1 CITY MARKETING – ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ επιμέλεια Τριανταφυλλίδου Χρύσα επιβλέπουσα Γοσποδίνη Άσπα βόλος 2012

2 στόχος της μελέτης είναι η εισαγωγή σε βασικές έννοιες της εικόνας της πόλης, του city marketing και branding, κατανόηση μηχανισμών και έπειτα προσέγγιση για μια ενδεχόμενη πρόταση μικρής πολεοδομικής παρέμβασης στην πόλη της Κομοτηνής. Κάθε τόπος είναι διαφορετικός, έχει κάτι ξεχωριστό να δώσει, κάτι μοναδικό να θυμίσει. Είναι τα φυσικά χαρακτηριστικά που τον προσδιορίζουν, τα τεχνητά χαρακτηριστικά και οι άνθρωποι που κατοικούν εκεί. ελκυστική πόλη, ανταγωνιστική, πόλη με ανάπτυξη πολιτισμός και χωρικές παρεμβάσεις, ενοποίηση χώρων, δημιουργία νέων, ανάδειξη υπαρχόντων, ενσωμάτωσή τους στις πορείες του χρήστη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 3

αιώνας των πόλεων (Landry, 2011) πολύμορφες απαιτήσεις λειτουργίας γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά φυσικός πλούτος πολιτιστική κληρονομιά (υλική και άυλη) δομημένο περιβάλλον εικόνα της πόλης παγκοσμιοποίηση ≠ μοναδικότητα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 4

1.εξωτερικούς καταναλωτές 2.προώθηση μιας μεταβιομηχανικής μορφής 3.επανένταξη και ανοικοδόμηση αστικών τμημάτων 4.φιλοξενία γεγονότων διεθνούς χαρακτήρα 1.προσέλκυση επενδύσεων 2.προσέλκυση ανάλογου τουριστικού κοινού 3.υιοθέτηση καινοφανή τρόπου ζωής 4.ανταγωνιστικό αστικό τοπίο αλλαγές σε οικονομία, εμπόριο, μεταφορές, αστικό σχεδιασμό, κοινωνική ζωή, περιβάλλον, τουρισμό, ελεύθερο χρόνο, εκπαίδευση, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 5 δημιουργία ή βελτίωση της εικόνας της πόλης για : πολιτισμό

Πολιτισμός πλαισιώνει την οπτική μιας πόλης με τα δομημένα στοιχεία του (κτίρια, μουσεία, τείχη, θέατρα) και την άυλη μορφή του (φεστιβάλ, εκδηλώσεις, έθιμα, παραδόσεις) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 6

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ / MARKETING 7

marketing για επιχειρήσεις : συνδυασμός δυνατοτήτων τους με τις επιθυμίες των πελατών για την επίτευξη των αμφότερων στόχων έννοια ≠ λειτουργία «περιγράφεται ως ένα σύνολο δραστηριοτήτων που έχουν σκοπό να μετατρέψουν κατά τρόπο βέλτιστο την τάση προσφοράς των αστικών λειτουργιών σε τάσεις ζήτησης για αυτές από τους κατοίκους, τις επιχειρήσεις, τους τουρίστες και άλλους επισκέπτες», Δέφνερ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ / MARKETING 8 marketing για πόλεις : «αποτελεί τη διαδικασία μέσω της οποίας ενδυναμώνεται η ικανότητα των πόλεων να προσαρμόζονται στη συνεχώς εξελισσόμενη αγορά, να εκμεταλλεύονται ευκαιρίες και να διατηρούν τη ζωτικότητά τους», Kotler, Haider και Rein

αναγκαία η μετατροπή της πόλης σε ανταγωνιστικό προϊόν ιδιωτικός τομέας + δημόσιος τομέας + αρμόδιοι city marketing = ολοκληρωμένη διαχείριση αστικού σχεδιασμού παρεμβάσεις στον γ-γενή τομέα, στην πρόσβαση από και προς την πόλη, στα αστικά κέντρα και τα κέντρα γειτονιάς, στον ελεύθερο χρόνο, τον αθλητισμό, την καινοτομία κ.α. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ / MARKETING 9

επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής σχεδίου city marketing ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ / MARKETING 10 πρωτεύουσα της Σκωτίας ( κατ.) Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Πολιτισμού 1990 αφορμή για πολιτιστική ανάπτυξη και κοινωνική αναγέννηση σύμφωνα με το σχέδιο : πολιτιστικές δραστηριότητες όλο το χρόνο ανάδειξη όλων των στοιχείων της πόλης (ιστορία, αρχιτεκτονική, μουσεία, θέατρα κ.α.) συνέπειες : αξιοποίηση χώρων τέχνης και αύξηση της επισκεψιμότητάς τους απασχόληση των διεθνών ΜΜΕ κληρονομιά σε φεστιβάλ Glasgow (Γλασκώβη)

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ / MARKETING επιτυχημένα παραδείγματα εφαρμογής σχεδίου city marketing (συνέχεια) Nordheim – Westafalen, πολεοδομικό συγκρότημα Rurhgebiet ( κατ.) 1997 σχέδιο marketing σύμφωνα με το σχέδιο : ανάδειξη τα ιδιαίτερα στοιχεία της αξιοποίηση οικειότητας Προώθηση πολιτιστικών εκδηλώσεων Εγγύτητα με τα πανεπιστήμια του Dortmund Unna (Ούνα)

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 BRANDING

13 «το brand είναι ένα σύμβολο (λογότυπο, χρώμα, σχήμα, πακέτο, σχεδιασμός), ένα αντικείμενο, μια ιδέα και θέμα ή και ο συνδυασμός αυτών, που στοχεύει σε αναγνωρίσιμα αγαθά ή υπηρεσίες που θα τα κάνει να ξεχωρίσουν από τους ανταγωνιστές τους» (Avraham, Ketler, 2008) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 BRANDING ταυτότητα (brand identity) = πυρήνας της ιδέας σαφώς διατυπωμένος εικόνα (brand image) = προσδοκία τι θα μείνει στο μυαλό του κοινού 1.λειτουργία της πόλης ως οργανισμός δικτύωσης, με ξεκάθαρα όρια και εσωτερική δομή 2.μεγάλο εύρος επενδυτών και πολυποίκιλες προσδοκίες χρηστών 3.πολιτικοί παράγοντες ως εμπόδιο εφαρμογής μιας στρατηγικής branding ΠΕΡΙΠΛΟΚΟ

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 BRANDING 1.καλών διεθνών σχέσεων 2.καθοδηγούμενη διαμόρφωση συγκεκριμένης ταυτότητας 3.μείωση κόστους ταξιδίων 4.ανάπτυξη αστικού τουρισμού 5.πίεση επενδυτών για κάτι μοναδικό 6.ανταγωνισμός για διεθνείς αγορές, μεταφορά τεχνολογίας, ανθρώπινου δυναμικού κ.α. 7.φιλοξενία μεγάλων γεγονότων (mega events) ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 BRANDING

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕYΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

17 έκταση ,2 τχλμ κατ. σύσταση : Περιφερειακές Ενότητες Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Ροδόπης, Έβρου επιδιώκεται : 1.ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιφ. ενοτήτων 2.στοχευμένες δράσεις στη βιομηχανία 3.εναλλακτικές μορφές τουρισμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ μεταφορικές υποδομές Εγνατία Οδός σιδηροδρομική γραμμή 8 λιμάνια (4 καθαρά επιβατικά, 3 αμιγώς επιβατικά και 1 εμπορικό) 2 αερολιμένες Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ σύσταση : Δήμος Κομοτηνής, Αρριανών, Ιάσμου και Μαρώνειας - Σαπών κατ. κυρίως α-γενής τομέας παραγωγής (γεωργία, αλιεία, κτηνοτροφία, δασοκομία λίμνες και λιμνοθάλασσες με πλούσια χλωρίδα και πανίδα πολιτιστικά αποθέματα Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης έκταση τχλμ.

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ σύσταση : Δημοτικές ενότητες Κομοτηνής (1), Αιγείρου (2) και Ν. Σιδηροχωρίου (3) Δήμος Κομοτηνής κατ. έκταση 288,5 τχλμ. 49 % άνδρες - 51 % γυναίκες 74 % του συνόλου μεταξύ ετών παραγωγικός πληθυσμός απασχόληση κυρίως στον γ –γενή τομέα

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ΤΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ χτισμένη σε υψόμετρο μ. – επίπεδη ακανόνιστη και δαιδαλώδη ρυμοτομία ποταμός Μπουκλουτζάς : 1960 εκτροπή, 1970 κάλυψη της κοίτης πρώτες μαρτυρίες από τον 2 ο αι. μ.Χ., επόμενες τον 14 ο αι. μ.Χ. με την εγκαθίδρυση της οθωμανικής κυριαρχίας ΚΟΜΟΤΗΝΗ

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ τον 20 ος αι. άνθιση του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου από την ελληνική αστική κοινότητα Βουλγαρική κατοχή 1912 – 1913, ήττα της Τουρκίας Συνθήκη του Βουκουρεστίου (14 Ιουλίου 1913) επιδικάζει την πόλη στην ηττημένη Βουλγαρία ίδρυση βραχύβιας Δημοκρατίας της Γκιομουλτζίνας (Κομοτηνής) από χριστιανούς και μουσουλμάνους 14 Μαΐου 1920 ενσωμάτωση της Δυτικής Θράκης στην ελληνική επικράτεια αδυναμία κατακτητών για τη σωστή άρθρωση του ονόματος Γκιουμουλτζινέ ή Γκιουμουλτζίνα επί βυζαντινών χρόνων η περιοχή αποτελούσε τα κτήματα κάποιου εν ονόματι Κουμουτζής Κουμουτζηνά

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ ανομοιογένεια σε διάφορες συνοικίες κέντρο με δαιδαλώδη ιστό, ακανόνιστου μεγέθους και σχήματος Ο.Τ. πυκνό αστικό ιστό και μικρού μεγέθους ο.τ. νότια και δυτικά ανολοκλήρωτη ρυμοτομία λόγω κατοικιών Αθίγγανων και μουσουλμάνων αραίωση αστικού ιστού στα βόρεια

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ κάλυψη αναγκών πολλών χρηστών της πόλης, κατοίκων και μη διάχυση των λειτουργιών γύρω από το κέντρο λόγω: 1.του μεγάλου αριθμού των κεντρικών λειτουργιών 2. του λειτουργικού κορεσμού 3. του μεγάλου εύρους ηλικιών και αρχιτεκτονικών μορφών των κτιρίων 4. του χαμηλού ύψους των κτιρίων (τα περισσότερα διώροφα) 5. Της απουσίας οργανωμένης ανάπτυξης του περιαστικού χώρου.

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΜΟΤΗΝΗ διάσπαρτα σημειακά ή εκτατικά στοιχεία πολιτισμού

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ιδιαίτερο χαρακτήρα, ξεχωριστό χρώμα πολιτισμού, ιστορίας και κοινωνικής σύνθεσης η πόλη επιλέξιμος προορισμός βελτιώσεις για πολεοδομικές παρεμβάσεις και ανταπόκριση των πολιτών προσπάθεια τοπικής διοίκησης για : επαναχρήσεις, ανάδειξη μνημείων, αναπλάσεις, προβολή εθίμων έντονη η προσπάθεια των σύγχρονων πόλεων για ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού για διατήρηση της ταυτότητας τα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα και ο καινοτόμος σχεδιασμός ως αντικείμενα επένδυσης στη διαδικασία ανάδειξης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ η μελέτη αξιοποιεί τον παράγοντα «πολιτισμό» προτείνει διαδρομές δίνει κατευθύνσεις για αξιοποίηση αστικού πρασίνου

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ 1 η πρόταση : πολιτιστική διαδρομή από όλα τα αξιοθέατα, χωρίς κλειστό πεζόδρομο, νοητική και νοηματική σύνδεση, οπτική συνέχεια, βασισμένη στις υφιστάμενες ροές

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ πολιτιστική διαδρομή

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ 2 η πρόταση : δίκτυο κίνησης ποδήλατου, αφαίρεση οδικού χώρου από τα οχήματα, απόδοση στα ποδήλατα, πλήρη ασφάλεια από το αυτοκίνητο, αισθητή παρουσία του ποδηλάτου στο δρόμο

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ δίκτυο κίνησης ποδήλατου

34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ 3 η πρόταση : κατευθύνσεις διαμόρφωσης αστικού πρασίνου

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ εμπορική ενότητα 1: 1.φιλοξενία παράλληλων εκδηλώσεων της ετήσιας Έκθεσης «Θράκη», ΔΕΘ ΑΕ 2.άλλων εκθέσεων ψυχαγωγική ενότητα 2: 1.χώροι συνάθροισης κοινού 2.Αναψυκτήρια 3.αμφιθέατρα εκπαιδευτική ενότητα 3: 1.Διαμορφωμένοι χώροι εκμάθησης αθλημάτων, π.χ. τοξοβολία, αναρίχηση 2.Συνεργασία με τοπικούς συλλόγους

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ στόχος της πρότασης : 1.ένταξη σημείων του αστικού τοπίου στη ζωή των ανθρώπων 2.«ζωντάνια» των δημόσιων χώρων 3.προτάσεις ανάγνωσης της πόλης 4.πρόκληση ερεθισμάτων στους χρήστες 5.δημιουργία μνήμης 6.αξιοποίηση όλων των κτιριακών αποθεμάτων 7.χρήση κυρίως από τους κατοίκους 8.κάλυψη των αναγκών τους 9.γνωριμία νέων πτυχών της πόλης

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ η πόλη πυρήνας της ανθρώπινης καθημερινότητας διαχείριση με σκοπό την απόδοση ιδιαίτερης μορφής χωρικό αποτύπωμα οργανωμένα σχέδια απουσία εφαρμογής στην Ελλάδα κινητοποιήσεις από τους κατοίκους η Κομοτηνή στην προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού της

39 σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας