να το επιστρέψει

Πλεονεκτήματα της χρηματοδοτικής μίσθωσης Τα μισθώματα αποτελούν λειτουργικές δαπάνες για την επιχείρηση με αποτέλεσμα να μειώνεται το φορολογητέο εισόδημα της επιχείρησης Κατά τη χρηματοδοτική μίσθωση, συνήθως δεν ζητούνται από τις επιχειρήσεις εμπράγματες εξασφαλίσεις

Επιχειρηματικές επινοήσεις Επιχειρηματικές επινοήσεις (bootstrapping). Αφορά πρακτικές ιδέες του επιχειρηματία ως προς τη βέλτιστη χρήση των πόρων του προκειμένου να αποφύγει τη σύναψη δανείων και την οικονομική εξάρτηση από τρίτους. Οι επιχειρηματικές επινοήσεις μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: Συμμετοχή εταίρων στην επιχείρηση χωρίς κεφάλαιο, αλλά μόνο με την προσωπική τους εργασία (sweat equity), όπως θεσμοθετήθηκε και στην Ελλάδα με την «επιχείρηση του ενός ευρώ». Περιορισμό στο ελάχιστο των αποθηκευτικών χώρων, χρήση τεχνολογιών icloud. Από κοινού χρήση μηχανημάτων, αποθηκών, ακόμα και απασχόληση ειδικευμένων εργαζομένων με άλλους επιχειρηματίες. Εφαρμογή τεχνικών οnline marketing με την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών δικτύωσης (Facebook, Twitter, Google).

Πρακτόρευση απαιτήσεων Πρακτόρευση απαιτήσεων (factoring). Αφορά τις μεσαίες και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Η επιχείρηση συνάπτει σύμβαση με εξειδικευμένη εταιρεία factoring (συνήθως θυγατρική τράπεζας) με αντικείμενο την ανάθεση είσπραξης των οφειλών της. Συγκεκριμένα η εταιρεία factoring ανάλογα με τη σύμβαση αναλαμβάνει την προεξόφληση, την είσπραξη των οφειλών, τη λογιστική και νομική παρακολούθηση κάθε υπόθεσης και τον έλεγχο φερεγγυότητας των πελατών. Με τον τρόπο αυτόν εξασφαλίζεται άμεσα η ρευστότητα της επιχείρησης χωρίς να χρειάζεται να μπει σε διαδικασία χρονοβόρων διαπραγματεύσεων με τους οφειλέτες.

Σύμβαση πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων (factoring) Εναλλακτικός βραχυχρόνιος τρόπος χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων με άμεσες επιπτώσεις στην ρευστότητα Προσφέρει πιστωτικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε προμηθευτές που παράγουν και πωλούν αγαθά / υπηρεσίες στην εγχώρια και διεθνή αγορά

Πρακτόρευση απαιτήσεων (factoring) Η εταιρεία διαχειρίζεται την πρακτόρευση των χρεών μόνο εάν θεωρεί ότι τα χρέη αυτά μπορούν να ανακτηθούν. Η μέθοδος αυτή είναι συνήθως κατάλληλη για μικρές αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις. Είναι συγκριτικά ακριβή λόγω των τελών διαχείρισης, αλλά εγγυάται καλή ταμειακή ροή.

Πρακτόρευση απαιτήσεων (factoring) Παρέχεται από εταιρείες πρακτόρευσης (που συνήθως ανήκουν σε κάποια τράπεζα) ως μέρος ενός πακέτου χρηματοδότησης. Προκαταβολική πληρωμή τόκου επί ποσοστού των πωλήσεων στη βάση τιμολογίων. Πληρωμή τέλους διαχείρισης στην εταιρεία. Μέσω της πρακτόρευσης των χρεών, μπορεί να αποφευχθεί η ανάγκη πρόσληψης ενός διευθυντή πιστώσεων.

To εννοιολογικό περιεχόμενο του Factoring Το Factoring είναι μια μορφή χρηματοδοτικής συναλλαγής ανάμεσα στην εταιρεία χρηματοδότησης (Factor) και στον προμηθευτή ή εκχωρητή (Factoree). Η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με σύμβαση που υπογράφεται ανάμεσα στα δύο συμβαλλόμενα μέρη, στην οποία καθορίζονται με λεπτομέρειες τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις κάθε πλευράς. Η πρακτορεία των επιχειρηματικών απαιτήσεων ή Factoring είναι το σύνολο των υπηρεσιών που μπορεί να παρέχει μια εταιρία (factor) μετά την εκχώρηση σ’ αυτή από μια εταιρεία - προμηθευτή (factoree) αγαθών ή υπηρεσιών, στο εξωτερικό ή στο εσωτερικό της χώρας, ενός μέρους ή του συνόλου των επί πιστώσει επιχειρηματικών της απαιτήσεων. Πρόκειται για μια τεχνική συναλλαγών κατά την οποία, ο προμηθευτής ή εκχωρητής μεταβιβάζει ορισμένα δικαιώματά του κατά την κανονική λήξη ή να τα προεξοφλήσει οπότε διενεργεί μια πιστωτική πράξη.

Το factoring διακρίνεται σε: ασφάλιση και είσπραξη Εξαγωγικό factoring Εκχώρηση τιμολογίων πώλησης (απαιτήσεων πελατών) στην εγχώρια εταιρεία και επανεκχώρηση των συγκεκριμένων απαιτήσεων από την εγχώρια εταιρεία σε έναν αντιπρόσωπο factor (import factor)

Το κόστος και οι όροι προκαταβολής των εταιρειών πρακτόρευσης επιχειρηματικών απαιτήσεων Πηγή: http://www.nbgfactors.gr/GeneralElements3.aspx

Παράγοντες που δημιουργούν δυσκολίες πρόσβασης στο factoring

Πλεονεκτήματα του Factoring Αποτελεί μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης που διευρύνει την πιστοληπτική ικανότητα του προμηθευτή - εκχωρητή. Ενισχύει χρηματοδοτικά τις επιχειρήσεις και συμβάλλει στην αύξηση των πωλήσεών τους Παρέχει ασφαλιστική κάλυψη των απαιτήσεων. Η χρήση των υπηρεσιών του Factoring δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να επικεντρώνει τις δυνάμεις της στην παραγωγή, στα κανάλια διανομής των προϊόντων και στη συνεχή ανάπτυξή της Συμβάλλει στην ορθολογιστικότερη χρηματοοικονομική διαχείριση των επιχειρήσεων που δε διαθέτουν οργανωμένα λογιστήρια και νομικά τμήματα. Η χρηματοδότηση της επιχείρησης από την εταιρεία Factoring στηρίζεται στο αξιολογημένο πελατολόγιό της και έτσι δεν απαιτείται παροχή πρόσθετων ασφαλειών. Η χρηματοδότηση της επιχείρησης συνδέεται με τον κύκλο εργασιών της εταιρείας Η ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από την εταιρεία Factoring διασφαλίζει την πληρωμή των τιμολογίων και προσφέρει ασφάλεια

Μειονεκτήματα του Factoring Ως μειονέκτημα θα μπορούσε να αναφερθεί η αύξηση του διαχειριστικού κόστους στην περίπτωση που τα εισπρακτέα τιμολόγια είναι πολλά και μικρής αξίας.

Χρηματοδότηση ΜΜΕ Μακριά από τον επιχειρηματία

Τραπεζικός δανεισμός Τραπεζικός δανεισμός. Θεωρείται ο πλέον επιθυμητός τρόπος δανεισμού για τις ΜΜΕ, επειδή το επιτόκιο είναι χαμηλότερο σε σύγκριση με τις απαιτήσεις άλλων πηγών χρηματοδότησης, ενώ οι τράπεζες δεν παρεμβαίνουν στα εσωτερικά της επιχείρησης τόσο όσο οι επιχειρηματικοί άγγελοι και οι επενδυτές υψηλού ρίσκου. Από την άλλη πλευρά συνήθως λειτουργούν με «νοοτροπία τραπεζίτη», με την έννοια ότι ενδιαφέρονται πρωτίστως για τη διασφάλιση του κεφαλαίου τους και ελάχιστα για την ανάπτυξη της επιχείρησης. Εάν η επιχείρηση καθυστερήσει στην πληρωμή των υποχρεώσεών της, είναι πιθανόν η τράπεζα να προχωρήσει σε κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της, ανεξάρτητα από τις όποιες αναπτυξιακές προοπτικές που μπορεί να έχει η επιχείρηση. Σε πολλές τράπεζες επίσης παρατηρείται έλλειψη ευελιξίας ως προς τους διακανονισμούς και τις τροποποιήσεις των όρων των δανείων προς τις επιχειρήσεις.

Οι τραπεζικοί ακολουθούν τις αρχές που προσδιορίζουν τα 5 C Εγγύηση (Collateral) - περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να κατασχεθούν σε περίπτωση αδυναμίας αποπληρωμής. Χαρακτήρας (Character) - αφορά την ικανότητα εξασφάλισης δανειακών πόρων και το ιστορικό των πιστώσεων του ιδιοκτήτη. Δυναμικότητα (Capacity) - επάρκεια ταμειακών ροών. Κεφάλαιο (Capital) - περιουσιακά στοιχεία του ιδιοκτήτη επενδυμένα στην επιχείρηση. Συνθήκες (Conditions) - Επικρατούσες κλαδικές/οικονομικές συνθήκες

Τα 5 C των πιστώσεων

Εγγυήσεις δανείων Εγγυήσεις δανείων. Τα προγράμματα εγγυήσεων δανείων διευκολύνουν τη δανειοδότηση των ΜΜΕ από τις τράπεζες με κρατική εγγύηση. Οι επιλέξιμες επιχειρήσεις αξιολογούνται από κρατικούς φορείς που στη συνέχεια αναλαμβάνουν την κάλυψη με εγγύηση μεγάλου μέρους, αλλά όχι του συνόλου του δανείου. Ο θεσμός αυτός είναι ιδιαίτερα επωφελής για τις ΜΜΕ που στερούνται αξιόλογων περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να υποθηκευτούν ή να αποτελέσουν εγγύηση για τις τράπεζες. Σε αντιστάθμισμα, το δάνειο επιβαρύνεται είτε με υψηλότερο επιτόκιο, είτε με την πάγια πληρωμή εφάπαξ ποσού με τη μορφή ασφαλίστρου κινδύνου στην τράπεζα επιπλέον των τόκων. Στην Ελλάδα ο εγγυητής φορέας δανείων προς τις ΜΜΕ είναι το ΕΤΕΑΝ.

Κεφάλαια υψηλού ρίσκου Κεφάλαια υψηλού ρίσκου (venture capital). Τα κεφάλαια υψηλού ρίσκου επενδύουν κατά κανόνα σε επιχειρήσεις «τεχνολογιών αιχμής» (βιοτεχνολογία, πληροφορική, τηλεπικοινωνίες). Οι κεφαλαιούχοι υψηλού ρίσκου επενδύουν άφθονα κεφάλαια σε επιχειρήσεις με προοπτικές που έχουν ξεπεράσει τα αρχικά προβλήματα και βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης. Τα κεφάλαια υψηλού ρίσκου επενδύουν στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης με δεσμευτικούς όρους, δικαιούνται προκαθορισμένο μερίδιο στα κέρδη της ετήσιας χρήσης, ενώ ο επιχειρηματίας οφείλει να τα επιστρέψει στο ακέραιο σε περίπτωση αποτυχίας του εγχειρήματος. Οι επενδυτές υψηλού ρίσκου δεσμεύουν τα κεφάλαιά τους κατά μέσον όρο σε ορίζοντα δεκαετίας και ως εκ τούτου είναι ιδιαίτερα επιλεκτικοί στις τοποθετήσεις τους.

Κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου (venture capital financing) Ορισμός Μεσο-μακροπρόθεσμες επενδύσεις υψηλής απόδοσης και κινδύνου Μορφές κεφαλαίων υψηλού κινδύνου Κεφάλαια σποράς (seed capital) Κεφάλαια εκκίνησης (start-up capital) Κεφάλαιο αρχικών σταδίων (early stage finance) Κεφάλαιο ανάπτυξης ή επέκτασης Υβριδικά Κεφάλαια (mezzanine financing) Κεφάλαιο εξαγοράς (management buy-out / management buy-in)

Επιχειρηματικοί άγγελοι Επιχειρηματικοί άγγελοι. Πρόκειται για ανεξάρτητους επενδυτές επενδυτικές εταιρείες που χρηματοδοτούν ιδέες νέων επιχειρηματιών με προοπτικές στο ξεκίνημά τους. Οι περισσότεροι ιδιώτες επενδυτές αυτού του τύπου ήσαν οι ίδιοι στο παρελθόν επιτυχημένοι επιχειρηματίες και βασίζονται κυρίως στη διαίσθησή τους, εφόσον η νέα επιχείρηση δεν έχει δείξει ακόμα δείγματα γραφής. Τα κεφάλαια των επιχειρηματικών αγγέλλων προέρχονται από ίδιους πόρους, σε αντίθεση με τα κεφάλαια υψηλού κινδύνου που σχηματίζονται με συμμετοχές πολλών εύπορων ατόμων ή και τραπεζικών ομίλων.

Επιχειρηματικοί άγγελοι Εύποροι ιδιώτες. Το ύψος των κεφαλαίων κυμαίνεται συνήθως μεταξύ $100.000 και $500.000. Συνήθως επιθυμούν να εξασφαλίσουν απόδοση που ισούται με το δεκαπλάσιο της επένδυσης τους σε βάθος πενταετίας. Βέλτιστη στρατηγική: Επιλέξτε έναν επιχειρηματικό άγγελο, ο οποίος θα προσελκύσει περισσότερους επενδυτές.

Τύποι Επιχειρηματικών Αγγέλων Νέοι ή «Παρθένοι»άγγελοι - άτομα με διαθέσιμα κεφάλαια που επιθυμούν να κάνουν τις πρώτες τους επενδύσεις αλλά περιμένουν ακόμα να βρεθεί μια κατάλληλη πρόταση Λανθάνοντες άγγελοι - πλούσια άτομα που έχουν κάνει παρόμοιες επενδύσεις στο παρελθόν άγγελος, αλλά όχι στα τελευταία τρία χρόνια, κυρίως λόγω έλλειψης κατάλληλων προτάσεων Άγγελοι που ψάχνουν μεγιστοποίηση του κέρδους τους - πλούσια άτομα που επενδύουν σε πολλές επιχειρήσεις ταυτόχρονα για οικονομικό κέρδος Επιχειρηματικοί άγγελοι - τα άτομα που υποστηρίζουν μια σειρά από επιχειρήσεις για την διασκέδαση του και ως καλύτερη επιλογή από το χρηματιστήριο Άγγελοι που ψάχνουν για εισόδημα - πολύ πλούσια, άτομα με υψηλή επιχειρηματικότητα που υποστηρίζουν ένα μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων για να παράγουν εισόδημα ή ακόμα και μια δραστηριότητα για τον εαυτό τους Εταιρικοί άγγελοι - οι εταιρείες που κάνουν τακτικές και μεγάλες επενδύσεις, συχνά για την πλειοψηφία των μετοχών

Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα Επιχειρηματικών Αγγέλων Πλεονεκτήματα: Οι Επιχ.Άγγελοι είναι ελεύθεροι να κάνουν τις επενδυτικές αποφάσεις γρήγορα καμία ανάγκη για ασφάλεια - δηλαδή τα προσωπικά περιουσιακά στοιχεία Έχετε πρόσβαση στη γνώση και τις επαφές του επενδυτή σας Υπάρχει μεγαλύτερη πειθαρχία που οφείλεται σε εξωτερικό έλεγχο (επιχειρηματικούς αγγέλους) Η επιχ/ση έχει πρόσβαση στις γνώσεις και δεξιότητες διαχείρισης τουεπιχ/κου αγγέλου. Εκτός από αυτό, οι ΜΜΕ που εξασφαλίζουν χρηματοδότηση μπορούν επίσης να έχουν πρόσβαση σε ένα ακόμη μεγαλύτερο δίκτυο υποστήριξης, μέσω της στήριξης του δικτύου των επιχ/κων αγγέλων Η ΜΜΕ δεν χρειάζεται να νοιάζεται για τόκους και αποπληρωμή δανείου Μειονεκτήματα: δεν είναι κατάλληλοι για επενδύσεις κάτω των €15.000 ή περισσότερα από € 550.000 Χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να βρείτε ένα κατάλληλο επιχ/κο άγγελο Δίνετε ένα μερίδιο της επιχείρησής σας Λιγότερο διαρθρωτική στήριξη που διατίθεται από τον επιχ/κο άγγελο παρά από ένα στρατηγικό επενδυτή

Διαφορές Αγγέλων και Κεφαλαίων Υψηλού Επιχειρηματικού Κινδύνου

Κύκλος Χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων Στο παρακάτω σχήμα παρουσιάζεται ενδεικτικά η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων ανάλογα με το στάδιο του κύκλου ζωής τους. Στο «επικίνδυνο» ξεκίνημα (κοιλάδα του θανάτου) τα διαθέσιμα κεφάλαια προέρχονται από προσωπικά κεφάλαια του επιχειρηματία, άτυπη χρηματοδότηση, συμμετοχή σε αναπτυξιακά προγράμματα, άλλες πηγές «κοντά στον επιχειρηματία» και τυχόν επιχειρηματικούς αγγέλους. Οι μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες εμφανίζονται όταν η επιχείρηση ξεπεράσει το «νεκρό σημείο» (breakeven point) όπου τα κέρδη ισοσκελίζουν τα έξοδα, οπότε πηγές χρηματοδότησης μπορούν να αποτελέσουν τα κεφάλαια υψηλού ρίσκου.

Κύκλος Χρηματοδότησης νέων επιχειρήσεων Σχήμα . Πηγές χρηματοδότησης ανάλογα με το στάδιο του Κύκλου Ζωής της επιχείρησης

Πηγές χρηματοδότησης κατά το στάδιο εκκίνησης της επιχείρησης

Διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης ανάλογα με τα στάδια του αναπτυξιακού κύκλου της επιχείρησης

Κατάλληλο είδος χρηματοδότησης? Εξαρτάται από την ανοχή σας στον κίνδυνο. Μια επιχείρηση εξασφαλίζει πόρους για την ανάπτυξη της μέσω της: χρηματοδότησης μέσω κερδών χρηματοδότησης μέσω ιδίων κεφαλαίων χρηματοδότησης μέσω δανεισμού

Ανακεφαλαίωση Είδαμε τις βασικές πηγές χρηματοδότησης των μικρών & μεσαίων επιχειρήσεων Περιγράψαμε τις βασικές διαφορές ανάμεσα στις πηγές χρηματοδότησης των μικρών και των μεγάλων επιχειρήσεων Εξετάσαμε το ρόλο των προσωπικών κεφαλαίων του επιχειρηματία & των κεφαλαίων που προέρχονται από εξωτερικές πηγές Εντοπίσαμε τις πηγές χρηματοδότησης που διασφαλίζουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της επιχείρησης

Ενδιαφέρουσες Σελίδες http://athens.startupsafary.com/ http://www.excelixi.org/el/Knowledge-Base/Entrepreneurship/Crowdfunding