1 Γενικές Έννοιες για το Χώρο Ι Η Αντίληψη του Χώρου 4 Γνωστική (ή γνωσιολογική) χαρτογράφηση είναι μία διαδικασία που αποτελείται από μία σειρά ψυχολογικών μετασχηματισμών με τις οποίες κάποιος άνθρωπος αποκτά, ανασύρει και αποκωδικοποιεί πληροφορίες για την σχετική θέση (εγκατάσταση) και τα χαρακτηριστικά των φαινομένων του καθημερινού του χωρικού περιβάλλοντος –μιμητικά στοιχεία: αισθήματα, αντιλήψεις, αξίες, στάσεις, άλλα συναισθηματικά χαρακτηριστικά –γνωστική διαδικασία χαρτογράφησης και γνωστικός χάρτης –χωρική διαδικασία λήψης αποφάσεων: στηρίζεται στην ικανο- ποίηση και όχι πάντα στην μεγιστοποίηση (βελτιστοποίηση)

2 4 Η διαδικασία αντίληψης του χώρου –γνωστοποίηση (φυσική δομή, τοποθεσία, δυνητική χρήση των αντικειμένων) –απόδοση χωρικών χαρακτηριστικών (ύπαρξη στον χώρο και τον χρόνο, ταξινόμηση σε κατηγορία αντικειμένων) –αναγνώριση των μερών των αντικειμένων που αντιλαμβανόμαστε και χρήση τους στην διαφοροποίηση των αντικειμένων (ταυτότητα, μέγεθος, χρώμα, κ.λ.π) –ταυτοποίηση ή πιο ρεαλιστικά, η απόδοση νοήματος στα αντικείμενα. Από την στιγμή που το αντικείμενο ταυτοποιείται, καταλαμβάνει μια ‘φωλιά’ στον γνωστικό μας κόσμο

3 Γενικές Έννοιες για το Χώρο ΙΙ Η Ριζοσπαστική Θεωρία των Εικόνων 4 Η διαδικασία αντίληψης μειώνει την πληροφορία σε μια απλούστερη και πιο οργανωμένη μορφή 4 Οι εικόνες είναι αναπαραστάσεις της πραγματικότητας (ψηφιοποιήσεις του μυαλού όπως ακριβώς οι φωτογραφίες είναι αναπαραστάσεις του ματιού) 4 Ο χρόνος απόκρισης σε εικόνες είναι ενδεικτικός της πολυπλοκότητας της αποθηκευμένης εικόνας 4 Η εικόνα των κρατών: –ειδική (ο πύργος του Άϊφελ, το Μπιγκ Μπέν, κ.λ.π) –γενικευμένη (τα πράσινα λιβάδια της Ιρλανδίας) –φανταστική (μύθοι, όνειρα, φαντασίες του μέλλοντος, κ.λ.π)

4 Περιφερειακές Εικόνες 4 Η κατασκευή περιφερειακών εικόνων βασίζεται στους περιφερειακούς πόρους: –πολιτιστική κληρονομιά, ιστορία, παράδοση –φυσικοί πόροι και περιβάλλον, τοπίο, γνώση –αναψυχή, προσωπική εμπειρία 4 Η χρήση των περιφερειακών εικόνων: –στην παραγωγή και προώθηση των ‘τοπικών’ προϊόντων –στην κατανάλωση (καταναλωτικές ανάγκες): υγιεινό και αυθεντικό παραδοσιακό και ανιχνεύσιμο τρόπος ζωής ταυτότητα νοσταλγία

5 Γνωσιολογικοί Χάρτες Η Χρήση τους 4 Βοηθήματα σχεδιασμού –Γνωρίζουμε τις προτιμήσεις, τις ανάγκες, τις αντιλήψεις και τις στάσεις των υποκειμένων του σχεδιασμού –Ο σχεδιασμός γίνεται για τους ανθρώπους με τους τους ανθρώπους –Η γνώση για τις εικόνες δίνει πληροφορίες που συμπληρώνουν τις πληροφορίες που συλλέγουμε από άλλες πηγές 4 Ανίχνευση του χώρου σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού –παιδιά –διανοητικά διαφορετικοί άνθρωποι –χωροταξία (διαρρύθμιση αντικειμένων στο χώρο) 4 Γνωσιολογικοί χάρτες και χωροταξία πόλεων

6 Γενικές Έννοιες για το Χώρο ΙΙΙ Χάρτες 4 Γενικής χρήσεως 4 Τοπογραφικοί 4 Θεματικοί –ποιοτικοί: αναπαριστούν το είδος των φαινομένων που καταγράφουν, π.χ. χρήσεις γης –ποσοτικοί: αναπαριστούν τα μεγέθη ή τις τιμές των φαινομένων που καταγράφουν, π.χ. δομή του πληθυσμού 4 Νοητικοί (γνωστικοί) 4 Οι χάρτες σαν βάσεις δεδομένων - GIS –Κτηματολόγιο –Χάρτες διαδρομών (λογισμικό logistics)

7 Χώρος Σημαίνει Απόσταση Απόσταση Σημαίνει: 4 Μεταφορά 4 Επικοινωνία

8 Μεταφορές και Επικοινωνίες Ι 4 Η απόσταση είναι ένα εμπόδιο στην σύνδεση δύο σημείων στο χώρο 4 Για να ξεπεραστεί το εμπόδιο δαπανώνται χρόνος και χρήμα 4 Η συμπεριφορά στο χώρο ή ο χώρος της συμπεριφοράς; 4 Τι υπάρχει στο χώρο (περιγραφή) 4 Γιατί υπάρχει έτσι, και όχι αλλιώς; (εξήγηση) 4 Ποια είναι η επίπτωση της συμπεριφοράς στο χώρο; 4 Με ποια διαδικασία λαμβάνονται οι αποφάσεις χωροθέτησης και ποια είναι τα σημαντικότερα κριτήρια;

9 Παραδείγματα Συμπεριφοράς στο Χώρο και οι Επιπτώσεις τους ΚίνησηΔίκτυο Κομβικό Δίκτυο Κομβικό Ιεραρχημένο Δίκτυο

10 Απόφαση Χωροθέτησης της Δραστηριότητας 4 Απόφαση χωροθέτησης της δραστηριότητας με βάση: – την ελαχιστοποίηση του κόστους (ελάχιστη απόσταση= ελάχιστη προσπάθεια) –την μεγιστοποίηση του οφέλους (μεγιστοποίηση των κερδών από μεγιστοποίηση των εσόδων και ελαχιστοποίηση του κόστους) 4 Πως όμως συνυπολογίζουμε τα μη μετρήσιμα ή δύσκολα να μετρηθούν μεγέθη; –πρόσβαση στην πληροφόρηση και την επικοινωνία –άλλες παράμετροι ποιότητας ζωής –άλλες παράμετροι επιχειρηματικής στρατηγικής –κατευθυνόμενη χωροθέτηση –τεχνολογία μεταφορών και επικοινωνιών

11 Εξέλιξη των Μεταφορών και Επικοινωνιών 4 Δίκτυα μεταφορών και επικοινωνιών επέτρεψαν: –την ανάπτυξη του μεγέθους των αγορών –την ανάπτυξη των πόλεων –την άρση της απομόνωσης –την ενσωμάτωση απομονωμένων παραγωγών και καταναλωτών –την χωροταξική αλληλεπίδραση –την χωροταξική εξειδίκευση 4 Η τεχνολογία μεταφορών αλλάζει την απόσταση 4 Η απόσταση σαν πλεονέκτημα: –μονοπωλιακά πλεονεκτήματα –απομόνωση σημαίνει προστασία, διατήρηση και συντήρηση –απομόνωση μία αδυναμία σαν συγκριτικό πλεονέκτημα

12 Τα Χαρακτηριστικά των Δικτύων 4 Συνεκτικότητα –ευκολία μετακίνησης από το ένα μέρος στο άλλο 4 Προσπελασιμότητα –μετράει το συντομότερο δρόμο από ένα κόμβο σε ένα άλλο 4 Πυκνότητα –ο χώρος (έκταση) που καλύπτεται από το δίκτυο