Η διδασκαλία, εκμάθηση, πιστοποίηση της ελληνικής σε ΑμεΑ Παραδοτέο έργο: Προσαρμογή υλικού για τη διδασκαλία, εκμάθηση, πιστοποίηση της ελληνικής σε άτομα με αναπηρίες Επιστημονική Συνεργάτιδα: Ζερίτη Μαρία Υπεύθυνες παραδοτέου: Άννα Κοκκινίδου & Δρ. Μαρία Δημητρακοπούλου Κοινό-στόχος: Άμεσα & Έμμεσα Ενδιαφερόμενοι για την ελληνική ως ξένη/δεύτερη γλώσσα σε άτομα με ΔΑΔ

Η ομάδα εργασίας για άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ): Ζερίτη Μαρία Σπουδές: Ψυχολόγος – Απόφοιτη του Πανεπιστημίου του Σάσσεξ (Ηνωμένο Βασίλειο). Με μεταπτυχιακό στη Βασική & Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη του τμήματος Μ.Ι.Θ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α. Εκπαίδευση: στη Συστημική-Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία. Εργασία: Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια σε δομές του ιδιωτικού τομέα (Κέντρα Ειδικών Θεραπειών, Ειδικό Σχολείο & Ιδιωτικό Γραφείο). Εισηγήτρια: σε σεμινάρια, συνέδρια, ημερίδες & ομιλίες. Επιστημονική Συνεργάτιδα: του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας.

Παρουσίαση του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος για άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Προσαρμογή υλικού για τη διδασκαλία - εκμάθηση & πιστοποίηση της ελληνικής σε άτομα με ΔΑΔ Αστερίας (Τόμοι 1ος, 2ος, 3ος, 4ος) (παραπομπή) Νέα Ελληνικά για Μετανάστες, Παλιννοστούντες, Πρόσφυγες και Ξένους (Επίπεδα Α΄, Β΄, Γ΄, Δ΄) (παραπομπή) Δημιουργία Ενδεικτικών Διδακτικών Σεναρίων – Προτάσεων Αστερίας (παραπομπή) Νέα Ελληνικά για Μετανάστες, Παλιννοστούντες, Πρόσφυγες και Ξένους (παραπομπή)

Παρουσίαση του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος για άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Σχεδιασμός, οργάνωση, σύνταξη συνεκτικού πλαισίου διδασκαλίας & εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας ως ξένης/δεύτερης για άτομα με ΔΑΔ (παραπομπή)

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Εξατομικευμένη Διδασκαλία: Οι ΔΑΔ αποτελούνται από ένα φάσμα διαταραχών, άρα και ικανοτήτων, οι οποίες διαφέρουν σε κάθε άτομο. Συνεπώς, η αποτελεσματική εκπαίδευση των ατόμων με ΔΑΔ εξαρτάται από την κατανόηση των αναγκών του εκπαιδευόμενου και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός εξατομικευμένου προγράμματος. Τα εξατομικευμένα προγράμματα μάθησης δομούνται με βάση τα πλεονεκτήματα του κάθε εκπαιδευόμενου και οποιεσδήποτε ιδιαίτερες ικανότητες έχει χρησιμοποιούνται υπέρ της μάθησης του.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα: Τα άτομα με ΔΑΔ αγαπούν τη δομή. Συνεπώς, χρειάζεται δομημένο περιβάλλον και ίδιας δομής οδηγίες, χαιρετισμοί και κανόνες. Οι δραστηριότητες που θα δίνονται στον μαθητή θα πρέπει να είναι σαφείς από την αρχή ως το τέλος, καθώς επίσης και τα στάδια και υπό- στάδια της κάθε δραστηριότητας. .

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Πολυαισθητηριακή Μέθοδος Διδασκαλίας: χρήση οπτικού, ακουστικού και κιναισθητικού ερεθίσματος σε συνδυασμό, ώστε να ενισχύσει την μνήμη και την μάθηση. Οι τεχνικές χρησιμοποιούν ταυτόχρονα αισθήσεις, ώστε η μία αίσθηση (συνήθως η επικρατέστερη) να ενισχύσει την άλλη. Στόχος της προσέγγισης είναι η χρήση των δυνατών σημείων του ατόμου ώστε να βοηθήσει στα ελλείμματα του.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Ρόλος εκπαιδευτικού: Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να κατανοήσει τον διαφορετικό τρόπο σκέψης, παρατήρησης και κατανόησης του μαθητή με ΔΑΔ. Συνεπώς, χρειάζεται διαφορετικό τρόπο εξήγησης. Πρέπει να μπορεί να δείξει τη σύνδεση των νέων πληροφοριών που λαμβάνει μέσα από την παράδοση, με αυτά που ήδη ξέρει. Να δείξει ποιος είναι ο τελικός σκοπός, ποια μέσα θα χρησιμοποιηθούν, και πόση ώρα θα διαρκέσουν. Ρόλος εκπαιδευόμενου: Χρειάζεται η ενεργή εμπλοκή του εκπαιδευόμενου στην μαθησιακή διαδικασία. Να υπάρχει μία βιωματική σχέση με την γλώσσα.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Δυναμική αξιολόγηση: Ένας μαθητής με ΔΑΔ μπορεί να προτιμά την αλληλεπίδραση με τον εκπαιδευτικό από ότι με έναν συμμαθητή του. Επομένως, το χτίσιμο μιας καλής σχέσης μεταξύ του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευόμενου και η άμεση αλληλεπίδραση μαζί του στην τάξη κρίνονται βοηθητικές μέθοδοι. Ομάδες εργασίας: Οι μαθητές µε αυτισμό δουλεύοντας ομαδικά γίνονται λιγότερα ευαίσθητοι στην σωματική εγγύτητα, αποκτούν ενσυναίσθηση και αναπτύσσουν πρωτοβουλίες. Οι ομάδες εργασίας προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για την ανάπτυξη της συνεργασίας, της επικοινωνίας και της ομαδικότητας για τα άτομα µε αυτισμό. Επιπλέον, δίνουν την ευκαιρία για πολύπλευρη επεξεργασία ενός θέματος, η οποία μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές µε αυτισμό να αναπτύξουν ένα πιο δημιουργικό και ευέλικτο τρόπο σκέψης.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Χρήση οπτικών βοηθημάτων: τα άτομα με ΔΑΔ διαθέτουν μία οξύτατη οπτική αντίληψη, αναγνωρίζουν σχήματα και διαθέτουν πολύ καλό οπτικοκινητικό συντονισμό. Μπορούν επίσης να διακρίνουν τα οπτικά ερεθίσματα κατά χρώμα, μέγεθος και θέση. Συνεπώς, κρίνεται βοηθητική η χρήση εικόνων για την εκμάθηση λέξεων και η κατηγοριοποίηση με βάση το χρώμα για την εκμάθηση των γραμματικών κανόνων μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές με αυτισμό.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Χρήση Η/Υ: Τα άτομα με ΔΑΔ μπορούν να νιώσουν άνετα με τους Η/Υ, δεδομένου ότι δυσκολεύονται στην κοινωνική αλληλεπίδραση. Επομένως, η διδασκαλία με την χρήση Η/Υ μπορεί να θεωρηθεί κατάλληλο μέσο για οπτικοποιημένες δραστηριότητες και οδηγίες. Τραγούδια και ηχητικά ερεθίσματα μπορούν επίσης, να βοηθήσουν στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Συχνή Επανάληψη: Τα άτομα με αυτισμό έχουν εξαιρετική επαναληπτική μνήμη. Χρησιμοποιώντας την επανάληψη, ο μαθητής μπορεί να χτίσει ένα «σύστημα γνώσεων» το οποίο τελικά να αυτοματοποιηθεί και να οδηγήσει στην μάθηση.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Σημεία Προσοχής – Δυσκολίες Ρυθμός μάθησης: Η ΕΞΓ μπορεί να διαφέρει στον ρυθμό στα άτομα με ΔΑΔ. Συνεπώς, χρειάζεται προσαρμογή του ρυθμού παρουσίασης και εκμάθησης μιας νέας πληροφορίας στην ταχύτητα και το προσωπικό στυλ του κάθε ατόμου. Καλύτερη κατανόηση γραφής και ανάγνωσης από τον προφορικό λόγο: Παιχνίδια ρόλων, η καταγραφή μέσω βιντεοκάμερας ή ακόμα και η χρήση κοινωνικών ιστοριών μπορεί να αποδειχτούν βοηθητικά εργαλεία.

1. Γενικές αρχές διδασκαλίας της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Σημεία Προσοχής – Δυσκολίες Συννοσυρότητα με δυσπραξία: Η χρήση Η/Υ μπορεί να είναι χρήσιμη και βοηθητική. Συννοσυρότητα με μαθησιακά προβλήματα: Προσεγγίσεις που εφαρμόζονται στους μαθητές µε δυσλεξία, αποτελούν κατάλληλες πρακτικές για τη διδασκαλία των μαθητών µε ΔΑΔ. Δυσκολία στην ευελιξία και στις αλλαγές: Η επανάληψη και η ρουτίνα μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον εκπαιδευτικό προκειμένου να αυτοματοποιηθούν στο σύστημα γνώσεων του εκπαιδευόμενου.

2. Γενικές οδηγίες παρουσίασης του υποστηρικτικού υλικού Απευθύνεται σε οποιονδήποτε σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την εκμάθηση, διδασκαλία και πιστοποίηση της ελληνικής ως ξένης ή δεύτερης γλώσσας σε ΑμεΑ Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ)

2. Γενικές οδηγίες παρουσίασης του υποστηρικτικού υλικού – Βασικοί Άξονες Προσαρμοσμένο Εκπαιδευτικό Υλικό Αστερίας (για παιδιά) Νέα Ελληνικά για Μετανάστες, Παλιννοστούντες, Πρόσφυγες και Ξένους (για ενήλικες) Διδακτικές Προτάσεις και Σενάρια Μελέτες και Μεθοδολογικό Πλαίσιο Πολυμεσικό Υλικό και Εφαρμογές Διδακτικά Εγχειρίδια Συζητήσεις Ομάδα εργασίας

2. Γενικές οδηγίες παρουσίασης του υποστηρικτικού υλικού – Επιμέρους Άξονες Προσαρμοσμένο Εκπαιδευτικό Υλικό Διαχωρισμός ανά Αναπηρία & Επίπεδο γλωσσομάθειας (Α1, Α2, Β1, Β2, Γ1, Γ2) Για όλες τις ηλικίες Διδακτικές Προτάσεις και Σενάρια Βοήθεια στην αξιοποίηση του υλικού Μελέτες και Μεθοδολογικό Πλαίσιο Βασικές αρχές διδασκαλίας σε κάθε αναπηρία

2. Γενικές οδηγίες παρουσίασης του υποστηρικτικού υλικού – Επιμέρους Άξονες Πολυμεσικό Υλικό και Εφαρμογές Διαχωρισμός ανά Αναπηρία & Επίπεδο γλωσσομάθειας (Α1, Α2, Β1, Β2, Γ1, Γ2) Webinars, οπτικοακουστικό υλικό, λογισμικά & ειδικές εφαρμογές Διδακτικά Εγχειρίδια Συζητήσεις Διαχωρισμός ανά Αναπηρία Ομάδα εργασίας Βιογραφικά των επιστημονικών συνεργατών

3. Γενικές οδηγίες προσαρμογής υλικού για τη διδασκαλία της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Γενικοί Στόχοι: Πολυαισθητηριακή μέθοδος διδασκαλίας Δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εξατομικευμένη διδασκαλία Διευκόλυνση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου Εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας

3. Γενικές οδηγίες προσαρμογής υλικού για τη διδασκαλία της ελληνικής σε άτομα με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Οδηγίες: Σύντομες, ξεκάθαρες & σαφείς Λέξεις – κλειδιά: να είναι εμφανείς Παραδείγματα: για την εξήγηση της άσκησης Ακουστικά βοηθήματα Οπτικά βοηθήματα Επανάληψη

4. Τρόποι διάγνωσης & αντιμετώπισης ατόμων με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Έγκαιρη διάγνωση DSM-IV & V: από επαγγελματίες υγείας & ψυχικής υγείας Με βάση τον Νόμο Ειδικής Αγωγής (3699/2008) γνωμάτευση από: ΚΕΔΔΥ Ειδική Διαγνωστική Επιτροπή Αξιολόγησης (ΕΔΕΑ) Πιστοποιημένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα (ΙΠΔ) άλλων Υπουργείων (π.χ. ΚΨΥ, δημόσια νοσοκομεία)

4. Τρόποι διάγνωσης & αντιμετώπισης ατόμων με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Καθυστερημένη διάγνωση Εκπαιδευτικό πλαίσιο Παράλληλη στήριξη Ενισχυτική διδασκαλία Ιδιωτικό εκπαιδευτικό/θεραπευτικό πλαίσιο Κατ’ οίκον διδασκαλία Κέντρα ειδικών θεραπειών

4. Τρόποι διάγνωσης & αντιμετώπισης ατόμων με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Προαπαιτούμενες δεξιότητες Χρήση του λόγου για επικοινωνία (προφορικός & γραπτός στην μητρική γλώσσα) Ειδικές Προδιαγραφές Εξετάσεων Παράταση χρόνου εξέτασης Ξεκάθαρες οδηγίες Οπτικά βοηθήματα και χρήση Η/Υ Διευκολυντικός ρόλος εξεταστή Να λαμβάνονται υπόψη τα 3 ελλείμματα: κοινωνική αλληλεπίδραση, κοινωνική επικοινωνία & ευελιξία

4. Τρόποι διάγνωσης & αντιμετώπισης ατόμων με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές (ΔΑΔ) Υποστηρικτικό δίκτυο μαθητή Οικογένεια: ενεργή συμμετοχή της οικογένειας στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θεραπευτές: ενημέρωση των θεραπευτών του εκπαιδευόμενου (λογοθεραπεία, ειδική αγωγή) για την ΕΞΓ. Εκπαιδευτικοί: σε επικοινωνία με το υπόλοιπο υποστηρικτικό δίκτυο του εκπαιδευόμενου.

«Ποτέ δεν είναι αργά να διευρυνθεί ο νους ενός ανθρώπου με αυτισμό» Και μην ξεχνάμε… «Ποτέ δεν είναι αργά να διευρυνθεί ο νους ενός ανθρώπου με αυτισμό» Dr. Temple Grandin Επιστημονική Συνεργάτιδα: Ζερίτη Μαρία E-mail: marzeriti@gmail.com