Μαρία Βασιλοπούλου Σχολική Σύμβουλος ΠΕ04 Μάρτιος 2013

Παιδαγωγικές αρχές Διερευνητική μάθηση Διεπιστημονική προσέγγιση Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία (Dewey, Vygotsky) 2

Η Διερευνητική Μάθηση εστιάζει στην: εκκίνηση με προβλήματα και ερωτήματα συλλογή και επεξεργασία δεδομένων διαμόρφωση τεκμηριωμένων απαντήσεων ανάπτυξη επεξηγήσεων εξέταση αντιθέτων απόψεων στοχαστική ανάλυση διαδικασιών και συμπερασμάτων

Μορφή διερευνητικής προσέγγισης Ανάλογα με το θέμα και το ερευνητικό ερώτημα αξιοποιούνται έρευνες ερμηνευτικές Περιγραφικές δημοσκοπικές Πειραματικές Ανάλογα με το θέμα και το ερευνητικό ερώτημα αξιοποιούνται έρευνες ερμηνευτικές Περιγραφικές δημοσκοπικές Πειραματικές

Οι εκπαιδευτικοί (αφού προηγηθούν και συζητήσεις με τους μαθητές) προτείνουν θέματα στο Σύλλογο και στους μαθητές Οι μαθητές επιλέγουν δύο θέματα και κατανέμονται σε τμήματα ενδιαφέροντος Μέγιστος αριθμός μαθητών : 20 Ορίζεται συντονιστής Ορίζεται το συνεχόμενο δίωρο στο πρόγραμμα (σε ζώνη για κάθε τάξη ή σε αμιγή τμήματα) Στην αρχή…

Οι συμμετέχοντες: - υιοθετούν την πρόταση, με αφορμή βίωμα, γεγονός ή πρόβλημα - συζητούν και αποφασίζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις τους. - επεξεργάζονται την πρωτοβουλία δίνοντάς την λογικό περιεχόμενο - Αυτοοργανώνονται (καθήκοντα - υποχρεώσεις) 6

Στη συνέχεια Κατανέμουν τις διάφορες ενέργειες στον τακτό χρόνο Ανταλλάσσουν πληροφορίες σε τακτά διαστήματα (ενέργειες, συνθήκες, αποτελέσματα) δουλεύουν σε ανοικτό πεδίο. Δεν προκαθορίζεται τίποτα λεπτομερειακά. Συζητούν ομαδικές ή ατομικές διαδικασίες και καταστάσεις που προκύπτουν. 7

Ο ρόλος των εκπαιδευτικών Διευθετούν πιθανές εντάσεις και συγκρούσεις στις ομάδες Καλλιεργούν κλίμα διερεύνησης, δηλαδή:  από το θέμα στα ερευνητικά ερωτήματα  πρώτες πηγές  μεθοδολογικά εργαλεία (π.χ. ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις)  επεξεργασία- Σύνθεση-παρουσίαση δεδομένων  οδηγίες για τη συγγραφή της εργασίας και την παρουσίαση Συντονίζουν και συνεργάζονται μεταξύ τους Αξιολογούν 8

Ουσιαστικά.. Παραχωρούμε «εξουσία» Διαμορφώνουμε εκείνες τις σχέσεις και εκείνες τις συνθήκες, έτσι ώστε οι έφηβοι να αρθρώσουν το δικό τους λόγο Η ανάπτυξη του αυτόνομου, ενεργού και υπεύθυνου δημοκρατικού πολίτη συντελείται μέσα σε συνθήκες ισότιμων σχέσεων επικοινωνίας και συνεργασίας.

Φάσεις/ στάδια της ερ.εργασίας συνοπτικά 1 η : Επιλογή θέματος, διατύπωση ερευνητικών ερωτημάτων. Κατανομή σε υπο-ομάδες, Αναζήτηση αρχικών πηγών, Διαμόρφωση πλαισίου δράσης 2 η : Προγραμματισμός και Προετοιμασία της Ερευνητικής Ομάδας, επιλογή μεθοδολογικών εργαλείων 1 ο εργαστήριο 3η: Υλοποίηση Δράσεων από Υποομάδες για Συλλογή Δεδομένων: ερευνητικές μέθοδοι και ερευνητικά εργαλεία Διεξαγωγή έρευνας, συγκέντρωση & ταξινόμηση υλικού (εντός και εκτός τάξης) 2 ο εργαστήριο 10

Φάσεις 4 η :Επεξεργασία Δεδομένων από Ομάδα εντός Τάξης Επιλογή Τρόπων Αναπαράστασης των Νέων Γνώσεων (Επεξεργασία, σύνθεση ) 3 ο εργαστήριο 5η :Διαμόρφωση Φακέλου της Ερευνητικής Εργασίας Αξιολόγηση Ομαδικής Εργασίας και Ατομικής Συμβολής Μελών 4 ο εργαστήριο σεμιναρίου Προκαταρτική Παρουσίαση Εργασιών στην Ολομέλεια Τμήματος Συνοπτική Δημόσια Παρουσίαση Εργασίας Αξιολόγηση -αυτοαξιολόγηση 11

παραδοτέα Η ερευνητική εργασία καταλήγει σε ένα τελικό «προϊόν», το φάκελο της ομάδας. Αυτός μπορεί να περιέχει:  Την ερευνητική έκθεση και τα ημερολόγια  Το τέχνημα (κατασκευή, αφίσα, βίντεο, μακέτα…)  Δράσεις (δραστηριότητες –παρεμβάσεις)

αξιολόγηση Με συγκεκριμένα κριτήρια αξιολογείται το συλλογικό έργο/φάκελλος ως προς:  την ερευνητική διαδικασία (30% στο ΓΕΛ)  το περιεχόμενο (30% στο ΓΕΛ)  τη δομή και τη γλώσσα (20% στο ΓΕΛ)  τον τρόπο παρουσίασης (20% στο ΓΕΛ) Ακολουθεί η ατομική αξιολόγηση- βαθμός Απαραίτητη θεωρείται η διαδικασία της αυτοαξιολόγησης

Δημιουργία Ομάδων Μπορεί να είναι ομάδες αντικειμένου- υποθέματος Στην πλειονότητά τους αποτελούνται από 3-6 άτομα. (Λειτουργικά 4) Ο ορισμός των ομάδων απαιτεί πλήρη γνώση των δυνατοτήτων των μαθητών και καταμερισμό ανάλογα με αυτές. Ο εκπαιδευτικός συντονίζει, επιλύει προβλήματα δεν είναι παθητικός θεατής. Παρέχει πηγές ή δυνατότητες αναζήτησης πηγών Βοηθά στη διαμόρφωση ερευνητικών εργαλείων 14

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (ΣΧΗΜΑ 2 ο ) ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (ΣΧΗΜΑ 2 ο ): ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΣΕ ΥΠΟ-ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΜΑΔΕΣ ΟΜΑΔΑ Α ΥΠΟΘΕΜΑ1 ο ΟΜΑΔΑ Β ΥΠΟΘΕΜΑ2 ο ΟΜΑΔΑ Γ ΥΠΟΘΕΜΑ3 ο ΟΜΑΔΑ Δ ΥΠΟΘΕΜΑ4 ο Δεύτερο Σχήμα οργάνωσης της Ερευνητικής Εργασίας : αντιστοίχιση υποθέματος- ομάδας

ΛΕΞΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΥΠΟ-ΘΕΜΑ (1)(2) (3) (4) ΠΡΟΪΟΝΤΑ (Τα Φύλλα ή Χαρτόνια Εργασίας που περιμέναμε από τις ομάδες)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΧΙΖΑ, ΦΥΣΙΚΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΕΤΡΕΣΚΟΥ, ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΣΜΙΔΗΣ, ΓΕΩΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: «ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ» «ACTION POWER POINT» CLIPART: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΧΙΖΑ

Α ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΜΟΥ Α ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΜΟΥ

ΣΥΝΟΜΙΛΙ Α S.M.S. RING TONE BLUETOOT H CAMERAINTERN ET HANDS FREE ΧΡΗΣΙΜΕΣ 10 ΑΧΡΗΣΤΕΣ 0 ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚ ΕΣ 4 ΕΝOΧΛΗΤΙΚΕΣ 2 ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ 0 ﺬﺬﺬ

Φύλλα Εργασίας

Β ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ Β ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

ΠΡΟΪΟΝΤΑ (Τα Φύλλα ή Χαρτόνια Εργασίας που πήραμε από τις ομάδες)

……….. ………… ……….. …………

Γ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ Γ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΗΤΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑ

Δ ΚΡΙΤΙΚΗ-ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΟΙ «ΆΛΛΟΙ» Δ ΚΡΙΤΙΚΗ-ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, ΟΙ «ΆΛΛΟΙ»

ΕΜΕΙΣ; ΟΙ «ΆΛΛΟΙ»;

στην εφαρμογή …. Καλό είναι να κάνουμε σαφές το πλαίσιο στους μαθητές: ομαδική δουλειά, υποχρεώσεις (φάκελος, ημερολόγιο, παραδοτέα της ομάδας), πώς θα αξιολογηθούν (παρουσίαση :μαθητές) Το θέμα να είναι διατυπωμένο σε μορφή ερωτήματος για έρευνα, κοντά στη ζωή τους και στα προβλήματα που τους απασχολούν Να διαμορφώσουμε μικρό και εστιασμένο θέμα 27

Να δώσουμε προσοχή στη σύσταση των ομάδων (ανομοιογενείς), ώστε να είναι δυνατή η συνεργασία μεταξύ τους Να είναι σαφές και γραπτό ποιος κάνει τι και μέχρι πότε Τα δεδομένα δεν αποτελούν «γνώση», εάν δεν αναλυθούν, ταξινομηθούν, ερμηνευτούν, συσχετιστούν. Να έχουν οι μαθητές ολοκληρώσει την εργασία στο Α τετράμηνο πριν τα Χριστούγεννα (προγραμματισμός δίωρων) 28

Ακόμα πιο συνοπτικά… Σε κάθε υποθέμα, ένα ερευνητικό ερώτημα ζητά απάντηση: Μελετάμε πηγές Συλλέγουμε δεδομένα Τα επεξεργαζόμαστε Τα παρουσιάζουμε Έτσι ώστε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα και στη διαμόρφωση τεκμηριωμένων θέσεων που να απαντούν στο αρχικό ερώτημα και να βασίζονται στα δεδομένα.

Από τα δεδομένα στη βαθιά γνώση γνώση πληροφορίες δεδομένα Βαθιά γνώση Οι εμπειρίες μας κωδικοποιούνται σε επίπεδα που ξεκινούν από:

Δεδομένα είναι… Πρωτογενή ( έρευνες πεδίου) ή δευτερογενή ( βιβλιογραφικές πηγές) Συμπεριλαμβάνουν: Αισθητηριακά ερεθίσματα, μαρτυρίες Παρατηρήσεις, μετρήσεις, απαριθμήσεις Στατιστικά γραφήματα, κώδικες, ταξινομήσεις Πίνακες Δηλώσεις γεγονότων ….. χωρίς συσχετίσεις και επεξεργασία

Επεξεργασία σημαίνει Συσχετίσεις (αρχικά απλές αμοιβαίες σχέσεις, μεταξύ δύο δεδομένων, ώστε να δομηθεί μια πληροφορία αξιόπιστη, στη συνέχεια πιο σύνθετες σχέσεις αλληλεπιδράσεις) Διατύπωση Αξιολογήσεων Ιεραρχήσεων Επιχειρημάτων Κατηγοριοποιήσεων Προβλέψεων Υποθέσεων Κρίσεων Συμπερασμάτων Αιτιακών σχέσεων συλλογισμών

Επεξεργασία σημαίνει… Περιγραφή και ερμηνεία, αιτιολόγηση καταστάσεων, διαδικασιών ή φαινομένων (π.χ. ποιοι παράγοντες οδηγούν στην όξινη βροχή, πού οφείλεται η μεγάλη αύξηση του αριθμού των ανέργων πτυχιούχων..) Οπτικοποίηση της γνώσης Διαμόρφωση πειραματικών διατάξεων Μεταφορά γνώσης σε άλλα πλαίσια Είναι μια σε βάθος νοητική εργασία

Βαθιά γνώση Αξιολογική κρίση : τι είναι σωστό/ λάθος, τι μπορεί να κάνουμε για αυτό Λήψη απόφασης, δέσμευση, παρέμβαση, δράση, δημιουργία τεχνημάτων πολιτισμού Επίλυση προβλημάτων Ενέχει αξιακές διαστάσεις

Η πληροφορία δεν ταυτίζεται με τη γνώση, ούτε το μήνυμα με το νόημα. Άλλο το γεγονός κι άλλο η ανάγνωσή του

Μερικά παραδείγματα από εφαρμογή ερ.εργ. σε σχολεία Το blog του 4 ου ΓΕΛ Πετρούπολης Ο ιστότοπος του 22 ου ΓΕΛ Αθηνών Του 7 ου ΓΕΛ Πάτρας

Δεν είναι εύκολο, αλλά δεν είναι ανέφικτο.. Τόσο… όσο Β ιβλιογραφία βασική Χρυσαφίδης, K. (1996) Βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία. Η εισαγωγή της μεθόδου project στο σχολείο. Αθήνα: Guteneberg Karl Frey(1999) Η "μέθοδος Project«Μία μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη, Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη Ματσαγγούρας Η. (2011 ) Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Γενικό Λύκειο. ΥπΔΒΜΘ για την παρουσίαση αυτή έγινε πρόσβαση και σε επιλεγμένες πηγές στο διαδίκτυο και στο επιμορφωτικό υλικό του ΟΕΠΕΚ Σας ευχαριστώ Μαρία Βασιλοπούλου Σχολική Σύμβουλος κλ ΠΕ04 Α΄ Αθήνας 37