ΠΑΛΙΑ ΒΟΛΟΥ Η γειτονιά μου χθές και σήμερα Η γειτονιά μου χθές και σήμερα

Το κάστρο του Βόλου Το κάστρο βρίσκεται στην είσοδο της πόλης Το κάστρο βρίσκεται στην είσοδο της πόλης Αποτελούσε τον μεσαιωνικό πυρήνα της πόλης Αποτελούσε τον μεσαιωνικό πυρήνα της πόλης Σχεδόν ολόκληρη η έκτασή του καλύπτεται από τα οικήματα της σύγχρονης συνοικίας Παλιά Σχεδόν ολόκληρη η έκτασή του καλύπτεται από τα οικήματα της σύγχρονης συνοικίας Παλιά

Το τζαμί Το τζαμί διατηρήθηκε μέχρι την δεκαετία του ΄60 Το τζαμί διατηρήθηκε μέχρι την δεκαετία του ΄60 Ήταν κτισμένο στον λόφο των Αγίων Θεοδώρων Ήταν κτισμένο στον λόφο των Αγίων Θεοδώρων Πιθανολογείται οτι κτίστηκε γύρω στον 16o αιώνα Πιθανολογείται οτι κτίστηκε γύρω στον 16o αιώνα

Πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα Το ατμοκίνητο πλινθοκεραμοποιείο ανεργέθηκε το 1925 Το ατμοκίνητο πλινθοκεραμοποιείο ανεργέθηκε το 1925 Τα προϊόντα του εργοστασίου ήταν διάφοροι τύποι τούβλων και κεραμιδιών Τα προϊόντα του εργοστασίου ήταν διάφοροι τύποι τούβλων και κεραμιδιών Το 1929 έγινε επέκταση του εργοστασίου και το προσωπικό του έφτασε τα 250 άτομα Το 1929 έγινε επέκταση του εργοστασίου και το προσωπικό του έφτασε τα 250 άτομα

Σιδηροδρομική Γραμμή Βόλου- Λάρισας Το 1881 ξεκίνησαν τα έργα για τη δημιουργία της Το 1881 ξεκίνησαν τα έργα για τη δημιουργία της Ολοκληρώθηκε το 1886 ένω τα εγκαίνια είχαν προηγηθεί το 1884 Ολοκληρώθηκε το 1886 ένω τα εγκαίνια είχαν προηγηθεί το 1884 Η κρατικοποίηση του θεσσαλικού δικτύου έγινε το 1995 Η κρατικοποίηση του θεσσαλικού δικτύου έγινε το 1995

Εβραϊκή γειτονιά Σχηματίστηκε στη δυτική πλευρά της πόλης Σχηματίστηκε στη δυτική πλευρά της πόλης Το 1860 αριθμούσε 35 νοικοκυριά Το 1860 αριθμούσε 35 νοικοκυριά Η εβραϊκή κοινότητα ήταν οργανωμένη κάλα με συλλόγους, σωματεία, διοίκηση κ.α Η εβραϊκή κοινότητα ήταν οργανωμένη κάλα με συλλόγους, σωματεία, διοίκηση κ.α

Επανάχρηση και αναστήλωση μνημείων Η διάσωση και η επανάταξη των μνημείων στον σημερινό τρόπο ζωής μας είνα ένας τρόπος σύνδεσής μας με το παρελθόν Η διάσωση και η επανάταξη των μνημείων στον σημερινό τρόπο ζωής μας είνα ένας τρόπος σύνδεσής μας με το παρελθόν

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων Από τα άτομα που απάντησαν: Από τα άτομα που απάντησαν: 43,5 % ήταν άνδρες 43,5 % ήταν άνδρες 56,5% ήταν γυναίκες 56,5% ήταν γυναίκες Ηλικίας χρονών. Ηλικίας χρονών.

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Πότε χτίσθηκε το πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα;» «Πότε χτίσθηκε το πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα;» 13% το % το ,3% το ,3% το ,7% το ,7% το 1935

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Ποια εποχή χτίστηκαν τα περισσότερα τζαμιά στη Θεσσαλία;» «Ποια εποχή χτίστηκαν τα περισσότερα τζαμιά στη Θεσσαλία;» 8,7% το 13ο αιώνα 8,7% το 13ο αιώνα 61% το 15ο αιώνα 61% το 15ο αιώνα 26% το 16ο αιώνα 26% το 16ο αιώνα

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Ήταν το πρώτο όνομα του Βόλου “Ιωλκός”;» «Ήταν το πρώτο όνομα του Βόλου “Ιωλκός”;» 69,5% Ναι 69,5% Ναι 30,4% Όχι 30,4% Όχι

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Η Δημητριάδα έπεσε οριστικά στα χέρια των Ρωμαίων μετά τη μάχη της Πύδνας» «Η Δημητριάδα έπεσε οριστικά στα χέρια των Ρωμαίων μετά τη μάχη της Πύδνας» 39,1% Σωστό 39,1% Σωστό 60,8% Λάθος 60,8% Λάθος

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Ποια περιοχή του κάστρου συγκεντρώνει τα παλαιότερα σωζόμενα μνημεία;» 21,7% Περιοχή του Παλαιοχριστιανικού λουτρού 21,7% Περιοχή του Παλαιοχριστιανικού λουτρού 17,3% Περιοχή στο τζαμί 17,3% Περιοχή στο τζαμί 60,8% 60,8% Περιοχή στη νοτιοανατολική γωνία της οχύρωσης

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Που ήταν χτισμένο το παλαιό τουρκικό τζαμί;» «Που ήταν χτισμένο το παλαιό τουρκικό τζαμί;» 30,4% Στα τείχη του κάστρου 30,4% Στα τείχη του κάστρου 21,7% Σε πεδιάδα 21,7% Σε πεδιάδα 52,1% Σε λόφο 52,1% Σε λόφο

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Ο πόλεμος και οι σεισμοί υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για τη μεταπολεμική εξέλιξη του εργοστασίου;» «Ο πόλεμος και οι σεισμοί υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για τη μεταπολεμική εξέλιξη του εργοστασίου;» 91,3% Σωστό 91,3% Σωστό 8,6% Λάθος 8,6% Λάθος

Αποτελέσματα έρευνας- ερωτηματολογίων «Πόσο συχνά επισκέπτεστε την περιοχή των Παλαιών;» «Πόσο συχνά επισκέπτεστε την περιοχή των Παλαιών;» 56,5% Σπάνια 56,5% Σπάνια 26% Συχνά 26% Συχνά 17,3% Ποτέ 17,3% Ποτέ

Συμπέρασμα: Το άθροισμα των ερωτήσεων στα ερωτηματολόγια ήταν 161 ερωτήσεις. Απαντήθηκαν σωστά οι 57 από αυτές και λάθος οι 104. συμπεράναμε λοιπό ότι τα περισσότερα άτομα ηλικίας 15 έως 18 έχουν ελλείπεις γνώσεις για την ιστορία της πόλης μας. Επίσης, όπως είδαμε στην τελευταία ερώτηση, τα περισσότερα άτομα που απάντησαν επισκέπτονται την περιοχή των Παλαιών σπάνια ως και ποτέ με αποτέλεσμα να μην έχουν επαφή με τα ιστορικά μνημεία της περιοχής τα οποία παρέχουν πολλές πληροφορίες για την ιστορία αυτής και όλης της πόλης. Θα θέλαμε λοιπόν με την εργασία μας αυτή να σας δώσουμε κάποια στοιχεία για τη γειτονιά που μελετήσαμε, τη γειτονιά των Παλαιών. Το άθροισμα των ερωτήσεων στα ερωτηματολόγια ήταν 161 ερωτήσεις. Απαντήθηκαν σωστά οι 57 από αυτές και λάθος οι 104. συμπεράναμε λοιπό ότι τα περισσότερα άτομα ηλικίας 15 έως 18 έχουν ελλείπεις γνώσεις για την ιστορία της πόλης μας. Επίσης, όπως είδαμε στην τελευταία ερώτηση, τα περισσότερα άτομα που απάντησαν επισκέπτονται την περιοχή των Παλαιών σπάνια ως και ποτέ με αποτέλεσμα να μην έχουν επαφή με τα ιστορικά μνημεία της περιοχής τα οποία παρέχουν πολλές πληροφορίες για την ιστορία αυτής και όλης της πόλης. Θα θέλαμε λοιπόν με την εργασία μας αυτή να σας δώσουμε κάποια στοιχεία για τη γειτονιά που μελετήσαμε, τη γειτονιά των Παλαιών.

«ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΛΑΙΩΝ» Ομάδα Νάνσυ Θεοδώρου, Στέλιος Αντωνάκης, Άκης Ζαχαριάς, Παντελής Παπανάτσιος, Λευτέρης Στούμπος Εργασία στα πλαίσια του μαθήματος PROJECT στο 8 ο Λύκειο Βόλου

ΙΩΛΚΟΣ Η Ιωλκός είναι η αρχαιότερη πόλη της Θεσσαλομαγνησίας και βρίσκεται στη συνοικία “ Παλαιά”. Ο μύθος λέει ότι δημιουργήθηκε περίπου το 1200 π.Χ από το γιο του Αιώλου. Στα π.Χ βρίσκεται στο απώγειο της και το στρατιωτικό οχυρό αποκτά αξία με το όνομα Γόλος. Ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή έφεραν στο φως 1) τμήματα παλαιοχριστιανικού τείχους 2) τείχος της Βυζαντινής πόλης 3)λείψανα πύργου παλαιοχριστιανιστικής εποχής 4) παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία. Η περιοχή έχει επηρεαστεί από τον Μυκηναικό πολιτισμό αλλά και από τους Τούρκους κατά την Τουρκοκρατία.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ Το κάστρο έχει σχήμα τετράγωνο με καμπυλωμένες γωνίες και ύψος 7-8μ. Στην ανατολική του πλευρά, υπάρχει πύλη που οδηγούσε σε εμπορική σκάλα.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Η Βιομηχανία

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Ο Βόλος από την ενσωμάτωσή του στο ελληνικό κράτος (1881),έως και τη δεκαετία του 1970 εξελίχθηκε σε μία από τις σημαντικότερες βιομηχανικές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας Έλληνες και ξένοι κεφαλαιούχοι επενδύουν τα κεφάλαια τους στην αγορά γης και το εμπόριο και πλουτίζουν ως μεταπράτες. Κάτοικοι από την ελεύθερη και τουρκοκρατούμενη Ελλάδα προσελκύονται από την οικονομική ευρωστία του Βόλου, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να αυξάνεται ραγδαία.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Η περίοδος μέχρι και το 1930 χαρακτηρίστηκε από πραγματική άνθηση της τοπικής βιομηχανίας. Νέες επιχειρήσεις ιδρύθηκαν, εκσυγχρονίστηκαν και επεκτάθηκαν οι παλιές, άρχισαν οι εξαγωγές και η πόλη έζησε μια δεύτερη περίοδο οικονομικής ευρωστίας με άξονα αναφοράς, αυτή τη φορά, τη βιομηχανία Η κρίση του 1929 όμως σηματοδότησε νέες εξελίξεις στην οικονομία. Η τοπική βιομηχανία εξαρτώνταν όλο και πιο πολύ από τις κεντρικές κρατικές επιλογές. Το κέντρο βάρους της ελληνικής οικονομίας μετατοπίστηκε στην Αθήνα και τον Πειραιά

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Σημαντικές βιομηχανίες του Βόλου της εποχής: Υφαντουργεία Παπαγεωργίου & “Λεβιάθαν” των Μουρτζούκου & Λεβή Γεωργικά εργαλεία του Γκλαβάνη Μύλη του Λούλη και του Καπουρνιώτη Κεραμοποιϊα του Τσαλαπάτα

ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΪΑ ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ Το πλινθοκεραμοποιείο Τσαλαπάτα βρίσκεται στη συνοικία των Παλιών. Λειτούργησε για πενήντα χρόνια αποτελώντας μία από τις ονομαστές βιομηχανίες της περιοχής. Ωστόσο έπαυσε να λειτουργεί το 1975, οπότε περίπου το 1995 αγοράσθηκε από το Δήμο Βόλου στα πλαίσια του προγράμματος URBAN. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτελεί σημαντικό δείγμα διασωζόμενου βιομηχανικού συγκροτήματος, διότι διατηρούνται όλα τα στοιχεία των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού, στις διάφορες φάσεις παραγωγής.

ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΪΑ ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ

Στη διάρκεια του πολέμου, η επιχείρηση διέκοψε τη λειτουργία της, ενώ μετά την απελευθέρωση χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για την επανεκίνηση, γεγονός που οδήγησε στην υπολειτουργία του εργοστασίου. Χρειάστηκε μάλιστα να διακόψει για τέσσερις μήνες τη λειτουργία του για την εκτέλεση επιδιορθώσεων. Ο ανταγωνισμός, όμως, της ευρωπα'ι'κής αγοράς και οι οικονομικές απαιτήσεις που είχαν συσωρευτεί, επέβαλαν την οριστική διακοπή της λειτουργίας του το 1975.

ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΪΑ ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ Η Μετεξέλιξη Το έργο ξεκίνησε το 1998 μετατρέποντας το παλαιό εργοστάσιο κεραμοποιϊας σε χώρο τέχνης και αναψυχής αλλά και πόλο έλξης για τους τουρίστες Οι νέες χρήσεις του συγκροτήματος προσέφεραν 80 άμεσες θέσεις εργασίας και πολλές έμμεσες.

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Στην σημερινή περίοδο, γίνονται προτάσεις για βελτίωση της περιοχής όπως ηλεκτροφωτιμός του τείχους, ολοκλήρωση των ανασκαφών, δημιουργία εκθεσιακού χώρου για την τοποθέτηση γλυπτών κθώς και δημιουργία “περιπτέρων” στα οποία οι τουρίστες μπορούν να δέχονται πληροφορίες για την ιστορία της περιοχής.

Ερευνητική εργασία. Η γειτονιά μου χτες και σήμερα. Παλαιά Βόλου

Ιστορικά ο λόφος.

Ο λόφος του Κάστρου (Προϊστορία - τέλος αρχαιότητας).  Ο λόφος Κάστρο του Βόλου βρίσκεται στην είσοδο της πόλης σε πολύ μικρή απόσταση από τη θάλασσα.  Το 1956 ο Δ. Θεοχάρης άρχισε συστηματική έρευνα στην περιοχή του λόφου του Βόλου.  Από τα προϊστορικά χρόνια, μέχρι και τις μέρες μας υπήρξε αδιάκοπη η κατοίκηση στη θέση του λόφου στο δυτικό άκρο της ύστερης πόλης του Βόλου η λεγόμενη Φρούριο του Βόλου.  Βάση μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή, αποκαλύφτηκαν διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα.

Ο λόφος του Κάστρου (Τουρκοκρατία μέχρι σήμερα).  Επί τουρκοκρατίας 1800 προνομιούχοι Τούρκοι κατοικούσαν στο κάστρο.  Η περιοχή του Κάστρου υπέστη πολλές καταστροφές αλλά τελικώς καταστράφηκε το  Οι ραγιάδες Πηλιορείτες και Ηπειρώτες, βλέποντας και την ακμή του λιμανιού και της περιοχής αυτής τα σπίτια τους τα κτίζουν εκεί.

Εκβιομηχάνιση Βόλου.  Ο Βόλος από το 1881 έως το 1970 εξελίχθηκε σε μια από τις σημαντικότερες βιομηχανικές πόλεις της ελληνικής περιφέρειας.  Ο βόλος γίνεται έδρα οικονομικών δραστηριοτήτων της Θεσσαλίας.  Η κρίση του 1829 σηματοδότησε νέες οικονομικές εξελίξεις.

Τσαλαπάτα.  Το κτίριο ανεγέρθηκε το 1925 από τους αδερφούς Σπυρίδωνα και Νικολέτο Τσαλαπάτα.  Τα προϊόντα του ήταν διάφοροι τύποι τούβλων, κεραμίδια και κορυφοκέραμα.  Επάναχρηση των χώρων του Τσαλαπάτα.  Το μουσείο περιλαμβάνει χώρους όπως: Χειροτεχνικά εργαστήρια, εκθετήρια καταστήματα μικρά καταστήματα.

Αποτελέσματα ερευνών.

Έχετε επισκεφτεί ποτέ την περιοχή των Παλαιών του Βόλου;

Αν ναι, ποιοι είναι οι λόγοι που σας έκανε να την επισκεφτείτε;;

Όσον αφορά την ιστορία των Παλαιών γνωρίζετε ποιοι ήταν οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής; Σωστή απάντηση «Μινύες»

Ποια θεά λατρεύονταν από τους κατοίκους των παλαιών; Σωστή απάντηση «’Αρτεμης»

Ως τι λειτουργούσε το κτίριο του Τσαλαπάτα προτού γίνει πολιτιστικό κέντρο; Σωστή απάντηση «Πλινθοκεραμοποιείο»

Το συγκρότημα Λούλη δίπλα στο Τσαλαπάτα ήταν ο πρώτος ατμόμυλος της περιοχής; Σωστή απάντηση «Σωστό»

Που βρίσκεται το Κάστρο του Βόλου; Σωστή απάντηση «Στο λόφο»

Πόσο συχνά επισκέπτεστε τα κτίρια των Παλαιών (Village, Jumbo, Vox, Μουσείο);

Η υπεύθυνη καθηγήτρια: Κατερίνα Παπανάτσιου Οι μαθητές: Ιφιγένεια Βεργούλια Περικλής Δελής Νίκος Κάππας – Μαρκόβης Ηλίας Καραγεώργος Μαρία Ντάκου Ιουλία Παπανάτσιου